Trái cây có ý nghĩa gì trong mâm ngũ quả ngày Tết? Nên bày những loại trái cây nào? Kiêng kỵ bày loại trái cây nào?

Nội dung chính

Ý nghĩa của trái cây trong mâm ngũ quả ngày Tết

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trong ngày Tết âm lịch của người Việt Nam. Đây là một biểu tượng văn hóa tâm linh và mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Mâm ngũ quả không chỉ thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với ông bà, tổ tiên mà còn là cách cầu mong cho một năm mới an khang, thịnh vượng và may mắn.

Theo dân gian Việt Nam, mâm ngũ quả bao gồm năm loại trái cây tượng trưng cho ngũ hành: Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Sự kết hợp của năm loại quả này mang lại sự cân bằng, hài hòa và đại diện cho những mong muốn tốt đẹp của gia đình trong năm mới. Cụ thể, ý nghĩa của mâm ngũ quả bao gồm:

Kim: Đại diện cho sự giàu có, tài lộc, tiền bạc.

Mộc: Tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở và phát triển.

Thủy: Mang ý nghĩa cho sự lưu thông, thuận lợi, trôi chảy trong mọi việc.

Hỏa: Biểu hiện cho sự nhiệt huyết, đam mê, năng lượng mạnh mẽ.

Thổ: Tượng trưng cho sự ổn định, bền vững và bảo vệ.

Mâm ngũ quả còn thể hiện lòng thành kính của con cháu với mong muốn cầu tài, cầu lộc, cầu bình an, sức khỏe và thịnh vượng cho cả gia đình. Mỗi loại trái cây đều có một ý nghĩa riêng biệt, tùy theo tên gọi, màu sắc và hình dáng của chúng. Mâm ngũ quả không chỉ là một phần trong nghi lễ Tết mà còn là biểu tượng cho sự đoàn kết, sự gắn bó của gia đình trong dịp đầu năm mới.

Trái cây có ý nghĩa gì trong mâm ngũ quả ngày Tết? Nên bày những loại trái cây nào? Kiêng kỵ bày loại trái cây nào? (Hình từ Internet)

Nên bày những loại trái cây nào trong mâm ngũ quả ngày Tết?

Khi bày mâm ngũ quả, việc lựa chọn các loại trái cây phù hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Dưới đây là những loại trái cây phổ biến được bày trên mâm ngũ quả trong dịp Tết âm lịch, cùng với ý nghĩa của chúng:

(1) Bưởi

Bưởi là loại trái cây được sử dụng phổ biến trong mâm ngũ quả vì nó tượng trưng cho sự viên mãn, sung túc. Quả bưởi tròn đầy và có màu vàng hoặc xanh, đại diện cho sự thịnh vượng, phúc lộc và bình an trong gia đình.

(2) Mãng cầu

Mãng cầu (hoặc na) có tên gọi gợi đến mong muốn "cầu gì được nấy." Loại trái cây này mang ý nghĩa cầu may, cầu bình an và mong ước những điều tốt lành sẽ đến với gia đình trong năm mới.

(3) Xoài

Xoài thường được bày trên mâm ngũ quả vì âm của từ "xoài" nghe giống với từ "xài," mang ý nghĩa cầu mong gia đình có cuộc sống đầy đủ, không thiếu thốn về tiền bạc. Đây cũng là lời cầu chúc cho một năm mới sung túc, chi tiêu thoải mái mà không lo lắng.

(4) Đu đủ

Đu đủ, như tên gọi, thể hiện mong muốn "đủ đầy" trong cuộc sống, từ tài chính đến sức khỏe và các mối quan hệ. Đu đủ còn mang lại cảm giác bình an và thịnh vượng cho gia đình, đặc biệt là trong kinh doanh.

(5) Chuối

Chuối là loại trái cây phổ biến trên mâm ngũ quả ở miền Bắc. Chùm chuối xanh to, nải đều tượng trưng cho sự che chở, bảo vệ và mang lại may mắn cho gia đình. Hình dáng cong của nải chuối cũng giống như bàn tay nâng đỡ, che chở cho mọi thành viên trong gia đình.

(6) Dừa

Dừa thường được bày trên mâm ngũ quả ở miền Nam vì âm của từ "dừa" gần giống với từ "vừa," thể hiện ý nghĩa vừa đủ, không thiếu thốn. Đây là lời chúc mong một năm mới có cuộc sống đầy đủ và sung túc.

Kiêng kỵ bày loại trái cây nào trong mâm ngũ quả?

Trong việc bày mâm ngũ quả, ngoài việc chọn các loại trái cây mang ý nghĩa tốt lành, người ta cũng cần tránh một số loại trái cây có ý nghĩa không may mắn hoặc không hợp nguyên tắc phong thủy. Dưới đây là những loại trái cây mà bạn nên tránh bày trên mâm ngũ quả:

(1) Cam, quýt

Cam và quýt là hai loại trái cây thường bị kiêng kỵ trong mâm ngũ quả, đặc biệt là ở miền Bắc và miền Trung. Lý do là từ "quýt" có âm gần với từ "quỵt," mang ý nghĩa xui xẻo, ám chỉ việc mất tiền bạc hoặc không giữ được tài lộc. Ngoài ra, "cam chịu" cũng là điều không ai mong muốn trong năm mới, nên loại trái cây này thường bị tránh.

(2) Lê

Lê là loại trái cây có vị ngọt, thơm, nhưng lại bị kiêng kỵ trong mâm ngũ quả vì nó gắn với từ "lê lết" – ám chỉ sự khó khăn, trì trệ và không may mắn trong công việc. Vì vậy, không nên bày lê trong mâm ngũ quả để tránh mang lại điều xui xẻo.

(3) Sầu riêng

Sầu riêng có mùi vị đặc trưng và được nhiều người yêu thích, nhưng từ "sầu" trong tên gọi lại mang ý nghĩa u sầu, buồn bã. Điều này hoàn toàn không phù hợp với không khí vui tươi và cầu mong sự may mắn của dịp Tết, vì vậy sầu riêng không nên xuất hiện trên mâm ngũ quả.

(4) Lựu

Lựu là loại trái cây có hạt nhiều, tượng trưng cho sự đông đúc, sinh sôi. Tuy nhiên, ở một số nơi, người ta tránh bày lựu trong mâm ngũ quả vì hạt lựu có thể tượng trưng cho sự phân tán, không ổn định.

(5) Mận

Mận cũng là loại trái cây bị kiêng kỵ bày trong mâm ngũ quả vì từ "mận" có âm gần giống với "mắng," ám chỉ sự cãi vã, tranh chấp, điều không ai muốn xảy ra trong gia đình vào đầu năm mới.

Kết luận, mâm ngũ quả ngày Tết là một nét đẹp văn hóa tâm linh trong truyền thống dân gian Việt Nam. Việc lựa chọn trái cây để bày trên mâm ngũ quả không chỉ phụ thuộc vào yếu tố thẩm mỹ mà còn dựa trên ý nghĩa tâm linh và nguyên tắc phong thủy.

Những loại trái cây như bưởi, mãng cầu, xoài, đu đủ và chuối thường mang lại ý nghĩa tốt đẹp, cầu mong sự thịnh vượng, bình an và đủ đầy. Trong khi đó, cần tránh bày những loại trái cây như cam, quýt, lê, sầu riêng hay mận vì chúng mang ý nghĩa không may mắn. Việc sắp xếp mâm ngũ quả đúng cách sẽ giúp gia đình đón một năm mới đầy tài lộc, hạnh phúc và bình an.