Người mất năng lực hành vi dân sự có thể lập di chúc để lại di sản thừa kế là biệt thự Thanh Hà Cienco5 không?

Nội dung chính

Người mất năng lực hành vi dân sự có thể lập di chúc để lại di sản thừa kế là biệt thự Thanh Hà Cienco5 không? 

Căn cứ theo Điều 625 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau: 

Điều 625. Người lập di chúc

1. Người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.

2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

Cũng theo Điều 20 Bộ luật Dân sự 2015 thì người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

Điều 630. Di chúc hợp pháp

1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Theo đó, người mất năng lực hành vi dân sự không được lập di chúc vì người lập di chúc phải là người có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. Khi lập di chúc phải minh mẫn, sáng suốt. 

Như vậy, người mất năng lực hành vi dân sự không thể lập di chúc để lại di sản thừa kế là biệt thự Thanh Hà Cienco5.

Người mất năng lực hành vi dân sự có thể lập di chúc để lại di sản thừa kế là biệt thự Thanh Hà Cienco5 không? (Hình từ Internet) 

Người giám hộ có quyền xử lý di sản của người mất năng lực hành vi dân sự là biệt thự Thanh Hà Cienco5 không?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 62 Bộ luật Dân sự 2015 thì việc giám hộ sẽ chấm dứt khi người được giám hộ chết. 

Và tại Điều 63 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau: 

Điều 63. Hậu quả chấm dứt việc giám hộ

[...]

2. Trường hợp người được giám hộ chết thì trong thời hạn 03 tháng, kể từ ngày chấm dứt việc giám hộ, người giám hộ thanh toán tài sản với người thừa kế hoặc giao tài sản cho người quản lý di sản của người được giám hộ, chuyển giao quyền, nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch dân sự vì lợi ích của người được giám hộ cho người thừa kế của người được giám hộ; nếu hết thời hạn đó mà chưa xác định được người thừa kế thì người giám hộ tiếp tục quản lý tài sản của người được giám hộ cho đến khi tài sản được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế và thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ.

[...]

Như vậy, trong trường hợp di sản là biệt thự Thanh Hà Cienco5 của người mất năng lực hành vi dân sự đã chết thì người giám hộ không có quyền xử lý di sản đó mà chuyển giao cho người thừa kế hoặc xử lý theo quy định của pháp luật. 

Khi chủ sở hữu biệt thự Thanh Hà Cienco5 chết mà không có người thừa kế thì xử lý như thế nào? 

Căn cứ quy định tại Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau: 

Điều 622. Tài sản không có người nhận thừa kế

Trường hợp không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.

Tại khoản 5 Điều 4 Luật Quản lý sử dụng tài sản công 2017 liệt kê tài sản thuộc tài sản công có bao gồm di sản không có người thừa kế: 

Điều 4. Phân loại tài sản công

Tài sản công tại Luật này được phân loại như sau:

[...]

5. Tài sản được xác lập quyền sở hữu toàn dân theo quy định của pháp luật bao gồm: tài sản bị tịch thu; tài sản vô chủ, tài sản không xác định được chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy, tài sản không có người nhận thừa kế và tài sản khác thuộc về Nhà nước theo quy định của Bộ luật Dân sự; tài sản do chủ sở hữu tự nguyện chuyển giao quyền sở hữu cho Nhà nước; tài sản do doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chuyển giao không bồi hoàn cho Nhà nước Việt Nam theo cam kết sau khi kết thúc thời hạn hoạt động; tài sản được đầu tư theo hình thức đối tác công tư được chuyển giao cho Nhà nước Việt Nam theo hợp đồng dự án;

[...]

Bên cạnh đó, điểm a khoản 4 Điều 3 Nghị định 77/2025/NĐ-CP cũng chỉ rõ tài sản không có người nhận thừa kế theo quy định tại Điều 622 Bộ luật Dân sự 2015 sẽ được xác lập quyền sở hữu toàn dân. 

Theo đó, khi chủ sở hữu biệt thự Thanh Hà Cienco5 chết mà không có người thừa kế theo di chúc, người thừa kế theo pháp luật hoặc có nhưng bị truất quyền thừa kế, từ chối nhận di sản thì tài sản còn lại sau khi đã thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà không có người nhận thừa kế thuộc về Nhà nước.