Thông tư 43/2015/TT-BTNMT về báo cáo hiện trạng môi trường, bộ chỉ thị môi trường và quản lý số liệu quan trắc môi trường do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 43/2015/TT-BTNMT

Hà Nội, ngày 29 tháng 09 năm 2015

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ
MÔI TRƯỜNG
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 43/2015/TT-BTNMT

Hà Nội, ngày 29 tháng 09 năm 2015

Nơi nhận:
- Văn phòng Quốc hội;
- Văn phòng Chủ tịch nước;
- Văn phòng Chính phủ;
- Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ;
- Cơ quan Trung ương của các đoàn thể;
- UBND các tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương;
- Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương;
- Cục Kiểm tra văn bản QPPL - Bộ Tư pháp;
- Công báo, Cổng TTĐT Chính phủ;
- Các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT; Website của Bộ;
- Lưu: VT, TCMT, PC. TQ.300

BỘ TRƯỞNG




Nguyễn Minh Quang

Danh sách những người tham gia biên soạn

Danh mục Bảng

Danh mục Biểu đồ

Danh mục Hình

Danh mục Khung

Danh mục Chữ viết tắt

Mục lục

Lời nói đầu

Trích yếu

- Giới thiệu chung về báo cáo: mục đích, phạm vi của báo cáo; đối tượng phục vụ của báo cáo; hướng dẫn người đọc.

- Tóm tắt ngắn gọn các chương mục của báo cáo.

Chương I. Tổng quan về đặc điểm điều kiện tự nhiên và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia/địa phương

1.1. Tổng quan đặc điểm điều kiện tự nhiên

Trình bày những đặc điểm về vị trí địa lý, địa hình, hệ thống thủy văn, khí hậu chi phối môi trường tự nhiên của quốc gia, địa phương.

1.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội

1.2.1. Tình hình phát triển kinh tế

Yêu cầu chung: khái quát tình hình phát triển và cơ cấu phân bổ theo các ngành, lĩnh vực; tỷ lệ đóng góp và tăng trưởng GDP, GRDP của toàn ngành theo lĩnh vực; so sánh qua các giai đoạn; xu hướng phát triển của ngành, lĩnh vực khi thực hiện quy hoạch phát triển; vai trò và tác động của tăng trưởng kinh tế đến đời sống xã hội và môi trường.

- Phát triển công nghiệp

- Phát triển xây dựng

- Phát triển năng lượng

- Phát triển giao thông vận tải

- Phát triển nông - lâm nghiệp và thủy sản

- Hoạt động y tế

- Phát triển du lịch, dịch vụ, kinh doanh, thương mại và xuất nhập khẩu

1.2.2. Tình hình xã hội:

Yêu cầu chung: khái quát bối cảnh xã hội trong nước; trình bày sự tăng trưởng dân số cơ học và sự chuyển dịch thành phần dân cư các khu vực đô thị, nông thôn; dự báo sự gia tăng dân số, vấn đề di cư vào các vùng đô thị; khái quát tác động của gia tăng dân số và di dân đối với môi trường.

- Bối cảnh xã hội trong nước.

- Dân số và vấn đề di cư.

- Phát triển đô thị.

1.2.3. Vấn đề hội nhập quốc tế

- Xu thế hội nhập quốc tế của quốc gia, địa phương.

- Những thách thức của quốc gia, địa phương giữa phát triển về kinh tế và môi trường liên quan đến các thỏa thuận quốc tế, các công ước Việt Nam tham gia là thành viên hoặc có nghĩa vụ phải thực hiện.

Chương II. Sức ép của phát triển kinh tế - xã hội đối với môi trường

Yêu cầu chung: trình bày sức ép của phát triển kinh tế - xã hội đối với môi trường qua việc phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng giá trị ước tính thải lượng chất thải do các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội gây ra, từ đó làm căn cứ đánh giá xem những vấn đề ô nhiễm chính có nguồn gốc từ lĩnh vực nào.

2.1. Sức ép dân số, vấn đề di cư và quá trình đô thị hóa

Yêu cầu chung: trình bày sức ép dân số, vấn đề di cư và quá trình đô thị hóa đối với môi trường thông qua việc phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng giá trị ước tính thải lượng chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt; ước tính tổng lượng rác thải phát sinh ra môi trường.

Các nội dung trình bày gồm:

- Ước tính thải lượng các chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt theo khu vực, vùng, tỉnh, thành phố cấp quốc gia và quận, huyện ở cấp địa phương, trên cơ sở kết quả ước tính đánh giá sức ép của dân số, vấn đề di cư và quá trình đô thị hóa đối với môi trường.

