Kế hoạch 125/KH-UBND năm 2021 về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử, Hò Đồng Tháp giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp

KẾ HOẠCH

BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA PHI VẬT THỂ QUỐC GIA ĐỜN CA TÀI TỬ, HÒ ĐỒNG THÁP GIAI ĐOẠN 2021 – 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP

Căn cứ Quyết định số 125/QĐ-UBND-HC ngày 29 tháng 01 năm 2021 của Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành Chương trình công tác năm 2021;

Nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trong tình hình mới, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng Kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị 02 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia giai đoạn 2021 – 2025, với những nội dung cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của cộng đồng, của cả hệ thống chính trị về nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp, nhất là đối với thế hệ trẻ; từng bước xây dựng phong trào quần chúng nhân dân tham gia bảo vệ di sản.

- Thông qua công tác truyền dạy, thực hành và tổ chức các hoạt động đưa Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp đến với đông đảo công chúng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và sức sáng tạo của nhân dân về hai loại hình nghệ thuật này; quảng bá hình ảnh địa phương, từng bước xây dựng Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trở thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên địa bàn tỉnh.

- Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 9 (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” và Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XI) về “Xây dựng nền văn hóa và con người Đồng Tháp nghĩa tình, năng động, sáng tạo”.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động triển khai đúng yêu cầu thực tiễn, có tính trọng tâm, trọng điểm, chất lượng và hiệu quả.

- Kết hợp lồng ghép các hoạt động của Kế hoạch với các nhiệm vụ thường xuyên của mỗi địa phương, đơn vị.

- Thu hút, huy động tối đa mọi nguồn lực, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, đơn vị, địa phương và sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng.

II. NỘI DUNG NHIỆM VỤ

1. Củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng về tổ chức và hoạt động (hoặc thành lập mới) Câu lạc bộ Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp ở các địa phương, cơ sở trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, thực hiện kiểm kê, khảo sát, thu thập, cập nhật thông tin về di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp tại địa phương, đơn vị.

2. Tổ chức định kỳ các cuộc hội thi, liên hoan Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp tỉnh, cấp huyện; tổ chức biểu diễn các tiết mục Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp lồng ghép vào các chương trình nghệ thuật, văn nghệ, tuyên truyền lưu động, hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, những sự kiện trọng đại của đất nước, của tỉnh và địa phương.

3. Tăng cường đưa Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp tham gia các cuộc hội thi, hội diễn, liên hoan, giao lưu nghệ thuật cấp khu vực, toàn quốc và quốc tế để giới thiệu, phổ biến, quảng bá hai loại hình di sản văn hóa phi vật thể quốc gia độc đáo này đến với công chúng và du khách trong và ngoài nước.

4. Phát động các cuộc thi sáng tác lời mới cho 20 Bài bản Tổ của Nhạc tài tử Nam bộ, bài ca Vọng cổ và Hò Đồng Tháp. Tiến hành tư liệu hóa và số hóa các bài bản Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp.

5. Mở các lớp tập huấn, truyền dạy và thực hành Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp với từng đối tượng trong cộng đồng, địa phương, trong đó chú trọng đội ngũ trẻ kế thừa. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng phương pháp truyền dạy hai loại hình nghệ thuật này cho đối tượng là giảng viên, giáo viên âm nhạc, từng bước đưa vào chương trình giáo dục trong hệ thống trường trung học cơ sở, trung học phổ thông, cao đẳng và đại học trong tỉnh.

6. Nghiên cứu mô hình hoạt động, tạo không gian diễn xướng phù hợp để tổ chức thực hành, trình diễn Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp tại các khu di tích lịch sử văn hóa, các khu, điểm du lịch trong tỉnh, từng bước đưa Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, góp phần phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch, tạo dựng hình ảnh địa phương.

7. Tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trong giáo dục âm nhạc ở trường phổ thông”. Triển khai chương trình giáo dục về Di sản văn hóa phi vật thể, lồng ghép trong chương trình chính thức và ngoại khóa trong hệ thống trường học trên địa bàn tỉnh.

8. Tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá, tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trên Cổng thông tin điện tử tỉnh và các huyện, thành phố; Trang tin của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh, Tạp chí Văn nghệ Đồng Tháp, Báo Đồng Tháp, Đài Phát thanh Truyền hình và các phương tiện thông tin đại chúng.

9. Xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân; hỗ trợ, tạo điều kiện cho các Câu lạc bộ và các địa phương tổ chức hoạt động, thực hành Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp hiệu quả.

10. Khuyến khích, hỗ trợ và tạo điều kiện hoạt động phù hợp cho các câu lạc bộ Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trong lực lượng cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên và lực lượng vũ trang trong tỉnh.

III. MỤC TIÊU VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

* Giai đoạn 2021 – 2023:

1. Củng cố, nâng cao chất lượng, bổ sung Hò Đồng Tháp vào hoạt động của các CLB Đờn ca tài tử hiện có. Phấn đấu từ 40% đến 50% các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh thành lập CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp so với CLB Đờn ca tài tử hiện có. Xây dựng thí điểm 02 CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp huyện tại 02 địa phương có phong trào mạnh là huyện Lai Vung và thành phố Sa Đéc.

