Giảm lãi suất vay nhà ở xã hội mang lại cơ hội cho người thu nhập thấp

Nội dung chính

Lãi suất vay mua nhà ở xã hội giảm mang lại lợi ích gì cho người thu nhập thấp?

Ngày 1/1/2025, mức lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội chính thức giảm từ 4,8%/năm xuống 4,7%/năm theo quyết định mới của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Đây là tín hiệu tích cực cho thị trường bất động sản, đặc biệt ở phân khúc nhà ở xã hội. Việc giảm lãi suất là một phần trong nỗ lực của Chính phủ nhằm hỗ trợ người dân tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý hơn. Theo Ngân hàng Nhà nước, mức lãi suất 4,7%/năm được áp dụng cho các nhóm đối tượng:

- Cá nhân và hộ gia đình muốn mua, thuê, hoặc thuê mua nhà ở xã hội.

- Người có nhu cầu xây dựng mới hoặc cải tạo nhà ở.

Các doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hoặc chuyển đổi công năng từ dự án thương mại sang nhà ở xã hội.

Với mức lãi suất mới, người vay sẽ giảm được chi phí trả lãi hàng tháng. Chẳng hạn, với khoản vay 500 triệu đồng trong vòng 15 năm, lãi suất giảm 0,1 điểm % tương đương với việc người vay tiết kiệm được khoảng 500.000 - 1 triệu đồng/năm, một con số không lớn nhưng có ý nghĩa đối với người thu nhập thấp.

Ngoài việc giảm áp lực tài chính, mức lãi suất thấp cũng giúp kích thích nhu cầu mua nhà, góp phần tăng thanh khoản cho thị trường bất động sản. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh phân khúc nhà ở xã hội đang gặp nhiều khó khăn về nguồn cung và tiến độ triển khai.

Giảm lãi suất vay nhà ở xã hội mang lại cơ hội cho người thu nhập thấp (Hình từ Internet)

Vì sao tỷ lệ giải ngân vay mua nhà ở xã hội vẫn còn rất thấp?

Dù lãi suất giảm, tỷ lệ giải ngân của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn chưa đạt kỳ vọng. Theo thống kê từ Bộ Xây dựng:

- Chỉ có 36/63 tỉnh, thành phố triển khai gói tín dụng này.

- Tổng số dự án được phê duyệt vay vốn là 16 dự án, trong khi cả nước có tới 644 dự án nhà ở xã hội đang triển khai.

- Tổng dư nợ giải ngân cho người mua nhà chỉ đạt 150 tỷ đồng, con số rất nhỏ so với quy mô gói tín dụng.

Các rào cản lớn dẫn đến tình trạng này bao gồm:

(1) Điều kiện vay vốn chưa phù hợp

Hầu hết người lao động thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp không đáp ứng được yêu cầu về thu nhập tối thiểu và tài sản đảm bảo. Điều kiện vay vốn hiện tại được thiết kế dựa trên tiêu chí của các ngân hàng thương mại, thay vì linh hoạt để hỗ trợ đối tượng mục tiêu.

(2) Thủ tục phức tạp và thời gian xét duyệt kéo dài

Người dân phải trải qua quá trình xét duyệt hồ sơ chặt chẽ với nhiều loại giấy tờ phức tạp, khiến họ nản lòng. Thời gian xử lý hồ sơ vay vốn kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, làm giảm hiệu quả tiếp cận vốn.

(3) Nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế

Dù có 644 dự án nhà ở xã hội đang triển khai trên cả nước, nhưng số lượng dự án hoàn thành chỉ là 96 dự án với hơn 57.000 căn hộ. Phần lớn các dự án tập trung ở các tỉnh, trong khi nhu cầu nhà ở xã hội lại rất cao tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM.

(4) Thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan

Sự phối hợp giữa cơ quan quản lý, ngân hàng thương mại và chủ đầu tư chưa thực sự hiệu quả, dẫn đến tình trạng chậm trễ trong triển khai chính sách.

Giải pháp để tối ưu hóa hiệu quả lãi suất vay mua nhà ở xã hội?

Để chính sách giảm lãi suất thực sự mang lại hiệu quả, cần có những giải pháp đồng bộ và mang tính thực tiễn cao:

(1) Điều chỉnh điều kiện vay vốn linh hoạt hơn

Ngân hàng Nhà nước nên xem xét nới lỏng các yêu cầu về thu nhập và tài sản đảm bảo, phù hợp với khả năng của người thu nhập thấp. Ví dụ, tỷ lệ trả trước có thể giảm từ 20%-30% hiện tại xuống khoảng 10%-15%, kết hợp với thời gian vay kéo dài hơn để giảm áp lực trả nợ hàng tháng.

(2) Cải thiện thủ tục và tăng tốc giải ngân

Quy trình xét duyệt hồ sơ cần được đơn giản hóa. Các ngân hàng thương mại có thể áp dụng công nghệ số để xử lý hồ sơ trực tuyến, giảm thời gian và chi phí cho người vay.

(3) Tăng nguồn cung nhà ở xã hội

Chính phủ cần đẩy mạnh các dự án nhà ở xã hội, đặc biệt tại các đô thị lớn. Điều này có thể thực hiện thông qua việc cấp thêm đất, hỗ trợ tài chính và giảm thuế cho các chủ đầu tư.

(4) Hỗ trợ trực tiếp cho người mua nhà

Ngoài lãi suất ưu đãi, cần có các chính sách hỗ trợ khác như miễn hoặc giảm phí dịch vụ, trợ cấp chi phí xây dựng hoặc sửa chữa nhà ở.

(5) Giám sát minh bạch và công khai thông tin

Đảm bảo các khoản vay được sử dụng đúng mục đích và đến đúng đối tượng. Đồng thời, cần công khai thông tin về các dự án nhà ở xã hội để người dân dễ dàng tiếp cận.

Việc giảm lãi suất vay mua nhà ở xã hội xuống 4,7%/năm là một bước đi quan trọng trong nỗ lực cải thiện an sinh xã hội và thúc đẩy phân khúc bất động sản giá rẻ. Tuy nhiên, mức giảm này chỉ thực sự có ý nghĩa khi các rào cản trong triển khai được khắc phục.

Bằng cách linh hoạt hóa điều kiện vay vốn, cải thiện thủ tục hành chính, và đẩy mạnh nguồn cung nhà ở xã hội, chính sách này không chỉ giúp giải quyết nhu cầu nhà ở cấp bách, mà còn tạo đà tăng trưởng bền vững cho thị trường bất động sản. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, ngân hàng và doanh nghiệp sẽ là yếu tố then chốt để hiện thực hóa mục tiêu này.