Nhà tam hợp viện là gì? Cấu trúc nhà tam hợp viện và giá trị phong thủy trong không gian sống

Nội dung chính

Nhà tam hợp viện là gì?

Nhà tam hợp viện (hoặc tam hợp viện lạc) là dạng nhà cổ mang tính biểu tượng sâu sắc về nếp sống gia tộc, tư tưởng triết học cũng như phong thủy truyền thống.

Khái niệm này không phổ biến rộng rãi như nhà ba gian hay nhà rường Huế, nhưng vẫn xuất hiện tại một số khu vực miền Bắc, miền Trung với tư cách là kiểu nhà gắn liền với nếp sống của gia tộc quý tộc, phú hộ thời xưa.

Nhà tam hợp viện là gì? Đó là mô hình kiến trúc nhà ở được bố trí theo hình chữ “口” (khẩu) hoặc gần giống hình chữ “U”. Cụ thể, nhà tam hợp viện gồm ba dãy nhà nối liền nhau, tạo thành một khuôn viên khép kín, bao bọc lấy khoảng sân ở giữa gọi là nội viện. Ba dãy nhà này thường bao gồm:

- Dãy chính: nằm ở phía sau, thường là nhà thờ tổ hoặc phòng chính của trưởng tộc.

- Hai dãy bên: nằm ở hai bên hông, nối vuông góc với dãy chính, là nơi sinh hoạt, ngủ nghỉ, tiếp khách của các thành viên trong gia đình.

Khoảng sân giữa nhà được gọi là thiên tỉnh hoặc sân trời, vừa tạo độ thoáng vừa mang ý nghĩa kết nối trời, đất và người.

Cấu trúc nhà tam hợp viện và giá trị phong thủy trong không gian sống

Cấu trúc nhà tam hợp viện không chỉ thể hiện kỹ thuật xây dựng khéo léo của cha ông xưa, mà còn là sự hòa quyện giữa thẩm mỹ, công năng và tín ngưỡng tâm linh. Cấu trúc “tam hợp” thể hiện sự cân đối, tương hỗ và hài hòa giữa các yếu tố thiên nhiên, con người và tổ tiên.

1. Thiết kế đối xứng giúp cân bằng âm dương

Dãy chính là trung tâm, hai dãy phụ cân đối hai bên thể hiện tư duy đối xứng âm dương trong triết học phương Đông. Sự bố trí này giúp không gian sống ổn định, ít bị tác động bởi yếu tố ngoại cảnh như gió, bão, mưa.

Bên cạnh đó, khoảng sân trung tâm là nơi đón ánh sáng, không khí, mưa nắng và cũng là không gian sinh hoạt chung, nơi trẻ con chơi đùa, người lớn họp mặt, cúng tế.

2. Nhà ba mặt khép kín và nguyên tắc giữ khí lành

Theo phong thủy, “tụ khí” là một trong những nguyên lý quan trọng giúp thu hút vận may, tài lộc và sức khỏe. Kiểu nhà ba mặt khép kín giúp khí luân chuyển theo chiều vòng cung, tích tụ năng lượng tốt ở sân giữa. Chính điều này khiến nhà tam hợp viện được coi là kiểu nhà cát địa, tốt cho vận mệnh gia chủ.

3. Ý nghĩa gia tộc gắn kết thế hệ

Do không gian mang tính khép kín, tập trung xung quanh khoảng sân, nhà tam hợp viện tạo nên cảm giác gần gũi, dễ kết nối giữa các thế hệ. Thường thì người lớn tuổi sẽ ở dãy chính, con cháu ở dãy hai bên. Việc sinh hoạt gần gũi giúp hình thành nếp sống tôn ti trật tự, giữ gìn truyền thống gia phong.

(*) Lưu ý khi xây dựng theo mô hình nhà tam hợp viện:

Nếu yêu thích mô hình nhà tam hợp viện và có ý định xây dựng, hãy lưu ý:

- Yêu cầu diện tích đất rộng: Kiểu nhà này cần mặt bằng đủ lớn để đảm bảo sự cân đối ba dãy nhà và sân giữa.

- Hướng nhà rất quan trọng: Cần tính toán kỹ hướng hợp tuổi, hợp mệnh và hợp phong thủy.

- Chú ý thoát nước và thông gió: Vì kết cấu khép kín, việc xử lý độ ẩm, ánh sáng, thông khí cần được nghiên cứu kỹ.

Nhà tam hợp viện là biểu tượng kiến trúc cổ điển mang giá trị văn hóa, tâm linh và phong thủy sâu sắc. Dù không còn phổ biến trong nhà ở đô thị hiện nay, nhưng tinh thần của mô hình này vẫn hiện diện trong nhiều thiết kế nhà vườn, biệt thự nghỉ dưỡng, hay homestay truyền thống.

Nếu đang tìm kiếm một kiểu nhà vừa đẹp, vừa ấm cúng, vừa đậm bản sắc phương Đông thì nhà tam hợp viện là một lựa chọn đáng cân nhắc nhất là khi yêu sự yên tĩnh, gắn kết và sâu sắc trong từng không gian sống.

Nhà tam hợp viện là gì? Cấu trúc nhà tam hợp viện và giá trị phong thủy trong không gian sống (Hình từ Internet)

Yêu cầu đối với thiết kế xây dựng theo quy định hiện nay

Tại Điều 79 Luật Xây dựng 2014 (được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 57 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024) có quy định về yêu cầu đối với thiết kế xây dựng như sau:

1. Đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ thiết kế; phù hợp với nội dung dự án đầu tư xây dựng được duyệt, quy hoạch đô thị và nông thôn, cảnh quan kiến trúc, điều kiện tự nhiên, văn hóa - xã hội tại khu vực xây dựng.

2. Nội dung thiết kế xây dựng công trình phải đáp ứng yêu cầu của từng bước thiết kế.

3. Tuân thủ tiêu chuẩn áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật, quy định của pháp luật về sử dụng vật liệu xây dựng, đáp ứng yêu cầu về công năng sử dụng, công nghệ áp dụng (nếu có); bảo đảm an toàn chịu lực, an toàn trong sử dụng, mỹ quan, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống cháy, nổ và điều kiện an toàn khác.

4. Có giải pháp thiết kế phù hợp và chi phí xây dựng hợp lý; bảo đảm đồng bộ trong từng công trình và với các công trình liên quan; bảo đảm điều kiện về tiện nghi, vệ sinh, sức khỏe cho người sử dụng; tạo điều kiện cho người khuyết tật, người cao tuổi, trẻ em sử dụng công trình. Khai thác lợi thế và hạn chế tác động bất lợi của điều kiện tự nhiên; ưu tiên sử dụng vật liệu tại chỗ, vật liệu thân thiện với môi trường.

5. Thiết kế xây dựng phải được thẩm định, phê duyệt theo quy định của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 79 Luật Xây dựng 2014.

6. Nhà thầu thiết kế xây dựng phải có đủ điều kiện năng lực phù hợp với loại, cấp công trình và công việc do mình thực hiện.

7. Thiết kế xây dựng nhà ở riêng lẻ được quy định như sau:

- Thiết kế xây dựng nhà ở riêng lẻ phải đáp ứng yêu cầu thiết kế quy định tại khoản 3 Điều 79 Luật Xây dựng 2014;

- Hộ gia đình được tự thiết kế nhà ở riêng lẻ có tổng diện tích sàn xây dựng nhỏ hơn 250 m2 hoặc dưới 3 tầng hoặc có chiều cao dưới 12 mét, phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chất lượng thiết kế, tác động của công trình xây dựng đến môi trường và an toàn của các công trình lân cận.