- Ước tính tổng lượng rác thải sinh hoạt theo khu vực, vùng, tỉnh, thành phố cấp quốc gia và quận, huyện ở cấp địa phương từ đó đánh giá sức ép của dân số, vấn đề di cư và quá trình đô thị hóa đối với môi trường.

- Sự gia tăng dân số, vấn đề di cư và quá trình đô thị hóa đối với quỹ đất cấp quốc gia, cấp địa phương

2.2. Sức ép hoạt động công nghiệp

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động công nghiệp đến môi trường thông qua việc phân tích các tác động tiêu cực, được thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh trong quá trình sản xuất công nghiệp, trên cơ sở đó đánh giá sức ép hoạt động công nghiệp đối với môi trường.

2.3. Sức ép hoạt động xây dựng

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động xây dựng đối với môi trường được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động xây dựng, trên cơ sở đó đánh giá sức ép hoạt động xây dựng đối với môi trường.

2.4. Sức ép hoạt động phát triển năng lượng

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động phát triển năng lượng đối với môi trường được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động phát triển năng lượng, trên cơ sở đó đánh giá sức ép hoạt động phát triển năng lượng đối với môi trường.

2.5. Sức ép hoạt động giao thông vận tải

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động giao thông vận tải đối với môi trường được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động giao thông vận tải, trên cơ sở đó đánh giá sức ép hoạt động giao thông vận tải đối với môi trường.

2.6. Sức ép hoạt động nông - lâm nghiệp và thủy sản

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động nông - lâm nghiệp và thủy sản đối với môi trường, được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động nông - lâm nghiệp và thủy sản, trên cơ sở đó đánh giá sức ép từ hoạt động nông - lâm nghiệp và thủy sản đối với môi trường.

2.7. Sức ép hoạt động y tế

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động y tế đối với môi trường được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động y tế, trên cơ sở đó đánh giá sức ép từ hoạt động y tế đối với môi trường.

2.8. Sức ép hoạt động du lịch, dịch vụ, kinh doanh, thương mại và xuất nhập khẩu

Yêu cầu chung: trình bày sức ép từ hoạt động phát triển du lịch, dịch vụ, kinh doanh, thương mại và xuất nhập khẩu đối với môi trường, được thể hiện thông qua phân tích các tác động tiêu cực, thể hiện bằng lượng chất thải (nước thải, khí thải) phát sinh từ hoạt động du lịch, dịch vụ, kinh doanh, thương mại, khối lượng phế liệu từ hoạt động xuất nhập khẩu, trên cơ sở đó đánh giá sức ép từ hoạt động du lịch và dịch vụ đối với môi trường.

Chương III. Hiện trạng môi trường nước

3.1. Nước mặt lục địa

3.1.1. Tài nguyên nước mặt lục địa

3.1.2. Diễn biến ô nhiễm

- Khái quát diễn biến chất lượng nước mặt lục địa theo các thông số đặc trưng.

- So sánh chất lượng nước mặt lục địa, biểu diễn qua biểu đồ hoặc bản đồ:

+ Với QCVN.

+ Giữa các năm và giữa các giai đoạn lập báo cáo cấp quốc gia, cấp địa phương

+ Giữa các khu vực, vùng, miền cấp quốc gia và quận, huyện đối với cấp địa phương.

- Các vấn đề môi trường nước mặt lục địa nổi cộm cấp quốc gia, cấp địa phương

3.2. Nước dưới đất

3.2.1. Tài nguyên nước dưới đất

3.2.2. Diễn biến ô nhiễm

- Khái quát diễn biến chất lượng nước dưới đất theo các thông số đặc trưng.

- So sánh chất lượng nước dưới đất, biểu diễn qua biểu đồ hoặc bản đồ:

+ Với QCVN.

+ Giữa các năm và giữa các giai đoạn lập Báo cáo cấp quốc gia, cấp địa phương

+ Giữa các khu vực, vùng, miền cấp quốc gia và quận, huyện với cấp địa phương.

- Các vấn đề môi trường nước dưới đất nổi cộm cấp quốc gia, cấp địa phương.

3.3. Diễn biến môi trường biển ven bờ

- Khái quát diễn biến chất lượng nước biển theo các thông số đặc trưng.

- So sánh chất lượng nước biển, biểu diễn qua biểu đồ hoặc bản đồ:

+ Với QCVN.

+ Giữa các năm và giữa các giai đoạn lập Báo cáo cấp quốc gia, cấp địa phương

+ Giữa các khu vực, vùng, miền cấp quốc gia và quận, huyện với cấp địa phương.

