Xây nhà trên đất không có Sổ đỏ thì có được bồi thường khi thu hồi đất không?

Nội dung chính

Xây dựng nhà ở trên đất không có Sổ đỏ thì có được bồi thường khi thu hồi không?

Căn cứ theo khoản 3 Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định về nguyên tắc bồi thường thiệt hại về tài sản khi Nhà nước thu hồi đất cụ thể như sau:

Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ.

Trường hợp 1: Nhà ở được coi là hợp pháp theo quy định

Căn cứ theo khoản 1, khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024, nhà ở và đất sử dụng sẽ được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, nếu đáp ứng các điều kiện sau:

(1) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không thuộc diện đất thuê trả tiền thuê hàng năm;

(2) Có một trong các loại giấy tờ được liệt kê tại khoản 2 Điều 95 Luật Đất đai 2024.

Trong trường hợp này, khi Nhà nước thu hồi, chủ sử dụng đất sẽ được bồi thường về đất và nhà ở theo quy định.

Trường hợp 2: Sử dụng đất nông nghiệp trước ngày 01/7/2004

Căn cứ theo khoản 3 Điều 98 Luật Đất đai 2024 quy định đối với đất nông nghiệp đã sử dụng trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 mà người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp nhưng không đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này thì việc bồi thường được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Bên cạnh đó, tại Điều 101 Luật Đất đai 2024 Nhà nước thu hồi đất không bồi thường về đất trong các trường hợp sau đây:

(1) Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 107 Luật Đất đai 2024.

(2) Đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý quy định tại Điều 217 Luật Đất đai 2024.

(3) Đất thu hồi trong các trường hợp quy định tại Điều 81, khoản 1 và khoản 2 Điều 82 Luật Đất đai 2024.

(4) Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 96 Luật Đất đai 2024.

Như vậy, nhà xây trên đất không có Sổ đỏ vẫn được bồi thường nếu là tài sản hợp pháp. Việc xác định nhà ở có phải là tài sản hợp pháp hay không cần căn cứ vào loại đất, thời điểm sử dụng đất và các giấy tờ liên quan, theo từng trường hợp cụ thể.

Xây nhà trên đất không có Sổ đỏ thì có được bồi thường khi thu hồi đất không? (Hình từ Internet)

Trường hợp nào Nhà nước có thể thu hồi đất trước thời hạn?

Căn cứ vào khoản 2 Điều 85 Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể như sau:

Điều 85. Thông báo thu hồi đất và chấp hành quyết định thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

[...]

2. Trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong khu vực thu hồi đất đồng ý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất trước thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất mà không phải chờ đến hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều này.

[...]

Như vậy, trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan trong khu vực thu hồi đất đồng ý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất trước thời hạn vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất mà không phải chờ đến hết thời hạn quy định.

Việc chi trả bồi thường, hỗ trợ tái định cư được thực hiện như thế nào?

Căn cứ theo khoản 3 Điều 94 Luật Đất đai 2024 quy định việc chi trả bồi thường tái định cư được thực hiện như sau:

Điều 94. Kinh phí và chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

[...]

3. Việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện như sau:

a) Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có hiệu lực thi hành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản;

b) Trường hợp cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm phê duyệt phương án chi trả bồi thường chậm cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản. Kinh phí chi trả bồi thường chậm được bố trí từ ngân sách của cấp phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Như vậy, việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện như sau:

- Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có hiệu lực thi hành, cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản;

- Trường hợp cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có trách nhiệm phê duyệt phương án chi trả bồi thường chậm cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản. Kinh phí chi trả bồi thường chậm được bố trí từ ngân sách của cấp phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.