Nhà nước có thể tiến hành thực hiện cưỡng chế thu hồi đất bất kỳ thời điểm nào đúng không?

Căn cứ khoản 35 Điều 3 Luật Đất đai 2024 thì Nhà nước thu hồi đất là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định thu hồi lại quyền sử dụng đất của người sử dụng đất hoặc thu lại đất của người đang sử dụng đất hoặc thu lại đất đang được Nhà nước giao quản lý.

Bên cạnh đó, tại khoản 2 Điều 89 Luật Đất đai 2024 việc cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành mà người có đất thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi Ủy ban nhân dân cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu hồi và cơ quan có chức năng quản lý đất đai hoặc đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã vận động, thuyết phục;

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã được niêm yết công khai tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã, địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất thu hồi;

- Quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất đã có hiệu lực thi hành;

- Người bị cưỡng chế đã nhận được quyết định cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất có hiệu lực thi hành.

Trường hợp người bị cưỡng chế từ chối nhận quyết định cưỡng chế hoặc vắng mặt khi giao quyết định cưỡng chế thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, Nhà nước sẽ cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất khi người có đất bị thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất dù đã được cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan vận động, thuyết phục.

Đồng thời, việc cưỡng chế chỉ được thực hiện khi quyết định thu hồi đất và quyết định cưỡng chế đã có hiệu lực thi hành, được niêm yết công khai và người bị cưỡng chế đã nhận hoặc được thông báo hợp lệ về quyết định cưỡng chế. Nếu người bị cưỡng chế từ chối nhận hoặc vắng mặt, chính quyền địa phương sẽ lập biên bản để làm căn cứ thực hiện cưỡng chế. 

Nhà nước có thể tiến hành thực hiện cưỡng chế thu hồi đất bất kỳ thời điểm nào đúng không? (Hình từ Internet)

Theo điểm b khoản 1 Điều 89 Luật Đất đai 2024 quy định thời điểm bắt đầu tiến hành cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất được thực hiện trong giờ hành chính và không thực hiện cưỡng chế:

+ Trong thời gian từ 10 giờ đêm ngày hôm trước đến 06 giờ sáng ngày hôm sau;

+ Trong các ngày nghỉ, ngày lễ theo quy định của pháp luật, ngày lễ theo truyền thống của đồng bào dân tộc;

+ Trong thời gian 15 ngày trước và sau thời gian nghỉ Tết Âm lịch và các trường hợp đặc biệt khác làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phong tục, tập quán tại địa phương.

Như vậy, Nhà nước không thể tiến hành cưỡng chế thu hồi đất ở bất kỳ thời điểm nào. Việc cưỡng chế chỉ được thực hiện trong giờ hành chính và bị hạn chế vào ban đêm (từ 10 giờ đêm đến 6 giờ sáng), các ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết Âm lịch và các trường hợp đặc biệt khác có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự, hoặc phong tục, tập quán tại địa phương. Điều này nhằm bảo đảm tính nhân văn, tuân thủ pháp luật và giữ ổn định xã hội.

Người có thẩm quyền ban hành và thực hiện quyết định cưỡng chế thu hồi đất là Chủ tịch UBND cấp huyện (theo khoản 3 Điều 89 Luật Đất đai năm 2024).

* Trình tự, thủ tục thực hiện cưỡng chế:

Căn cứ khoản 4 Điều 89 Luật Đất đai 2024, quá trình cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện thông qua 03 bước sau đây:

Bước 1: Thành lập Ban cưỡng chế thu hồi đất

Chủ tịch UBND cấp huyện sẽ quyết định thành lập Ban cưỡng chế thu hồi đất.

Bước 2: Vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế

Ban cưỡng chế thu hồi đất vận động, thuyết phục, đối thoại với người bị cưỡng chế, theo đó:

- Nếu người bị cưỡng chế chấp hành quyết định cưỡng chế: Ban cưỡng chế thu hồi đất lập biên bản ghi nhận sự chấp hành. Việc bàn giao đất được thực hiện chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày lập biên bản.