2. Tổ chức “Liên hoan Đờn ca tài tử, hát Dân ca và Hò Đồng Tháp” cấp tỉnh định kỳ mỗi năm 1 lần; phấn đấu cấp huyện định kỳ 2 năm 1 lần; tại các địa phương có phong trào Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp phát triển mạnh như huyện Lai Vung, thành phố Sa Đéc, huyện Cao Lãnh… phấn đấu tổ chức định kỳ mỗi năm 1 lần.

3. Tham gia các cuộc hội thi, liên hoan Đờn ca tài tử, Hát dân ca và Hò Đồng Tháp cấp khu vực và toàn quốc; tổ chức biểu diễn giao lưu trong và ngoài nước để quảng bá loại hình di sản Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp.

4. Phát động các cuộc thi sáng tác lời mới cho 20 Bài bản Tổ của nhạc tài tử Nam bộ, bài ca Vọng cổ và Hò Đồng Tháp định kỳ 2 năm 1 lần. Chọn những tác phẩm có chất lượng để phổ biến cho các CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp ở cơ sở. Sưu tầm, in và phát hành tuyển tập “Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp” số lượng 1.000 bản.

5. Phấn đấu 50 - 70% công chức văn hóa xã, phường, thị trấn và Chủ nhiệm các CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp huyện, cấp xã được tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Mở 04 lớp tập huấn, tổ chức truyền dạy, mời chuyên gia nói chuyện chuyên đề về Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cho các hạt nhân văn nghệ của các địa phương, các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.

6. Tổ chức quảng bá, phổ biến Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp đến với cộng đồng ở nhiều thành phần, lứa tuổi. Tập trung nghiên cứu, chuẩn bị tốt cả về nội dung và hình thức để tổ chức đưa Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của Tỉnh.

7. Xây dựng chuyên trang tuyên truyền, quảng bá về Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trên Cổng thông tin điện tử Tỉnh, Trang tin điện tử của các địa phương, đơn vị; Tạp chí văn nghệ Đồng Tháp, trên mạng internet và các phương tiện thông tin đại chúng.

8. Tổ chức Hội nghị sơ kết, đánh giá kết quả 03 năm thực hiện Kế hoạch.

* Giai đoạn 2024 – 2025:

1. Phấn đấu 50% - 70% các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh thành lập CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp xã. Khuyến khích mỗi xã, phường, thị trấn thành lập 01 CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp khóm, ấp. Tiếp tục xây dựng mô hình hoạt động CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp huyện ở 10 huyện, thành phố còn lại.

2. Duy trì tổ chức “Liên hoan Đờn ca tài tử, Hát dân ca và Hò Đồng Tháp” cấp tỉnh mỗi năm 1 lần và cấp huyện định kỳ 2 năm 1 lần; các địa phương có phong trào Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp phát triển phấn đấu tổ chức định kỳ mỗi năm 1 lần.

3. Tham gia các cuộc hội thi, liên hoan cấp khu vực và toàn quốc; giao lưu Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trong và ngoài nước.

4. Tiếp tục phát động các cuộc thi sáng tác lời mới cho 20 Bài bản Tổ của nhạc tài tử Nam bộ, bài ca Vọng cổ và Hò Đồng Tháp định kỳ 2 năm 1 lần.

5. Phấn đấu 70% - 100% cán bộ văn hóa xã, phường, thị trấn và Chủ nhiệm các CLB Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cấp huyện, cấp xã được tập huấn, bồi dưỡng về chuyên môn của ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Mở các lớp đào tạo năng khiếu Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp; bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng truyền dạy Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp cho sinh viên, giáo viên dạy nhạc tại các Trường cao đẳng, đại học và hệ thống các Trường trung học cơ sở, trung học phổ thông trên địa bàn toàn tỉnh.

6. Tập hợp các tư liệu đã nghiên cứu, sưu tầm, kiểm kê, tiến hành tư liệu hóa và số hóa các bài bản Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp. Cập nhật thường xuyên các hoạt động phục vụ cho công tác nghiên cứu, tìm hiểu và quảng bá Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trên các phương tiện thông tin đại chúng góp phần đưa Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của Tỉnh.

7. Tổ chức Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Kế hoạch.

IV. MỘT SỐ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, quảng bá nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và tạo sự hiểu biết trong cộng đồng về công tác bảo tồn, phát huy giá trị Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp để các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ có ý thức giữ gìn, bảo vệ Di sản trên tinh thần tự giác và niềm tự hào về giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

2. Triển khai công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp một cách đồng bộ, thiết thực, hiệu quả.

3. Giữ gìn và từng bước tạo lập môi trường diễn xướng của Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp phù hợp với môi trường xã hội hiện nay; gắn kết hoạt động Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp vào các hoạt động sự kiện, lễ hội của tỉnh và các hoạt động du lịch để phục vụ cho công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản; từng bước hình thành các khu, điểm du lịch gắn với các hoạt động biểu diễn Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp để thu hút khách đến với Đồng Tháp.

