KẾ HOẠCH
THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN GIA ĐÌNH VIỆT NAM ĐẾN NĂM
2020, TẦM NHÌN 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH.
(Ban hành kèm theo Quyết định số 1573/QĐ-UBND ngày 17/6 /2013 của UBND tỉnh
Bình Định)
Thực hiện Quyết định số
629/QĐ-TTg ngày 29/5/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược
phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030; UBND tỉnh ban hành Kế
hoạch thực hiện Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn
2030 trên địa bàn tỉnh, với các nội dung chủ yếu như sau:
I. THỰC TRẠNG
Trong thời đại ngày
nay, cùng với sự phát triển của xã hội, nhiều vấn đề mới nảy sinh mang tính
toàn cầu, nạn đói, dịch bệnh, thiên tai,… trong đó vấn đề gia đình đang ngày
càng trở thành mối quan tâm lớn của nhân loại.
Đảng và Nhà nước ta rất
coi trọng vấn đề gia đình và đã lấy ngày 28/6 hằng năm là “Ngày Gia đình Việt
Nam”. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng Cộng sản Việt Nam
đã nhấn mạnh “phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam,
thích ứng với những đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Xây dựng
gia đình tiến bộ, hạnh phúc thực sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh
của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân
cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, tạo nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Cùng
với những thành tựu chung của đất nước, sau khi có đường lối đổi mới do Đảng ta
khởi xướng và lãnh đạo, lĩnh vực hôn nhân và gia đình cũng có nhiều tiến bộ
tích cực. Các mối quan hệ trong gia đình ngày càng được tôn trọng, bình đẳng và
dân chủ. Quyền trẻ em, quyền tự do và bình đẳng trong hôn nhân của các thành
viên được khẳng định và tôn trọng. Kết cấu và quy mô gia đình ngày càng thu hẹp
để hình thành các gia đình “hạt nhân” và sinh đẻ ít con, tạo cơ hội chăm sóc và
nuôi dạy con tốt hơn...
Tuy nhiên, bên cạnh những
mặt tích cực nêu trên, gia đình mới ở tỉnh ta hiện nay còn bộc lộ nhiều hạn chế
cần được khắc phục như: Mức tăng dân số còn cao, đặc biệt ở nông thôn ảnh hưởng
đến mức sống gia đình và gây sức ép về nhà ở, việc làm, chăm sóc y tế... Sự
phân hóa giàu - nghèo giữa các gia đình có xu hướng tăng, số hộ gia đình nghèo
còn nhiều, đặc biệt là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa, miền núi cao... Mối quan
hệ trong và ngoài gia đình đang bị giảm sút. Hiện tượng phục hồi các hủ tục và
tiếp thu lối sống thực dụng, tiêu cực ngoại lai có chiều hướng phát triển. Tình
trạng ly thân, ly hôn có xu hướng tăng, tình trạng trẻ em hư hỏng, tiếp thu văn
hóa phẩm tiêu cực, bỏ học lang thang kiếm sống, thiếu được chăm sóc còn nhiều,
người vợ, người mẹ phải gánh vác quá nhiều công việc ở cơ quan và gia đình
nhưng vẫn còn bị phân biệt đối xử. Mâu thuẫn, bạo lực gia đình có xu hướng tăng
do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó về nguyên nhân khách quan
là: do sự tác động của mặt trái xu thế toàn cầu hóa, do ảnh hưởng của cuộc khủng
hoảng kinh tế - xã hội trong nước kéo dài và nền kinh tế kém phát triển, hậu quả
của chiến tranh và sự phá hoại của các thế lực từ bên ngoài.... Về mặt chủ
quan: do chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của gia đình vì thế mà những
giá trị của gia đình truyền thống chưa thật sự được quan tâm, chưa thấy hết và
khai thác tốt tiềm lực kinh tế gia đình.
Vì
vậy, tiếp tục vận dụng sáng tạo các định hướng xây dựng gia đình văn hóa mới là
trách nhiệm chung của mỗi cá nhân, của các gia đình và của toàn xã hội. Trong
đó, các kế hoạch xây dựng củng cố gia đình phải gắn với kế hoạch xây dựng và
phát triển kinh tế - xã hội ở từng địa phương trong tỉnh cũng như trên phạm vi
toàn quốc, đồng thời cần quan tâm một cách thiết thực và toàn diện hơn nữa đối
với phụ nữ, nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần, thực hiện
bình đẳng giới, tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò người công dân,
người lao động, người mẹ, người thầy đầu tiên của mỗi người để xây dựng gia
đình “Tiến bộ và hạnh phúc”.
