Nội dung chính

Nhà Lý đã làm gì để củng cố chế độ quân chủ?

Trong lịch sử Việt Nam, triều đại nhà Lý (1009-1225) đã để lại dấu ấn sâu sắc trong việc xây dựng và củng cố chế độ quân chủ. Vậy Nhà Lý đã làm gì để củng cố chế độ quân chủ? Đây là câu hỏi được nhiều sử gia và học giả quan tâm, bởi những biện pháp mà các vua Lý thực hiện đã tạo nên một nền tảng vững chắc cho quyền lực trung ương và giúp duy trì sự ổn định trong suốt thời kỳ này.

Hãy cùng tìm hiểu những bước đi quan trọng mà nhà Lý đã thực hiện để trả lời cho câu hỏi này.

Nhà Lý đã thực hiện nhiều biện pháp để củng cố chế độ quân chủ, nhằm tập trung quyền lực và xây dựng một nhà nước trung ương tập quyền vững mạnh. Các biện pháp chính bao gồm:

- Tổ chức lại bộ máy nhà nước:

+ Đổi tên nước và tổ chức hành chính: Năm 1054, Lý Thánh Tông đổi tên nước từ Đại Cồ Việt thành Đại Việt, đồng thời tổ chức lại bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương.

+ Phân chia hành chính: Cả nước được chia thành 24 lộ, phủ, ở miền núi gọi là châu, dưới lộ là huyện, hương, xã, nhằm quản lý hiệu quả và tăng cường quyền lực trung ương.

- Xây dựng và củng cố quân đội:

+ Tổ chức quân đội: Nhà Lý xây dựng quân đội với hai bộ phận chính: cấm quân và quân địa phương, nhằm bảo vệ đất nước và duy trì trật tự xã hội.

+ Chính sách "ngụ binh ư nông": Thực hiện chính sách này giúp kết hợp giữa sản xuất nông nghiệp và quốc phòng, đồng thời tạo nguồn lực quân sự từ dân chúng.

- Ban hành luật pháp:

+ Bộ luật Hình thư: Năm 1042, nhà Lý ban hành bộ Hình thư, bộ luật thành văn đầu tiên ở Việt Nam, nhằm thiết lập trật tự xã hội và củng cố quyền lực của nhà vua.

- Tăng cường quyền lực của nhà vua:

+ Tôn vinh nhà vua: Nhà Lý coi nhà vua là trung tâm quyền lực tối cao, với quyền lực tập trung và được hỗ trợ bởi các quan văn, quan võ.

+ Đào tạo và chuẩn bị cho nhà vua: Các vua nhà Lý được đào tạo theo tinh thần quân chủ tập quyền, kết hợp giữa Phật giáo và Nho giáo, nhằm củng cố quyền lực và ổn định xã hội.

Những biện pháp trên đã giúp nhà Lý xây dựng một chế độ quân chủ tập quyền vững mạnh, tạo nền tảng cho sự phát triển của Đại Việt trong các thế kỷ sau.

Nhìn lại những gì mà nhà Lý đã làm trong việc củng cố chế độ quân chủ, có thể thấy rằng các vua nhà Lý đã thực hiện rất nhiều biện pháp mang tính chiến lược và bền vững. Từ việc tổ chức lại bộ máy hành chính cho đến việc xây dựng một quân đội hùng mạnh, hay ban hành những bộ luật quan trọng, tất cả đều nhằm củng cố quyền lực và duy trì trật tự xã hội.

Vì vậy, câu hỏi Nhà Lý đã làm gì để củng cố chế độ quân chủ không chỉ đơn giản là một câu hỏi về quá khứ, mà còn là một bài học quý giá về cách thức xây dựng và duy trì quyền lực trong lịch sử Việt Nam.

Nhà Lý đã làm gì để củng cố chế độ quân chủ? (Hình từ Internet)

Đất Thành Thăng Long được xây dựng vào thời nhà Lý có là đất sử dụng ổn định lâu dài không?

Căn cứ theo quy định tại điểm e khoản 3 Điều 9 Luật Đất đai 2024 như sau:

Phân loại đất

...

3. Nhóm đất phi nông nghiệp bao gồm các loại đất sau đây:

...

e) Đất sử dụng vào mục đích công cộng, gồm: đất công trình giao thông; đất công trình thủy lợi; đất công trình cấp nước, thoát nước; đất công trình phòng, chống thiên tai; đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản thiên nhiên; đất công trình xử lý chất thải; đất công trình năng lượng, chiếu sáng công cộng; đất công trình hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin; đất chợ dân sinh, chợ đầu mối; đất khu vui chơi, giải trí công cộng, sinh hoạt cộng đồng;

...

Theo đó, đất có di tích lịch sử - văn hóa thuộc loại đất sử dụng vào mục đích công cộng thộc nhóm đất phi nông nghiệp.

Qua đó, căn cứ theo quy định tại Điều 171 Luật Đất đai 2024 về đất sử dụng lâu dài như sau:

Đất sử dụng ổn định lâu dài

1. Đất ở.

2. Đất nông nghiệp do cộng đồng dân cư sử dụng quy định tại khoản 4 Điều 178 của Luật này.

3. Đất rừng đặc dụng; đất rừng phòng hộ; đất rừng sản xuất do tổ chức quản lý.

4. Đất thương mại, dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của cá nhân đang sử dụng ổn định được Nhà nước công nhận mà không phải là đất được Nhà nước giao có thời hạn, cho thuê.

5. Đất xây dựng trụ sở cơ quan quy định tại khoản 1 Điều 199 của Luật này; đất xây dựng công trình sự nghiệp của đơn vị sự nghiệp công lập quy định tại khoản 2 Điều 199 của Luật này.

6. Đất quốc phòng, an ninh.

7. Đất tín ngưỡng.

8. Đất tôn giáo quy định tại khoản 2 Điều 213 của Luật này.

9. Đất sử dụng vào mục đích công cộng không có mục đích kinh doanh.

10. Đất nghĩa trang, nhà tang lễ, cơ sở hỏa táng; đất cơ sở lưu giữ tro cốt.

11. Đất quy định tại khoản 3 Điều 173 và khoản 2 Điều 174 của Luật này.

Như vậy, đất sử dụng vào mục đích công cộng không có mục đích kinh doanh là đất sử dụng ổn định lâu dài.

Vậy nên, nếu Đất Thành Thăng Long được xây dựng vào thời nhà Lý được sử dụng không vì mục đích kinh doanh thì trường hợp đó đất có di tích lịch sử văn hóa mới là đất sử dụng ổn định lâu dài.

Còn nếu Đất Thành Thăng Long được xây dựng vào thời nhà Lý được sử dụng có mục đích kinh doanh thì đất có di tích lịch sử văn hóa không thuộc trường hợp đất sử dụng ổn định lâu dài.