Nội dung chính

• Khái niệm di sản là gì? Việt Nam có bao nhiêu di sản thiên nhiên?
• Dựa vào tiêu chí nào để công nhận di sản thiên nhiên?

Khái niệm di sản là gì? Việt Nam có bao nhiêu di sản thiên nhiên?

(1) Khái niệm di sản là gì?

Di sản là những giá trị văn hóa, lịch sử, khoa học, nghệ thuật, kiến trúc, thiên nhiên được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác, có ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng, quốc gia hoặc nhân loại. Di sản có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, di sản vật thể, và di sản phi vật thể.

Theo Luật Di sản Văn hóa Việt Nam, di sản văn hóa là sản phẩm tinh thần và vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu truyền qua các thế hệ. UNESCO cũng định nghĩa di sản là những tài sản có giá trị nổi bật toàn cầu cần được bảo vệ và phát huy.

Có hai loại di sản chính:

- Di sản văn hóa gồm di sản vật thể (công trình kiến trúc, di tích lịch sử, hiện vật khảo cổ…) và di sản phi vật thể (lễ hội, tín ngưỡng, nghệ thuật truyền thống, tri thức dân gian…).

- Di sản thiên nhiên gồm các cảnh quan thiên nhiên, hệ sinh thái, động thực vật quý hiếm, địa danh có giá trị khoa học hoặc thẩm mỹ cao.

Di sản không chỉ phản ánh bản sắc văn hóa của một dân tộc mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững, giáo dục truyền thống và quảng bá hình ảnh quốc gia ra thế giới.

(2) Việt Nam có bao nhiêu di sản thiên nhiên?

Tính đến nay, Việt Nam có 2 di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận, bao gồm:

- Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) – được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào năm 1994 với giá trị về cảnh quan thiên nhiên độc đáo và địa chất địa mạo. Năm 2000, UNESCO tiếp tục công nhận Vịnh Hạ Long lần thứ hai dựa trên tiêu chí về địa chất và địa mạo.

- Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình) – được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới năm 2003 với giá trị về địa chất và địa mạo. Đến năm 2015, di sản này tiếp tục được công nhận lần thứ hai nhờ sự đa dạng sinh học đặc biệt.

Ngoài hai di sản thiên nhiên trên, Việt Nam còn có một số danh thắng nổi tiếng khác như Vườn quốc gia Cát Tiên, Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Ba Bể, tuy nhiên, chúng chưa được UNESCO xếp hạng di sản thiên nhiên thế giới.

Những di sản thiên nhiên này không chỉ có ý nghĩa bảo tồn mà còn góp phần phát triển du lịch bền vững, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.

Khái niệm di sản là gì? Việt Nam có bao nhiêu di sản thiên nhiên? (Hình từ Internet)

Dựa vào tiêu chí nào để công nhận di sản thiên nhiên?

Căn cứ khoản 2 Điều 20 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định như sau:

Di sản thiên nhiên

...

2. Việc xác lập, công nhận di sản thiên nhiên thuộc điểm c khoản 1 Điều này căn cứ vào một trong các tiêu chí sau đây:

a) Có vẻ đẹp nổi bật, độc đáo hoặc hiếm gặp của thiên nhiên;

b) Có giá trị điển hình về quá trình tiến hóa sinh thái, sinh học hoặc nơi cư trú tự nhiên của loài nguy cấp, quý, hiếm, đặc hữu hoặc chứa đựng các hệ sinh thái đặc thù, đại diện cho một vùng sinh thái tự nhiên hoặc có giá trị đa dạng sinh học đặc biệt khác cần bảo tồn;

c) Có đặc điểm nổi bật, độc đáo về địa chất, địa mạo hoặc chứa đựng dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển của Trái Đất;

d) Có tầm quan trọng đặc biệt trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, giữ cân bằng sinh thái, cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên.

Như vậy, di sản thiên nhiên được xác lập và công nhận phụ thuộc vào một trong các tiêu chí sau:

- Có vẻ đẹp nổi bật, độc đáo hoặc hiếm gặp của thiên nhiên;

- Có giá trị điển hình về quá trình tiến hóa sinh thái, sinh học;

- Nơi cư trú tự nhiên của loài nguy cấp, quý, hiếm, đặc hữu;

- Chứa đựng các hệ sinh thái đặc thù, đại diện cho một vùng sinh thái tự nhiên;

- Có giá trị đa dạng sinh học đặc biệt khác cần bảo tồn;

- Có đặc điểm nổi bật, độc đáo về địa chất, địa mạo hoặc chứa đựng dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển của Trái Đất;

- Có tầm quan trọng đặc biệt trong việc điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, giữ cân bằng sinh thái, cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái tự nhiên.