Trường hợp nhà ở xây trên đất nông nghiệp khi bị thu hồi đất thì có được đền bù nhà ở hay không?

Nội dung chính

Đất nông nghiệp gồm những loại đất nào?

Căn cứ tại khoản 2 Điều 9 Luật Đất đai 2024 quy định về việc phân loại đất nông nghiệp được vào căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại bao gồm nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng. Trong đó, nhóm đất nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

+ Đất trồng cây hằng năm, gồm đất trồng lúa và đất trồng cây hằng năm khác

+ Đất trồng cây lâu năm

+ Đất lâm nghiệp, gồm đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất

+ Đất nuôi trồng thủy sản

+ Đất chăn nuôi tập trung

+ Đất làm muối

+ Đất nông nghiệp khác.

Nhóm đất nông nghiệp được sử dụng vào 

 Trường hợp nhà ở xây trên đất nông nghiệp khi bị thu hồi đất thì có được đền bù nhà ở hay không?

Trường hợp nhà ở xây trên đất nông nghiệp khi bị thu hồi đất thì có được đền bù nhà ở hay không?

Theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Luật Đất đai 2024 quy định về phân loại đất được vào căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại bao gồm nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng. Trong đó đất nông nghiệp được sử dụng vào mục đích trồng trọt, chăn nuôi, các hoạt động sản xuất liên quan đến nông nghiệp. 

Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 5 Luật Đất đai 2024 việc sử dụng đất phải đảm bảo các nguyên tắc như sau:

Nguyên tắc sử dụng đất

1. Đúng mục đích sử dụng đất.

2. Bền vững, tiết kiệm, có hiệu quả đối với đất đai và tài nguyên trên bề mặt, trong lòng đất.

3. Bảo vệ đất, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, không được lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học làm ô nhiễm, thoái hóa đất.

4. Thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan; không xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất liền kề và xung quanh.

Theo đó, khi sử dụng đất người sử dụng phải đảm bảo việc dùng đất vào đúng mục đích sử dụng của đất. 

Bên cạnh đó, căn cứ tại Điều 105 Luật Đất đai 2024 quy định về trường hợp không được bồi thường tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất như sau:

Trường hợp không được bồi thường tài sản gắn liền với đất khi Nhà nước thu hồi đất

1. Tài sản gắn liền với đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất quy định tại các khoản 1, 2, 4, 5 và 8 Điều 81, điểm b và điểm c khoản 1 Điều 82 của Luật này.

2. Tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập trong thời hạn hiệu lực của thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Luật này.

3. Tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.

Chủ sở hữu tài sản quy định tại khoản này được hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời.

4. Công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và công trình xây dựng khác mà chủ sở hữu công trình xác định không còn nhu cầu sử dụng trước thời điểm có quyết định thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền.

Theo đó, tài sản gắn liền với đất được tạo lập trái quy định của pháp luật hoặc tạo lập trong thời hạn hiệu lực của thông báo thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ không được bồi thường tài sản gắn liền với đất. 

Như vậy, dựa trên các quy định đó, việc xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp là hành vi sử dụng đất không đúng mục đích sử dụng đất. Nhà ở được tạo lập trên đất nông nghiệp là trái với quy định của pháp luật, do đó khi khi bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ không đền bù nhà ở đối với trường hợp này.

Người dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp bị Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp có được hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp không?

Căn cứ theo khoản 1 khoản 2 Điều 109 Luật Đất đai 2024 quy định hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất như sau :

Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm cho hộ gia đình, cá nhân khi Nhà nước thu hồi đất

1. Hỗ trợ bằng tiền không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất của địa phương đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp thu hồi nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp tại địa phương theo quy định tại Điều 176 của Luật này đối với các đối tượng sau đây:

a) Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đang sử dụng đất nông nghiệp do được Nhà nước giao, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, nhận tặng cho, được công nhận quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất không có đất để bồi thường và đã được bồi thường bằng tiền;

b) Cá nhân thuộc đối tượng bảo trợ xã hội, đối tượng được hưởng chế độ trợ cấp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ khi Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp mà không có đất để bồi thường và đã được bồi thường bằng tiền;

c) Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất do nhận giao khoán đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản từ các nông, lâm trường quốc doanh hoặc công ty nông, lâm nghiệp được chuyển đổi từ các nông, lâm trường quốc doanh đang trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó, trừ trường hợp cá nhân là cán bộ, công nhân viên của nông, lâm trường quốc doanh, của công ty nông, lâm nghiệp được chuyển đổi từ các nông, lâm trường quốc doanh đã nghỉ hưu, nghỉ mất sức lao động, thôi việc được hưởng trợ cấp;

d) Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do nhận giao khoán đất của tập đoàn sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp đang trực tiếp sản xuất nông nghiệp và có nguồn thu nhập ổn định từ sản xuất nông nghiệp trên đất đó.

2. Người được hỗ trợ theo quy định tại khoản 1 Điều này thì còn được hỗ trợ bằng hình thức đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm theo quy định tại khoản 4 Điều này.

Như vậy, cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất thì ngoài việc được bồi thường bằng tiền còn được hỗ trợ chuyển đổi nghề.