Cách xác định không gian quyền sử dụng đất là gì? Hành vi xây dựng lấn chiếm khoảng không của nhà khác sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Nội dung chính

Hành vi xây dựng nhà lấn chiếm khoảng không của nhà khác có vi phạm quy định pháp luật không?

Căn cứ tại khoản 11 Điều 12 Luật Xây dựng 2014 quy định về những hành vi bị cấm, trong đó hành vi lấn chiếm không gian quyền sử dụng đất đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác và của khu vực công cộng, khu vực sử dụng chung.

Đồng thời, tại Điều 174 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

 Nghĩa vụ tôn trọng quy tắc xây dựng

Khi xây dựng công trình, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định và không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh.

Như vậy, theo quy định này khi xây dựng nhà không được lấn chiếm không gian đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của người sử dụng đất khác. Do đó, nếu có hành vi lấn chiếm khoảng không gian của nhà khác thì đã vi phạm quy định của pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính.

Cách xác định không gian quyền sử dụng đất là gì?

Khoảng không gian quyền sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật, người sử dụng đất được phép sử dụng khoảng không gian và địa thế vuông góc với ranh giới bất động sản và không được can thiệp vào việc sử dụng đất của người khác, người sử dụng đất chỉ được được phép di chuyển trong khuôn viên trong phạm vi quyền sử dụng và trong giới hạn đã định, đồng thời không được phép trồng cây hoặc thực hiện các hoạt động khác. Nếu rễ, cành cây vượt quá giới hạn thì phần vượt quá phải tỉa bỏ rễ, cành, trừ trường hợp pháp luật có thỏa thuận khác.

Theo Điều 175 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về ranh giới giữa các bất động sản như sau:

- Ranh giới giữa các bất động sản liền kề được xác định theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

- Ranh giới cũng có thể được xác định theo tập quán hoặc theo ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp.

Không được lấn, chiếm, thay đổi mốc giới ngăn cách, kể cả trường hợp ranh giới là kênh, mương, hào, rãnh, bờ ruộng. Mọi chủ thể có nghĩa vụ tôn trọng, duy trì ranh giới chung.

- Người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất phù hợp với quy định của pháp luật và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác.

Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; nếu rễ cây, cành cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, cắt, tỉa cành phần vượt quá, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, người sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh đất, căn cứ vào giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất đã được cấp.

Các hành vi lấn chiếm khoảng không trên đất phổ biến như: xây dựng ban công, xây dựng mái che, mái nhà,… lấn chiếm sang khoảng không gian trên đất của người khác; Lấn chiếm khoảng không gian thuộc ngõ đi chung;…

Cách xác định không gian quyền sử dụng đất là gì? Hành vi xây dựng lấn chiếm khoảng không của nhà khác sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền? (Hình ảnh từ internet)

Hành vi xây dựng lấn chiếm khoảng không gian của nhà khác sẽ bị xử phạt bao nhiêu tiền?

Căn cứ tại khoản 10, 12 và khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt đối với hành vi xây dựng cơi nới, lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác hoặc của khu vực công cộng, khu vực sử dụng chung như sau:

- Phạt tiền từ 80-100 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;

- Phạt tiền từ 100-120 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

- Phạt tiền từ 180-200 triệu đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Đồng thời, xử phạt hành vi tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm sau khi đã bị lập biên bản vi phạm hành chính (trước khi ban hành quyết định xử phạt) dù người có thẩm quyền đã yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm đối với các hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt cụ thể như sau:

- Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;

- Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 140.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

- Phạt tiền từ 400.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Ngoài ra, xử phạt đối với hành vi đã bị xử phạt vi phạt hành chính theo quy định trên mà tái phạm nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:

- Phạt tiền từ 120-140 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;

- Phạt tiền từ 140-160 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;

- Phạt tiền từ 950 triệu-1 tỉ đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng.

Như vậy, hành vi xây dựng lấn chiếm khoảng không gian quyền sử dụng đất của người khác là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt tiền tùy thuộc vào loại công trình và mức độ vi phạm, dao động từ 80 triệu đến 1 tỷ đồng. Nếu tiếp tục vi phạm sau khi đã bị xử phạt hoặc tái phạm, mức phạt sẽ tăng cao hơn. 

Lưu ý: Theo quy định tại Điều 4 Nghị định 16/2022/NĐ-CP thì đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 2 lần mức phạt tiền đối với tổ chức.

Ngoài xử phạt vi phạm hành chính, các vi phạm tại Khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung theo quy định tịa khoản 14 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP:

- Tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng từ 03 tháng đến 06 tháng (nếu có) đối với hành vi tại điểm a khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.

- Tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng từ 06 tháng đến 09 tháng (nếu có) đối với hành vi tại điểm b khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.

- Tước quyền sử dụng giấy phép xây dựng từ 09 tháng đến 12 tháng (nếu có) đối với hành vi tại điểm c khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.

- Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi tại khoản 13 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP.