Một năm làm nhà, ba năm hết gạo nghĩa là gì?

Nội dung chính

Một năm làm nhà, ba năm hết gạo nghĩa là gì?

Câu tục ngữ “Một năm làm nhà, ba năm hết gạo” là một lời nhắc nhở sâu sắc của ông bà ta về sự cẩn trọng, tính toán kỹ lưỡng khi quyết định xây dựng nhà cửa, một việc lớn trong đời người.

“Một năm làm nhà, ba năm hết gạo” không chỉ mang tính ví von mà còn phản ánh thực tế rằng việc xây nhà thường tiêu tốn rất nhiều tiền bạc, công sức và thời gian. Nếu không có kế hoạch rõ ràng, nhiều gia đình sau khi hoàn tất việc xây dựng sẽ lâm vào tình trạng thiếu hụt tài chính, đến mức ba năm sau vẫn chưa thể ổn định lại cuộc sống, thậm chí thiếu cả gạo ăn.

Tục ngữ sử dụng hình ảnh “hết gạo” để nói về tình trạng kiệt quệ kinh tế, không có tiền lo cho sinh hoạt hàng ngày, chứ không đơn thuần nói về lương thực. Nó là lời cảnh báo về hệ lụy lâu dài nếu việc làm nhà không được chuẩn bị kỹ lưỡng.

Xây nhà là một việc hệ trọng, đòi hỏi ngân sách lớn. Từ mua đất, thiết kế, thi công, nội thất… đều tiêu tốn rất nhiều chi phí. Không ít trường hợp gia chủ chi quá tay, vượt quá khả năng tài chính của bản thân, dẫn đến việc phải vay mượn, nợ nần chồng chất, hoặc sau khi xây xong thì không còn đủ tiền để chi tiêu cho sinh hoạt thường nhật.

Nhiều người vì muốn có căn nhà "đẹp hơn người khác" mà sẵn sàng vay mượn, dẫn đến hậu quả là sống chật vật trong chính ngôi nhà của mình, không còn đủ ngân sách để đầu tư cho công việc, học hành của con cái, hay các hoạt động chăm sóc sức khỏe, cuộc sống.

Trong phong thủy, việc xây nhà cũng không được làm tùy tiện. Cần xem tuổi gia chủ, hướng nhà, thời điểm động thổ, ngày giờ tốt… Nếu làm nhà không đúng thời vận, không hợp mệnh, thì theo quan niệm dân gian, có thể dẫn đến vận xui, hao tài tốn của, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và công danh của cả gia đình. Điều này gián tiếp lý giải vì sao “ba năm sau vẫn hết gạo”.

Ngoài ra, việc làm nhà thường gây căng thẳng tinh thần, mệt mỏi vì vừa lo chi phí, vừa điều hành xây dựng. Nếu không có sự chuẩn bị tốt, áp lực này có thể dẫn đến suy sụp tinh thần, mất đi sự an yên trong gia đình.

“Một năm làm nhà, ba năm hết gạo” không đơn thuần là một câu cảnh báo về tài chính, mà là lời dạy sâu sắc về cách sống có kế hoạch, biết lượng sức mình, biết lo xa.

Ngày nay, dù đời sống hiện đại hơn, thu nhập cao hơn, thì câu tục ngữ này vẫn giữ nguyên giá trị, đặc biệt trong bối cảnh chi phí xây dựng ngày càng đắt đỏ và áp lực cuộc sống ngày càng lớn. Khi làm nhà, cần tính toán không chỉ cho hôm nay, mà còn cho nhiều năm sau.

Một năm làm nhà, ba năm hết gạo nghĩa là gì? (Hình từ Internet)

(1)Tránh phạm 3 đại kỵ: Kim Lâu - Hoang Ốc - Tam Tai

Khi chọn năm xây nhà, điều đầu tiên cần quan tâm là tránh phạm vào ba đại kỵ trong phong thủy: Kim Lâu, Hoang Ốc và Tam Tai. Đây là những hạn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến gia chủ và các thành viên trong gia đình nếu không chú ý.

- Kim Lâu: Là hạn được tính dựa trên tuổi mụ của gia chủ. Nếu tuổi chia cho 9 dư 1, 3, 6, 8 thì là năm phạm Kim Lâu, tượng trưng cho các họa như hại bản thân (dư 1), hại vợ (dư 3), hại con (dư 6) và hại tài sản, vật nuôi (dư 8).

- Hoang Ốc: Liên quan đến các cung nhà xấu - nếu làm nhà rơi vào các cung như Ngũ Thọ Tử, Lục Hoang Ốc, Tam Địa Sát thì dễ gặp bất an, bệnh tật, xui rủi.

- Tam Tai: Là vận hạn kéo dài 3 năm liên tiếp theo từng nhóm tuổi, ví dụ người tuổi Thân - Tý - Thìn sẽ gặp Tam Tai vào các năm Dần - Mão - Thìn. Làm nhà trong năm này có thể gây trở ngại cả về công việc lẫn sức khỏe.

Do đó, gia chủ cần xem kỹ các hạn này trước khi quyết định động thổ để tránh rủi ro không đáng có.

