Hướng dẫn Kết luận 155 về phân cấp phân quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Bộ Xây dựng

Nội dung chính

Hướng dẫn Kết luận 155 về phân cấp phân quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Bộ Xây dựng

Ngày 25/5/2025. Bộ Xây dựng đã ban hành Công điện 22/CĐ-BXD về tiếp tục triển khai, thực hiện nhiệm vụ phân cấp phân quyền, phân định thẩm quyền gắn với việc thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp theo Kết luận 155-KL/TW ngày 17/5/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Theo đó, tại Công điện 22/CĐ-BXD hướng dẫn Kết luận 155 về phân cấp phân quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Bộ Xây dựng như sau:

Để sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp và báo cáo tình hình, kết quả thực hiện phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền tại Kết luận 155-KL/TW năm 2025 theo quy định của Chính phủ tại Công văn 08/CV-BCĐ ngày 22/5/2025. 

Ngày 23/5/2025, Bộ Xây dựng đã có văn bản 3946/BXD-PC về việc xây dựng tiêu chí rà soát, hoàn thiện nội dung báo cáo và đề xuất phương án thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, trong đó đã nêu rất chi tiết các yêu cầu, nhiệm vụ, các biểu mẫu để triển khai, thực hiện Công văn 08/CV-BCĐ và yêu cầu các cơ quan đơn vị gửi báo cáo về Bộ Xây dựng (qua Vụ Pháp chế) trước 12h ngày 24/5/2025.

Tuy nhiên, trên cơ sở số liệu các cơ quan, đơn vị gửi Vụ Pháp chế cho thấy:

- Một số cơ quan, đơn vị thực hiện thống kê chưa đầy đủ, chưa bảo đảm tính chính xác theo yêu cầu tại văn bản số 3946/BXD-PC, đặc biệt về nội dung đếm tổng số nhiệm vụ/ thẩm quyền đang thực hiện của Trung ương;

- Một số cơ quan, đơn vị không nêu rõ lý do về việc giữ lại các nhiệm vụ/thẩm quyền của Trung ương;

- Trên cơ sở thống kê sơ bộ do Vụ Pháp chế cung cấp, đến nay các nhiệm vụ đề xuất phân cấp, phân quyền từ Trung ương cho địa phương (tử Chính phủ, Thủ tướng Chính cho Bộ Bộ trưởng, từ Bộ/ Bộ trưởng cho địa phương) chưa đạt tỷ lệ 20% trên tổng số nhiệm vụ thẩm quyền đang thực hiện của Trung ương. Theo đó, chỉ có một số cơ quan, đơn vị đề xuất cắt giảm đảm bảo tỷ lệ tương đương 50% (Cục Đường bộ Việt Nam, Cục Giám định, Cục Kinh tế quản lý đầu tư xây dựng), còn lại đa số các cơ quan, đơn vị chưa thực hiện đảm bảo yêu cầu.

Trên cơ sở các nhiệm vụ còn giữ lại ở Trung ương (Danh mục gửi kèm theo), Bộ trưởng yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ được quy định cụ thể tại Công điện 22/CĐ-BXD năm 2025 như sau :

- Thực hiện nghiêm kết luận, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Kết luận 155-KL/TW và Kế hoạch 447/KH-CP ngày 17/5/2025 của Chính phủ;

- Trực tiếp chỉ đạo rà soát, bảo đảm đề xuất tiếp tục phân cấp tối thiểu 50% trên tổng số nhiệm vụ còn giữ lại. Đối với những nhiệm vụ đề xuất giữ lại cần nêu rõ lý do, sự cần thiết và căn cứ pháp lý cụ thể. Báo cáo gửi về Bộ Xây dựng (qua Vụ Pháp chế) trước 19h ngày 25/5/2025 để tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo. Vụ Pháp chế có trách nhiệm thống kê, báo cáo Bộ trưởng đối với những cơ quan, đơn vị không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không chính xác đối với những nhiệm vụ này.

