Lập vi bằng di chúc thừa kế đất đai có thể thay thế việc công chứng di chúc được không?

Nội dung chính

Lập vi bằng di chúc thừa kế đất đai có thể thay thế việc công chứng di chúc được không?

Việc lập vi bằng di chúc thừa kế đất đai có thể thay thế việc công chứng di chúc hay không được quy định cụ thể là:

Căn cứ Điều 36 Nghị định 08/2020/NĐ-CP quy định liên quan đến giá trị pháp lý của vi bằng như sau:

Thẩm quyền, phạm vi lập vi bằng, giá trị pháp lý của vi bằng
1. Thừa phát lại được lập vi bằng ghi nhận các sự kiện, hành vi có thật theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi toàn quốc, trừ các trường hợp quy định tại Điều 37 của Nghị định này.
2. Vi bằng không thay thế văn bản công chứng, văn bản chứng thực, văn bản hành chính khác.
3. Vi bằng là nguồn chứng cứ để Tòa án xem xét khi giải quyết vụ việc dân sự và hành chính theo quy định của pháp luật; là căn cứ để thực hiện giao dịch giữa các cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.
...

Tại khoản 4 Điều 37 Nghị định 08/2020/NĐ-CP quy định:

Các trường hợp không được lập vi bằng
1. Các trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 4 của Nghị định này.
2. Vi phạm quy định về bảo đảm an ninh, quốc phòng bao gồm: Xâm phạm mục tiêu về an ninh, quốc phòng; làm lộ bí mật nhà nước, phát tán tin tức, tài liệu, vật phẩm thuộc bí mật nhà nước; vi phạm quy định ra, vào, đi lai trong khu vực câm, khu vực bảo vệ, vành đai an toàn của công trình an ninh, quốc phòng và khu quân sự; vi phạm quy định về bảo vệ bí mật, bảo vệ công trình an ninh, quốc phòng và khu quân sự.
3. Vi phạm đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình theo quy định tại Điều 38 của Bộ luật Dân sự; trái đạo đức xã hội.
4. Xác nhận nội dung, việc ký tên trong hợp đồng, giao dịch mà pháp luật quy định thuộc phạm vi hoạt động công chứng, chứng thực; xác nhận tính chính xác, hợp pháp, không trái đạo đức xã hội của bản dịch giấy tờ, văn bản từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài hoặc từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt; xác nhận chữ ký, bản sao đúng với bản chính.

...

Theo đó, đối với trường hợp pháp luật yêu cầu di chúc phải có công chứng, chứng thực hoặc trường hợp người lập di chúc yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc thì việc lập vi bằng di chúc thừa kế đất đai không thể thay thế việc công chứng di chúc.

Lập vi bằng di chúc thừa kế đất đai có thể thay thế việc công chứng di chúc được không? (Hình từ internet)

Hiệu lực của di chúc thừa kế đất đai được quy định như thế nào?

Căn cứ theo Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015 quy định hiệu lực của di chúc cụ thể như sau:

(1) Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế.

(2) Di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong trường hợp sau đây:

- Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;

- Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

+ Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.

(3) Di chúc không có hiệu lực, nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực.

(4) Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực.

(5) Khi một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản thì chỉ bản di chúc sau cùng có hiệu lực.

Di chúc thừa kế đất đai không công chứng có được coi là hợp pháp không?

Căn cứ theo khoản 4 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định di chúc thừa kế đất đai bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015.

Do đó, căn cứ theo khoản 1 Điều Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định di chúc thừa kế đất đai hợp pháp phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện như sau:

- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

Như vậy, di chúc thừa kế đất đai bằng văn bản không chứng chỉ được coi là hợp pháp nếu có đáp ứng đủ 02 điều kiện trên.