Nội dung chính

• Lấn đất là gì? Chiếm đất là gì?
• Hàng xóm lấn chiếm đất đã làm nhà có đòi được không theo quy định mới nhất 2025?
• Hàng xóm lấn chiếm đất phải chịu mức phạt hành chính như thế nào?
• Cách tính số lợi bất hợp pháp cho hành vi lấn chiếm đất mới nhất?

Lấn đất là gì? Chiếm đất là gì?

Căn cứ vào khoản 9, 31 Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định khái niệm của lấn đất và chiếm đất như sau:

Điều 3. Giải thích từ ngữ

Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

[...]

9. Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.

[...]

31. Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

[...]

Như vậy ta có các khái niệm của lấn đất và chiếm đất cụ thể:

Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép.

Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.

Hàng xóm lấn chiếm đất đã làm nhà có đòi được không theo quy định mới nhất 2025? (Hình từ Internet)

Hàng xóm lấn chiếm đất đã làm nhà có đòi được không theo quy định mới nhất 2025?

Khi đối mặt với tình huống bị hàng xóm lấn chiếm đất và đã làm nhà trên đó, vậy phần đất bị lấn chiếm đó có đòi lại được không? Căn cứ vào điểm đ khoản 1 Điều 118 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi bởi khoản 44 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi 2020 như sau:

Điều 118. Phá dỡ công trình xây dựng

1. Việc phá dỡ công trình xây dựng được thực hiện trong các trường hợp sau:

[...]

đ) Công trình xây dựng lấn chiếm đất công, đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân; công trình xây dựng sai với thiết kế xây dựng được phê duyệt đối với trường hợp được miễn giấy phép xây dựng

[...]

Như vậy, trường hợp hàng xóm lấn chiếm đất đã làm nhà vẫn có thể bị phá dở công trình đã xây tại khu vực lấn chiếm và hoàn trả cho người sử dụng đất hợp pháp.

Hàng xóm lấn chiếm đất phải chịu mức phạt hành chính như thế nào?

Hàng xóm lấn chiếm đất trái phép, hành vi này phải chịu mức phạt hành chính quy định tại khoản 4, 6 Điều 13 Nghị định 123/2024/NĐ-CP như sau:

Điều 13. Lấn đất hoặc chiếm đất

[...]

4. Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất phi nông nghiệp không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này mà thuộc địa giới hành chính của xã thì hình thức và mức xử phạt như sau:

a) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với diện tích dưới 0,02 héc ta;

b) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với diện tích từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta;

c) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với diện tích từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta;

d) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với diện tích từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta;

đ) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với diện tích từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta;

e) Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với diện tích từ 01 héc ta trở lên.

[...]

6. Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất thuộc địa giới hành chính của phường, thị trấn thì mức xử phạt bằng 02 lần mức xử phạt đối với loại đất tương ứng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này và mức phạt tối đa không quá 500.000.000 đồng đối với cá nhân, không quá 1.000.000.000 đồng đối với tổ chức.

[...]

Như vậy, Hàng xóm lấn chiếm đất trái phép có thể bị phạt cao nhất lên tới 200 triệu đồng đối với địa giới hành chính cấp xã. Mức phạt lên tới gấp đôi nếu người hàng xóm lấn chiếm đất thuộc địa giới hành chính cấp phường, thị trấn.

Cách tính số lợi bất hợp pháp cho hành vi lấn chiếm đất mới nhất?

Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 6 Nghị định 123/2024/NĐ-CP quy định cách tính số lợi bất hợp pháp cho hành vi lấn chiếm đất như sau sẽ đóng góp vào ngân sách nhà nước cụ thể:

Hành vi lấn đất hoặc chiếm đất quy định tại Điều 13 Nghị định 123/2024/NĐ-CP trong đó có hành vi đối với hàng xóm lấn chiếm đất trái phép thì số lợi bất hợp pháp được xác định bằng giá trị quyền sử dụng đất của diện tích đất lấn hoặc chiếm, được tính theo công thức sau đây:

Trong đó:

- Diện tích đất và giá đất được xác định tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính;

- Loại đất vi phạm là loại đất sau khi lấn đất hoặc chiếm đất được xác định theo hiện trạng của loại đất đang sử dụng tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính;

- Số năm vi phạm được xác định từ thời điểm lấn đất hoặc chiếm đất đến thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính;

- Trường hợp diện tích đất vi phạm sau khi lấn hoặc chiếm mà chưa có giá đất trong Bảng giá đất thì lấy giá đất tại thửa đất cùng loại đất sau lấn hoặc chiếm ở vị trí gần nhất với diện tích đất vi phạm để xác định số lợi bất hợp pháp;

- Trường hợp lấn đất hoặc chiếm đất chưa sử dụng nhưng chưa sử dụng vào các mục đích có trong Bảng giá đất thì cơ quan, người có thẩm quyền xác định số lợi bất hợp pháp trên cơ sở thực tế vụ việc, chứng cứ, các chứng từ, tài liệu (nếu có).