Bộ trưởng yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị chưa thực hiện báo cáo theo đúng các yêu cầu của Ban Chỉ đạo tại Công văn 08/CV-BCĐ nghiêm túc rút kinh nghiệm. Đây là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng và cấp bách, vì vậy Bộ Xây dựng yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị khẩn trương thực hiện, chịu trách nhiệm toàn diện trước Bộ trường về kết quả thực hiện và sẽ bị xem xét xử lý trách nhiệm theo quy định khi có phản ánh, kiến nghị về việc chưa thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để.

Xem chi tiết: Hướng dẫn Kết luận 155 về phân cấp phân quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Bộ Xây dựng

Hướng dẫn Kết luận 155 về phân cấp phân quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Bộ Xây dựng (Hình từ Internet)

Nguyên tắc phân cấp phân quyền khi sắp xếp đơn vị hành chính theo Kết luận 155-KL/TW

Theo đó, tại phiên họp ngày 16/5/2025, sau khi nghe Báo cáo của Ban Tổ chức Trung ương về tình hình, tiến độ triển khai thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11 khoá XIII (Báo cáo 386-BC/BTCTW ngày 14/5/2025); Báo cáo của Đảng uỷ Chính phủ về tình hình triển khai thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với việc thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (Báo cáo 21-BC/ĐU ngày 15/5/2025), Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có một số kết luận được quy định tại Kết luận 155-KL/TW năm 2025.

Bộ Chính trị đã cơ bản thống nhất với Báo cáo về tình hình, tiến độ triển khai thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11 khoá XIII (từ ngày 04/5 đến ngày 14/5/2025) do Ban Tổ chức Trung ương và Đảng uỷ Chính phủ trình (có Báo cáo 386-BC/BTCTW kèm theo). 

Thống nhất với những kiến nghị, đề xuất nêu trong các báo cáo về những công việc cần tập trung thực hiện từ nay đến ngày 30/6/2025 để bảo đảm thực hiện thành công các mục tiêu đã đề ra.

Cụ thể, tại Kết luận 155-KL/TW năm 2025 thì Bộ chính trị đã yêu cầu các đơn vị có liên quan triển khai thực hiện phân cấp, phân quyền theo một số nguyên tắc chính sau: 

(1) Trung ương tập trung quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch đồng bộ, thống nhất, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát; phân cấp, phân quyền đủ mạnh, đủ rõ, hợp lý các nhiệm vụ ở Trung ương đang thực hiện về cho địa phương theo đúng tinh thần "địa phương quyết định, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm". 

(2) Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và phân định rõ giữa thẩm quyền chung của uỷ ban nhân dân và thẩm quyền riêng của chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, cấp xã phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức các cấp (không để tình trạng đùn đẩy, né tránh và chậm trễ trong việc triển khai các nhiệm vụ, quyền hạn; gửi xin ý kiến tràn lan). 

(3) Rà soát, thực hiện phân cấp, phân quyền giữa các ngành, lĩnh vực có liên quan bảo đảm đồng bộ, tổng thể, liên thông, không bỏ sót hoặc chồng lấn, giao thoa nhiệm vụ.

- Trên cơ sở nguyên tắc phân cấp phân quyền, Đảng uỷ Chính phủ, đảng uỷ các bộ, cơ quan ngang bộ, đặc biệt là người đứng đầu chịu trách nhiệm thực hiện nghiêm chỉ đạo của Bộ Chính trị, đồng chí Tổng Bí thư trong việc thực hiện phân cấp, phân quyền triệt để cho địa phương; tham mưu việc ban hành đầy đủ các nghị định, văn bản thực hiện phân cấp, phân quyền, bảo đảm có nguồn lực thực thi, có quy định chuyển tiếp rõ ràng, không để có khoảng trống, không gián đoạn công việc; dự thảo các văn bản liên quan cần hoàn chỉnh trước ngày 01/6/2025 và ban hành trước ngày 25/6/2025.