Có bao nhiêu dạng đề nghị luận xã hội thường gặp?

Nghị luận xã hội là một dạng bài quan trọng trong chương trình Ngữ văn, yêu cầu người viết bày tỏ quan điểm, nhận định về một vấn đề trong đời sống xã hội. Để làm tốt dạng bài này, trước tiên chúng ta cần nắm vững các dạng đề thường gặp.

Nhìn chung, đề bài nghị luận xã hội có thể được chia thành ba dạng chính:

1. Nghị luận về một tư tưởng, đạo lý

Đây là dạng đề yêu cầu bàn luận về một quan niệm, tư tưởng, triết lý sống có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. Các chủ đề thường gặp bao gồm:

- Những giá trị đạo đức như lòng hiếu thảo, lòng trung thực, lòng nhân ái, ý thức trách nhiệm...

- Các triết lý sống như "Có chí thì nên", "Thất bại là mẹ thành công", "Sống có ước mơ", "Gieo nhân nào gặt quả nấy"...

- Những vấn đề mang tính nhân văn sâu sắc như tình yêu thương, lòng bao dung, tinh thần đoàn kết, lối sống giản dị...

Khi làm bài, người viết cần giải thích ý nghĩa tư tưởng, nêu những biểu hiện cụ thể trong cuộc sống, sau đó đánh giá và mở rộng vấn đề bằng cách liên hệ với thực tế.

Có bao nhiêu dạng đề nghị luận xã hội thường gặp? (Hình từ Internet)

2. Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Đây là dạng đề yêu cầu bàn luận về một sự việc, một hiện tượng nổi bật trong xã hội, có thể là tích cực hoặc tiêu cực. Một số hiện tượng thường gặp:

3. Nghị luận về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học

Đây là dạng đề yêu cầu rút ra một vấn đề có ý nghĩa xã hội từ một tác phẩm văn học, sau đó bàn luận về nó. Ví dụ:

• Từ nhân vật Chí Phèo, bàn về bi kịch tha hóa của con người trong xã hội phong kiến.
• Từ câu chuyện về nhân vật Lão Hạc, suy nghĩ về số phận con người nghèo khổ trong xã hội cũ.
• Từ bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh, bàn về tình yêu và khát vọng hạnh phúc trong cuộc sống.

Với dạng bài này, người viết phải dẫn dắt từ tác phẩm văn học, sau đó phân tích, liên hệ với thực tế để mở rộng vấn đề.

Một số lưu ý khi làm bài nghị luận xã hội

- Lập luận chặt chẽ: Bài viết phải có bố cục rõ ràng, luận điểm mạnh mẽ và có dẫn chứng thực tế.

- Sử dụng dẫn chứng thuyết phục: Đưa ra các sự kiện, câu chuyện có thật hoặc dẫn chứng từ sách báo để làm tăng tính chân thực.

- Giọng văn mạch lạc, có cảm xúc: Một bài nghị luận xã hội không nên quá khô khan mà cần có sự chân thành, thuyết phục.

Dù là dạng đề nào, nghị luận xã hội luôn đòi hỏi người viết phải có tư duy phản biện, khả năng phân tích và đưa ra những nhận định sắc bén.

Việc nắm vững ba dạng đề chính sẽ giúp chúng ta làm bài tốt hơn, từ đó thể hiện quan điểm cá nhân một cách sâu sắc và có sức thuyết phục.