Nhà 3 cột là gì? Cấu trúc nhà 3 cột là gì?

Nội dung chính

Nhà 3 cột là gì?

Nhà 3 cột là một dạng kiến trúc dân gian truyền thống, phổ biến ở các vùng quê Việt Nam, đặc biệt là khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Đây không chỉ là một mô hình nhà ở đơn giản, mà còn là biểu hiện của văn hóa, tập quán sinh hoạt và phong cách sống mộc mạc của người dân nông thôn xưa.

Nhà 3 cột là ngôi nhà có 3 hàng cột chính chạy dọc theo chiều sâu ngôi nhà, chia thành hai gian chính và hai chái phụ hai bên.

Trong kiến trúc cổ truyền Việt Nam, số hàng cột (1, 3, 5, 7 cột…) thường phản ánh quy mô và mức độ phức tạp của ngôi nhà. Nhà 3 cột thường có quy mô nhỏ hơn so với nhà 5 gian, nhà 5 cột hay 7 cột, nhưng vẫn giữ được những đặc trưng căn bản của kiến trúc gỗ truyền thống.

Cấu trúc nhà 3 cột là gì?

Dù không đồ sộ, nhưng nhà 3 cột vẫn mang lại cảm giác vững chắc, cân đối và hài hòa nhờ vào bố cục đối xứng, chất liệu tự nhiên (thường là gỗ lim, gỗ mít, gỗ xoan) và hệ thống mái ngói âm dương cong nhẹ, đậm chất dân gian. Dưới đây là các đặc điểm cấu trúc nhà 3 cột:

1. Hệ thống cột chính là linh hồn của ngôi nhà

Điểm đặc trưng rõ nhất của nhà 3 cột là có 3 hàng cột: một hàng ngoài hiên (gọi là cột cái), một hàng giữa (cột giữa), và một hàng trong cùng (cột hậu). Các hàng cột này thường bằng gỗ lớn, tròn, được đặt trên các chân tảng đá để cách ẩm và giữ độ bền lâu dài.

Số lượng gian nhà thường là 2 gian chính giữa, gồm gian thờ tổ tiên và gian tiếp khách. Hai bên có thể là chái phụ để ngủ hoặc chứa đồ. Tuy nhỏ hơn các dạng nhà gỗ 5 hoặc 7 gian, nhưng nhà 3 cột vẫn đảm bảo đầy đủ công năng sinh hoạt cho một gia đình nông thôn.

2. Mái nhà là biểu tượng của sự bảo hộ và cân bằng

Nhà 3 cột thường có mái ngói lợp theo kiểu chồng rường hoặc kèo kè, mái có độ dốc lớn để thoát nước nhanh. Mái lợp ngói âm dương không chỉ có tác dụng điều hòa nhiệt độ, mà còn mang ý nghĩa phong thủy biểu tượng cho sự yên ổn và phát triển.

Mặt tiền nhà thường có bậc tam cấp, cửa gỗ mở ra sân rộng. Sân có thể lát gạch đỏ, là nơi phơi nông sản, làm lễ hoặc tụ họp gia đình.

3. Tính phong thủy trong bố trí không gian

Trong phong thủy truyền thống, nhà có hàng cột rõ ràng và gian giữa thông thoáng, sáng sủa là điều kiện tốt để "tụ khí", giúp đem lại may mắn, sức khỏe cho gia chủ. Các gian hai bên có thể khép kín hoặc mở tùy vào nhu cầu sinh hoạt, nhưng vẫn đảm bảo sự cân đối trong tổng thể.

Hướng nhà thường được chọn theo tuổi của chủ nhà, tránh hướng Tây hoặc Tây Bắc (hứng nắng gắt) và thường ưu tiên hướng Nam, Đông Nam để đón gió mát và ánh sáng buổi sáng.

Nhà 3 cột tuy mộc mạc nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa từ kiến trúc, văn hóa đến phong thủy. Trong thời đại hiện đại hóa mạnh mẽ, việc bảo tồn và sáng tạo trên nền tảng nhà truyền thống như nhà 3 cột không chỉ giữ lại vẻ đẹp dân tộc mà còn mang đến một cách sống an yên, cân bằng và sâu sắc.

Nhà 3 cột là gì? Cấu trúc nhà 3 cột là gì? (Hình từ Internet)

Quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở và người sử dụng nhà ở

Căn cứ tại Điều 10 Luật Nhà ở 2023 quy định về quyền của chủ sở hữu nhà ở và người sử dụng nhà ở như sau:

(1) Chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài có các quyền sau đây:

- Có quyền bất khả xâm phạm về nhà ở thuộc sở hữu hợp pháp của mình;

- Sử dụng nhà ở vào mục đích để ở và mục đích khác mà pháp luật không cấm;

- Được cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và pháp luật về đất đai;

- Bán, cho thuê mua, tặng cho, đổi, để thừa kế, thế chấp, góp vốn bằng nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở 2023, pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan; chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở, cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở và các quyền khác theo quy định của pháp luật; trường hợp tặng cho, để thừa kế nhà ở cho đối tượng không thuộc trường hợp được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì đối tượng này chỉ được hưởng giá trị của nhà ở đó.

Trường hợp Luật Đất đai 2024 có quy định khác về quyền của chủ sở hữu nhà ở gắn với quyền sử dụng đất ở là người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì thực hiện theo quy định đó;

- Sử dụng chung các công trình tiện ích công cộng trong khu nhà ở đó theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Trường hợp là chủ sở hữu nhà chung cư thì có quyền sở hữu chung, sử dụng chung đối với phần sở hữu chung của nhà chung cư và công trình hạ tầng sử dụng chung của khu nhà chung cư đó, trừ công trình được xây dựng để kinh doanh hoặc phải bàn giao cho Nhà nước theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở;

- Bảo trì, cải tạo, phá dỡ, xây dựng lại nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở 2023 và pháp luật về xây dựng;

- Được bảo hộ quyền sở hữu nhà ở theo quy định tại Điều 7 Luật Nhà ở 2023;

- Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện đối với hành vi vi phạm quyền sở hữu hợp pháp của mình và hành vi khác vi phạm pháp luật về nhà ở;

- Quyền khác theo quy định của pháp luật.

(2) Chủ sở hữu nhà ở là tổ chức, cá nhân nước ngoài có quyền quy định tại Điều 20 Luật Nhà ở 2023.

(3) Người sử dụng nhà ở không phải là chủ sở hữu nhà ở được thực hiện quyền trong việc quản lý, sử dụng nhà ở theo thỏa thuận với chủ sở hữu nhà ở.