- Các vấn đề môi trường biển ven bờ nổi cộm cấp quốc gia, cấp địa phương

Chương IV. Hiện trạng môi trường không khí

- Khái quát diễn biến chất lượng không khí theo các thông số đặc trưng.

- Khái quát mức tiếng ồn và độ rung tại các khu vực hoạt động công nghiệp, khu (cụm) công nghiệp; khu vực xây dựng; tuyến giao thông có mật độ xe cao, khu vực làng nghề.

- So sánh chất lượng không khí, mức tiếng ồn và độ rung được biểu diễn qua biểu đồ hoặc bản đồ:

+ Với QCVN.

+ Giữa các năm, giữa giai đoạn 5 năm cấp quốc gia, cấp địa phương.

+ Giữa các khu vực, vùng, miền cấp quốc gia và quận, huyện với cấp địa phương.

- Các vấn đề môi trường không khí nổi cộm cấp quốc gia, cấp địa phương; vấn đề kiểm kê phát thải; sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về khí thải để đánh giá chất lượng môi trường không khí.

Chương V. Hiện trạng môi trường đất

5.1. Hiện trạng sử dụng đất

- Khái quát về hiện trạng sử dụng đất và các vấn đề về chuyển đổi mục đích sử dụng đất và sức ép lên môi trường.

- Khái quát, đánh giá về công tác cải tạo, phục hồi môi trường đất.

5.2. Diễn biến ô nhiễm đất

- Khái quát diễn biến chất lượng môi trường đất theo các thông số đặc trưng.

- So sánh chất lượng môi trường đất, biểu diễn qua biểu đồ hoặc bản đồ:

+ Với QCVN.

+ Giữa các năm, giữa giai đoạn 5 năm cấp quốc gia, cấp địa phương.

+ Giữa các khu vực, vùng, miền cấp quốc gia và quận, huyện với cấp địa phương.

- Các vấn đề môi trường đất nổi cộm cấp quốc gia, cấp địa phương.

Chương VI. Hiện trạng đa dạng sinh học

Yêu cầu: trình bày về hiện trạng và diễn biến đa dạng sinh học. Khái quát diễn biến đa dạng sinh học của các hệ sinh thái cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Các hệ sinh thái rừng.

- Rừng ngập mặn (chỉ áp dụng đối với các địa phương có rừng ngập mặn).

- Đất ngập nước.

- Rạn san hô và thảm cỏ biển (chỉ áp dụng đối với các địa phương ven biển).

- Các hệ sinh thái khác.

- Loài và nguồn gen.

Chương VII. Quản lý chất thải rắn

7.1. Khái quát tình hình công tác quản lý chất thải rắn

7.2. Quản lý chất thải rắn đô thị

- Phân loại và thu gom chất thải rắn đô thị.

- Tái sử dụng và tái chế chất thải rắn đô thị.

- Xử lý và tiêu hủy chất thải rắn đô thị.

- Chất thải nguy hại đô thị.

7.3. Quản lý chất thải rắn nông nghiệp và nông thôn

- Phân loại và thu gom chất thải rắn nông nghiệp và nông thôn.

- Tái sử dụng, tái chế chất thải rắn nông nghiệp và nông thôn.

- Xử lý và tiêu hủy chất thải rắn nông nghiệp và nông thôn.

- Chất thải nguy hại nông nghiệp và nông thôn.

7.4. Quản lý chất thải rắn công nghiệp

- Thu gom và vận chuyển chất thải công nghiệp.

- Xử lý và tái chế chất thải công nghiệp.

- Chất thải nguy hại công nghiệp.

7.5. Quản lý chất thải rắn y tế

- Phân loại, thu gom và vận chuyển chất thải y tế.

- Xử lý và tái chế chất thải rắn y tế thông thường.

- Chất thải nguy hại y tế.

7.6. Xuất nhập khẩu phế liệu

- Phân tích đánh giá về tình hình xuất nhập khẩu phế liệu, công tác quản lý và các vấn đề liên quan.

Chương VIII. Biến đổi khí hậu, thiên tai, sự cố môi trường

8.1. Vấn đề phát thải khí nhà kính

- Phân tích đánh giá về tình hình phát thải khí nhà kính, các nguồn phát thải nhà kính.

8.2. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu

- Phân tích, đánh giá về diễn biến vấn đề biến đổi khí hậu cấp quốc gia, cấp địa phương và các ảnh hưởng tới kinh tế - xã hội, môi trường sinh thái, con người.

