Thủy điện Hòa Bình ở đâu? Thủy điện Hòa Bình có gì đặc biệt?

Nội dung chính

Thủy điện Hòa Bình ở đâu?

Nhà máy Thủy điện Hòa Bình được xây dựng trên dòng sông Đà, thuộc địa phận tỉnh Hòa Bình, miền Bắc Việt Nam. Trước khi Nhà máy Thủy điện Sơn La đi vào hoạt động, đây từng là công trình thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á.

Nhà máy được xây dựng với sự hỗ trợ về kỹ thuật và vận hành của Liên Xô. Ngày 31/12/1988, tổ máy đầu tiên chính thức phát điện lên hệ thống điện quốc gia. Đến ngày 4/4/1994, tổ máy thứ tám, cũng là tổ máy cuối cùng, hoàn thành, đưa tổng công suất lắp đặt của nhà máy đạt 1.920 MW.

Sự kiện khánh thành Nhà máy Thủy điện Hòa Bình vào ngày 24/12/1994 là cột mốc lịch sử quan trọng, đánh dấu thành quả của 15 năm lao động của hàng vạn cán bộ, công nhân viên và chuyên gia Việt Nam cùng Liên Xô, trong công cuộc xây dựng một trong những công trình thủy điện vĩ đại của thế kỷ XX.

Thủy điện Hòa Bình ở đâu? Thủy điện Hòa Bình có gì đặc biệt? (Hình từ Internet)

Thủy điện Hòa Bình có gì đặc biệt?

(1) Vai trò đặc biệt của Thủy điện Hòa Bình

Sau hơn 30 năm vận hành, tính đến năm 2021, Nhà máy Thủy điện Hòa Bình đã cung cấp cho đất nước hơn 250 tỷ kWh điện, góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Bên cạnh việc phát điện, Thủy điện Hòa Bình đóng vai trò then chốt trong công tác phòng chống lũ, bảo vệ an toàn cho vùng đồng bằng Bắc Bộ và Thủ đô Hà Nội. Với dung tích hồ chứa lên đến 10 tỷ mét khối, trong đó dung tích phòng chống lũ ước đạt 5,6 tỷ mét khối, công trình đã góp phần hạn chế thiệt hại do lũ lụt, giữ vững an toàn cho công trình thủy điện và vùng hạ du suốt nhiều thập kỷ qua.

Ngoài ra, Thủy điện Hòa Bình còn có vai trò quan trọng trong việc cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, đặc biệt cho các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Lượng nước xả từ hồ Hòa Bình chiếm 65–70% tổng lượng nước xả từ tất cả các hồ thủy điện lớn khu vực phía Bắc, hỗ trợ tích cực cho việc tưới tiêu, chống hạn và đảm bảo mùa vụ. Đồng thời, công trình cũng góp phần cải thiện giao thông thủy trên sông Đà và sông Hồng, thúc đẩy vận tải thủy thuận lợi và phát triển.

Nhờ những đóng góp toàn diện trong nhiều lĩnh vực, Thủy điện Hòa Bình không chỉ là biểu tượng của ngành điện lực Việt Nam mà còn là công trình thủy điện đa mục tiêu có vai trò đặc biệt quan trọng đối với kinh tế, xã hội và đời sống dân sinh khu vực miền Bắc.

(2) Tượng đài Bác Hồ trên thủy điện Hòa Bình

Tượng đài Bác Hồ được làm bằng đá granit cao tới 18m, tọa lạc trên đỉnh đồi Ông Tượng, hướng ra toàn cảnh sông Đà

Trông từ trên cao, sẽ được ngắm nhìn một công trình kiến trúc ấn tượng được xây dựng trên dòng sông Đà, cho thấy sự cố gắng và nỗ lực của con người.

(3) Bức thư gửi thế hệ mai sau ở thủy điện Hòa Bình

Trước nhà truyền thống của Nhà máy thủy điện Hòa Bình, có một khối bê tông hình dáng giống với kim tự tháp. Mặt trước của khối bê tông lớn này có tấm biển kim loại với dòng chữ tiếng Việt: “Nơi đây lưu giữ bức thư của những người xây dựng thủy điện Hòa Bình gửi thế hệ mai sau – thư này sẽ được mở vào ngày 1/1/2100“. 

Bức thư này được đặt và gắn ở nơi đây vào ngày 30/1/1983, buổi lễ đặt bức thư rất trang trọng với sự tham dự của hàng nghìn người. Trong đó có cán bộ và công nhân xây dựng nhà máy, và đặc biệt còn có 250 đại biểu thanh niên Liên Xô sang thăm Việt Nam.

Bức thư này đã trở thành một ký ức quý giá của lịch sử và một điểm tham quan hấp dẫn để du khách có thể hiểu được sự quý báu của những người đã dành cả cuộc đời mình để xây dựng công trình này.

(4) Đài tưởng niệm

Nằm ở hạ lưu dòng sông Đà, đài tưởng niệm được xây dựng cách 300m từ nhà máy, nơi  lưu danh của những người hy sinh trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình. Đây cũng là một nơi để những người làm việc tại đây không quên tưởng nhớ những người đã hy sinh và quyết tâm trong suốt quá trình xây dựng công trình quan trọng này.

Nhà máy thủy điện được phân loại như thế nào?

Theo Điều 20 Thông tư 16/2025/TT-BCT quy định như sau:

(1) Các nhà máy thuỷ điện trong thị trường điện được phân loại cụ thể như sau:

- Nhà máy thủy điện chiến lược đa mục tiêu;

- Nhóm nhà máy thuỷ điện bậc thang;

- Nhà máy thuỷ điện có hồ chứa điều tiết từ 02 ngày trở lên;

- Nhà máy thuỷ điện có hồ chứa điều tiết dưới 02 ngày;

- Đối với nhà máy thủy điện sử dụng nước từ hồ chứa thủy lợi để phát điện và có các yêu cầu đặc biệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì Cơ quan quản lý nhà nước về điện lực có trách nhiệm báo cáo Bộ Công Thương xem xét quyết định hình thức tham gia thị trường điện của nhà máy điện trong năm đó.

(2) Hàng năm, Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện có trách nhiệm phân loại, cập nhật danh sách nhà máy thuỷ điện quy định tại khoản 1 Điều 20 Thông tư 16/2025/TT-BCT.