Người dân phải tự lo chỗ ở khi Nhà nước buộc phá dỡ nhà

Theo Luật Nhà ở 2023 thì Nhà nước buộc phá dỡ nhà ở trong một số trường hợp cụ thể và chủ sở hữu phải tự lo chỗ ở, trừ một số trường hợp theo quy định pháp luật.

Nội dung chính

    Các trường hợp buộc phải phá dỡ nhà mới nhất

    Tại khoản 1 Điều 136 Luật Nhà ở 2023 thì các trường hợp nhà ở phải phá dỡ bao gồm:

    (i) Nhà ở bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sập đổ, không bảo đảm an toàn cho người sử dụng đã có kết luận kiểm định chất lượng của cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh nơi có nhà ở hoặc trong tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai;

    (ii) Nhà chung cư thuộc trường hợp phá dỡ theo quy định tại khoản 2 Điều 59 Luật Nhà ở 2023, cụ thể bao gồm:

    (1) Nhà chung cư bị hư hỏng do cháy, nổ không còn đủ điều kiện bảo đảm an toàn để tiếp tục sử dụng;

    (2) Nhà chung cư bị hư hỏng do thiên tai, địch họa không còn đủ điều kiện bảo đảm an toàn để tiếp tục sử dụng;

    (3) Nhà chung cư có các kết cấu chịu lực chính của công trình xuất hiện tình trạng nguy hiểm tổng thể, có nguy cơ sập đổ, không đáp ứng điều kiện tiếp tục sử dụng, cần phải di dời khẩn cấp chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư;

    (4) Nhà chung cư bị hư hỏng nặng, xuất hiện tình trạng nguy hiểm cục bộ kết cấu chịu lực chính của công trình và có một trong các yếu tố sau đây: hệ thống hạ tầng kỹ thuật phòng cháy, chữa cháy; cấp nước, thoát nước, xử lý nước thải; cấp điện, giao thông nội bộ không đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành hoặc có nguy cơ mất an toàn trong vận hành, khai thác, sử dụng cần phải phá dỡ để bảo đảm an toàn cho chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư và yêu cầu về cải tạo, chỉnh trang đô thị;

    (5) Nhà chung cư bị hư hỏng một trong các kết cấu chính của công trình sau đây: móng, cột, tường, dầm, xà không đáp ứng yêu cầu sử dụng bình thường mà chưa thuộc trường hợp phải phá dỡ theo quy định tại (3) và (4) nhưng thuộc khu vực phải thực hiện cải tạo, xây dựng đồng bộ với nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ theo quy hoạch xây dựng đã được phê duyệt.

    (iii) Nhà ở thuộc trường hợp phải giải tỏa để thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;

    (iv) Nhà ở xây dựng trong khu vực cấm xây dựng hoặc xây dựng trên đất không phải là đất ở theo quy hoạch đã được phê duyệt;

    (v) Trường hợp phá dỡ nhà ở khác theo quy định của pháp luật về xây dựng ngoài trường hợp quy định tại các điểm (i), (ii), (iii) và (iv).

    Như vậy, để đảm bảo an toàn của người sử dụng thì Nhà nước quy định phải buộc phá dỡ với các trường hợp trên.

    Người dân phải tự lo chỗ ở khi Nhà nước buộc phá dỡ nhà (Hình ảnh từ Internet)

    Người dân phải tự lo chỗ ở khi Nhà nước buộc phá dỡ nhà (Hình ảnh từ Internet)

    Người dân phải tự lo chỗ ở khi Nhà nước buộc phá dỡ nhà

    Cụ thể, tại Điều 140 Luật Nhà ở 2023 thì chủ sở hữu nhà ở phải tự lo chỗ ở khi nhà ở bị phá dỡ, trừ trường hợp:.

    - Trường hợp phá dỡ nhà ở thuộc trường hợp bị thu hồi đất thì chỗ ở của chủ sở hữu nhà ở được giải quyết theo chính sách về nhà ở phục vụ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và pháp luật về đất đai.

    - Trường hợp phá dỡ nhà chung cư thì chỗ ở của chủ sở hữu nhà chung cư bị phá dỡ nhà ở được giải quyết bố trí nhà ở phục vụ tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời theo quy định tại Điều 72 Luật Nhà ở 2023.

    Như vậy, ngoại trừ trường hợp thu hồi đất và phá dỡ nhà chung cư theo quy định thì tất cả trường hợp còn lại chủ sở hữu khi bị Nhà nước buộc phải phá dỡ nhà ở thì phải tự lo chỗ ở theo quy định pháp luật.

    Theo đó, khi phá dỡ nhà ở thì chủ sở hữu thực hiện theo đúng các nguyên tắc sau:

    - Phải di chuyển người và tài sản ra khỏi khu vực phá dỡ.

    - Phải có biển báo và giải pháp cách ly với khu vực xung quanh.

    - Bảo đảm an toàn cho người, tài sản, công trình xung quanh, công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thuộc trường hợp không bị phá dỡ và bảo đảm vệ sinh, môi trường theo quy định của pháp luật.

    - Đối với trường hợp phải có phương án phá dỡ theo quy định của pháp luật về xây dựng thì chủ sở hữu, người đang quản lý, sử dụng nhà ở, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở, công trình phải lập phương án phá dỡ trước khi thực hiện.

    - Không được thực hiện việc phá dỡ nhà ở thuộc khu dân cư trong thời gian từ 12 giờ đến 13 giờ và từ 22 giờ đến 05 giờ, trừ trường hợp khẩn cấp.

    Trường hợp đã có yêu cầu phá dỡ của cơ quan Nhà nước nhưng chủ sở hữu không phá dỡ thì xử lý thế nào?

    Cụ thể, tại khoản 1 Điều 138 Luật Nhà ở 2023 thì trường hợp nhà ở phải phá dỡ nhà tại mục 1 mà chủ sở hữu nhà ở, người đang quản lý, sử dụng nhà ở, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở, công trình không tự nguyện thực hiện việc phá dỡ nhà ở thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ nhà ở.

    Theo đó, thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế phá dỡ nhà ở được quy định như sau:

    - Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện ban hành quyết định cưỡng chế đối với trường hợp phá dỡ nhà ở để thu hồi đất quy định tại (iii) mục I, phá dỡ nhà ở riêng lẻ quy định tại (i), (iv) và (v) mục I;

    - Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quyết định cưỡng chế đối với trường hợp phá dỡ nhà chung cư quy định tại các điểm (i), (ii), (iv), (v) mục I.

    17