Mô hình TOD là gì? Tại sao nó lại được xem là xu hướng phát triển đô thị của tương lai?

Nội dung chính

Mô hình TOD là gì? Cách thức hoạt động và lợi ích mang lại

TOD (Transit Oriented Development) là một mô hình phát triển đô thị mà trong đó, các yếu tố về giao thông công cộng, đặc biệt là các tuyến metro, tàu điện, xe buýt nhanh (BRT) đóng vai trò trung tâm.

Mô hình này hướng đến việc xây dựng các khu đô thị quanh các đầu mối giao thông công cộng, nhằm tận dụng tối đa các yếu tố này để phát triển khu vực xung quanh.

Mục tiêu chính của mô hình TOD là tạo ra những cộng đồng năng động, có mật độ dân cư cao, thuận tiện cho việc di chuyển và sinh hoạt, đồng thời giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn giao thông.

(1) Các yếu tố cấu thành TOD

TOD tập trung vào việc quy hoạch đô thị quanh các ga tàu điện, bến xe buýt hay các phương tiện giao thông công cộng khác. Các khu vực này thường được thiết kế với bán kính từ 400m đến 1.000m, giúp cư dân dễ dàng di chuyển mà không cần sử dụng phương tiện cá nhân.

Các khu vực phát triển theo mô hình TOD thường kết hợp nhiều chức năng như nhà ở, trung tâm thương mại, văn phòng làm việc, trường học, các tiện ích công cộng, tạo nên một hệ sinh thái tiện nghi phục vụ mọi nhu cầu của người dân.

Mô hình TOD khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng thay vì ô tô cá nhân. Điều này giúp giảm bớt tình trạng ùn tắc giao thông, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường.

(2) Lợi ích của mô hình TOD

Mô hình TOD giúp giảm tải cho hệ thống giao thông đô thị, nhờ vào việc khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và giảm bớt lượng xe cá nhân.

TOD giúp kết nối các khu đô thị và các vùng ngoại ô, tạo nên những cộng đồng có mức độ kết nối cao, thuận tiện cho việc di chuyển và phát triển kinh tế.

Những khu vực phát triển theo mô hình TOD thường có môi trường sống tốt, với đầy đủ các tiện ích và không gian xanh, mang đến sự thoải mái và tiện nghi cho cư dân.

Mô hình TOD là gì? Tại sao nó lại được xem là xu hướng phát triển đô thị của tương lai? (Hình từ Internet)

TP.HCM và những dự án TOD sắp tới: Động lực cho sự phát triển

TP.HCM hiện đang đối mặt với một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất của các thành phố lớn: quá tải hạ tầng và mật độ dân cư.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê năm 2021, TP.HCM có tỷ suất nhập cư đạt 25,4%, đứng thứ hai cả nước, tạo ra một nhu cầu cực kỳ lớn về nhà ở và dịch vụ hạ tầng.

Để giải quyết vấn đề này, thành phố đã quyết định triển khai các dự án phát triển theo mô hình TOD, với trọng tâm là xây dựng các đô thị quanh các tuyến metro và Vành đai 3.

UBND TP.HCM đã phê duyệt kế hoạch phát triển 11 đô thị dọc các tuyến Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên), Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) và tuyến Vành đai 3, với mục tiêu giảm tải cho khu vực trung tâm thành phố, đồng thời thúc đẩy sự phát triển đồng đều ở các quận ngoại ô:

- Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên): Các khu vực quanh ga Phước Long (TP Thủ Đức) sẽ được phát triển theo mô hình TOD, với diện tích hơn 160 ha, tạo ra các khu đô thị mới hiện đại, tiện ích.

- Metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương): Các vị trí quanh ga như Tây Thạnh, Trung tâm Triển lãm Tân Bình và khu C30 gần ga Lê Thị Riêng cũng sẽ được đầu tư xây dựng theo mô hình TOD, nhằm thúc đẩy phát triển khu vực này thành trung tâm kinh tế và dịch vụ mới.

- Vành đai 3: Đây là một dự án trọng điểm với 5 vị trí lớn dọc tuyến Vành đai 3, bao gồm khu đất Nông trường Dừa và Long Bình tại TP Thủ Đức, khu Tân Hiệp, Xuân Thới Thượng và Xuân Thới Sơn, tất cả đều sẽ được phát triển theo mô hình TOD, nhằm hình thành các đô thị vệ tinh năng động.

Những dự án TOD này không chỉ mang lại cơ hội phát triển hạ tầng mà còn giúp thu hút các nhà đầu tư bất động sản vào các khu vực mới, tạo động lực cho sự phát triển của thị trường bất động sản tại TP.HCM.

Cùng với đó, việc phát triển giao thông công cộng cũng giúp giảm tải cho các tuyến đường huyết mạch của thành phố, cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống cho cư dân.

Mô hình TOD: Xu hướng tất yếu hay chỉ là tạm thời?

Mặc dù mô hình TOD đã được triển khai tại nhiều thành phố lớn trên thế giới như Tokyo, Seoul, và New York, nhưng ở Việt Nam, đặc biệt là TP.HCM, nó vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ.

Câu hỏi đặt ra là liệu TOD có phải là một xu hướng tất yếu trong tương lai hay chỉ là một giải pháp tạm thời để đối phó với tình trạng đô thị hóa quá nhanh và thiếu hụt hạ tầng hiện nay?

(1) Các yếu tố thúc đẩy TOD thành xu hướng tất yếu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tài nguyên hạn chế, các thành phố lớn buộc phải chuyển hướng sang phát triển bền vững, và TOD là một phần không thể thiếu trong chiến lược này. Việc giảm bớt phụ thuộc vào ô tô cá nhân, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng và giảm phát thải khí CO2 là những yếu tố quan trọng.

Các khu vực phát triển theo mô hình TOD có khả năng thu hút đầu tư lớn từ các nhà phát triển bất động sản nhờ vào vị trí đắc địa, hạ tầng đồng bộ và tiềm năng sinh lời cao. Điều này sẽ khiến TOD trở thành xu hướng không thể bỏ qua trong ngành bất động sản.

TP.HCM đang đẩy mạnh đầu tư vào các tuyến metro và các công trình giao thông trọng điểm khác, mở ra cơ hội phát triển TOD trên diện rộng. Việc này không chỉ giúp giảm tải giao thông mà còn tạo ra những khu đô thị hiện đại và thuận tiện cho cư dân.

(2) Mô hình TOD: Thực tế và thách thức

Mặc dù TOD mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai mô hình này ở TP.HCM vẫn đối mặt với nhiều thách thức, như vấn đề giải phóng mặt bằng, việc thu hút đầu tư, và sự thay đổi thói quen của người dân trong việc sử dụng phương tiện công cộng.

Thêm vào đó, việc phát triển các khu đô thị vệ tinh theo mô hình TOD đòi hỏi phải có một chiến lược tổng thể và đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các nhà đầu tư.

Mô hình TOD không chỉ là một giải pháp để giảm tải hạ tầng đô thị mà còn là xu hướng tất yếu trong tương lai, giúp xây dựng một thành phố bền vững và đáng sống.

Với việc TP.HCM đang tích cực triển khai các dự án TOD, thành phố này sẽ mở ra nhiều cơ hội phát triển mới trong lĩnh vực bất động sản và giao thông công cộng, đồng thời tạo ra một mô hình đô thị phù hợp với xu hướng phát triển toàn cầu.