II. QUAN ĐIỂM
1. Gia đình là tế bào của xã hội, là môi
trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn
và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
2. Xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc
là một trong các mục tiêu quan trọng của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội
giai đoạn 2013 - 2020, đồng thời cũng là trách nhiệm của mọi gia đình trong thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
3. Ưu tiên, tạo điều kiện để các gia đình
khu vực nông thôn, miền núi, khu vực khó khăn, đặc biệt khó khăn nâng cao thu
nhập, cải thiện cuộc sống.
III. MỤC TIÊU VÀ CÁC CHỈ TIÊU
1. Mục tiêu chung
Xây dựng gia đình Việt Nam tiến bộ, hạnh phúc,
thực sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội.
2. Các mục tiêu cụ thể
a. Mục tiêu 1: Nâng cao nhận thức về vai
trò, vị trí, trách nhiệm của gia đình và cộng đồng trong việc thực hiện tốt chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và
gia đình, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, ngăn chặn các tệ nạn
xã hội xâm nhập vào gia đình.
- Chỉ tiêu 1: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 90% và đến
năm 2020 đạt 95% trở lên hộ gia đình được phổ biến, tuyên truyền và cam kết thực
hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, ngăn chặn
các tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình.
- Chỉ tiêu 2: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 90% và đến
năm 2020 đạt 95% nam, nữ thanh niên trước khi kết hôn được trang bị kiến thức
cơ bản về gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình.
- Chỉ tiêu 3:
Hàng năm, trung bình giảm từ 10 - 15% hộ gia đình có bạo lực gia đình.
- Chỉ tiêu 4: Hàng năm, trung bình giảm từ 10 -
15% hộ gia đình có người mắc tệ nạn xã hội.
- Chỉ tiêu 5: Hàng năm, trung bình giảm 15% (khu
vực khó khăn và đặc biệt khó khăn giảm 10%) hộ gia đình có người kết hôn dưới
tuổi pháp luật quy định.
b. Mục tiêu 2: Kế thừa, phát huy các giá
trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam; tiếp thu có chọn lọc các giá trị
tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển; thực hiện đầy đủ các quyền và
trách nhiệm của các thành viên trong gia đình, đặc biệt đối với trẻ em, người
cao tuổi, phụ nữ có thai, nuôi con nhỏ.
- Chỉ tiêu 1: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 95% trở
lên (khu vực khó khăn và đặc biệt khó khăn đạt 80% trở lên) và đến năm 2020 đạt
98% trở lên (khu vực khó khăn và đặc biệt khó khăn đạt 85% trở lên) hộ gia đình
đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa.
- Chỉ tiêu 2: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 85% và
năm 2020 đạt 95% hộ gia đình dành thời gian chăm sóc, dạy bảo con, cháu, tạo điều
kiện cho con, cháu phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, đạo đức và tinh
thần, không phân biệt con, cháu là trai hay gái.
- Chỉ tiêu 3: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 85% và
năm 2020 đạt 95% hộ gia đình thực hiện chăm sóc, phụng dưỡng chu đáo ông, bà,
chăm sóc cha, mẹ, phụ nữ có thai, nuôi con nhỏ.
- Chỉ tiêu 4:
Phấn đấu đến năm 2015 đạt 95% và năm 2020 đạt từ 98% trở lên hộ gia đình có người
trong độ tuổi sinh đẻ được tuyên truyền và thực hiện đúng chính sách dân số và
kế hoạch hóa gia đình, đặc biệt không phá thai vì giới tính của thai nhi.
c. Mục tiêu 3: Nâng cao năng lực của gia
đình trong phát triển kinh tế, ứng phó với thiên tai và khủng hoảng kinh tế; tạo
việc làm, tăng thu nhập và phúc lợi, đặc biệt đối với các hộ gia đình chính
sách, hộ nghèo và cận nghèo theo quy định.
- Chỉ tiêu 1: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 90% và đến
năm 2020 đạt 95% trở lên hộ gia đình được cung cấp thông tin về chính sách,
pháp luật phúc lợi xã hội dành cho các gia đình chính sách, gia đình nghèo.
- Chỉ tiêu 2: Phấn đấu đến năm 2015 đạt 90% và đến
năm 2020 đạt 95% trở lên hộ gia đình nghèo, hộ cận nghèo được cung cấp kiến thức,
kỹ năng để phát triển kinh tế gia đình, ứng phó với thiên tai, khủng hoảng kinh
tế.
