Nội dung chính

Một chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần đó là chế độ gì?

Một chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần đó là chế độ Thái thượng hoàng.

Trong lịch sử phong kiến Việt Nam, triều đại nhà Trần (1225 – 1400) có một chế độ đặc biệt mà không triều đại nào khác có, đó là chế độ Thái thượng hoàng. Đây là một chính sách độc đáo giúp duy trì sự ổn định trong triều đình và đảm bảo quá trình kế vị diễn ra suôn sẻ.

Đôi nét về "chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần":

Chế độ này cho phép hoàng đế khi còn sống có thể chủ động nhường ngôi cho con nhưng vẫn giữ vai trò cố vấn, giám sát và tiếp tục có ảnh hưởng lớn trong việc điều hành đất nước. Như vậy, dù có tân hoàng đế lên ngôi, quyền lực thực sự vẫn được đảm bảo trong tay người đã từng trị vì.

Việc này không chỉ giúp chuẩn bị kỹ lưỡng cho người kế vị, tránh các cuộc tranh giành quyền lực, mà còn tạo ra một hệ thống lãnh đạo song hành, giúp đất nước được quản lý một cách chặt chẽ hơn.

Vai trò của Thái thượng hoàng

Dưới chế độ này, Thái thượng hoàng vẫn giữ quyền quyết định nhiều vấn đề trọng đại. Trong nhiều trường hợp, dù đã nhường ngôi, nhưng các chính sách quan trọng vẫn phải có sự tham vấn của Thái thượng hoàng.

Bên cạnh đó, Thái thượng hoàng cũng đóng vai trò cố vấn, đào tạo và hỗ trợ vị hoàng đế mới trong quá trình trị vì, giúp giảm bớt những sai lầm do thiếu kinh nghiệm của tân hoàng đế.

Ý nghĩa của chế độ 2 vua "vua cha, vua con"

Chế độ Thái thượng hoàng không chỉ giúp đảm bảo sự ổn định trong việc kế vị mà còn giúp đất nước có sự lãnh đạo liên tục, tránh những biến động không đáng có. Đây là một trong những yếu tố góp phần tạo nên sự thịnh vượng và sức mạnh của triều đại nhà Trần, đặc biệt là trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.

Nhờ chế độ này, nhà Trần đã duy trì được một hệ thống chính trị vững chắc, đảm bảo sự kế thừa trong hoàng tộc và giữ vững sự ổn định của triều đại trong suốt hơn 175 năm.

Vậy, một chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần đó là chế độ Thái thượng hoàng.

Một chế độ đặc biệt chỉ có trong triều đình nhà Trần đó là chế độ gì? (Hình từ Internet)

Định hướng phương pháp hình thành, phát triển năng lực lịch sử ra sao?

Căn cứ vào tiểu mục 3 Mục VI Chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Lịch sử được ban hành kèm theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, được sửa đổi bởi Thông tư 13/2022/TT-BGDĐT, như sau:

- Phương pháp hình thành, phát triển năng lực lịch sử được thực hiện trên nền tảng những nguyên tắc cơ bản của khoa học lịch sử: thông qua các nguồn sử liệu khác nhau để tái hiện lịch sử, phục dựng một cách chân thực, khách quan quá trình hình thành, phát triển của các sự kiện, quá trình lịch sử, đồng thời đặt quá trình phát triển đó trong sự tương tác với các nhân tố liên quan trong suốt quá trình vận động của chúng.

- Dạy học môn Lịch sử theo phương pháp dạy học tích cực, giáo viên không đặt trọng tâm vào việc truyền đạt kiến thức lịch sử cho học sinh mà chú trọng hướng dẫn học sinh nhận diện và khai thác các nguồn sử liệu, từ đó tái hiện quá khứ, nhận thức lịch sử, đưa ra suy luận, đánh giá về bối cảnh, nguồn gốc, sự phát triển của sự kiện, quá trình lịch sử để tìm kiếm sự thật lịch sử một cách khoa học, vận dụng kiến thức lịch sử vào thực tiễn, từ đó hình thành và phát triển năng lực lịch sử cho học sinh.

- Phương pháp dạy học lịch sử theo định hướng phát triển năng lực chú trọng việc phát hiện và giải quyết vấn đề, sử dụng các phương tiện trực quan (hiện vật lịch sử, tranh ảnh lịch sử, bản đồ, biểu đồ, sa bàn, mô hình, phim tài liệu lịch sử,...). Giáo viên giúp học sinh biết cách tìm tòi, khai thác các nguồn sử liệu, đồng thời biết cách phân tích sự kiện, quá trình lịch sử và tự mình rút ra những nhận xét, đánh giá, tạo cơ sở phát triển năng lực tự học lịch sử suốt đời và khả năng ứng dụng vào cuộc sống những hiểu biết về lịch sử, văn hóa, xã hội Việt Nam và thế giới.

- Các hình thức tổ chức dạy học môn Lịch sử bao gồm các hoạt động dạy học ở trong và ngoài lớp học. Giáo viên cần tăng cường mở rộng không gian dạy học trên thực địa (di tích lịch sử, di sản văn hóa, bảo tàng, triển lãm,...), kết hợp các hoạt động dạy học trong lớp học với hoạt động trải nghiệm trên thực tế. Thông qua việc kết hợp các hình thức hoạt động đa dạng như thảo luận nhóm, làm việc nhóm, làm việc cá nhân,... giáo viên giúp học sinh trở thành “người đóng vai lịch sử” để khám phá lịch sử, vận dụng sáng tạo kiến thức vào các tình huống học tập và thực tiễn cuộc sống.

- Để nâng cao hiệu quả của hoạt động giáo dục lịch sử, cần chú trọng kết hợp giữa giáo dục lịch sử trong nhà trường với gia đình và xã hội. Sự phối hợp giữa ba môi trường giáo dục (nhà trường, gia đình, xã hội) là nền tảng quan trọng để hình thành năng lực lịch sử. Giáo viên cần chủ động thiết lập và duy trì mối liên hệ thường xuyên giữa nhà trường với gia đình và xã hội trong công tác giáo dục lịch sử thông qua các mô hình phối hợp như: tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử, giáo dục về chủ quyền quốc gia cho học sinh có sự tham gia của cha mẹ học sinh và các tổ chức xã hội.

- Chương trình môn Lịch sử chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông; khuyến khích học sinh tự tìm đọc, thu thập tư liệu lịch sử trên mạng Internet, trong thư viện và trong các hệ thống cơ sở dữ liệu khác để thực hiện các nghiên cứu của cá nhân hoặc nhóm; phát triển kĩ năng sử dụng các phương tiện công nghệ thông tin để hỗ trợ việc tái hiện, tìm hiểu, nghiên cứu lịch sử.

>>> Xem thêm: Môn Lịch sử và Địa lí ở cấp tiểu học là môn bắt buộc? Mục tiêu chương trình môn Lịch sử và Địa lí cấp tiểu học ra sao?