Công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất ở đâu khi đang sinh sống ở Hồ Chí Minh nhưng đất ở Hà Nội?

Nội dung chính

Người thừa kế có được từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất?

Theo quy định tại Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế được xác định là cá nhân phải đáp ứng điều kiện là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc được sinh ra sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản qua đời. Trong trường hợp người thừa kế theo di chúc không phải là cá nhân, chủ thể này phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế mới đủ điều kiện hưởng di sản.

Đồng thời, tại khoản 1 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rõ rằng người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, tuy nhiên, việc từ chối này không được sử dụng nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản đối với người khác.

Như vậy, người thừa kế hoàn toàn có quyền từ chối nhận di sản thừa kế, bao gồm cả di sản thừa kế là quyền sử dụng nhưng không được phép từ chối để trốn tránh nghĩa vụ. Để đảm bảo quyền từ chối này được thực hiện đúng pháp luật, việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến các đối tượng liên quan như người quản lý di sản, các đồng thừa kế khác, hoặc người được giao nhiệm vụ phân chia di sản. Ngoài ra, việc từ chối nhận di sản chỉ có giá trị pháp lý nếu được thực hiện trước thời điểm phân chia di sản (theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015).

Công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất ở đâu khi đang sinh sống ở Hồ Chí Minh nhưng đất ở Hà Nội? (Hình từ Internet)

Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất có bắt buộc phải công chứng không?

Tại khoản 2 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.

Bên cạnh đó, Điều 59 Luật Công chứng 2014 có quy định như sau:

Công chứng văn bản từ chối nhận di sản

Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản. Khi yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết.

Căn cứ vào các quy định nêu trên, việc từ chối nhận di sản thừa kế di sản là quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản nhưng không bắt buộc phải công chứng, chỉ thực hiện công chứng khi có yêu cầu của người thừa kế. Tuy nhiên, đất đai là tài sản có giá trị lớn nên thường hay phát sinh tranh chấp, để đảm bảo tính pháp lý cho văn bản này cũng như tránh phát sinh rủi ro, việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế quyền sử dụng đất nên được thực hiện.

Công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất ở đâu khi đang sinh sống ở Hồ Chí Minh nhưng đất ở Hà Nội?

Về vấn đề này, tại Điều 42 Luật Công chứng 2014 có quy định như sau:

Phạm vi công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản

Công chứng viên của tổ chức hành, nghề công chứng chỉ được công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, trừ trường hợp công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản và văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản.

Theo đó, công chứng viên có thể công chứng văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản mà không bị giới hạn bởi phạm vi tỉnh, thành phố nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở. Điều này đồng nghĩa với việc có thể công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế là quyền sử dụng đất tại bất kỳ tổ chức hành nghề công chứng nào trên toàn quốc, không phụ thuộc vào địa điểm của bất động sản.

Do đó, dù đang sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh và di sản thừa kế là quyền sử dụng đất ở Hà Nội, vẫn có thể đến bất kỳ Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng nào tại Thành phố Hồ Chí Minh để thực hiện công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế này.