Tết Rừng là tết gì? Tết Rừng khi nào, ở đâu?

Nội dung chính

Tết Rừng là tết gì? Tết Rừng khi nào, ở đâu?

Tết Rừng hay Lễ hội Tết rừng, Lễ Cúng Rừng là nghi lễ truyền thống có ý nghĩa lớn nhất, quan trọng nhất trong năm đối với đồng bào dân tộc Mông ở xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Tết Rừng Nà Hẩu diễn ra hằng năm vào cuối tháng Giêng và 3 ngày đầu tháng 2 âm lịch.

Tết Rừng được tổ chức nhằm mục đích bảo vệ rừng, cũng như phát huy phong tục tập quán truyền thống lâu đời của người Mông xã Nà Hẩu.

Tết Rừng Nà Hẩu – Nét văn hóa thiêng liêng của người Mông giữa đại ngàn Yên Bái

Tết Rừng Nà Hẩu là một lễ hội văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Mông tại xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện sự gắn kết hài hòa giữa con người với thiên nhiên, phản ánh tín ngưỡng lâu đời của cộng đồng về việc bảo vệ rừng, tạ ơn trời đất, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Nà Hẩu – Vùng lõi xanh của thiên nhiên hoang sơ

Khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu có tổng diện tích hơn 43.230 ha, trong đó diện tích rừng chiếm 30.528 ha, là một trong những khu rừng nguyên sinh hiếm hoi còn được bảo tồn nguyên vẹn. Riêng xã Nà Hẩu nằm trong vùng lõi của khu bảo tồn, với tổng diện tích 5.640 ha, trong đó 4.700 ha là rừng tự nhiên đặc dụng.

Dân cư trong xã chủ yếu là đồng bào Mông, cuộc sống phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp trên diện tích ruộng nước ít ỏi cùng vài chục hecta ngô đồi. Do đất sản xuất hạn chế, đời sống của bà con vẫn còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nhờ tập tục cúng rừng được duy trì qua nhiều thế hệ, người dân nơi đây luôn tôn trọng và bảo vệ rừng.

Tết Rừng – Khi con người tạ ơn và bảo vệ thiên nhiên

Tết Rừng Nà Hẩu không chỉ là dịp để bà con thể hiện lòng thành kính với thần rừng, thần đất, mà còn nhấn mạnh ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng. Hằng năm, vào ngày tổ chức lễ hội, người dân không chỉ cầu nguyện cho cuộc sống yên bình mà còn tổ chức nghi thức cúng rừng trang trọng. Theo quan niệm, rừng là nơi trú ngụ của các vị thần linh, bảo vệ rừng cũng chính là giữ gìn sự bình yên và phúc lành cho bản làng.

Nhờ tín ngưỡng thiêng liêng này, trong khi nhiều nơi rừng bị khai thác và tàn phá, thì tại Nà Hẩu, những cánh rừng vẫn giữ được nét hoang sơ, tầng tầng lớp lớp tán rừng già phủ xanh ngút ngàn, trở thành lá phổi xanh quý giá của tỉnh Yên Bái.

Lễ hội Tết Rừng Nà Hẩu gồm hai phần chính: phần lễ và phần hội, mang ý nghĩa tâm linh và bảo vệ rừng.

- Phần lễ

Lễ cúng rừng mở đầu bằng rước lễ vật lên khu rừng cấm. Nghi thức được tổ chức tại cửa rừng, nơi có nhiều cây cổ thụ lớn. Lễ vật gồm gà trống trắng, gà mái đen, lợn đen, rượu, hương, giấy bản, được 6 thanh niên chưa lập gia đình rước đến bàn thờ đá dưới gốc cây lớn nhất. Thầy mo thực hiện lễ cúng bằng việc đốt 48 nén hương, rót rượu, đánh mõ, thổi tù và và tiến hành hai phần lễ: cúng sống và cúng chín, cầu mong mưa thuận gió hòa, bảo vệ rừng và phát triển kinh tế.

Sau lễ cúng, người dân tổ chức liên hoan mổ lợn dưới khu rừng thiêng và thực hiện phong tục cấm rừng trong ba ngày, kiêng chặt cây, hái lá, đào củ hay khai thác bất cứ thứ gì từ rừng.

- Phần hội

Người dân xã Nà Hẩu và các xã lân cận tham gia nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như hát dân ca, đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ, tham quan và mua sắm tại chợ quê bày bán sản vật địa phương.

Tết Rừng là tết gì? Tết Rừng khi nào, ở đâu? (Hình từ Internet)

Lễ Cúng Rừng Tết Rừng Nà Hẩu được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ ngày nào?

Theo Quyết định 3980/QĐ-BVHTTDL năm 2024 về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Quyết định đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia:

Tập quán xã hội và tín ngưỡng

LỄ CÚNG RỪNG CỦA NGƯỜI MÔNG

Xã Nà Hẩu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái

Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký, tức ngày 10 tháng 12 năm 2024.

Như vậy, Lễ Cúng Rừng Tết Rừng Nà Hẩu được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ ngày 10 tháng 12 năm 2024.

LỄ CÚNG RỪNG CỦA NGƯỜI MÔNG là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.