Công văn 810/NCPT-NCQĐĐT Đề xuất điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập tỉnh 2025

Nội dung chính

Công văn 810/NCPT-NCQĐĐT Đề xuất điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập tỉnh 2025

Ngày 24/6/2025, Viện Nghiên cứu Phát triển thuộc Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Công văn 810/VNCPT-NCQLĐT gửi đến Ủy ban nhân dân Thành phố.

Văn bản nhằm đề xuất và kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo triển khai thực hiện báo cáo rà soát, điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh (mới) trong bối cảnh sáp nhập tỉnh, thành.

Cụ thể:

Điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh (mới) thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 cần được khẩn trương lập dựa trên nền tảng 03 quy hoạch tỉnh của 03 địa phương trước đây, tập trung vào các chiến lược phát triển và các dự án ưu tiên đầu tư. Các chiến lược phát triển quan trọng trong bối cảnh sáp nhập tỉnh thành được đề xuất như sau:

Thứ nhất, chiến lược tái cấu trúc lại các khu vực phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh (mới) để:

(i) phát huy các lợi thế của 03 địa phương trước đây;

(ii) tránh hiện tượng các dự án phát triển kinh tế tràn lấn địa bàn của 03 địa phương trước đây cạnh tranh với nhau, gây lãng phí nguồn lực xã hội và giảm hiệu quả đầu tư. Chiến lược này giúp các nguồn lực xã hội được phân bổ một cách có trọng tâm và mang hiệu quả kinh tế – xã hội tối ưu. Theo đó, mô hình đô thị phù hợp với Thành phố Hồ Chí Minh (mới) là đô thị đa trung tâm với cấu trúc như sau:

(i) khu đô thị trung tâm là khu vực nội thành của Thành phố Hồ Chí Minh trước đây;

(ii) các khu đô thị “vệ tinh” là các phương đô thị trung tâm của Huyện Củ Chi, Huyện Hóc Môn, Huyện Bình Chánh, Huyện Nhà Bè, Huyện Cần Giờ, Thành phố Thủ Dầu Một và Thành phố Vũng Tàu trước đây;

(iii) các khu đô thị phụ trợ gồm các phường thuộc Huyện Bàu Bàng, Thành phố Bến Cát, Thành phố Tân Uyên, Thành phố Thuận An, Thành phố Dĩ An, Thành Phố Mỹ Xuyên và Thành phố Bà Rịa trước đây. Trong đó, khu đô thị trung tâm tập trung phát triển các chức năng dịch vụ – tài chính – giáo dục – văn hóa – sáng tạo, các khu đô thị “vệ tinh” thuộc Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu trước đây tập trung phát triển các lĩnh vực công nghiệp – logistics ven biển – du lịch – công nghiệp nhẹ – nông nghiệp, các khu đô thị vệ tinh thuộc Tỉnh Bình Dương trước đây tập trung phát triển công nghiệp và sản xuất logistics công nghiệp.

Thứ hai, chiến lược phát triển kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (mới) cần nhấn mạnh đến tăng trưởng mang tính đột phá, trong đó có ba trụ cột chính là:

(i) công nghiệp công nghệ cao và sản xuất thông minh,

(ii) dịch vụ chất lượng cao với lợi thế tài chính, giáo dục, công nghệ; và

(iii) kinh tế biển với lợi thế cảng cạn, cụm cảng nước sâu, logistics.

Các động lực tăng trưởng và tổ hợp công nghiệp mới ở tầm khu vực, có khả năng dẫn dắt tăng trưởng nhanh và hiệu quả. Dựa trên trục QL13 mở rộng, hình thành 05 khu vực phát triển kinh tế tập trung, bao gồm: khu vực sản xuất công nghiệp (tập trung tại các phường, xã như Phường Tân Phú, Phường Đông Hòa, Phường Bình Dương và Xã Nà Bà), khu trung tâm tài chính – công nghệ sáng tạo, công nghệ cao (Phường Tân Thuận Phú, Phường Thủ Thiêm), khu vực công nghiệp chuyên sâu, hàng hải và logistics (Phường Mỹ Phú, Phường Tân Phước và Phường Long Sơn) và khu vực không gian biển và sinh thái hài hòa (Phường Vũng Tàu, Phường Tam Thắng, Phường Phước Thắng, Xã Phước Hải, Xã Hồ Tràm, Xã Cần Giờ và Đặc khu Côn Đảo).

Thứ ba, Thành phố Hồ Chí Minh (mới) cần xây dựng một chiến lược phát triển kinh tế biển, trong đó trước mắt cần tháo gỡ điểm nghẽn trong chuỗi cung ứng, đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống logistics đường sông và đường biển, phát triển mạng lưới cảng cạn (ICD), mạng lưới cảng biển kết nối đa phương thức từ nội ô đến các vùng kinh tế trong điểm và hệ thống logistics số. Việc mở rộng hạ biển, đặc biệt là tập trung khai thác tiềm năng khu vực Cảng Cái Mép – Thị Vải và Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ và phát triển Đặc khu Côn Đảo sẽ tạo điều kiện để Thành phố Hồ Chí Minh (mới) trở thành trung tâm logistics biển, trung tâm năng lượng, công nghiệp, du lịch sinh thái.

