Nhà gia tiên là gì? Có được mua bán nhà gia tiên không?

Nội dung chính

Nhà gia tiên là gì?

"Nhà gia tiên" là thuật ngữ trong văn hóa truyền thống Việt Nam, chỉ ngôi nhà hoặc nơi thờ cúng tổ tiên. Đây là một không gian đặc biệt trong mỗi gia đình, nơi người ta thực hiện các nghi lễ thờ cúng, tưởng nhớ tổ tiên, ông bà, và các thành viên đã khuất trong gia đình.

Trong "nhà gia tiên", thường có bàn thờ tổ tiên, nơi đặt di ảnh, nhang đèn và các vật dụng thờ cúng như bát hương, mâm cơm cúng. Đây cũng là nơi gia đình thể hiện sự kính trọng và biết ơn đối với tổ tiên, qua đó duy trì sự kết nối giữa thế hệ hiện tại và các thế hệ đã qua.

Thường thì "nhà gia tiên" được xây dựng theo truyền thống văn hóa dân tộc, mang đậm yếu tố tín ngưỡng và phong tục thờ cúng tổ tiên trong gia đình Việt Nam.

Nhà gia tiên là gì? Có được mua bán nhà gia tiên không? (Hình từ Internet)

Có được mua bán nhà gia tiên không?

Trong phạm vi bài viết này, nhà gia tiên được hiểu là nhà ở phục vụ cho việc thờ cúng, tức đây là phần di sản được dùng vào việc thờ cúng, nhà là di sản thờ cúng.

Căn cứ theo quy định tại Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015 về di sản thờ cúng như sau:

Di sản dùng vào việc thờ cúng

1. Trường hợp người lập di chúc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.

Trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử người quản lý di sản thờ cúng.

Trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật.

2. Trường hợp toàn bộ di sản của người chết không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng.

Theo đó, người lập di chúc có để lại 1 phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì di sản đó sẽ không được chia thừa kế mà sẽ được giao cho người được chỉ định quản lý thực hiện việc thờ cúng. Vì vậy nhà gia tiên sẽ không được chia thừa kế và người được chỉ định quản lý chỉ được có các quyền quy định tại Điều 618 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

Quyền của người quản lý di sản

1. Người quản lý di sản quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 616 của Bộ luật này có quyền sau đây:

a) Đại diện cho những người thừa kế trong quan hệ với người thứ ba liên quan đến di sản thừa kế;

b) Được hưởng thù lao theo thỏa thuận với những người thừa kế;

c) Được thanh toán chi phí bảo quản di sản.

2. Người đang chiếm hữu, sử dụng, quản lý di sản quy định tại khoản 2 Điều 616 của Bộ luật này có quyền sau đây:

a) Được tiếp tục sử dụng di sản theo thỏa thuận trong hợp đồng với người để lại di sản hoặc được sự đồng ý của những người thừa kế;

b) Được hưởng thù lao theo thỏa thuận với những người thừa kế;

c) Được thanh toán chi phí bảo quản di sản.

3. Trường hợp không đạt được thỏa thuận với những người thừa kế về mức thù lao thì người quản lý di sản được hưởng một khoản thù lao hợp lý.

Theo đó, người được chỉ định quàn lý nhà gia tiên chỉ có những quyền lợi được quy định như trên, và không được quyền mua bán nhà gia tiên.

Đồng thời, những người khác trong gia đình cũng không được thừa kế nhà gia tiên nên cũng không được quyền mua bán nhà gia tiên.

Để mua bán nhà ở thì nhà ở cần đáp ứng các điều kiện gì?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 160 Luật Nhà ở 2023 về các điều kiện của nhà ở khi mua bán nhà ở bao gồm:

- Có Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật, trừ các trường hợp dưới đây:

+ Mua bán, thuê mua, thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai; bán nhà ở trong trường hợp giải thể, phá sản;

+ Tổ chức tặng cho nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết;

+ Mua bán, thuê mua nhà ở có sẵn của chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở trong các trường hợp sau đây: nhà ở thuộc tài sản công; nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, nhà ở phục vụ tái định cư không thuộc tài sản công;

+ Cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở;

+ Nhận thừa kế nhà ở.

Giấy tờ chứng minh điều kiện nhà ở tham gia giao dịch quy định tại khoản này thực hiện theo quy định của Chính phủ.

- Không thuộc trường hợp đang có tranh chấp, khiếu nại, khiếu kiện về quyền sở hữu theo quy định của pháp luật về giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo;

- Đang trong thời hạn sở hữu nhà ở đối với trường hợp sở hữu nhà ở có thời hạn;

- Không bị kê biên để thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc không thuộc trường hợp bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp ngăn chặn theo quyết định của Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

- Không thuộc trường hợp đã có quyết định thu hồi đất, có thông báo giải tỏa, phá dỡ nhà ở của cơ quan có thẩm quyền;

- Điều kiện quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều 160 Luật Nhà ở 2023 không áp dụng đối với trường hợp mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

Lưu ý: Trường hợp nhà ở cho thuê thì ngoài điều kiện quy định tại các điểm c, d và đ khoản 1 Điều này, nhà ở còn phải bảo đảm chất lượng, an toàn cho bên thuê nhà ở, có đầy đủ hệ thống điện, cấp nước, thoát nước, bảo đảm vệ sinh môi trường, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. (theo quy định tại khoản 3 Điều 160 Luật Nhà ở 2023)