Nhà rường là gì? Đặc điểm kiến trúc của nhà rường

Nội dung chính

Nhà rường là gì?

Nhà rường là một loại hình kiến trúc nhà gỗ truyền thống đặc trưng của khu vực Trung Bộ Việt Nam, đặc biệt phổ biến tại Huế và các tỉnh như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.

Nhà rường là dạng nhà cổ được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ, sử dụng kỹ thuật mộng, chốt truyền thống, không dùng đến đinh sắt. Tên gọi “rường” bắt nguồn từ những thanh gỗ ngang liên kết hệ thống cột gỗ một trong những yếu tố kết cấu chủ đạo tạo nên độ vững chắc và thẩm mỹ cho căn nhà.

Loại hình nhà rường không chỉ đơn thuần là nơi sinh sống mà còn thể hiện phong cách sống, địa vị xã hội và giá trị văn hóa sâu sắc của người Việt xưa. Đặc biệt, tại cố đô Huế, nhà rường là biểu tượng gắn liền với phong cách kiến trúc cung đình, nho phong và truyền thống gia tộc.

Nhà rường là gì? Đặc điểm kiến trúc của nhà rường (Hình từ Internet)

Đặc điểm kiến trúc của nhà rường

Sau đây là những đặc điểm kiến trúc của nhà rường:

1. Hệ khung gỗ vững chắc và kỹ thuật thủ công truyền thống

Nhà rường được dựng từ các loại gỗ quý như lim, mít, gõ đỏ, kiền kiền,... với ưu điểm là độ bền cao, khả năng chống mối mọt và ít cong vênh theo thời tiết. Cấu trúc nhà dựa trên hệ cột chính (cột cái), cột phụ (cột quân), cùng các thanh rường nối ngang tạo thành bộ khung liên kết.

Toàn bộ hệ khung được ghép nối bằng kỹ thuật mộng chốt tinh xảo, đảm bảo sự ổn định mà không cần đinh vít.

Kỹ thuật xây dựng nhà rường đòi hỏi sự tham gia của các nghệ nhân lành nghề, có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực mộc truyền thống. Mỗi cột, kèo, rường, hoành hay câu đầu đều được đo đạc chính xác và lắp ghép thủ công, thể hiện tính kiên cố và nghệ thuật cao.

2. Kiến trúc mái và bố cục không gian đăng đối

Mái nhà rường thường được lợp bằng ngói âm dương, có độ dốc lớn để thoát nước nhanh trong mùa mưa và tạo sự thông thoáng trong mùa hè. Kiến trúc mái này vừa mang giá trị phong thủy, vừa có tính thẩm mỹ cổ điển. Các đường nét cong vút ở đầu mái, rìa mái tạo nên vẻ thanh thoát và trang nghiêm.

Nhà rường thường có kết cấu đăng đối, với gian giữa làm không gian chính để thờ cúng tổ tiên, tiếp khách; hai bên là nơi nghỉ ngơi, sinh hoạt của các thành viên trong gia đình. Ngoài nhà chính, còn có thể có thêm các khối phụ như nhà ngang, nhà bếp, sân vườn, giếng nước,... tạo thành một quần thể hài hòa.

3. Họa tiết trang trí và giá trị nghệ thuật

Một đặc trưng không thể thiếu của nhà rường là hệ thống hoa văn chạm khắc tinh xảo trên các bộ phận gỗ như xà, hoành phi, kèo, cửa, vách ngăn,...

Họa tiết phổ biến là tứ linh, tứ quý, hoa sen, hình học cách điệu,... thể hiện tư duy thẩm mỹ sâu sắc và tín ngưỡng Á Đông. Đây cũng là nơi phản ánh đậm nét văn hóa nho giáo, gia phong và lòng tôn kính đối với tổ tiên.

Nhà nước có những chính sách gì trong phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở?

Căn cứ quy định tại Điều 4 Luật Nhà ở 2023, có 07 chính sách phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở, cụ thể như sau:

- Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người đều có chỗ ở thông qua việc thúc đẩy phát triển đa dạng các loại hình nhà ở, bao gồm nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của cá nhân, gia đình, hỗ trợ vốn để cải tạo, xây dựng lại nhà ở; Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư công để cho thuê, cho thuê mua.

- Nhà nước có trách nhiệm tạo quỹ đất ở thông qua phê duyệt quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng khu chức năng.

- Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách về quy hoạch, đất đai, tài chính, tín dụng, về nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ, vật liệu xây dựng mới để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nhà ở và khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê theo cơ chế thị trường.

- Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi về tài chính về đất đai, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách về nhà ở xã hội, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

- Nhà nước có chính sách khuyến khích việc nghiên cứu và ban hành thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đối với từng loại nhà ở phù hợp với từng khu vực, từng vùng, miền; có chính sách khuyến khích phát triển nhà ở tiết kiệm năng lượng.

- Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) có trách nhiệm quy hoạch, bố trí diện tích đất, đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Nhà nước có chính sách về quản lý, sử dụng nhà ở bảo đảm hiệu quả, an toàn, đúng mục đích và công năng sử dụng của nhà ở.