Thứ tư, chiến lược tăng cường tính kết nối giữa các khu vực phát triển đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh (mới). Chiến lược này cần dựa trên nền tảng hạ tầng giao thông đồng bộ, tập trung phát triển mạng lưới giao thông công cộng, đặc biệt là mạng lưới đường sắt với các loại hình phù hợp cho từng khu vực đô thị, trong đó hệ thống vận tải hành khách khối lượng lớn, tốc độ cao (MRT) cho khu vực đô thị trung tâm và hệ thống đường sắt tốc độ thấp (commuter rail) để kết nối khu đô thị trung tâm và các khu đô thị vệ tinh, đồng thời phát triển đồng bộ các phương thức khác trong mạng lưới giao thông công cộng để phát triển đô thị theo mô hình TOD nhằm khắc phục khoảng cách địa lý của các trung tâm đô thị sau sáp nhập và phát huy tối đa giá trị quy đất.

Thứ năm, chiến lược tăng cường sự chia sẻ và kết nối trong khai thác, sử dụng các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật giữa các khu vực thuộc 03 địa phương trước đây theo hướng bền vững. Việc xây dựng các giải pháp tăng cường liên thông hạ tầng đô thị và vận hành các công trình kết cấu hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu (cần tính toán đến độ mặn môi trường, Thành phố Hồ Chí Minh (mới) cần tập trung nâng cấp hệ thống xử lý nước thải, nước mặt và xử lý chất thải rắn hướng tới tuần hoàn tài nguyên, sử dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với đặc thù từng khu vực để định hướng hoàn chỉnh các hệ thống hạ tầng phù hợp với tiêu chuẩn sống của Thành phố Hồ Chí Minh (mới).

Thứ sáu, chiến lược phát triển giáo dục bậc cao và nghiên cứu sáng tạo gắn liền với mục tiêu tri thức đô thị và phát triển kinh tế theo hướng hình thành đại học trong thành phố. Trong khu đô thị trung tâm hiện có nhiều cơ sở giáo dục bậc cao nhưng sự tham gia và liên kết khá hạn chế với phát triển đô thị và nền kinh tế tri thức chưa thực sự rõ rệt. Mô hình Đô thị đại học (University City) cần được phát huy trong không gian phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh (mới) theo hướng gắn kết tri thức và tạo động lực lớn cho mô hình tăng trưởng gắn với dịch vụ, giáo dục và công nghệ. Mô hình Đô thị đại học hiện đang được áp dụng ở Thành phố Hồ Chí Minh (mới) với hình thành một trung học học zone tại khu vực Thủ Đức. Song hành cùng mô hình Đô thị đại học, Thành phố Hồ Chí Minh (mới) cũng cần xây dựng mô hình hợp tác đổi mới sáng tạo Bốn xoắn ốc (Quadruple Helix), trong đó nhà nước – trường đại học – doanh nghiệp – cộng đồng kết nối chặt chẽ trong việc hoạch định chính sách, quy hoạch đô thị và phát triển kinh tế.

Xem chi tiết Công văn 810 /NCPT-NCQĐĐT Đề xuất điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập tỉnh 2025: TẠI ĐÂY

Công văn 810/NCPT-NCQĐĐT Đề xuất điều chỉnh Quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập tỉnh 2025 (Hình từ Internet)

Việc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện khi có những căn cứ nào?

Theo Điều 53 Luật Quy hoạch 2017 quy định về căn cứ điều chỉnh quy hoạch như sau:

Điều 53. Căn cứ điều chỉnh quy hoạch

Việc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện khi có một trong các căn cứ sau đây:

1. Có sự điều chỉnh mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực làm thay đổi mục tiêu của quy hoạch;

2. Có sự điều chỉnh của quy hoạch cao hơn làm thay đổi nội dung quy hoạch hoặc có sự mâu thuẫn với quy hoạch cùng cấp;

3. Có sự thay đổi, điều chỉnh địa giới hành chính làm ảnh hưởng đến tính chất, quy mô không gian lãnh thổ của quy hoạch;

4. Do tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu, chiến tranh làm thay đổi mục tiêu, định hướng, tổ chức không gian lãnh thổ của quy hoạch;

5. Do biến động bất thường của tình hình kinh tế - xã hội làm hạn chế nguồn lực thực hiện quy hoạch;

6. Do sự phát triển của khoa học, công nghệ làm thay đổi cơ bản việc thực hiện quy hoạch;

7. Do yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo đó, việc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện khi có những căn cứ được quy định tại Điều 53 nêu trên.

Trong đó có căn cứ sự điều chỉnh mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực làm thay đổi mục tiêu của quy hoạch.

Đồng thời có sự điều chỉnh của quy hoạch cao hơn làm thay đổi nội dung quy hoạch hoặc có sự mâu thuẫn với quy hoạch cùng cấp.