Đề xuất nghiên cứu tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái kết nối với Đông Hưng của Trung Quốc

Nội dung chính

Đề xuất nghiên cứu tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái kết nối với Đông Hưng của Trung Quốc

Theo Công văn 1140/UBDNGS15 năm 2025 của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tỉnh Quảng Ninh có nội dung như sau:

Đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành liên quan tăng cường kết nối vùng, cụ thể hóa các thỏa thuận chung giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc; đẩy nhanh nghiên cứu, đầu tư tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái và kết nối với Đông Hưng (Trung Quốc). Đây là tuyến giao thông chiến lược, góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế biên mậu, đặc biệt là tạo điều kiện thuận lợi, ổn định và bền vững cho xuất khẩu nông, lâm, thủy sản từ các tỉnh phía Nam sang thị trường Trung Quốc.

Theo đó, đối với mạng lưới đường sắt Việt Nam theo quy hoạch thời kỳ từ năm 2021 đến năm 2025 và xây dựng tầm nhìn chiến lược đến năm 2050 và căn cứ phê duyệt đối với tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái trong thời điểm ban đầu. Theo Bộ Xây dựng như sau:

Tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái được phê duyệt có chiều dài khoảng 187km và có điểm đầu tiên tại khu vực ga Nam Đình Vũ của Hải Phòng và điểm cuối tại khu vực Móng Cái của Quảng Ninh.

Theo dự kiến ban đầu thì tuyến được đầu tư với khổ đường 1435mm, điện khí hóa, lộ trình đầu tư sau năm 2030

Trên cơ sở so sánh với thực tế thì khu vực Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái hiện nay, đang sử dụng các phương thức vận tải chính là đường bộ và đường thủy nội địa, ven biển do mức chi phí phải bỏ ra thấp.

Dự kiến, nếu tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái tiến hành đưa vào khai thác theo quy mô ban đầu là 4 làn xe thì sẽ đáp ứng được khu cầu vận tải của hành khách đến khoảng năm 2025 do thực tế đang khai thác đạt khoảng 20% năng lực thực tế (9.000/45.000 CPU/năng lực).

Tuy nhiên trên thực tế, để giảm bớt mức chi phí vận tải phải bỏ ra thì hành khách thường lựa chọn phương thức vận tải bằng đường biển hoặc đường sông do nhu cầu vận tải hành khách trong thời điểm này chưa thực sự nổi trội.

Bên cạnh đó, không thể phủ định rằng khả năng phát triển của đề xuất là không có do nhu cầu vận tải hành khách và vận tải hàng hóa nội địa so với vận tải quốc tế là khác nhau.

Như vậy, cần thực hiện theo các bước nhằm nghiên cứu tính khả thi của dự án, triển khai các quy hoạch chi tiết giữa các cấp chính quyền địa phương và với Trung Quốc để xem xét quyết định về chủ trương đầu tư.

Tóm lại, trong thời điểm hiện tại cần tiếp tục khai thác hết mức các tiềm năng hiện có và kết hợp để tạo động lực, điều kiện phát triển ổn định và thuận lợi về sau.

Đề xuất nghiên cứu tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái kết nối với Đông Hưng của Trung Quốc (Hình từ Internet)

Đầu tư xây dựng công trình tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái quy định ra sao?

Căn cứ Điều 20 Luật Đường sắt 2025 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 quy định như sau:

- Đường sắt quốc gia do Bộ Xây dựng, doanh nghiệp đầu tư xây dựng.

- Đường sắt địa phương do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp đầu tư xây dựng.

- Đường sắt chuyên dùng do tổ chức, doanh nghiệp đầu tư xây dựng.

- Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 20 Luật Đường sắt 2025 được phép đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp công trình hạ tầng kỹ thuật đấu nối với công trình đường sắt sau khi có sự thống nhất với tổ chức, cá nhân quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật.

- Đối với việc đầu tư xây dựng công trình đường sắt quốc gia dùng chung với đường sắt địa phương, đường sắt dùng chung với đường bộ, các cơ quan quản lý công trình thống nhất đề xuất cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư để giao cho một cơ quan là chủ đầu tư.

Nguyên tắc cơ bản trong hoạt động tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái quy định ra sao?

Căn cứ Điều 4 Luật Đường sắt 2025 có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 quy định như sau:

- Bảo đảm hoạt động giao thông vận tải thông suốt, trật tự, an toàn, chính xác và hiệu quả; đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa và hành khách; phát triển kinh tế - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường.

- Phát triển đường sắt theo quy hoạch, kế hoạch, gắn với các loại hình giao thông vận tải khác và kết nối quốc tế, bảo đảm văn minh, hiện đại và đồng bộ.

- Điều hành thống nhất, tập trung hoạt động giao thông vận tải đường sắt.

- Tách bạch giữa chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nhà nước với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, giữa kinh doanh kết cấu hạ tầng với kinh doanh vận tải trên đường sắt quốc gia do Nhà nước đầu tư.

- Bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng giữa các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài thuộc mọi thành phần kinh tế tham gia kinh doanh đường sắt.

- Hợp tác quốc tế trong hoạt động đường sắt phải phù hợp với đường lối và chính sách đối ngoại của Việt Nam; bảo đảm nguyên tắc hòa bình, hợp tác, hữu nghị cùng phát triển trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng, cùng có lợi, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, tuân thủ pháp luật Việt Nam và các điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.