Chi tiết dự án rạch Xuyên Tâm Thành phố Hồ Chí Minh cập nhật mới

Nội dung chính

Chi tiết dự án rạch Xuyên Tâm Thành phố Hồ Chí Minh cập nhật mới

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm Thành phố Hồ Chí Minh là một công trình trọng điểm vừa mang tính hạ tầng giao thông, vừa mang ý nghĩa chỉnh trang đô thị và bảo vệ môi trường. Tuyến rạch từng được đưa vào kế hoạch cải tạo từ những năm 2002 - 2006 nhưng bị đình trệ suốt hơn 20 năm do vướng giải phóng mặt bằng và chưa huy động được nguồn vốn phù hợp.

Sau nhiều lần điều chỉnh, đến năm 2024, UBND TP.HCM đã chính thức phê duyệt chủ trương đầu tư cải tạo rạch Xuyên Tâm theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao), với nhà đầu tư là Công ty CP Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung.

(1) Tổng quan dự án rạch Xuyên Tâm

Rạch Xuyên Tâm là tuyến rạch dài gần 9km, bắt nguồn từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè (phường 17, Bình Thạnh) và đổ ra sông Vàm Thuật, chảy qua các khu dân cư đông đúc thuộc quận Bình Thạnh và quận Gò Vấp. Trong đó:

- Tuyến rạch chính dài khoảng 6,7km.

- Ba nhánh rạch phụ gồm: rạch Cầu Sơn, Bình Triệu, Bình Lợi có tổng chiều dài hơn 2,2km.

(2) Quy mô hạ tầng: Giao thông kết hợp môi trường

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm được thiết kế không chỉ để nạo vét mà còn nhằm hình thành tuyến giao thông đô thị hai bên bờ, kết hợp chỉnh trang môi trường và tạo mảng xanh.

Các hạng mục chính của công trình bao gồm:

- Nạo vét lòng rạch sâu khoảng 3,5m, mở rộng 20–30m để đảm bảo lưu thông dòng chảy và thoát nước mùa mưa.

- Xây dựng hệ thống thu gom nước thải và nước mưa tách biệt, chống ngập úng cục bộ và ô nhiễm lan tỏa.

- Xây dựng tuyến đường dọc hai bên bờ: mỗi bên có hai làn xe (rộng 6m), vỉa hè 3 - 4m, kết hợp trồng cây xanh, công viên ven rạch, tạo nên trục đường cảnh quan đẹp và hiện đại.

- Lắp đặt hệ thống chiếu sáng, thoát nước, trạm bơm, và các hạ tầng kỹ thuật phụ trợ khác.

(3) Vốn đầu tư và tiến độ triển khai

- Tổng mức đầu tư ban đầu: hơn 9.664 tỷ đồng.

- Tổng mức đầu tư sau điều chỉnh (theo Luật Đất đai 2024): tăng lên hơn 17.200 tỷ đồng.

(4) Bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư

Đây là một trong những công tác phức tạp nhất của dự án do số lượng hộ dân bị ảnh hưởng rất lớn. Cụ thể:

- Tổng số trường hợp bị ảnh hưởng: 2.215 hộ.

- Trong đó:

+ Quận Bình Thạnh: 2.077 hộ.

+ Quận Gò Vấp: 138 hộ.

Các phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đã được phê duyệt theo quy định pháp luật mới và đang trong quá trình chi trả. Người dân được bố trí tái định cư tại các khu chung cư mới xây dựng như: Bình Triệu, Thanh Đa, hoặc được hỗ trợ nếu tự lo chỗ ở.

(5) Thời điểm khởi công

- Gói thầu đầu tiên của dự án sẽ được khởi công vào tháng 3/2025.

- Các gói thầu còn lại sẽ lần lượt khởi công trước ngày 30/4/2025.

- Thời gian thi công toàn bộ dự án: khoảng 3 năm, dự kiến hoàn thành trong năm 2028.

(6) Kỳ vọng sau khi hoàn thành

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm sẽ giúp:

- Xóa bỏ dòng kênh đen ô nhiễm nghiêm trọng nhất TP.HCM.

