Quyền và nghĩa vụ của người làm chứng được pháp luật quy định như thế nào?

Trong phiên tòa, Thẩm phán có hỏi tôi một số câu hỏi mà tôi không muốn trả lời vì nếu trả lời sẽ ảnh hưởng tới hạnh phúc vợ chồng em gái tôi, vậy xin hỏi tôi có thể từ chối khai báo không? Quyền, nghĩa vụ của người làm chứng được pháp luật quy định như thế nào?

Nội dung chính

    Quyền và nghĩa vụ của người làm chứng được pháp luật quy định như thế nào?

    Người làm chứng là người biết các tình tiết có liên quan đến nội dung vụ án được Toà án triệu tập tham gia tố tụng. Người mất năng lực hành vi dân sự không thể là người làm chứng.
     
    Người làm chứng có các quyền, nghĩa vụ sau đây:
     
    - Cung cấp toàn bộ những thông tin, tài liệu, đồ vật mà mình có được có liên quan đến việc giải quyết vụ án;
     
    - Khai báo trung thực những tình tiết mà mình biết được có liên quan đến việc giải quyết vụ án;
     
    - Chịu trách nhiệm trước pháp luật về khai báo của mình, bồi thường thiệt hại do khai báo sai sự thật gây thiệt hại cho đương sự hoặc cho người khác;
     
    - Phải có mặt tại phiên toà theo giấy triệu tập của Toà án nếu việc lấy lời khai của người làm chứng phải thực hiện công khai tại phiên toà; trường hợp người làm chứng không đến phiên toà mà không có lý do chính đáng và việc vắng mặt của họ gây trở ngại cho việc xét xử thì Hội đồng xét xử có thể ra quyết định dẫn giải người làm chứng đến phiên toà;
     
    - Phải cam đoan trước Toà án về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình, trừ người làm chứng là người chưa thành niên;
     
    - Được từ chối khai báo nếu lời khai của mình liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân hoặc việc khai báo đó có ảnh hưởng xấu, bất lợi cho đương sự là người có quan hệ thân thích với mình; Trong trường hợp này, Thẩm phán phải giải thích cho họ biết nếu việc từ chối khai báo không có căn cứ thì họ phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. 
     
    + Liên quan đến bí mật nhà nước là liên quan đến những vấn đề (thông tin, tin tức, nội dung…) trong các văn bản quy phạm pháp luật của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền được pháp luật quy định là có các mức độ: “Tuyệt mật”, “Tối mật” hoặc “Mật”;
     
    + Liên quan đến bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân là liên quan đến bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân được pháp luật bảo vệ của chính người làm chứng;
     
    + Có ảnh hưởng xấu cho đương sự trong vụ án là người có quan hệ thân thích với mình là trường hợp nếu người làm chứng khai ra những điều mình biết thì ảnh hưởng xấu đến hạnh phúc, danh dự, nhân phẩm, uy tín hoặc ảnh hưởng xấu khác trong cuộc sống, công tác, sản xuất, kinh doanh của đương sự là người có quan hệ thân thích với người làm chứng.
     
    - Được nghỉ việc trong thời gian Toà án triệu tập hoặc lấy lời khai;
     
    - Được hưởng các khoản phí đi lại và các chế độ khác theo quy định của pháp luật;
     
    - Yêu cầu Toà án đã triệu tập, cơ quan nhà nước có thẩm quyền bảo vệ tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của mình khi tham gia tố tụng;
     
    - Khiếu nại hành vi tố tụng, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng.
     
    Người làm chứng khai báo gian dối, cung cấp tài liệu sai sự thật, từ chối khai báo hoặc khi được Toà án triệu tập mà vắng mặt không có lý do chính đáng thì phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
     
    Như vậy, anh (chị) có quyền từ chối khai báo nếu việc khai báo đó làm ảnh hưởng tới hạnh phúc vợ chồng người em gái. Nhưng nếu việc từ chối khai báo không có căn cứ thì anh (chị) phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
     

    12