Con kế có được hưởng di sản đất đai khi mẹ kế mất không?
Nội dung chính
Con kế có được hưởng di sản đất đai khi mẹ kế mất không?
Việc con kế có được hưởng di sản đất đai khi mẹ kế mất hay không phải được giải quyết theo hai trường hợp sau:
Trường hợp 1: Không có di chúc
Căn cứ Điều 649 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 quy định trường hợp thừa kế theo pháp luật được áp dụng đối với trường hợp không có di chúc.
Căn cứ Điều 654 Bộ luật dân sự 2015 quy định con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 652 và Điều 653 Bộ luật dân sự 2015.
Theo quy định trên, con riêng vẫn được quyền hưởng thừa kế di sản thừa kế của cha dượng, mẹ kế để lại nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con. Tuy nhiên việc xác định có quan hệ nuôi dưỡng và quan hệ nuôi dưỡng này như mẹ con hay không phải có căn cứ chứng minh.
Trường hợp 2: Có di chúc
Căn cứ khoản 1 Điều 624 Bộ luật dân sự 2015 quy định di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Căn cứ khoản 1 Điều 626 Bộ luật dân sự 2015 quy định người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế.
Căn cứ Điều 609 Bộ luật dân sự 2015 quy định cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Như vậy, nếu mẹ kế để lại di chúc chỉ định con kế là người hưởng di sản đất đai của mình thì con kế được hưởng di sản đất đai này. Tuy nhiên nếu mẹ kế để lại di chúc không chỉ định con kế hưởng thì con kế sẽ không được hưởng, con kế cũng không thuộc người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc theo Điều 644 Bộ luật dân sự 2015.
Nhìn chung, việc con kế có được hưởng di sản đất khi mẹ kế mất hay không phụ thuộc vào nội dung di chúc (trong trường hợp có di chúc) hoặc việc chứng minh có quan hệ nuôi dưỡng như mẹ con đối với mẹ kế hay không (trong trường hợp không có di chúc).
Con kế có được hưởng di sản đất đai khi mẹ kế mất không? (Hình từ Internet)
Không để lại di chúc thì đất đai được chia như thế nào?
Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 656 Bộ luật Dân sự 2015 quy định sau khi có thông báo về việc mở thừa kế, những người thừa kế có thể họp mặt để thỏa thuận cách thức phân chia di sản.
Căn cứ khoản 2 Điều 660 Bộ luật dân sự 2015 quy định những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.
Căn cứ khoản 1 Điều 662 Bộ luật dân sự 2015 quy định trường hợp đã phân chia di sản mà xuất hiện người thừa kế mới thì không thực hiện việc phân chia lại di sản bằng hiện vật, nhưng những người thừa kế đã nhận di sản phải thanh toán cho người thừa kế mới một khoản tiền tương ứng với phần di sản của người đó tại thời điểm chia thừa kế theo tỷ lệ tương ứng với phần di sản đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Như đã phân tích ở trên, việc người mất không để lại di chúc thì di sản họ để lại sẽ được chia theo pháp luật cho những người thừa kế. Cụ thể, những người thừa kế có thể thỏa thuận với nhau việc ai là người thừa kế quyền sử dụng đất. Nếu không thỏa thuận được thì đất đai sẽ được bán để chia theo giá trị.
Hàng thừa kế được hưởng di sản đất đai khi người mất không để lại di chúc bao gồm những ai?
Căn cứ khoản 1, khoản 3 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 quy định những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.