Nhà thờ họ là gì? Có thể chia di sản thừa kế đối với nhà thờ họ không?

Nội dung chính

Nhà thờ họ là gì?

Nhà thờ họ là một công trình kiến trúc truyền thống ở Việt Nam, được xây dựng để thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hoặc chi họ. Đây là nơi thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên, duy trì truyền thống gia tộc và là không gian hội tụ con cháu trong những dịp quan trọng.

* Một số đặc điểm của nhà thờ họ

(1) Chức năng chính

Thờ cúng tổ tiên: Là nơi đặt bài vị, tượng thờ, và tổ chức các nghi lễ giỗ tổ, cúng bái.

Lưu giữ gia phả: Nhà thờ họ thường có sổ gia phả ghi chép thông tin về tổ tiên và các thế hệ sau.

Nơi hội họp dòng tộc: Các thành viên trong họp tộc thường tụ họp vào dịp giỗ tổ, Tết, hoặc các sự kiện quan trọng.

(2) Kiến trúc nhà thờ họ

Nhà thờ họ có thể nhỏ gọn như một gian nhà riêng hoặc rộng lớn như một khu đền thờ.Thường xây dựng theo kiến trúc truyền thống, với mái ngói, cột gỗ, chạm trổ tinh xảo.

Bên trong có bàn thờ chính, đặt bài vị hoặc tượng thờ tổ tiên.Một số nhà thờ họ lớn còn có sân vườn, bia đá khắc ghi công đức của tổ tiên.

(3) Ý nghĩa văn hóa

Nhà thờ họ là biểu tượng của sự đoàn kết và lòng tự hào về cội nguồn, giúp thế hệ sau hiểu về lịch sử gia đình, dòng họ.

Bên cạnh đóm nhà thờ học còn là một hình thức để duy trì tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên, đây là một nét văn hóa quan trọng của người Việt.

Nhà thờ họ là gì? Có thể chia di sản thừa kế đối với nhà thờ họ không? (Hình từ Internet)

Có thể chia di sản thừa kế đối với nhà thờ họ không?

Căn cứ Điều 211 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về sở hữu chung của cộng đồng như sau:

Sở hữu chung của cộng đồng

1. Sở hữu chung của cộng đồng là sở hữu của dòng họ, thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum, sóc, cộng đồng tôn giáo và cộng đồng dân cư khác đối với tài sản được hình thành theo tập quán, tài sản do các thành viên của cộng đồng cùng nhau đóng góp, quyên góp, được tặng cho chung hoặc từ các nguồn khác phù hợp với quy định của pháp luật nhằm mục đích thỏa mãn lợi ích chung hợp pháp của cộng đồng.

2. Các thành viên của cộng đồng cùng quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản chung theo thỏa thuận hoặc theo tập quán vì lợi ích chung của cộng đồng nhưng không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

3. Tài sản chung của cộng đồng là tài sản chung hợp nhất không phân chia.

Bên cạnh đó, tại Điều 645 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về di sản dùng cho việc thờ cúng như sau:

Di sản dùng vào việc thờ cúng

1. Trường hợp người lập di chúc để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thỏa thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.

Trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử người quản lý di sản thờ cúng.

Trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật.

2. Trường hợp toàn bộ di sản của người chết không đủ để thanh toán nghĩa vụ tài sản của người đó thì không được dành một phần di sản dùng vào việc thờ cúng.

Như đã nêu thì nhà thờ họ được xây dựng để thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hoặc chi họ, được các thành viên trong dòng họ cùng quản lý và sử dụng. Do đó, không được phép chia thừa kế đối với nhà thời họ

Tuy nhiên, đối với nhà thờ họ vừa được dùng để ở vừa được dùng để thờ cúng thì vẫn có thể phân chia để xem xét đối với công sức quản lý, duy trì, tôn tạo của cá nhân đối với ngôi nhà đó.

Đất có công trình là nhà thờ họ có được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không?

Căn cứ Điều 137 Luật Đất đai 2024 có quy định về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như sau:

Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có giấy tờ về quyền sử dụng đất

...

9. Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; chùa không thuộc quy định tại khoản 1 Điều 213 của Luật này; đất nông nghiệp quy định tại khoản 4 Điều 178 của Luật này và đất đó không có tranh chấp, có giấy tờ xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất là đất sử dụng chung cho cộng đồng dân cư thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Theo quy định, cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là nhà thờ họ và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng.

Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công nhà thờ họ và đất đó không có tranh chấp, có giấy tờ xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất là đất sử dụng chung cho cộng đồng dân cư thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.