(2) Ưu tiên chọn năm hợp tuổi

Ngoài việc tránh năm xấu, nên ưu tiên chọn năm làm nhà hợp với tuổi và mệnh của gia chủ. Khi tuổi không phạm Kim Lâu, Hoang Ốc hay Tam Tai, và năm đó có ngũ hành tương sinh với mệnh gia chủ, thì công việc xây dựng thường diễn ra suôn sẻ, tài lộc dễ hanh thông.

Nếu tuổi gia chủ phạm đại kỵ nhưng vẫn cần xây nhà, có thể mượn tuổi của người thân hợp mệnh, lớn tuổi hơn, không phạm hạn để đứng tên động thổ. Tuy nhiên, nghi thức mượn tuổi cần làm đầy đủ và đúng phong thủy để phát huy hiệu quả.

(3) Xem xét yếu tố tài chính và thời điểm thi công

Việc làm nhà là một quyết định quan trọng, không chỉ cần hợp phong thủy mà còn phải phù hợp với khả năng tài chính của gia chủ. Một số người vì thấy năm đẹp mà cố gắng vay mượn để xây nhà, nhưng sau đó lại rơi vào cảnh nợ nần, thiếu thốn.

Vì vậy, trước khi xây dựng, gia đình nên có kế hoạch tài chính rõ ràng, đảm bảo đủ ngân sách cho cả công trình và chi phí sinh hoạt sau khi hoàn thiện.

Bên cạnh đó, cũng cần chọn thời điểm thi công phù hợp trong năm. Thường thì mùa khô (từ khoảng tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau) là thời điểm lý tưởng để xây nhà, vì ít mưa, thuận tiện cho thi công và bảo quản vật liệu.

(4) Xem ngày, giờ, hướng khởi công

Sau khi chọn được năm đẹp, việc chọn ngày giờ và hướng khởi công cũng đóng vai trò rất quan trọng. Gia chủ cần tra ngày hợp tuổi, tránh các ngày xung khắc, sát chủ hay trùng tang. Giờ khởi công nên là giờ hoàng đạo, hợp cung mệnh để tăng cát khí.

Về hướng, có thể áp dụng theo Bát Trạch hoặc Phong Thủy Huyền Không, chọn hướng nhà phù hợp với cung mệnh của gia chủ. Hướng tốt sẽ giúp đón gió lành, tụ khí vượng, từ đó mang lại sức khỏe và tài lộc cho cả gia đình.

(5) Chuẩn bị lễ cúng động thổ

Trước khi khởi công, việc làm lễ cúng động thổ là bước không thể thiếu trong văn hóa xây nhà của người Việt. Lễ cúng nhằm xin phép Thổ thần, Thần linh cai quản đất đai để việc xây dựng diễn ra thuận lợi, tránh điều không may.

Người thực hiện nghi lễ (thường là người được chọn tuổi đẹp hoặc người được mượn tuổi) sẽ cuốc những nhát đất đầu tiên để tượng trưng cho sự khởi đầu. Gia chủ nên chuẩn bị mâm lễ đầy đủ, tươm tất và thành tâm khấn vái để cầu mong công trình hanh thông, gia đạo yên ấm.

Chính sách phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở

Căn cứ Điều 4 Luật Nhà ở 2023 được thay thế bởi điểm b khoản 5 Điều 57 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 quy định về chính sách phát triển và quản lý, sử dụng nhà ở như sau:

- Nhà nước có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người đều có chỗ ở thông qua việc thúc đẩy phát triển đa dạng các loại hình nhà ở, bao gồm nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của cá nhân, gia đình, hỗ trợ vốn để cải tạo, xây dựng lại nhà ở; Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư công (sau đây gọi chung là vốn đầu tư công) để cho thuê, cho thuê mua.

- Nhà nước có trách nhiệm tạo quỹ đất ở thông qua phê duyệt quy hoạch đô thị và nông thôn.

- Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách về quy hoạch, đất đai, tài chính, tín dụng, về nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ, vật liệu xây dựng mới để khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nhà ở và khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia phát triển nhà ở để bán, cho thuê mua, cho thuê theo cơ chế thị trường.

- Nhà nước ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi về tài chính về đất đai, tín dụng dài hạn với lãi suất ưu đãi, cơ chế ưu đãi tài chính khác và hỗ trợ từ nguồn vốn của Nhà nước để thực hiện chính sách về nhà ở xã hội, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

- Nhà nước có chính sách khuyến khích việc nghiên cứu và ban hành thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đối với từng loại nhà ở phù hợp với từng khu vực, từng vùng, miền; có chính sách khuyến khích phát triển nhà ở tiết kiệm năng lượng.

- Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) có trách nhiệm quy hoạch, bố trí diện tích đất, đầu tư xây dựng nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và quy định khác của pháp luật có liên quan.

- Nhà nước có chính sách về quản lý, sử dụng nhà ở bảo đảm hiệu quả, an toàn, đúng mục đích và công năng sử dụng của nhà ở.

* Lưu ý: Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.