4. Đào tạo, bồi dưỡng nhân lực nòng cốt cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ tỉnh đến cơ sở. Gắn bảo tồn, phát triển Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp với phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, đảm bảo mối quan hệ hài hòa giữa phát triển kinh tế và văn hóa, giữa bảo tồn và phát huy theo tinh thần Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về “Xây dựng nền văn hóa và con người Đồng Tháp nghĩa tình, năng động, sáng tạo”, thực hiện Đề án tạo dựng hình ảnh địa phương gắn với Đề án phát triển du lịch của tỉnh nhà.

5. Tổ chức các hoạt động hội thi, liên hoan Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp định kỳ hàng năm; tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ thường xuyên, biểu diễn giao lưu trong và ngoài tỉnh, giao lưu với nước ngoài và tham gia hội thi, liên hoan cấp khu vực, toàn quốc để góp phần bảo tồn và phát huy giá trị Di sản. Phối hợp triển khai nghiên cứu khoa học về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp.

6. Tổ chức tập huấn, truyền dạy, phổ biến, mời chuyên gia nói chuyện chuyên đề về Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp tạo thành phong trào rộng khắp trong toàn tỉnh; quan tâm đến công tác đào tạo cho thế hệ trẻ, nhất là nghệ nhân Đờn và Hò, bởi số nghệ nhân giỏi nghề Đờn và Hò hiện không nhiều, lại đang ở độ tuổi cao. Tổ chức thành lập các Câu lạc bộ Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp của huyện, thị xã, thành phố; xã, phường, thị trấn và các ấp; tăng cường vận động, khuyến khích quần chúng nhân dân tham gia hoạt động, sinh hoạt Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trong các cuộc lễ hội truyền thống tại địa phương và những ngày lễ, kỷ niệm của đất nước, của Tỉnh.

7. Tổ chức sinh hoạt ngoại khóa, mở các lớp dạy Hát dân ca, Ca tài tử và Hò Đồng Tháp cho các em học sinh, sinh viên tại các Trường đại học, cao đẳng và hệ thống các Trường trung học phổ thông, trung học cơ sở trong toàn tỉnh để tạo cho các em học sinh, sinh viên niềm đam mê, yêu thích và có ý thức bảo vệ và phát huy giá trị Di sản văn hóa dân tộc.

8. Huy động nguồn tài chính từ ngân sách nhà nước và nguồn xã hội hóa từ cộng đồng; lồng ghép các chương trình, dự án về phát triển văn hóa và các chương trình phát triển kinh tế – xã hội, chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng và tổ chức các hoạt động Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp trên địa bàn tỉnh.

9. Xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản quốc gia Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp. Chú ý các chính sách, chế độ ưu đãi, tôn vinh nghệ nhân Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp; khuyến khích các nghệ nhân truyền dạy cho lớp trẻ và cán bộ làm công tác văn hóa xã hội ở cơ sở.

V. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn ngân sách nhà nước của tỉnh, cấp huyện, cấp xã được bố trí, phân bổ hàng năm; các nguồn lồng ghép của các chương trình, dự án về phát triển văn hóa, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; vận động xã hội hóa, tài trợ, đóng góp tự nguyện của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các nguồn thu hợp pháp khác.

2. Các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh có liên quan và Ủy ban nhân dân huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, hàng năm dự trù và phân bổ kinh phí thực hiện đảm bảo đáp ứng yêu cầu hoạt động theo Kế hoạch.

VI. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ (có bảng phân công nhiệm vụ kèm theo)

VII. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Trên cơ sở nội dung được phân công theo Kế hoạch này, các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh có liên quan và Ủy ban nhân dân huyện, thành phố xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện (lưu ý tăng cường các nguồn xã hội hóa, giảm hỗ trợ từ ngân sách nhà nước). Trong quá trình thực hiện, tùy vào điều kiện thực tế và diễn biến của dịch bệnh Covid-19 để điều chỉnh quy mô, hình thức cho phù hợp,

đảm bảo an toàn, hiệu quả thiết thực. Hàng năm, tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành và có giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; định kỳ 6 tháng (trước ngày 15/5), hàng năm (trước ngày 15/11), sơ kết 3 năm và tổng kết 5 năm báo cáo kết quả thực hiện (qua Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) theo quy định.

2. Giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh có liên quan và Ủy ban nhân dân huyện, thành phố tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Kế hoạch; tổng hợp, báo cáo kết quả về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ủy ban nhân dân Tỉnh./.

BẢNG PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ KẾ HOẠCH

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Đờn ca tài tử, Hò Đồng Tháp giai đoạn 2021 – 2025

(Kèm theo Kế hoạch số 125/KH-UBND ngày 14/4/2021 của Ủy ban nhân dân Tỉnh)