Hộ gia đình sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong năm 2023 thì con có quyền chia đất không?

Nội dung chính

Hộ gia đình sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2023 thì xác định quyền sử dụng đất như thế nào?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì gia đình được định nghĩa là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ giữa họ với nhau.

Tại khoản 25 Điều 3 Luật Đất đai 2024 thì hộ gia đình sử dụng đất được định nghĩa là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành.

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 259 Luật Đất đai 2024 thì hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất. Đồng thời quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình được xác định như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất.

Theo khoản 1 Điều 252 Luật Đất đai 2024 được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 1 Luật sửa đổi Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Các tổ chức tín dụng 2024 thì hiệu lực thi hành của Luật Đất đai 2024 sẽ bắt đầu từ ngày 01/8/2024.

Như vậy, đối với trường hợp hộ gia đình sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất năm 2023 thì sẽ được xác định là đối tượng được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất mà có chung quyền sử dụng đất.

Hộ gia đình sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong năm 2023 thì con có quyền chia đất không?(Hình từ Internet)

Con có quyền chia đất của hộ gia đình sử dụng đất không?

Theo phân tích tại khoản 1 Điều 259 Luật Đất đai 2024 thì hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất có chung quyền sử dụng đất. Đồng thời quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình được xác định như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất. Vì vậy, mỗi thành viên trong hộ gia đình sẽ được thực hiện quyền của mình trong nhóm người sử dụng đất có chung quyền sử dụng đất.

Theo đó, căn cứ điểm b khoản 2 Điều 27 Luật Đất đai 2024 thì quyền của cá nhân nằm trong nhóm người sử dụng đất có chung quyền sử dụng đất được chia làm hai trường hợp như sau:

+ Trường hợp quyền sử dụng đất phân chia được theo phần cho từng thành viên trong nhóm thì khi một trong các thành viên muốn thực hiện quyền đối với phần quyền sử dụng đất của mình thì phải đăng ký biến động hoặc tách thửa.

+ Trường hợp quyền sử dụng đất của nhóm người sử dụng đất không phân chia được theo phần thì các thành viên cùng nhau thực hiện hoặc ủy quyền cho người đại diện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của nhóm người sử dụng đất.

Như vậy, khi người con trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất trong hộ gia đình thì sẽ được chia đất theo thủ tục tách thửa hoặc thực hiện đăng ký biến động nếu quyền sử dụng đất được chia theo phần cho người con đó. Nếu quyền sử dụng đất của hộ gia đình không được phân chia theo phần cho từng thành viên trong hộ gia đình thì người con khi muốn chia đất phải cùng các thành viên khác trong gia đình hoặc ủy quyền cho người đại diện thực hiện việc tách thửa sau khi đã thống nhất được về việc tách thửa.

Điều kiện tách thửa đất để chia quyền sử dụng đất của hộ gia đình cho con thế nào?

Theo điểm b khoản 2 Điều 27 Luật Đất đai 2024 thì người con trong hộ gia đình sử dụng đất muốn chia đất thì sẽ tách thửa nếu quyền sử dụng đất của hộ gia đình được chia phần hoặc thống nhất việc tách thửa và thực hiện tách thửa cùng các thành viên trong hộ gia đình nếu quyền sử dụng đất của hộ gia đình không được chia phần. Vì vậy, khi được chia quyền sử dụng đất của hộ gia đình thì người con sẽ thực hiện thủ tục tách thửa. Do đó, việc chia đất sẽ được thực hiện theo quy định về tách thửa.

Theo đó, căn cứ tại khoản 1 và khoản 2 Điều 220 Luật Đất đai 2024 thì khi người con muốn tách thửa thì phải đảm bảo các điều kiện sau:

- Thửa đất đã được cấp một trong các loại giấy chứng nhận: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;

- Thửa đất còn trong thời hạn sử dụng đất;

- Đất không có tranh chấp, không bị kê biên để bảo đảm thi hành án, không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trường hợp đất có tranh chấp nhưng xác định được phạm vi diện tích, ranh giới đang tranh chấp thì phần diện tích, ranh giới còn lại không tranh chấp của thửa đất đó được phép tách thửa đất, hợp thửa đất;

- Việc tách thửa đất phải bảo đảm có lối đi; được kết nối với đường giao thông công cộng hiện có; bảo đảm cấp nước, thoát nước và nhu cầu cần thiết khác một cách hợp lý. Trường hợp người sử dụng đất dành một phần diện tích của thửa đất ở hoặc thửa đất có đất ở và đất khác trong cùng thửa đất để làm lối đi, khi thực hiện việc tách thửa đất hoặc hợp thửa đất thì không phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với phần diện tích đất để làm lối đi đó.

- Các thửa đất sau khi tách thửa phải bảo đảm diện tích tối thiểu với loại đất đang sử dụng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Trường hợp thửa đất được tách có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa thì phải thực hiện đồng thời việc hợp thửa với thửa đất liền kề;

- Trường hợp chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất thì thực hiện tách thửa, diện tích tối thiểu của thửa đất sau khi tách phải bằng hoặc lớn hơn diện tích tối thiểu của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng. Đối với thửa đất có đất ở và đất khác thì không bắt buộc thực hiện tách thửa khi chuyển mục đích sử dụng một phần thửa đất, trừ trường hợp người sử dụng đất có nhu cầu tách thửa;

- Trường hợp phân chia quyền sử dụng đất theo bản án, quyết định của Tòa án mà việc phân chia không bảo đảm các điều kiện, diện tích, kích thước tách thửa theo quy định thì không thực hiện tách thửa.

Như vậy, khi hộ gia đình được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong năm 2023 và người con có chung quyền sử dụng đất với hộ gia đình thì được thực hiện việc tách thửa, chia đất. Có thể tự thực hiện tách thửa trong trường hợp quyền sử dụng đất được chia phần hoặc ủy quyền, thực hiện chung với các thành viên trong hộ gia đình trong trường hợp quyền sử dụng đất không được chia phần. Khi thực hiện tách thửa thì phải đáp ứng các nguyên tắc như có giấy chứng nhận, không có tranh chấp về đất, đảm bảo diện tích tách thửa tối thiểu,...