- Chỉ tiêu 3: Hàng năm, tăng 10% hộ gia đình,
thành viên trong gia đình được thụ hưởng các dịch vụ y tế, văn hóa, giáo dục và
dịch vụ hỗ trợ gia đình, thành viên gia đình.
IV. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU
1. Lãnh đạo, tổ chức, quản lý
a. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp
ủy đảng và chính quyền đối với công tác gia đình. Công tác gia đình là một nội
dung quan trọng trong các kế hoạch, chương trình công tác thường xuyên của các
cấp ủy đảng, chính quyền. Các chỉ tiêu xây dựng, phát triển gia đình thuộc các
chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và của các địa phương.
b. Nâng cao trách nhiệm quản lý, điều
hành công tác gia đình, triển khai thực hiện Kế hoạch. Lãnh đạo chủ chốt của cơ
quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác gia đình các cấp phải đề
cao trách nhiệm trong việc chỉ đạo, quản lý và tổ chức thực hiện tốt công tác
gia đình. Kết quả, hiệu quả thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ về gia đình là một
tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu
cơ quan và của cơ quan chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về công tác gia đình
các cấp.
c. Kiện toàn, đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ
cán bộ làm công tác gia đình các cấp, để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ quản lý, tổ
chức thực hiện công tác gia đình.
d. Huy động và sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực tài chính cho công tác gia đình; chi ngân sách nhà nước cho công tác
gia đình theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành; ưu tiên nguồn lực cho vùng
nông thôn, vùng nghèo, vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều
tập tục lạc hậu.
đ. Lồng ghép, phối hợp việc thực hiện Kế
hoạch với các kế hoạch có liên quan, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, góp phần
nâng cao hiệu quả việc thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội của tỉnh.
e. Tăng cường kiểm tra việc thi hành luật
pháp, chính sách, thực hiện các nhiệm vụ công tác liên quan đến gia đình nhằm bảo
vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của các gia đình, thúc đẩy việc thực hiện nghĩa
vụ của các gia đình, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực
gia đình.
2. Truyền thông vận động
a. Tăng cường công tác tuyên truyền thông
tin nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình và cộng đồng về vị
trí, vai trò của gia đình trong sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, trong
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; về chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến gia đình; về quyền, trách nhiệm,
nghĩa vụ của các gia đình, các cơ quan, những người thi hành công vụ liên quan
đến gia đình để bảo đảm thúc đẩy việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính
sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến gia đình.
b. Đổi mới nội dung, đa dạng hóa hình thức
truyền thông về xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc; phòng, chống bạo lực gia
đình. Chú trọng hình thức tuyên truyền bằng các thông điệp trên các phương tiện
thông tin đại chúng; chú trọng đối tượng tuyên truyền là nam giới.
c. Tích cực đẩy mạnh tuyên truyền nêu
gương người tốt, việc tốt, phê phán những biểu hiện không đúng trong việc xây dựng
gia đình Việt Nam tiến bộ, hạnh phúc, phê phán những biểu hiện không lành mạnh ảnh
hưởng đến cuộc sống gia đình, cảnh báo các nguy cơ và hậu quả về mất cân bằng
giới tính khi sinh.
d. Chú trọng ngăn ngừa thông tin và sản
phẩm văn hóa không lành mạnh tác động vào gia đình.
3. Giáo dục, cung cấp kiến thức về xây dựng
gia đình
a. Đẩy mạnh giáo dục, cung cấp cho các
thành viên gia đình về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước
liên quan đến gia đình; kỹ năng sống (kỹ năng làm cha, mẹ, nâng cao chất lượng
mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình với nhau và với cộng đồng, xây dựng
gia đình là một môi trường an toàn cho trẻ em); trách nhiệm của nam giới đối với
công việc trong gia đình, đối với việc bảo đảm quyền của phụ nữ trong gia đình;
trách nhiệm thực hiện nếp sống văn minh, thực hiện quy chế dân chủ cở sở; xây dựng
tình làng nghĩa xóm, đoàn kết, giúp đỡ, nhắc nhở, động viên nhau thực hiện tốt
chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kế thừa và phát huy
các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, của dòng họ; tiếp thu các giá trị
tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển; cảnh báo các nguy cơ và hậu quả
về mất cân bằng giới tính khi sinh.
b. Lồng ghép kiến thức xây dựng gia đình
no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, phòng, chống bạo lực gia đình vào các chương trình
giáo dục, đào tạo phù hợp với yêu cầu của từng ngành học, cấp học.
4. Tiếp tục hoàn thiện việc xây dựng và thực
hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến gia
đình
a. Đẩy mạnh việc tổ chức, chỉ đạo, quản
lý, triển khai thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước liên quan đến gia đình, bảo đảm cho các gia đình được tiếp cận, được thụ
hưởng đầy đủ các chính sách, quy định của Đảng, Nhà nước và thực hiện trách nhiệm
đối với việc xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, tích cực đóng góp cho sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển toàn diện trên địa bàn tỉnh.
b. Rà soát thực trạng, kết quả thực hiện các văn bản
hiện hành của Đảng, Nhà nước liên quan đến gia đình và công tác gia đình để
trên cơ sở đó tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về gia đình và
công tác gia đình, tạo cơ sở cho việc bảo đảm, tác động, hỗ trợ, thúc đẩy việc
xây dựng gia đình Việt Nam tiến bộ, hạnh phúc.
c. Tổng kết thực tiễn việc thực hiện chủ
trương của Đảng về gia đình và công tác gia đình; trên cơ sở đó, đề xuất cấp thẩm
quyền với kịp thời bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách về gia đình
và công tác gia đình.
d. Tổng kết thực tiễn việc thi hành các
văn bản pháp luật liên quan đến gia đình và công tác gia đình, đặc biệt là thực
tiễn thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật
Bình đẳng giới; trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất viêc sửa đổi, bổ sung các văn
bản pháp luật còn nhiều vướng mắc, bất cập trong thực tiễn áp dụng.
5. Thực hiện các chính sách, chương trình về
an sinh xã hội
a. Tăng cường trách nhiệm của cấp ủy đảng,
chính quyền, đoàn thể trong việc tạo điều kiện, hỗ trợ các gia đình, đặc biệt
là các gia đình đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình ở vùng sâu,vùng xa, vùng gặp
nhiều khó khăn để phát triển kinh tế, cải thiện đời sống.
b. Thực hiện có hiệu quả Chương trình mục
tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia Việc làm và
dạy nghề giai đoạn 2012 - 2015 và các năm tiếp theo; đẩy mạnh việc triển khai
thực hiện Nghị quyết số 80/NQ-CP ngày 19/5/2011 của Chính phủ về định hướng giảm
nghèo bền vững thời kỳ từ năm 2011 đến năm 2020.
c. Rà soát tổng thể các chính sách để điều
chỉnh và mở rộng về trợ giúp xã hội thường xuyên cho những người có hoàn cảnh đặc
biệt khó khăn, ưu tiên hỗ trợ trẻ em hộ nghèo ở vùng dân tộc miền núi; hoàn thiện
cơ chế, chính sách và phương thức tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả trợ
giúp đột xuất để giúp các hộ gia đình gặp rủi ro, thiên tai…kịp thời khắc phục
khó khăn, ổn định cuộc sống.
d. Bảo đảm cho các hộ gia đình tiếp cận dịch
vụ xã hội cơ bản ở mức tối thiểu về giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông
tin. Ưu tiên cho gia đình đồng bào dân tộc thiểu số, gia đình ở huyện nghèo, xã
nghèo vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa.
đ. Xây dựng, thực hiện chính sách ưu tiên
cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trực tiếp thực hiện các chương trình, dự án tạo
việc làm, ưu tiên cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, các hộ thực hiện chính sách
chuyển đổi đất nông nghiệp phục vụ đô thị hóa, công nghiệp hóa.
6. Xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ gia
đình
a. Xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ
gia đình; xây dựng mạng lưới cung cấp dịch vụ phù hợp với thực tế từng địa
phương và nhu cầu thực tế của các nhóm đối tượng.
b. Nâng cao chất lượng dịch vụ gia đình.
Rà soát thực trạng, tăng cường kiểm tra tình hình hoạt động của các dịch vụ; kịp
thời có biện pháp quản lý, tác động cần thiết bảo đảm cho việc nâng cao chất lượng,
phát huy hiệu quả của các dịch vụ.
c. Chú trọng xây dựng, nâng cao chất lượng
các dịch vụ tạo điều kiện, giúp cho các gia đình tiếp cận, tham gia vào các hoạt
động lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống, thực
hiện bình đẳng giới trong gia đình, hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, góp phần
nâng cao hiệu quả lao động, sản xuất, xây dựng gia đình ngày càng tiến bộ, hạnh
phúc.
7. Đẩy mạnh xã hội hóa công tác gia đình
a. Đề cao tính chủ động và trách nhiệm
tham gia của từng ngành, lĩnh vực đối với việc thực hiện các nhiệm vụ công tác,
việc hỗ trợ, xây dựng, phát triển gia đình, việc thực hiện các chỉ tiêu liên
quan đến lĩnh vực gia đình thuộc phạm vi trách nhiệm của ngành, đoàn thể, địa
phương.
b. Huy động sự tham gia của cộng đồng dân
cư, các tổ chức xã hội, các dòng họ, cá nhân vào việc hỗ trợ hoặc tạo điều kiện
giúp cho các gia đình nâng cao nhận thức và có thêm cơ hội, tạo điều kiện tham
gia vào các hoạt động xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc.
c. Khuyến khích đầu tư của các tổ chức,
cá nhân trong và ngoài nước trong việc hỗ trợ các gia đình phát triển kinh tế,
nâng cao chất lượng cuộc sống phù hợp với quy hoạch phát triển, yêu cầu, đặc điểm
của địa phương và quy định của pháp luật.
8. Đẩy mạnh hợp tác
Đẩy mạnh các hoạt động hợp tác song phương, đa phương
với các địa phương khác, cũng như các nước, các tổ chức quốc tế, trong đó ưu
tiên các hoạt động nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm, đào tạo về hoạch định
chính sách, quản lý, kỹ thuật, chuyển giao công nghệ; tuyên truyền, giáo dục và
cung cấp dịch vụ có chất lượng; hỗ trợ nâng cao năng lực tổ chức quản lý, triển
khai thực hiện các hoạt động của các cơ quan; hỗ trợ các gia đình phát triển
kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống.
9. Thực hiện Chương trình hành động quốc gia
Tổ chức thực hiện Chương trình hành động quốc
gia về phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020 sau khi được Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt nhằm giải quyết những vấn đề trọng tâm của công tác gia đình.
10. Xây dựng cơ sở dữ liệu về gia đình,
phòng, chống bạo lực gia đình
a. Rà soát, đánh giá thực trạng các chỉ số,
chỉ báo về gia đình. Nâng cao chất lượng thu thập, xử lý thông tin số liệu về
gia đình trên cơ sở áp dụng công nghệ thông tin và hoàn thiện hệ thống các chỉ
số, chỉ báo.
b. Xây dựng cơ sở dữ liệu về gia đình,
phòng, chống bạo lực gia đình phục vụ công tác nghiên cứu và hoạch định chính
sách về gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình. Xây dựng bộ chỉ số về gia
đình; bộ chỉ số giám sát, đánh giá tình hình thực hiện Luật Hôn nhân và Gia
đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình.
V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC ĐỀ
ÁN CỦA CHIẾN LƯỢC
1. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án kiện
toàn, đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thực hiện công tác gia đình các
cấp đến năm 2020.
2. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án tuyên truyền về
xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình trên các phương tiện thông
tin đại chúng đến năm 2020.
3. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án giáo
dục chuyển đổi hành vi về xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đến
năm 2020.
4. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án nâng
cao chất lượng các mối quan hệ trong gia đình và hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh
phúc, bền vững đến năm 2020.
5. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án về công tác an
sinh xã hội giai đoạn 2012 - 2020.
6. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án xây
dựng mạng lưới dịch vụ hỗ trợ gia đình, hỗ trợ thành viên gia đình đến năm
2020.
7. Xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án xây
dựng cơ sở dữ liệu về gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020.
VI. KINH PHÍ THỰC HIỆN
1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch được bố
trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm về sự nghiệp gia đình qua Sở Văn hóa,
Thể thao và Du lịch, các cơ quan liên quan và các địa phương theo phân cấp ngân
sách nhà nước hiện hành.
2. Ngoài nguồn ngân sách nhà nước, các sở,
ban, ngành, đoàn thể, cơ quan liên quan và các địa phương chủ động vận động sự
tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật.
VII. CÁC GIAI ĐOẠN THỰC HIỆN
1. Giai đoạn I (từ năm 2013 đến năm 2015)
- Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác
gia đình.
- Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục
để nâng cao nhận thức về gia đình, xây dựng gia đình, phòng, chống bạo lực gia
đình.
- Xây dựng và tổ chức thực hiện một số mô hình
điểm về gia đình, về trung tâm hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, trung tâm tư vấn
về phòng, chống bạo lực gia đình. Xây dựng cơ sở dữ liệu về gia đình, phòng, chống
bạo lực gia đình; xây dựng bộ chỉ số về gia đình, bộ chỉ số giám sát, đánh giá
tình hình thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia
đình.
- Tổ chức các
hoạt động hỗ trợ gia đình (hỗ trợ kinh tế, mạng lưới dịch vụ gia đình).
- Tổ chức sơ kết, đánh giá giữa kỳ tình hình thực
hiện Kế hoạch.
2. Giai đoạn II (từ năm 2016 đến năm 2020)
- Trên cơ sở sơ kết, đánh giá giữa kỳ tình hình
thực hiện Kế hoạch trong giai đoạn I, điều chỉnh chính xác, phù hợp, triển khai
toàn diện các giải pháp để thực hiện thành công các mục tiêu của Kế hoạch. Tập
trung nguồn lực cho những hoạt động được xác định là gặp nhiều khó khăn trong
quá trình thực hiện Kế hoạch giai đoạn I.
- Nhân rộng các mô hình tốt và tiếp tục xây dựng
các mô hình mới về gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình.
- Khai thác, sử dụng có hiệu quả cơ sở dữ liệu về
gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình phục vụ công tác hoạch định chính sách.
- Tăng cường chia sẻ thông tin, bài học kinh
nghiệm, các sáng kiến hay, mô hình có hiệu quả về gia đình, phòng, chống bạo lực
gia đình.
- Tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Kế hoạch.
VIII. TẦM NHÌN 2030
Quá trình hội nhập, công nghiệp hóa, hiện đại
hóa sẽ tác động, ảnh hưởng mạnh đến gia đình, tạo nên những biến đổi sâu sắc đối
với gia đình trên nhiều phương diện. Quá trình đó tạo ra các điều kiện, cơ hội
thuận lợi để các gia đình tiếp cận kiến thức, giá trị tốt đẹp của các dân tộc, các
nền văn hóa khác, kỹ năng tổ chức cuộc sống trong xã hội hiện đại. Mặc khác,
cũng tiềm ẩn những thách thức như xung đột giữa việc bảo tồn các giá trị đạo đức,
lối sống, thuần phong, mỹ tục tốt đẹp của gia đình, dân tộc với việc tiếp thu
những yếu tố mới của xã hội hiện đại, xuất hiện tình trạng lỏng lẻo trong mối
quan hệ ứng xử giữa các thành viên của gia đình dẫn đến gia đình thiếu ổn định,
thiếu bền vững. Gia đình Việt Nam sẽ phải đối mặt với diễn biến phức tạp của bạo
lực gia đình, ly hôn, ly thân, quan hệ tình dục và hôn nhân đồng giới, buôn bán
phụ nữ và trẻ em; những vấn đề tiêu cực trong hôn nhân có yếu tố nước ngoài,
xâm hại tình dục trẻ em, bất bình đẳng giới trong gia đình.
Trong thời gian tới, công tác gia đình sẽ phải tập
trung tăng cường hỗ trợ gia đình thực hiện các chức năng của gia đình, các giải
pháp can thiệp nhằm giảm các yếu tố rủi ro đối với gia đình; xử lý nghiêm các
hành vi bạo lực gia đình, lựa chọn giới tính thai nhi; phát triển các dịch vụ
xã hội đáp ứng nhu cầu hỗ trợ của các gia đình; từng bước hoàn thiện chính sách
chăm sóc người cao tuổi, đặc biệt trong gia đình; tăng cường giáo dục, xử lý
người vi phạm quy định của pháp luật về chăm sóc, phụng dưỡng ông, bà, cha, mẹ.
Bên cạnh đó, cần đặc biệt quan tâm tới hộ gia đình nông dân đã chuyển đổi sản
xuất nông nghiệp do đô thị hóa, phát triển khu công nghiệp và các hộ di dân;
triển khai và mở rộng các loại hình dịch vụ an sinh xã hội để nâng cao năng lực
tự chủ của mỗi gia đình, đảm bảo cho các gia đình có cơ hội tiếp cận sự bảo trợ
của Nhà nước, ổn định cuộc sống, chăm lo giáo dục cho trẻ em và chăm sóc người
cao tuổi.
IX. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch
- Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở
Tài chính, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, các sở, ngành có liên quan, các tổ chức
chính trị - xã hội tỉnh và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức
triển khai thực hiện Kế hoạch.
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên
quan xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện các đề án, chương trình sau khi được
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt như: Đề án nâng cao chất lượng các mối quan hệ
trong gia đình và hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc, bền vững đến năm 2020; Đề
án kiện toàn, đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ thực hiện công tác gia
đình các cấp đến năm 2020; Đề án xây dựng cơ sở dữ liệu về gia đình và phòng,
chống bạo lực gia đình đến năm 2020; Chương trình hành động quốc gia về phòng,
chống bạo lực gia đình đến năm 2020.
- Triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc
gia về phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020 sau khi được Thủ tướng Chính
phủ phê duyệt.
- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục các giá trị đạo đức lối sống; cách ứng xử trong gia đình, giữa gia
đình với cộng đồng; phòng, chống bạo lực gia đình, phòng, chống các tệ nạn xã hội
xâm nhập vào gia đình.
- Hướng dẫn, kiểm tra, tổng hợp tình hình thực
hiện Kế hoạch và định kỳ hàng năm báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và
UBND tỉnh; tổ chức sơ kết vào năm 2015 và tổng kết việc thực hiện Kế hoạch vào
năm 2020.
2. Sở Kế hoạch và Đầu tư
Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du
lịch và các sở, ban, ngành liên quan lồng ghép các chỉ tiêu về gia đình vào kế
hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của tỉnh; hướng dẫn lồng
ghép các chỉ tiêu về gia đình vào việc xây dựng và đánh giá kết quả thực hiện
các chỉ tiêu trong quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của ngành, địa
phương; phối hợp với Sở Tài chính vận động các nguồn hỗ trợ và xây dựng kế hoạch
phân bổ ngân sách cho các sở, ban, ngành có liên quan để thực hiện các nội dung
của Kế hoạch.
3. Sở Tài chính
Phối hợp với
Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở, ngành căn cứ khả năng ngân sách hàng năm bố
trí kinh phí thực hiện Kế hoạch theo phân cấp quản lý ngân sách hiện hành; thực
hiện thanh tra, kiểm tra, việc sử dụng các nguồn kinh phí theo quy định.
4. Sở Giáo dục và Đào tạo
Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên
quan tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch; bổ sung nội dung giáo dục về gia
đình trong các cấp học, bậc học cho phù hợp với từng giai đoạn phát triển; chỉ
đạo việc giảng dạy đưa kiến thức xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc
vào các chương trình giáo dục và đào tạo phù hợp với yêu cầu của từng ngành học,
cấp học sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án giáo dục chuyển đổi hành vi
về xây dựng gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đến năm 2020.
5. Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
Tăng cường các hoạt động phổ biến kiến thức,
khoa học, kỹ thuật nông nghiệp; tăng cường các hoạt động hỗ trợ sản xuất, kinh
doanh, tiêu thụ, chế biến sản phẩm để hỗ trợ cho các gia đình phát triển kinh tế
gia đình; triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Sở trong Đề án về công tác an
sinh xã hội giai đoạn 2013 - 2020 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
6. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội
Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên
quan triển khai thực hiện Đề án về công tác an sinh xã hội giai đoạn 2013 -
2020 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; chủ trì, phối hợp với các sở,
ngành liên quan triển khai thực hiện Đề án xây dựng mạng lưới dịch vụ hỗ trợ
gia đình, hỗ trợ các thành viên trong gia đình đến năm 2020 sau khi được Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt.
7. Sở Tư pháp
Quản lý công tác trợ giúp pháp lý theo quy định
của pháp luật; hướng dẫn và kiểm tra hoạt động hòa giải ở cơ sở về vấn đề gia
đình; chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Liên hiệp phụ
nữ tỉnh thực hiện các hoạt động tổng kết thực tiễn thi hành Luật Hôn nhân và
Gia đình.
8. Sở Thông tin và Truyền thông
- Chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và
Du lịch, Sở Tư pháp và các sở, ban, ngành liên quan hướng dẫn, chỉ đạo các cơ
quan thông tin đại chúng đẩy mạnh và đổi mới các hoạt động truyền thông, giáo dục
về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về gia đình, về
phong tục, tập quán, truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc Việt Nam trong
lĩnh vực hôn nhân và gia đình, về phòng, chống bạo lực gia đình trên các phương
tiện thông tin đại chúng.
- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên
quan triển khai thực hiện Đề án tuyên truyền về xây dựng gia đình và phòng, chống
bạo lực gia đình trên các phương tiện thông tin đại chúng đến năm 2020 sau khi
được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
9. Sở Khoa học và Công nghệ
Tăng cường chuyển giao khoa học và công nghệ đến
khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn để phát triển kinh tế gia
đình.
10. Công an tỉnh
Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành có liên quan
xây dựng và triển khai thực hiện việc phòng ngừa, kịp thời phát hiện, ngăn chặn
và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về gia đình trong phạm vi chức năng, nhiệm
vụ được giao; tạo điều kiện cho các sở, ngành liên quan thực hiện nhiệm vụ thống
kê về gia đình.
11. Ban Dân tộc tỉnh
Phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở
Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông và các sở, ban, ngành liên quan xây dựng
kế hoạch, dự án để lồng ghép tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về hôn
nhân và gia đình cho đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng hải đảo.
12. Các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan
Tham gia thực hiện Kế hoạch trong phạm vi, chức
năng, nhiệm vụ đã được giao; xây dựng và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ hàng
năm để triển khai thực hiện Kế hoạch; đẩy mạnh phối hợp liên ngành, đặc biệt
trong việc lồng ghép các vấn đề về gia đình trong công tác kế hoạch hóa và hoạch
định chính sách; kiểm tra, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch tại cơ quan mình.
13. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành
phố
- Tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa
phương; xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hành động 05 năm và hàng năm về
gia đình; phát huy tính sáng tạo, chủ động, tích cực trong việc huy động nguồn
lực để thực hiện Kế hoạch; lồng ghép việc thực hiện có hiệu quả Kế hoạch này với
các kế hoạch khác có liên quan trên địa bàn; bố trí đủ cán bộ, công chức làm
công tác gia đình ở địa phương; đẩy mạnh phối hợp liên ngành, đặc biệt trong việc
lồng ghép các vấn đề về gia đình trong công tác hoạch định chính sách phát triển
kinh tế - xã hội tại địa phương; thường xuyên kiểm tra việc thực hiện Kế hoạch
tại địa phương; thực hiện chế độ báo cáo hàng năm việc thực hiện Kế hoạch trên
địa bàn theo quy định hiện hành.
- Bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch trên địa
bàn, vận động sự tài trợ của các tổ chức, cá nhân để thực hiện kế hoạch theo
quy định của pháp luật.
- Chỉ đạo, hướng
dẫn Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn) tăng cường công tác tuyên
truyền, giáo dục thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước về gia đình, xóa bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia
đình.
14. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam tỉnh, Hội Người cao tuổi tỉnh, Hội Cựu chiến binh tỉnh và các tổ chức thành
viên khác của Mặt trận tham gia thực hiện Kế hoạch trong phạm vi hoạt động của
mình; đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn
hóa”.
15. Đề nghị Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh triển
khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi hoạt động của mình, trong đó chú trọng
xây dựng, nhân rộng các mô hình xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, đặc
biệt là mô hình giáo dục kỹ năng làm cha, mẹ cho những người sắp làm cha, mẹ hoặc
cho người có con trong độ tuổi chưa thành niên; chủ trì xây dựng và tổ chức thực
hiện mô hình Trung tâm tư vấn tiền hôn nhân và hỗ trợ gia đình; nghiên cứu, bố
trí hội viên Hội Phụ nữ làm cộng tác viên tuyên truyền về gia đình ở cơ sở; phối
hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc triển khai thực hiện Đề án
nâng cao chất lượng quan hệ trong gia đình và hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh
phúc, bền vững đến năm 2020 sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
16. Đề nghị Hội Nông dân tỉnh tham gia thực
hiện Kế hoạch trong phạm vi hoạt động của mình, trong đó chú trọng tuyên truyền,
vận động nông dân, đặc biệt là nam giới; xây dựng và nhân rộng mô hình gia đình
nông dân tiến bộ, hạnh phúc, không có bạo lực gia đình, không có tệ nạn xã hội.
17. Đề nghị Tỉnh đoàn triển khai thực hiện
Kế hoạch trong phạm vi hoạt động của mình, trong đó chú trọng việc tổ chức các
hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về trách
nhiệm xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc.
18. Đề nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban
Dân vận Tỉnh ủy tham gia chỉ đạo việc thực hiện Kế hoạch.
Định kỳ 06 tháng và hàng năm các sở, ban, ngành,
đoàn thể liên quan của tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố có trách nhiệm tổng
hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch trong thời gian qua và đề ra một số nhiệm
vụ trọng tâm trong thời gian đến, gửi về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng
hợp, báo cáo UBND tỉnh (báo cáo 06 tháng gửi trước ngày 10/6; báo cáo năm gửi
trước ngày 10/12).
Giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch lập kế hoạch
kiểm tra, giám sát, đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch Chiến lược Phát triển
gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh, báo cáo UBND tỉnh.
Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát
triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 trên địa bàn tỉnh; trong
quá trình triển khai thực hiện nếu có vướng mắc, các địa phương, đơn vị gửi về
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh
cho phù hợp./.
