Mua bán đất giữa người thân có phải nộp thuế thu nhập cá nhân hay không?

Nội dung chính

Người thân bao gồm những ai?

Theo quy định pháp luật Việt Nam, khái niệm "người thân" có thể được hiểu khác nhau tùy vào ngữ cảnh pháp lý cụ thể (thuế, hôn nhân gia đình, tố tụng, cán bộ công chức…). Tuy nhiên, khoản 1 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 và khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC quy định rõ các đối tượng là người thân bao gồm: Vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

Đây là căn cứ để xác định trường hợp được miễn thuế TNCN khi mua bán, tặng cho hoặc thừa kế đất.

Mua bán đất giữa người thân có phải nộp thuế thu nhập cá nhân hay không?

Căn cứ khoản 5 Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 1 Luật thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2012 quy định các thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân bao gồm:

Điều 3. Thu nhập chịu thuế

Thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân gồm các loại thu nhập sau đây, trừ thu nhập được miễn thuế quy định tại Điều 4 của Luật này:

[...]

5. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, bao gồm:

a) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;

b) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền sở hữu hoặc sử dụng nhà ở;

c) Thu nhập từ chuyển nhượng quyền thuê đất, quyền thuê mặt nước;

d) Các khoản thu nhập khác nhận được từ chuyển nhượng bất động sản dưới mọi hình thức.

[...]

Theo đó, thu nhập từ việc mua bán đất là đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân.

Đồng thời, căn cứ khoản 1 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, các thu nhập liên quan đến mua bán đất nhưng được miễn thuế thu nhập cá nhân gồm:

Điều 4. Thu nhập được miễn thuế

1. Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

[...]

Như vậy, theo như các quy định thì việc mua bán đất giữa người thân sẽ không phải nộp thuế thu nhập cá nhân nếu việc mua bán này được thực hiện giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

Mua bán đất giữa người thân có phải nộp thuế thu nhập cá nhân hay không? (Hình từ Internet)

Mua bán đất giữa người thân có được miễn lệ phí trước bạ không?

Đối tượng đất chịu lệ phí trước bạ khi mua bán đất theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 10/2022/NĐ-CP sửa đổi bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Nghị định 175/2025/NĐ-CP gồm:

Điều 3. Đối tượng chịu lệ phí trước bạ

1. Nhà, đất.

2. Súng săn; súng dùng để tập luyện, thi đấu thể thao.

3. Tàu theo quy định của pháp luật về giao thông đường thủy nội địa và pháp luật về hàng hải (sau đây gọi là tàu thủy), kể cả sà lan, ca nô, tàu kéo, tàu đẩy, tàu ngầm, tàu lặn; trừ ụ nổi, kho chứa nổi và giàn di động.

4. Thuyền, kể cả du thuyền.

5. Tàu bay.

6. Xe mô tô, xe gắn máy, xe tương tự xe mô tô, xe gắn máy (sau đây gọi chung là xe máy) theo quy định pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ phải đăng ký và gắn biển số do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

7. Xe ô tô, rơ moóc, sơ mi rơ moóc, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ, xe máy chuyên dùng, xe tương tự các loại xe này theo quy định pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ phải đăng ký và gắn biển số do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp.

8. Vỏ, tổng thành khung, tổng thành máy, thân máy (block) của tài sản quy định tại khoản 3, khoản 4, khoản 5, khoản 6 và khoản 7 Điều này được thay thế và phải đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Bộ Tài chính quy định chi tiết Điều này.

Theo đó, đất là đối tượng chịu lệ phí trước bạ khi thực hiện việc mua bán, gồm các loại đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp theo quy định của Luật Đất đai (không phân biệt đất đã xây dựng công trình hay chưa xây dựng công trình).

Với cơ sở “người thân” được hiểu theo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 và Thông tư 111/2013/TT-BTC, có thể xác định mua bán nhà đất giữa người thân có được miễn lệ phí trước bạ không căn cứ theo khoản 10 Điều 10 Nghị định 10/2022/NĐ-CP:

Điều 10. Miễn lệ phí trước bạ

[...]

10. Nhà, đất nhận thừa kế hoặc là quà tặng giữa: Vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau nay được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

[...]

Theo đó, chỉ trường hợp nhận thừa kế hoặc quà tặng giữa người thân với nhau thì mới được miễn lệ phí trước bạ. Nói cách khác, mua bán đất giữa người thân với nhau vẫn sẽ phải nộp lệ phí trước bạ.