Thủ tục thu hồi Sổ đỏ được thực hiện ra sao?

Nội dung chính

Những trường hợp thu hồi Sổ đỏ?

Căn cứ khoản 2 và khoản 5 Điều 152 Luật Đất đai 2024, có các trường hợp thu hồi Sổ đỏ sau:

(1) Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích đất ghi trong Sổ đỏ đã cấp;

(2) Cấp đổi Sổ đỏ đã cấp;

(3) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới Sổ đỏ;

(4) Sổ đỏ đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp Sổ đỏ;

Lưu ý: Cơ quan có thẩm quyền cấp Sổ đỏ không thu hồi Sổ đỏ đã cấp trong các trường hợp quy định tại (4) nếu người được cấp Sổ đỏ đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai (căn cứ khoản 5 Điều 152 Luật Đất đai 2024).

(5) Sổ đỏ đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên hủy;

(6) Trường hợp đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của Tòa án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp Sổ đỏ đã cấp;

(7) Việc thu hồi Sổ đỏ đã cấp không thuộc trường hợp quy định từ (1) tới (6) chỉ được thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đã được thi hành hoặc văn bản kiến nghị của cơ quan thi hành án về việc thi hành bản án, quyết định theo quy định của pháp luật, trong đó có nội dung yêu cầu thu hồi Sổ đỏ đã cấp.

Thủ tục thu hồi Sổ đỏ được thực hiện ra sao (Hình từ Internet)

Thủ tục thu hồi Sổ đỏ được thực hiện ra sao?

Thủ tục thu hồi Sổ đỏ đã cấp trong từng trường hợp cụ thể như sau (căn cứ Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP)

Trường hợp 1: Trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; do vi phạm pháp luật về đất đai; do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng

(i) Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất nộp Sổ đỏ đã cấp cho đơn vị, tổ chức thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy định của pháp luật đất đai hoặc cơ quan được quy định tại quyết định thu hồi đất;

(ii) Văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận Sổ đỏ của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất từ cơ quan, đơn vị quy định tại (i) kèm theo quyết định thu hồi đất.

Trường hợp Nhà nước thu hồi toàn bộ diện tích của thửa đất ghi trong Sổ đỏ thì thực hiện cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Trường hợp Nhà nước thu hồi một phần diện tích của thửa đất ghi trong Sổ đỏ hoặc trường hợp Sổ đỏ đã cấp cho nhiều thửa đất mà Nhà nước thu hồi một, một số thửa đất thì thực hiện xác nhận trên Sổ đỏ đã cấp hoặc cấp mới Sổ đỏ đối với phần diện tích hoặc các thửa đất còn lại nếu người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất có nhu cầu; trao Sổ đỏcho người được cấp; cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Trường hợp 2: Thu hồi Sổ đỏ đã cấp đối với trường hợp (4) (không thuộc trường hợp người được cấp Sổ đỏ đã thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất)

(i) Trường hợp Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có bản án, quyết định có hiệu lực thi hành, trong đó có kết luận về việc thu hồi Sổ đỏ đã cấp thì việc thu hồi Sổ đỏ đã cấp được thực hiện theo bản án, quyết định đó;

(ii) Trường hợp cơ quan thanh tra có văn bản kết luận Sổ đỏ đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, nếu kết luận đó là đúng thì quyết định thu hồi Sổ đỏ đã cấp; trường hợp xem xét, xác định Sổ đỏ đã cấp là đúng quy định của pháp luật thì phải thông báo lại cho cơ quan thanh tra;

(iii) Trường hợp cơ quan có thẩm quyền cấp Sổ đỏ phát hiện Sổ đỏ đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất biết rõ lý do và quyết định thu hồi Sổ đỏ đã cấp không đúng quy định;

Việc thu hồi Sổ đỏ đã cấp quy định tại (i), (ii), (iii) thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 136 Luật Đất đai 2024 quyết định thu hồi Sổ đỏ đã cấp; Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Ngoài ra, đối với trường hợp người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện Sổ đỏ đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai thì gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan có thẩm quyền cấp Sổ đỏ. Cơ quan có thẩm quyền cấp Sổ đỏ có trách nhiệm kiểm tra, xem xét, quyết định thu hồi Sổ đỏ đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai. Cụ thể thủ tục thu hồi Sổ đỏ trong trường hợp này như sau:

- Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất gửi kiến nghị bằng văn bản kèm theo Sổ đỏ đã cấp đến một trong các cơ quan sau:

+ Bộ phận Một cửa theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về thực hiện việc tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã;

+ Văn phòng đăng ký đất đai;

+ Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai.

- Cơ quan tiếp nhận hồ sơ cấp Giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả cho người nộp hồ sơ và chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền quy định tại Điều 136 Luật Đất đai 2024 để kiểm tra, xem xét, quyết định thu hồi Sổ đỏ đã cấp, cấp Sổ đỏ theo quy định tại khoản 9 Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, chỉ đạo, thực hiện việc cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Trường hợp 3: Thu hồi Sổ đỏ đã cấp đối với trường hợp (5), (6) và (7)

- Đối với Sổ đỏ đã cấp lần đầu thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều 136 Luật Đất đai 2024 quyết định thu hồi và chuyển quyết định đến Văn phòng đăng ký đất đai để thực hiện việc thu hồi Sổ đỏ đã cấp, cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai;

- Đối với Sổ đỏ đã cấp khi thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất thì cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 2 Điều 136 Luật Đất đai 2024 quyết định thu hồi và cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.

Trường hợp 4: Trường hợp có nhiều thửa đất cấp chung 1 Sổ đỏ mà có một/một số thửa trong đó bị thu hồi

Đối với trường hợp có nhiều thửa đất cấp chung 01 Sổ đỏ mà có một hoặc một số thửa đất thuộc một trong các trường hợp thu hồi Sổ đỏ quy định tại (4), (5), (6), (7) thì thực hiện thu hồi Sổ đỏ đã cấp, cấp Sổ đỏ theo đúng quy định của pháp luật đối với các thửa đất này;

Cấp đổi Sổ đỏ đã được cấp Sổ đỏ theo đúng quy định của pháp luật. Việc cấp Sổ đỏ quy định tại khoản này được thực hiện theo quy định tại khoản 9 Điều 46 Nghị định 101/2024/NĐ-CP.

Sổ đỏ thuộc trường hợp thu hồi mà người dân không chịu nộp Sổ đỏ thì xử lý ra sao?

Tại khoản 6 Điều 152 Luật Đất đai 2024 có quy định trường hợp thu hồi Sổ đỏ đã cấp quy định từ (1) đến (7) mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không giao nộp Sổ đỏ đã cấp thì cơ quan có thẩm quyền cấp Sổ đỏ quy định tại Điều 136 Luật Đất đai 2024 quyết định hủy Sổ đỏ đã cấp.

Như vậy, căn cứ vào quy định nêu trên, Sổ đỏ thuộc trường hợp thu hồi mà người dân không chịu nộp Sổ đỏ thì cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định hủy Sổ đỏ đó.