Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ: Tạo động lực phát triển mới cho TPHCM

Nội dung chính

Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ: Tạo động lực phát triển mới cho TPHCM

Ngày 19/12/2025, đồng loạt các dự án trọng điểm của TPHCM sẽ chính thức được khởi công xây dựng, trong đó có dự án Metro Bến Thành Cần Giờ - tuyến đường sắt đô thị (TOD) kết nối trung tâm TPHCM với đô thị biển tương lai - Vinhomes Cần Giờ, tạo động lực phát triển mới cho khu vực đông nam của TPHCM.

Theo Quyết định 3055/QĐ-UBND năm 2025, dự án Metro Bến Thành Cần Giờ có chiều dài khoảng 54 km, được thiết kế với tốc độ tối đa 350 km/giờ và tải trọng trục 17 tấn.

Dự án sẽ kết nối trung tâm Thành phố với Dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ (Vinhomes Cần Giờ), đi qua các xã phường bao gồm: phường Bến Thành, phường Khánh Hội, phường Xóm Chiếu, phường Tân Thuận, phường Tân Mỹ, xã Nhà Bè, xã Bình Khánh, xã An Thới Đông và xã Cần Giờ, Thành phố Hồ Chí Minh.

Tổng diện tích sử dụng đất khoảng 328 ha, trong đó có hơn 6,5 ha đất rừng phòng hộ bị ảnh hưởng trực tiếp và hơn 118ha thuộc hành lang an toàn đường sắt sẽ được phục hồi, trồng bù theo quy định.

Dự án trọng điểm này do Công ty CP Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư sơ bộ 102.430 tỷ đồng, chưa bao gồm gần 12.800 tỷ đồng chi phí giải phóng mặt bằng do ngân sách Nhà nước chi trả.

Sau khi dự án hoàn thời, thời gian di chuyển từ trung tâm Thành phố đến huyện Cần Giờ (cũ) khoảng hơn 13 phút.

Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ mang ý nghĩa quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của TPHCM. Tuyến metro này sẽ giúp tăng cường kết nối giữa trung tâm thành phố với khu vực đông nam của thành phố, góp phần cải thiện giao thông, giảm áp lực cho đường bộ và rút ngắn thời gian di chuyển.

Dự án còn tạo động lực phát triển kinh tế, đặc biệt là du lịch sinh thái và dịch vụ biển, đồng thời nâng cao chất lượng sống cho người dân vùng ven.

Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ: Tạo động lực phát triển mới cho TPHCM (Hình từ Internet)

Mục tiêu Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ tại TPHCM

Theo khoản 3 Điều 1 Quyết định 3055/QĐ-UBND năm 2025, mục tiêu Dự án Metro Bến Thành Cần Giờ tại TPHCM như sau:

Xây dựng tuyến đường sắt kết nối trung tâm TPHCM đến Cần Giờ phù hợp với Quy hoạch TPHCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định 1711/QĐ-TTg năm 2024 và Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 tại Quyết định 1125/QĐ-TTg năm 2025 của Thủ tướng Chính phủ nhằm hiện thực hóa chiến lược, quy hoạch phát triển hệ thống giao thông vận tải và hệ thống đường sắt, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói riêng và vùng Đông Nam Bộ nói chung.

Thí điểm mô hình TOD tại TPHCM theo Nghị quyết 98/2023/QH15

Theo Nghị quyết 98/2023/QH15, mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) là mô hình lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở cho quy hoạch, phát triển đô thị; lấy đầu mối giao thông làm điểm tập trung dân cư nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Tại khoản 2 Điều 4 Nghị quyết 98/2023/QH15 đã nêu ra việc thí điểm mô hình TOD tại TPHCM như sau:

(i) Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận Thành phố để thu hồi đất, chỉnh trang, phát triển đô thị, thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ theo quy định của pháp luật;

(ii) Thẩm quyền, trình tự, thủ tục đầu tư, xây dựng đối với dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư quy định tại (i) được thực hiện theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục của dự án đầu tư công nhóm A theo tiêu chí quy định của pháp luật về đầu tư công;

(iii) Đối với vùng phụ cận các nhà ga, các nút giao thông quy định tại (i), Ủy ban nhân dân Thành phố được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội so với quy định tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng đối với khu vực đô thị hiện hữu nhưng phải bảo đảm đáp ứng về hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và các chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc được xác định trong nội dung đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chung Thành phố;

(iv) Việc thu hồi đất đối với các dự án quy định tại (i) phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây: dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư và thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn của Thành phố; vị trí, ranh giới, diện tích đất thu hồi của dự án trong vùng phụ cận đã được xác định trong đồ án quy hoạch đô thị, đồ án thiết kế đô thị riêng, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện.