Các chính sách đặc biệt để TPHCM và Hà Nội đầu tư xây dựng Metro

Nội dung chính

Các chính sách đặc biệt để TPHCM và Hà Nội đầu tư xây dựng Metro

Ngày 23/01/2025 Bộ Giao thông vận tải gửi Chính Phủ Tờ Trình 06/TTr-BGTVT năm 2025 Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2035. Các chính sách đặc biệt để TPHCM và Hà Nội đầu tư xây dựng Metro được quy định cụ thể trong dự thảo Nghị quyết này.

>> Chi tiết Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2035

Thể chế hóa các kết luận của Bộ Chính trị, bám sát quan điểm, mục tiêu về xây dựng dự thảo Nghị quyết nêu trên, Ban soạn thảo đã thực hiện rà soát toàn bộ các vấn đề tồn tại, khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án đường sắt đô thị tại hai Thành phố để xây dựng dự thảo Nghị quyết. Theo đó, dự thảo Nghị quyết quy định 08 nhóm chính sách đặc thù về:

(i) huy động nguồn vốn;

(ii) về trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư;

(iii) phát triển theo mô hình TOD;

(iv) phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực;

(v) chính sách vật liệu xây dựng và bãi đổ thải;

(vi) phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực;

(vii) chính sách riêng cho Thành phố Hồ Chí Minh;

(viii) tổ chức thực hiện.

Các chính sách đặc biệt để TPHCM và Hà Nội đầu tư xây dựng Metro (Hình từ Internet)

Các cơ chế, chính sách này thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội, cụ thể như sau:

(1) Nhóm chính sách về huy động nguồn vốn

(2) Nhóm chính sách về trình tự, thủ tục thực hiện đầu tư

(3) Nhóm chính sách về phát triển theo mô hình TOD

(4) Nhóm chính sách về phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn lực

(5) Nhóm chính sách về vật liệu xây dựng và bãi đổ thải

(6) Nhóm chính sách về bảo đảm phòng chống tham nhũng, lãng phí,tiêu cực

(7) Nhóm chính sách áp dụng riêng cho Thành phố Hồ Chí Minh

(8) Nhóm chính sách để tổ chức thực hiện

Dự kiến 07 tuyến metro đi qua đâu trong siêu đề án metro 355km?

Mới đây, Chính phủ đã trình Quốc hội dự thảo nghị quyết về việc thí điểm áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy sự phát triển của mạng lưới đường sắt đô thị tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM.

Theo Tờ trình 06/TTr-BGTVT năm 2025, TP.HCM dự kiến triển khai xây dựng 07 tuyến metro với tổng chiều dài 355 km, hoàn thành vào năm 2035, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 40,21 tỷ USD.

Lộ trình xây dựng các tuyến metro của thành phố được đề ra như sau:

Tuyến 1: Tuyến xuyên tâm kết nối từ tây sang đông, đi qua khu vực trung tâm, tạo liên kết giữa các khu vực phát triển mới như Vĩnh Lộc (phía tây) và khu công nghệ cao, khu làng đại học (phía đông).

Tuyến 2: Tuyến xuyên tâm từ tây bắc đến đông qua trung tâm thành phố, kết nối các khu vực trọng điểm phát triển như Thủ Thiêm (phía đông) và khu vực phát triển phía tây bắc.

Tuyến 3: Tuyến xuyên tâm kết nối từ tây sang đông bắc, tạo sự kết nối giữa khu vực phát triển Tân Kiên (phía tây) và Linh Trung (phía đông bắc).

Tuyến 4: Tuyến xuyên tâm từ bắc xuống nam, kết nối các khu vực phát triển tại Phú Trung, Tân Thới Hiệp, Tân Nhị, Tân Thạnh Đông (phía bắc) với khu đô thị lấn biển Cần Giờ (phía nam).

Tuyến 5: Tuyến bán vành đai nối từ nam sang đông, tạo liên kết giữa khu phát triển Hưng Long (phía nam) và Trường Thọ (phía đông).

Tuyến 6: Tuyến vành đai kết nối các tuyến xuyên tâm, liên kết tất cả các khu vực trọng điểm phát triển của thành phố từ nhiều hướng.

Tuyến 7: Tuyến xuyên tâm kết nối từ tây nam đến đông, nối các khu vực phát triển tại Tân Kiên (phía tây) qua trung tâm mới Thủ Thiêm và Thanh Đa đến Trường Thọ (phía đông).

Nếu Quốc hội phê duyệt nghị quyết, TP.HCM sẽ thực hiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trong năm 2025 để phê duyệt chủ trương đầu tư cho toàn bộ 7 tuyến metro. Dự kiến, các công trình này sẽ được khởi công vào năm 2027.

Từ giai đoạn 2036 đến 2045, TP.HCM sẽ tiếp tục xây dựng thêm 3 tuyến metro nữa, với tổng chiều dài khoảng 155 km, hoàn thiện mạng lưới giao thông theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Tình hình triển khai đầu tư xây dựng metro tại Hà Nội

Ngày 23/01/2025, Bộ Giao thông vận tải gửi Chính phủ Tờ trình 06/TTr-BGTVT năm 2025 dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đến năm 2035.

Theo đó, tình hình triển khai đầu tư xây dựng metro tại Hà Nội được trình bày như sau:

Thành phố Hà Nội đã đưa vào vận hành khai thác tuyến số 2A, đoạn Cát Linh - Hà Đông, chiều dài 13km; tuyến số 3, đoạn Nhổn - ga Hà Nội (đoạn tuyến trên cao Nhổn Cầu - Giấy), chiều dài khoảng 8,5km.

Thành phố Hồ Chí Minh đã vận hành, khai thác tuyến số 1, đoạn Bến Thành - Suối Tiên khoảng 19,7km.

Việc triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị tại hai Thành phố còn chậm, chưa đạt mục tiêu, nhu cầu phát triển và giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn trong thời gian qua.

Vì vậy cần nghiên cứu giải pháp, cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để huy động nguồn lực, rút ngắn trình tự, thủ tục nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, đẩy nhanh tiến độ đầu tư các tuyến đường sắt đô thị trong thời gian tới.