- Tạo ra tuyến giao thông mới nối liền các trục đường quan trọng: Phan Văn Trị - Nơ Trang Long - Bạch Đằng - Đinh Bộ Lĩnh - Phạm Văn Đồng.

- Chống ngập và cải thiện thoát nước cho cả khu vực Bình Thạnh, Gò Vấp và lân cận.

- Tạo thêm không gian xanh, công viên, đường dạo bộ ven kênh, nâng cao chất lượng sống cho hàng chục ngàn cư dân.

- Góp phần tăng giá trị bất động sản, thúc đẩy phát triển đô thị bền vững tại khu vực Bắc - Tây Bắc TP.HCM.

Chi tiết dự án rạch Xuyên Tâm Thành phố Hồ Chí Minh cập nhật mới (Hình từ Internet)

Hợp đồng BT là gì? Hợp đồng BT được thực hiện theo hình thức nào?

Căn cứ khoản 2a Điều 45 Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư 2020 được bổ sung bởi điểm b khoản 12 Điều 3 Luật sửa đổi Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu 2024 quy định như sau:

(1) Hợp đồng BT là gì?

- Hợp đồng BT là hợp đồng được ký kết giữa cơ quan có thẩm quyền và nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án (nếu có) để xây dựng công trình, hệ thống cơ sở hạ tầng; sau khi hoàn thành, nhà đầu tư chuyển giao công trình dự án BT cho cơ quan có thẩm quyền.

(2) Hợp đồng BT được thực hiện theo hình thức nào?

- Hợp đồng BT được thực hiện theo hình thức sau đây:

+ Thanh toán bằng quỹ đất được thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai, quỹ đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý để thực hiện dự án đối ứng. Việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện công trình BT và dự án đối ứng là trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất. Trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai. Giá đất dự kiến của quỹ đất thanh toán dự án BT được tính căn cứ bảng giá đất tại thời điểm lập dự án, lập hồ sơ mời thầu. Việc thanh toán được thực hiện theo cơ chế bù trừ chênh lệch giữa giá trị công trình BT và giá trị quỹ đất thanh toán;

+ Thanh toán bằng ngân sách nhà nước từ nguồn vốn đầu tư công hoặc từ nguồn ngân sách nhà nước thu được sau đấu giá quỹ đất, tài sản công và được ghi thu, ghi chi ngân sách nhà nước. Giá trị công trình dự án BT gồm tổng mức đầu tư xây dựng công trình được xác định theo quy định của pháp luật về xây dựng và các chi phí khác sau giai đoạn xây dựng, trong đó có lãi vay sau giai đoạn xây dựng, lợi nhuận hợp lý của nhà đầu tư;

+ Không yêu cầu thanh toán.

Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất

Căn cứ Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định về các nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất khi thực hiện dự án rạch Xuyên Tâm Thành phố Hồ Chí Minh như sau:

- Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời và đúng quy định của pháp luật; vì lợi ích chung, sự phát triển bền vững, văn minh và hiện đại của cộng đồng, của địa phương; quan tâm đến đối tượng chính sách xã hội, đối tượng trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

- Việc bồi thường về đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, trường hợp không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trường hợp người có đất thu hồi được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở mà có nhu cầu được bồi thường bằng tiền thì được bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng đã đăng ký khi lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

+ Đối với người có đất thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi hoặc bằng nhà ở.

- Chủ sở hữu tài sản theo quy định của pháp luật dân sự mà bị thiệt hại về tài sản thì được bồi thường thiệt hại; chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh phải ngừng sản xuất, kinh doanh do Nhà nước thu hồi đất thì được xem xét hỗ trợ.

- Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản để tạo điều kiện cho người có đất thu hồi, chủ sở hữu tài sản có việc làm, có thu nhập, ổn định đời sống, sản xuất.

- Khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho một hoặc nhiều dự án.

- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.

- Khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Điều 78 và Điều 79 Luật Đất đai 2024 mà phần diện tích còn lại của thửa đất sau khi thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về diện tích tối thiểu tại khoản 2 Điều 220 Luật Đất đai 2024, nếu người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, quản lý diện tích đất này theo quy định của pháp luật.

+ Kinh phí bồi thường, hỗ trợ trong trường hợp thu hồi đất quy định tại khoản này được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án đầu tư.