Hình thức xử lý cơ sở nhà, đất sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp ra sao?

Nội dung chính

Hình thức xử lý cơ sở nhà, đất sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp ra sao?

Ngày 27/11/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn 18430/BTC-QLCS năm 2025 đẩy mạnh triển khai thực hiện sắp xếp, bố trí, xử lý các cơ sở nhà, đất sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ.

Theo đó, triển khai các kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chức năng, nhiệm vụ được giao, Bộ Tài chính đã có nhiều văn bản hướng dẫn, đôn đốc xây dựng phương án bố trí, sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công trước, trong và sau sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp.

Để thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, có hiệu quả việc bố trí, sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, Bộ Tài chính trân trọng đề nghị Đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quan tâm tiếp tục chỉ đạo thực hiện một số nội dung được quy định tại Công văn 18430/BTC-QLCS năm 2025, trong đó có nội dung về việc sắp xếp, bố trí, xử lý các cơ sở nhà, đất.

Cụ thể về hình thức xử lý đối với các cơ sở nhà, đất thực hiện theo đúng các hình thức xử lý tài sản quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017, Nghị định 186/2025/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 286/2025/NĐ-CP), gồm: Thu hồi; Điều chuyển; Chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý; Thanh lý; Xử lý tài sản trong trường hợp bị mất, bị hủy hoại.

Trong đó, việc sắp xếp, bố trí, xử lý phải bảo đảm cơ sở vật chất (trụ sở) cho bộ máy theo mô hình mới và hoạt động của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; ưu tiên dành cho các mục đích y tế, giáo dục và đào tạo, văn hóa, thể thao, trụ sở công an xã và các mục đích công cộng khác.

Trường hợp vẫn còn dôi dư thì có phương án đưa vào khai thác sử dụng phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả kinh tế, đúng quy định pháp luật, không để thất thoát, lãng phí.

Đối với các tài sản thu hồi, chuyển giao là các điểm trường, cơ sở nhà, đất ở vùng sâu, vùng xa, miền núi mà không còn phù hợp để sử dụng làm trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở y tế, văn hoá, thể thao, các mục đích công cộng khác và không có tổ chức, cá nhân có nhu cầu nhận giao đất, cho thuê đất thì có thể thực hiện phá dỡ, huỷ bỏ tài sản gắn liền với đất và giao Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc tổ chức phát triển quỹ đất quản lý đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Hình thức xử lý cơ sở nhà, đất sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp ra sao? (Hình từ Internet)

Xử lý nhà, đất bằng hình thức thu hồi tài sản công như thế nào?

Căn cứ khoản 1 Điều 11 Nghị định 03/2025/NĐ-CP, việc thu hồi tài sản công là nhà, đất được áp dụng trong các trường hợp sau:

(1) Nhà, đất không sử dụng liên tục quá 12 tháng, trừ trường hợp đang triển khai thủ tục để thực hiện dự án đầu tư theo quy định của pháp luật mà không thuộc trường hợp thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai

(2) Tặng cho, góp vốn, cho mượn, cho thuê, liên doanh, liên kết, sử dụng nhà, đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự không đúng quy định, trừ nhà, đất thuộc vụ việc đã được Tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý

(3) Nhà, đất sử dụng không hiệu quả hoặc giảm nhu cầu sử dụng do thay đổi tổ chức bộ máy, thay đổi chức năng, nhiệm vụ.

Và theo khoản 2 Điều 11 Nghị định 03/2025/NĐ-CP được bổ sung bởi điểm c khoản 6 Điều 5 Nghị định 286/2025/NĐ-CP quy định Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh (nơi có nhà, đất) ban hành Quyết định thu hồi nhà, đất do các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc trung ương và địa phương quản lý (bao gồm cả nhà, đất của địa phương khác trên địa bàn) sau khi cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt phương án thu hồi.

Đồng thời, khoản 3 Điều 11 Nghị định 03/2025/NĐ-CP quy định về nội dung Quyết định thu hồi, việc bàn giao, tiếp nhận và xử lý, khai thác nhà, đất sau khi có Quyết định thu hồi của cơ quan nhà nước có thẩm quyền được thực hiện theo quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2017, Nghị định 151/2017/NĐ-CP; không thực hiện sắp xếp lại, xử lý theo quy định tại Nghị định này khi xử lý nhà, đất sau khi đã có Quyết định thu hồi.

Bên cạnh đó, khoản 4 Điều 11 Nghị định 03/2025/NĐ-CP quy định về bồi thường, hỗ trợ như sau: Việc bồi thường, hỗ trợ trong trường hợp thu hồi nhà, đất được thực hiện theo quy định về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Trong đó, trường hợp thu hồi nhà, đất trong trường hợp (1) và (2) như trên thì việc bồi thường, hỗ trợ được xác định tương tự trường hợp Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai; trường hợp thu hồi nhà, đất trường hợp (3) thì việc bồi thường, hỗ trợ được xác định tương tự trường hợp Nhà nước thu hồi đất do người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất theo quy định của pháp luật về đất đai.