Di chúc bằng miệng về việc để lại căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride của ông bà có hiệu lực không?

Nội dung chính

Di chúc bằng miệng về việc để lại căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride của ông bà có hiệu lực không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 627 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hình thức của di chúc, cụ thể:

Điều 627. Hình thức của di chúc

Di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc miệng, cụ thể:

Điều 629. Di chúc miệng

1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.

2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.

Và căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về di chúc hợp pháp, cụ thể:

Điều 630. Di chúc hợp pháp

[...]

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Như vậy, di chúc miệng về việc để lại căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride của ông bà chỉ hợp pháp khi lập trong tình huống cấp bách, có ít nhất hai người làm chứng, được ghi chép, ký tên hoặc điểm chỉ, và được công chứng hoặc chứng thực trong 5 ngày.

Nếu không đáp ứng đủ các yêu cầu này, di chúc miệng không có hiệu lực pháp luật.

Di chúc bằng miệng về việc để lại căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride của ông bà có hiệu lực không? (Hình từ Internet)

Người nhận thừa kế căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride là cháu chưa thành niên thì ai là người được quyền đại diện nhận căn hộ?

Căn cứ theo quy định tại Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về đại diện theo pháp luật của cá nhân, cụ thể:

Điều 136. Đại diện theo pháp luật của cá nhân

1. Cha, mẹ đối với con chưa thành niên.

2. Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.

3. Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.

4. Người do Tòa án chỉ định đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.

Tuy nhiên, đối với trường hợp được quy định tại Điều 47 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người được giám hộ, cụ thể:

Điều 47. Người được giám hộ

1. Người được giám hộ bao gồm:

a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ hoặc không xác định được cha, mẹ;

b) Người chưa thành niên có cha, mẹ nhưng cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; cha, mẹ đều bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; cha, mẹ đều bị Tòa án tuyên bố hạn chế quyền đối với con; cha, mẹ đều không có điều kiện chăm sóc, giáo dục con và có yêu cầu người giám hộ;

c) Người mất năng lực hành vi dân sự;

d) Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

2. Một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp cha, mẹ cùng giám hộ cho con hoặc ông, bà cùng giám hộ cho cháu.

Và căn cứ theo quy định tại Điều 52 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên, cụ thể:

Điều 52. Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên

Người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 47 của Bộ luật này được xác định theo thứ tự sau đây:

1. Anh ruột là anh cả hoặc chị ruột là chị cả là người giám hộ; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh ruột hoặc chị ruột tiếp theo là người giám hộ, trừ trường hợp có thỏa thuận anh ruột hoặc chị ruột khác làm người giám hộ.

2. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 Điều này thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ hoặc những người này thỏa thuận cử một hoặc một số người trong số họ làm người giám hộ.

3. Trường hợp không có người giám hộ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột hoặc dì ruột là người giám hộ.

Do đó, trường hợp cháu chưa thành niên nhận căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride từ di chúc ông bà để lại, việc đại diện được chia thành hai trường hợp:

Trường hợp cha, mẹ còn năng lực hành vi dân sự , khi đó, cha hoặc mẹ là người đại diện theo pháp luật của con, có quyền nhận căn hộ thay cho cháu.

Trường hợp cha, mẹ không còn năng lực hành vi dân sự hoặc vắng mặt thì người giám hộ được Tòa án chỉ định hoặc người giám hộ đương nhiên sẽ là anh chị cả, hoặc bác chú ruột…sẽ đại diện nhận căn hộ thay cho cháu.

Người đại diện của cháu chưa thành niên đem căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride đi thế chấp có được xem là vượt quá phạm vi đại diên không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 143 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hậu quả của giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện, cụ thể:

Điều 143. Hậu quả của giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện

1. Giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của người được đại diện đối với phần giao dịch được thực hiện vượt quá phạm vi đại diện, trừ một trong các trường hợp sau đây:

a) Người được đại diện đồng ý;

b) Người được đại diện biết mà không phản đối trong một thời hạn hợp lý;

c) Người được đại diện có lỗi dẫn đến việc người đã giao dịch không biết hoặc không thể biết về việc người đã xác lập, thực hiện giao dịch dân sự với mình vượt quá phạm vi đại diện.

2. Trường hợp giao dịch dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của người được đại diện đối với phần giao dịch được xác lập, thực hiện vượt quá phạm vi đại diện thì người đại diện phải thực hiện nghĩa vụ đối với người đã giao dịch với mình về phần giao dịch vượt quá phạm vi đại diện, trừ trường hợp người đã giao dịch biết hoặc phải biết về việc vượt quá phạm vi đại diện mà vẫn giao dịch.

3. Người đã giao dịch với người đại diện có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự đối với phần vượt quá phạm vi đại diện hoặc toàn bộ giao dịch dân sự và yêu cầu bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp người đó biết hoặc phải biết về việc vượt quá phạm vi đại diện mà vẫn giao dịch hoặc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này.

4. Trường hợp người đại diện và người giao dịch với người đại diện cố ý xác lập, thực hiện giao dịch dân sự vượt quá phạm vi đại diện mà gây thiệt hại cho người được đại diện thì phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường thiệt hại.

Do vậy, theo luật định, khi người đại diện của cháu chưa thành niên đem căn hộ tòa CT1 chung cư The Pride đi thế chấp, nếu vượt quá phạm vi đại diện, giao dịch không phát sinh quyền và nghĩa vụ cho cháu, và người đại diện phải chịu trách nhiệm đối với bên giao dịch, bên giao dịch có quyền hủy bỏ giao dịch hoặc yêu cầu bồi thường, trừ khi biết việc vượt quá phạm vi đại diện.

Ngược lại, nếu giao dịch trong phạm vi đại diện hợp pháp, quyền và nghĩa vụ phát sinh trực tiếp cho cháu, người đại diện không chịu trách nhiệm với bên giao dịch, và bên giao dịch không được hủy bỏ hoặc yêu cầu bồi thường.