Tổng hợp 29 án lệ được công bố áp dụng tại Việt Nam theo quy định hiện nay?

Nội dung chính

Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng thẩm phán Toà án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Toà án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Toà án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.

Án lệ được sử dụng trong những vụ án có tình tiết và sự kiện pháp lý giống nhau để thống nhất giải quyết vụ án đúng pháp luật. Đây cũng là những vụ án được Tòa án nhân dân tối cao chọn lọc qua các quy trình xét duyệt để trở thành vụ án mẫu mực, áp dụng cho các thẩm phán giải quyết những vụ án có tình tiết tương tự.

Tính đến thời điểm tại Việt Nam đã có tổng 29 án lệ được công bố, áp dụng. Theo đó, bao gồm: 

Tại Quyết định 220/QĐ-CA năm 2016, Tòa án nhân dân tối cao, đã công bố 06 (sáu) án lệ cụ thể là:

- Án lệ số 01/2016/AL về vụ án “Giết người”

- Án lệ số 02/2016/AL về vụ án “Tranh chấp đòi lại tài sản”

- Án lệ số 03/2016/AL về vụ án “Ly hôn”

- Án lệ số 04/2016/AL về vụ án “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”

- Án lệ số 05/2016/AL về vụ án “Tranh chấp di sản thừa kế”

- Án lệ số 06/2016/AL về vụ án “Tranh chấp thừa kế”

Tại Quyết định 698/QĐ-CA năm 2016, Tòa án nhân dân tối cao, đã công bố thêm 04 (bốn) án lệ.

- Án lệ số 07/2016/AL về công nhận hợp đồng mua bán nhà được xác lập trước ngày 01/7/1991.

- Án lệ số 08/2016/AL về xác định lãi suất, việc điều chỉnh lãi suất trong hợp đồng tín dụng kể từ ngày tiếp theo của ngày xét xử sơ thẩm

- Án lệ số 09/2016/AL về xác định lãi suất hnợ quá hạn trung bình trên thị trường và việc trả lãi trên số tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại

- Án lệ số 10/2016/AL về quyết định hành chính là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính

Tại Quyết định 299/QĐ-CA năm 2017 Tòa án nhân dân tối cao đã thông qua thêm 06 (sáu) án lệ, cụ thể bao gồm:

- Án lệ số 11/2017/AL về công nhận hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất mà trên đó đất có tài sản không thuộc sở hữu của bên thế chấp.

- Án lệ số 12/2017/AL về xác định trường hợp đương sự được triệu tập hợp lệ lần thứ nhất sau khi Tòa án đã hoãn phiên tòa.

- Án lệ số 13/2017/AL về hiệu lực thanh toán của thư tín dụng (L/C) trong trường hợp hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế là cơ sở của L/C bị hủy bỏ.

- Án lệ số 14/2017/AL về công nhận điều kiện hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất mà điều kiện đó không được ghi nhận trong hợp đồng.

- Án lệ số 15/2017/AL về công nhận thỏa thuận miệng của các đương sự trong việc chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp.

- Án lệ số 16/2017/AL về công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất là di sản thừa kế do một trong các đồng thừa kế chuyển nhượng.

Tại Quyết định 269/QĐ-CA năm 2019, Tòa án nhân dân tối cao đã công bố thêm 10 (mười) án lệ, cụ thể bao gồm:

- Án lệ số 17/2018/AL về tình tiết “Có tính chất côn đồ” trong tội “Giết người” có đồng phạm.

- Án lệ số 18/2018/AL về hành vi giết người đang thi hành công vụ trong tội “Giết người”.

- Án lệ số 19/2018/AL về xác định giá trị tài sản bị chiếm đoạt trong tội “Tham ô tài sản”

- Án lệ số 20/2018/AL về xác lập quan hệ hợp đồng lao động sau khi hết thời gian thử việc.

- Án lệ số 21/2018/AL về lỗi và thiệt hại trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản.

- Án lệ số 22/2018/AL về không vi phạm nghĩa vụ cung cấp thông tin tình trạng bệnh lý trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

- Án lệ số 23/2018/AL về hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ khi bên mua bảo hiểm không đóng phí bảo hiểm do lỗi của doanh nghiệp bảo hiểm.

- Án lệ số 24/2018/AL về di sản thừa kế chuyển thành tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng hợp pháp của cá nhân.

- Án lệ số 25/2018/AL về không phải chịu phạt cọc vì lý do khách quan.

- Án lệ số 26/2018/AL về xác định thời điểm bắt đầu tính thời hiệu và thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là bất động sản

Mới đây, tại Quyết định 293/QĐ-CA năm 2019, Tòa án nhân nhân tối cao đã công bố thêm 03(ba) án lệ (03 án lệ này chính thức được áp dụng vào xét xử kể từ ngày 10/10/2019), bao gồm:

- Án lệ số 29/2019/AL về tài sản bị chiếm đoạt trong tội “Cướp tài sản”.

- Án lệ số 28/2019/AL về tội “Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh”.

- Án lệ số 27/2019/AL về thụ lý, giải quyết vụ án hành chính liên quan đến nhà đất mà Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01/7/1991.

Lưu ý: Các Tòa án nhân dân và các Tòa án quân sự có trách nhiệm nghiên cứu, áp dụng các án lệ trong xét xử và việc áp dụng án lệ được thực hiện theo hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ.