Trường hợp pháp nhân bị kê biên tài sản khi tham gia tố tụng hình sự được pháp luật hiện hành quy định như thế nào?
Nội dung chính
Trường hợp pháp nhân bị kê biên tài sản khi tham gia tố tụng hình sự được pháp luật hiện hành quy định như thế nào?
Bộ luật hình sự 2015 bắt đầu có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018. Theo đó, một trong những điểm mới nhất của bộ luật là bổ sung thêm pháp nhân thương mại vào phạm vi chủ thể phải chịu trách nhiệm đối với một số tội danh nhất định do vậy, khái niệm về tội phạm đã được mở rộng bao gồm cả cá nhân và pháp nhân thương mại phạm tội. Cũng theo đó, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 khi ban hành đã dành riêng một chương quy định về thủ tục tố tụng truy cứu trách nhiệm hình sự pháp nhân để đảm bảo phù hợp với các quy định của Bộ luật hình sự 2015.
Trong quá trình giải quyết vụ án hình sự của pháp nhân, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án có thể áp dụng các biện pháp cưỡng chế đối với pháp nhân bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử.
Trường hợp pháp nhân bị kê biên tài sản khi tham gia tố tụng hình sự được quy định tại Khoản 1 Điều 437 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2018). Cụ thể:
Kê biên tài sản áp dụng đối với pháp nhân bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại.
Theo đó, về nguyên tắc, chỉ kê biên phần tài sản tương ứng với mức có thể bị tịch thu, phạt tiền hoặc bồi thường thiệt hại. Tài sản bị kê biên được giao cho người đứng đầu pháp nhân có trách nhiệm bảo quản; nếu để xảy ra việc tiêu dùng, sử dụng trái phép, chuyển nhượng, đánh tráo, cất giấu, hủy hoại tài sản bị kê biên thì người này phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Khi kê biên tài sản của pháp nhân phải có mặt những người sau:
- Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân;
- Đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi pháp nhân có tài sản bị kê biên;
- Người chứng kiến.
Thẩm quyền, trình tự, thủ tục kê biên tài sản được thực hiện theo quy định tại Điều 128 của Bộ luật tố tụng hình sự 2015.
Như vậy, không phải trong trường hợp nào khi bị truy tố và xét xử về một tội danh nào đó, pháp nhân cũng bị áp dụng biện pháp kê biên tài sản. Theo đó, biện pháp này chỉ được áp dụng khi pháp nhân bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội mà Bộ luật hình sự quy định hình phạt tiền hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại.