Chỉ thị 04/CT-UBND tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2024 trên địa bàn tỉnh Tiền Giang

CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG THIÊN TAI VÀ TÌM KIẾM CỨU NẠN NĂM 2024 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG

Năm 2014, theo nhận định của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tiền Giang số lượng bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên khu vực biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 10-12 cơn bão, xấp xỉ và thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) và có khoảng 4-5 cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta, mùa bão hoạt động muộn về cuối năm. Mực nước đầu nguồn sông Tiền tăng dần từ giữa tháng 8; mực nước triều vùng hạ lưu sông Tiền sẽ ở mức cao hơn báo động III từ 20 - 30cm (tại trạm Mỹ Tho: 1,80 - 1,90m, Mỹ Thuận: 2,00 - 2,10m).

Tác động của quá trình biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thiên tai diễn biến phức tạp và có xu thế ngày càng gia tăng cả về phạm vi và mức độ nguy hiểm, uy hiếp nghiêm trọng tính mạng, tài sản của nhân dân và cơ sở hạ tầng vùng ven sông, ven biển; trong đó có tỉnh Tiền Giang. Tình hình lốc xoáy và sạt lở bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh diễn ra ngày càng nghiêm trọng với quy mô, mức độ sạt lớn, xảy ra nhiều hơn các năm trước và đang có xu hướng gia tăng,... Để chủ động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục kịp thời, hiệu quả, giảm nhẹ đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2024 của tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Chỉ thị:

1. Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (Ban Chỉ huy), Thủ trưởng các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn

a) Đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác chỉ đạo, điều hành phòng chống, ứng phó thiên tai, tìm kiếm cứu nạn năm 2023 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 sát với tình hình thực tế địa phương; phát huy những ưu điểm, những chương trình, dự án, công việc mang lại hiệu quả thiết thực, đồng thời làm rõ nguyên nhân những mặt còn hạn chế, yếu kém để có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục. Tập trung nâng cao năng lực điều hành, chỉ huy, thực hiện các biện pháp phòng, chống, ứng phó thiên tai ngay tại cơ sở, nhất là các địa bàn xung yếu. Thời gian hoàn thành chậm nhất là tháng 3 năm 2024 và báo cáo kết quả về cơ quan Thường trực Ban Chỉ huy tỉnh để tổng hợp, báo cáo Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh theo dõi, chỉ đạo.

b) Ban Chỉ huy các cấp, các ngành phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên để tham mưu kịp thời cho cấp ủy, chính quyền địa phương, thủ trưởng đơn vị trong công tác chỉ đạo, điều hành, chỉ huy thực hiện nhiệm vụ phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ở mỗi cấp, mỗi ngành đảm bảo kịp thời chỉ đạo triển khai các phương án ứng phó hiệu quả trước, trong và sau khi thiên tai xảy ra.

c) Tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; Kế hoạch số 116- KH/TU ngày 22/6/2020 của Tỉnh ủy Tiền Giang về việc thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư.

d) Tổ chức diễn tập, chủ động triển khai các phương án phòng chống thiên tai trên cơ sở quán triệt phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ) và chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và có hiệu quả.

đ) Quán triệt trong nội bộ cơ quan, đơn vị và tuyên truyền sâu rộng trong Nhân dân nhất là Nhân dân ở các xã cù lao, vùng ven biển, ven sông, ven kênh rạch, các xã trong vùng ngập sâu và ngư dân về diễn biến phức tạp của thời tiết, khí hậu, những kiến thức cơ bản về phòng ngừa, ứng phó các dạng thiên tai theo từng đối tượng, từng cấp độ rủi ro cụ thể để Nhân dân biết chủ động phòng, chống khỉ có tình huống xấu xảy ra.

e) Rà soát cập nhật, xác định những khu vực trọng điểm, có nguy cơ khi xảy ra thiên tai trên địa bàn để chủ động di dời dân ra khỏi khu vực nguy hiểm; đảm bảo an toàn trong điều kiện dịch bệnh, xây dựng phương án cụ thể và sẵn sàng thực hiện sơ tán khi cần thiết; kiểm tra lực lượng, phương tiện, vật tư, kinh phí để thực hiện tốt nhiệm vụ; chủ động dự trữ lương thực, thực phẩm, thuốc men, nhu yếu phẩm; bố trí thiết bị, phương tiện cứu hộ, cứu nạn tại chỗ, vật tư và kinh phí dự phòng đến cấp cơ sở.

f) Tổ chức trực ban nghiêm túc theo quy định; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo định kỳ 6 tháng, 9 tháng, năm hoặc đột xuất gửi về Thường trực Ban Chỉ huy tỉnh tổng hợp, báo cáo về Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai, Thường trực Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh để theo dõi, chỉ đạo kịp thời.

g) Tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng từng tuyến đê bao, kè, bờ bao và hệ thống các công trình ngăn lũ, ngăn mặn, có kế hoạch sửa chữa, nâng cấp, bảo vệ tốt để chống ngập lụt, nước biển dâng do bão, áp thấp nhiệt đới hoặc triều cường và đề ra phương án hộ để phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi nội đồng, các công trình đầu mối, đảm bảo khai thông dòng chảy, đủ nước bơm tưới khi khô hạn và tiêu thoát lũ nhanh khi ngập úng.

h) Tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc trang bị các thiết bị thông tin liên lạc, áo phao, phao cứu sinh, nắm chắc số lượng thuyền viên và ngư trường của ngư dân để đảm bảo an toàn cho tàu thuyền trước khi xuất bến hoạt động đánh bắt thủy sản trên biển.

i) Quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm: tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi trái phép; lấn chiếm lòng sông, kênh rạch; vi phạm phạm vi bảo vệ gây ảnh hưởng đến an toàn công trình thủy lợi, đê điều và theo yêu cầu, chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh tại Công văn số 2515/UBND-KT ngày 25/5/2023, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

k) Tổ chức thu, quản lý, sử dụng hiệu quả Quỹ phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật. Tiếp tục triển khai phong trào thi đua “Chủ động phòng chống thiên tai, xây dựng cộng đồng an toàn” gắn xây dựng cộng đồng an toàn với xây dựng nông thôn mới.

l) Lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng, từng địa phương, từng ngành; bảo vệ, chăm sóc, trồng và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ, rừng ngập mặn ven biển.

2. Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh

a) Xây dựng cụ thể kế hoạch phối hợp, triển khai thực hiện công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo và hướng dẫn các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố thực hiện tốt nội dung Chỉ thị này; các kế hoạch, phương án chủ động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai; kịp thời điều chỉnh, bổ sung các phương án ứng phó thiên tai sát với điều kiện thực tế của tỉnh.

b) Phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh và các địa phương tổng hợp dự toán kinh phí phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, ứng phó thiên tai, thảm họa trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện.

c) Phối hợp kịp thời với Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tiền Giang tiếp nhận thông tin về diễn biến thời tiết, thiên tai (lũ lụt, bão, áp thấp nhiệt đới, triều cường, xâm nhập mặn, dông lốc,...) và đưa ra những dự báo chính xác, cảnh báo kịp thời nhằm phục vụ tốt cho công tác phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh.

d) Tiếp tục nghiên cứu bổ sung, sửa đổi hoàn chỉnh các văn bản có liên quan về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật và phù hợp với yêu cầu, điều kiện thực tế của tỉnh, qua đó giúp công tác phòng chống, giảm nhẹ thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của tỉnh đạt hiệu quả cao nhất.

đ) Tổ chức thực hiện quy trình nhắn tin, cảnh báo thiên tai khi có tình huống thiên tai sẽ và đang diễn ra cho các cấp chính quyền, người dân trên địa bàn tỉnh kịp thời biết thông tin để chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời và hiệu quả. Đẩy mạnh chuyển đổi số, cơ sở dữ liệu, công cụ hỗ trợ trong phòng, chống thiên tai; xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát thiên tai chuyên dùng.

e) Chủ trì, phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu, hoàn thiện bộ máy quản lý Quỹ Phòng, chống thiên tai tỉnh. Tổ chức kiểm tra công tác quản lý, thu - nộp, sử dụng, quyết toán Quỹ Phòng chống thiên tai tỉnh theo đúng quy định pháp luật. Phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố trong việc tuyên truyền các quy định pháp luật về thu - nộp Quỹ Phòng, chống thiên tai tỉnh để doanh nghiệp và người dân hiểu rõ.

g) Tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo, điều hành, xử lý kịp thời và có hiệu quả trong việc đối phó với thiên tai; theo dõi, kiểm tra, đôn đốc các ngành, các cấp thực hiện tốt công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2024; định kỳ 6 tháng, 9 tháng, năm và đột xuất tổng hợp tình hình thiên tai, báo cáo về Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh để theo dõi, chỉ đạo kịp thời.

h) Kiểm tra, rà soát các vị trí xung yếu và địa điểm an toàn tại các huyện, thị xã, thành phố để tổ chức sơ tán, di dời dân khi xảy ra thiên tai; nội dung bảo đảm yêu cầu phòng, chống thiên tai trong quản lý, vận hành, sử dụng công trình; phát hiện kịp thời, ngăn chặn các hành vi vi phạm công trình thủy lợi, đê điều.

3. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã thành phố

a) Căn cứ vào kế hoạch, phương án của tỉnh, tổ chức rà soát, sửa đổi, bổ sung, cụ thể hóa thành kế hoạch, phương án của từng địa phương, chủ động cân đối, bố trí từ dự phòng ngân sách cấp huyện và huy động các nguồn tài chính hợp pháp khác để tổ chức, chỉ đạo, điều hành, thực hiện công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn quản lý. Rà soát, cập nhật kế hoạch phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tại địa phương.

b) Tổ chức huấn luyện, thực hành thành thạo các phương tiện, trang thiết bị hiện có; thường xuyên diễn tập các phương án phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn, trong đó chú trọng đến các địa bàn xung yếu, trọng điểm, khu vực trường học.

c) Tập trung kiểm tra và có kế hoạch tu bổ, sửa chữa các cống, đập, các bờ vùng, bờ thửa và bờ bao bảo vệ các vùng sản xuất nông nghiệp, khu dân cư; bảo vệ các công trình phúc lợi xã hội, chỉ đạo chặt chẽ lịch thời vụ sản xuất lúa nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

d) Rà soát cập nhật, xác định những khu vực nguy hiểm khi xảy ra thiên tai trên địa bàn để chủ động di dời dân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Kiểm tra lực lượng, phương tiện, vật tư, kinh phí để thực hiện tốt phương châm “bốn tại chỗ”; chủ động dự trữ lương thực, thuốc men, nhu yếu phẩm. Thường xuyên giữ mối liên hệ và hiệp thương với chủ các phương tiện cơ giới, vật tư, thiết bị hiện có trên địa bàn để kịp thời huy động, trưng dụng khi cần thiết phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai. Tại các địa điểm tạm cư phải được tổ chức chu đáo, chuẩn bị đầy đủ lương thực, thực phẩm, nước uống, điều kiện sinh hoạt, đảm bảo môi trường, vệ sinh cho nhân dân.

đ) Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm sông, kênh, rạch gây sạt lở, làm tắc nghẽn dòng chảy, hướng thoát nước tự nhiên trên địa bàn quản lý theo quy định tại Nghị định số 03/2022/NĐ-CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai; thủy lợi; đê điều. Phát động Nhân dân tham gia bảo vệ các công trình phòng, chống lũ lụt, tham gia cùng chính quyền phòng và xử lý sạt lở đê bao ngăn lũ. Tổ chức các biện pháp bảo vệ an toàn tính mạng cho Nhân dân, đặc biệt là trẻ em, người già trong vùng ngập lũ. Khẩn trương thành lập lực lượng quản lý đê nhân dân tại các xã, phường, thị trấn để phát huy vai trò, trách nhiệm cộng đồng tại chỗ trong việc tổ chức phòng, chống, ứng phó thiên tai.

e) Phối hợp các sở, ban ngành, đoàn thể tỉnh có liên quan nắm chắc số lượng tàu thuyền của địa phương còn đang hoạt động trên biển khi có bão, áp thấp nhiệt đới, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh và Ban Chỉ huy tỉnh để theo dõi, chỉ đạo; tổ chức, sắp xếp lại tàu thuyền tại các nơi tránh trú bão và khu neo đậu trú bão đảm bảo an toàn.

g) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, Đảng viên, công chức, viên chức, người lao động, Nhân dân và các tổ chức, các doanh nghiệp về mục đích hoạt động của Quỹ Phòng, chống thiên tai. Tổ chức thu Quỹ phòng chống thiên tai của cơ quan, đơn vị trên địa bàn quản lý và thực hiện quyết toán Quỹ Phòng, chống thiên tai theo quy định hiện hành.

h) Khi có thiên tai xảy ra, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương chỉ đạo công tác ứng phó, thực hiện việc thống kê, kiểm kê, đánh giá chính xác mức độ thiệt hại theo quy định; đề xuất nhu cầu hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn, đảm bảo kịp thời, đúng chính sách, chế độ; báo cáo về Thường trực Ban Chỉ huy tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

i) Theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, thiên tai, cập nhật, xử lý, truyền tải kịp thời thông tin về diễn biến thời tiết, khí hậu, dự báo sớm diễn biến thời tiết, khí hậu, đặc biệt là các hiện tượng thời tiết cực đoan nguy hiểm chủ động triển khai hiệu quả các phương án ứng phó.

k) Chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã rà soát, kiện toàn Đội xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã theo quy định; tập huấn kỹ năng, diễn tập các tình huống, sự cố, thiên tai có thể xảy ra để các thành viên đội xung kích nắm bắt các kỹ năng xử lý, cách ứng phó ngay từ giờ đầu khi thiên tai xảy ra.

l) Rà soát, kiện toàn Ban Chỉ huy cấp huyện; chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã kiện toàn Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn cấp xã trên địa bàn quản lý.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trong việc tăng cường công tác tuyên truyền, tổ chức các lớp dạy bơi cho trẻ em nhằm hạn chế trẻ em bị đuối nước; chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thị xã, thành phố, các trường học tổ chức các lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng phòng chống bão, lũ, hạn hán trong trường học.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh có phương án cân đối, ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư, tu bổ sửa chữa, khắc phục công trình hư hỏng do thiên tai gây ra (kể cả các công trình sửa chữa để đảm bảo an toàn trước mùa mưa bão); đề xuất các biện pháp, chính sách hỗ trợ kịp thời để hỗ trợ cho các địa phương và các ngành khắc phục hậu quả thiên tai.

6. Các sở, ban ngành tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao, căn cứ kế hoạch chung của tỉnh, rà soát, xây dựng cụ thể kế hoạch và tổ chức chỉ đạo, điều hành, phối hợp với Ban Chỉ huy tỉnh và hỗ trợ Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố thực hiện tốt công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả do thiên tai trong ngành, đơn vị mình quản lý. Đồng thời, chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, vật tư cần thiết để tham gia phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Chỉ huy tỉnh.

7. Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Ấp Bắc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan dự báo, cảnh báo, Ban Chỉ huy tỉnh và các cơ quan liên quan thực hiện đưa tin thường xuyên, kịp thời về tình hình diễn biến của thiên tai (bão, áp thấp nhiệt đới, mưa, triều cường, dông lốc, xâm nhập mặn, gió mạnh trên biển) để người dân biết và chủ động phòng tránh.

8. Đề nghị Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Tiền Giang thường xuyên theo dõi, cập nhật, dự báo, thông tin kịp thời về diễn biến của thời tiết cực đoan (áp thấp nhiệt đới, mưa, bão, triều cường, dông lốc...) gửi về Ủy ban nhân dân tỉnh, Thường trực Ban Chỉ huy tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã và thành phố biết để kịp thời chỉ đạo công tác phòng chống thiên tai có hiệu quả. Ưu tiên trang bị công nghệ quan trắc tự động hóa, công cụ hỗ trợ chỉ đạo điều hành, ứng dụng khoa học công nghệ cho công tác dự báo phòng ngừa, ứng phó thiên tai.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các Tổ chức chính trị - xã hội tỉnh phối hợp, vận động đoàn viên, hội viên gương mẫu thực hiện, làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, ứng phó thiên tai...; vận động và tiếp nhận nguồn hàng cứu trợ của các tập thể, cá nhân đóng góp khi có thiên tai xảy ra; tổ chức thăm hỏi, động viên Nhân dân vùng có thiên tai; tổ chức phân phối, quản lý, sử dụng hàng cứu trợ tỉnh đúng mục đích, đối tượng, đúng theo quy định và hiệu quả; có kế hoạch huy động hội viên, đoàn viên nhất là lực lượng thanh niên xung kích tham gia ứng cứu và khắc phục hậu quả thiên tai; định kỳ tổng hợp kết quả thực hiện gửi về Thường trực Ban Chỉ huy tỉnh.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn và các đơn vị, tổ chức có liên quan chịu trách nhiệm tổ chức, triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị này./.