8.3. Tai biến thiên nhiên

- Khái quát hiện trạng tai biến thiên nhiên ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Thiệt hại do tai biến thiên nhiên, trên cơ sở đó đánh giá sức ép của tai biến thiên nhiên đối với môi trường ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

8.4. Sự cố môi trường

- Khái quát hiện trạng xảy ra sự cố môi trường ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Thiệt hại do sự cố môi trường đã xảy ra ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

Chương IX. Tác động của ô nhiễm môi trường

9.1. Tác động của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe con người

- Tác động trực tiếp do ô nhiễm môi trường nước thể hiện thông qua các bệnh có liên quan.

- Tác động trực tiếp do ô nhiễm môi trường không khí thể hiện thông qua các bệnh liên quan.

- Tác động gián tiếp do ô nhiễm môi trường đất.

- Tác động gián tiếp do ô nhiễm từ chất thải rắn.

9.2. Tác động của ô nhiễm môi trường đối với các vấn đề kinh tế - xã hội

- Thiệt hại kinh tế do gánh nặng bệnh tật.

- Thiệt hại kinh tế do ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của ngành, lĩnh vực.

- Thiệt hại kinh tế do chi phí cải thiện môi trường.

9.3. Tác động của ô nhiễm môi trường đối với cảnh quan và hệ sinh thái

9.4. Phát sinh xung đột môi trường

Yêu cầu: trình bày các phát sinh xung đột môi trường được thể hiện thông qua các mâu thuẫn về lợi ích giữa các nhóm xã hội trong việc khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên; xung đột giữa các nhóm xã hội trong việc gánh chịu các tác động do ô nhiễm môi trường, suy thoái tài nguyên, trong việc quy định trách nhiệm xử lý, khắc phục ô nhiễm môi trường.

Chương X. Quản lý môi trường

Yêu cầu: đánh giá về công tác quản lý môi trường cấp quốc gia, cấp địa phương được thể hiện thông qua tính hiệu quả và đầy đủ của các chính sách, quy định liên quan trực tiếp đến các thành phần môi trường, những vấn đề đã làm được và những vấn đề cần lưu ý trong công tác quản lý môi trường, trên cơ sở đó đề xuất các nhóm vấn đề cần ưu tiên giải quyết.

10.1. Tình hình thực hiện các chỉ tiêu về môi trường trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội quốc gia, địa phương

10.2. Hệ thống chính sách và văn bản quy phạm pháp luật

- Nêu bật các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật tạo hành lang pháp lý cho công tác bảo vệ môi trường ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

10.3. Hệ thống quản lý môi trường

- Hệ thống tổ chức và phân công trách nhiệm quản lý môi trường tại Trung ương, các địa phương đối với cấp quốc gia, tại cấp tỉnh, các quận, huyện, xã, phường, thị trấn đối với cấp địa phương.

10.4. Vấn đề tài chính, đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường

- Đầu tư từ ngân sách Nhà nước phân bổ cho cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Đầu tư, hỗ trợ từ Quỹ Bảo vệ Môi trường ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Đầu tư từ việc huy động sự tham gia của cộng đồng ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Đầu tư, hỗ trợ từ các dự án hợp tác quốc tế ở cấp quốc gia, cấp địa phương.

10.5. Triển khai các công cụ trong quản lý môi trường.

- Thực hiện đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC), đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Thanh tra, kiểm tra và xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật về Bảo vệ môi trường cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Kiểm soát ô nhiễm và xử lý các nguồn gây ô nhiễm cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Quan trắc và thông tin môi trường cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường cấp quốc gia, cấp địa phương.

10.6. Hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ và vấn đề áp dụng các công nghệ mới

- Hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Hoạt động chuyển giao công nghệ cấp quốc gia, cấp địa phương.

- Vấn đề áp dụng công nghệ sản xuất sạch hơn cấp quốc gia, cấp địa phương.

10.7. Nâng cao nhận thức cộng đồng và vấn đề xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường

10.8. Hợp tác quốc tế về bảo vệ môi trường

Chương XI. Các thách thức trong bảo vệ môi trường, phương hướng và giải pháp bảo vệ môi trường trong 5 năm tới.

11.1. Các thách thức về môi trường.

- Tổng kết những thách thức về môi trường tại thời điểm hiện tại.

- Một số thách thức về môi trường trong thời gian tiếp theo.

11.2. Phương hướng và giải pháp bảo vệ môi trường trong 5 năm tới.

- Xây dựng và thực hiện các đề án, chương trình bảo vệ môi trường tương ứng để khắc phục các vấn đề bức xúc về môi trường.

- Hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường.

- Hoàn thiện hệ thống tổ chức quản lý môi trường.

- Nâng cao hiệu quả áp dụng các công cụ trong quản lý môi trường.

- Tăng cường tài chính, đầu tư cho bảo vệ môi trường.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng và vấn đề xã hội hóa công tác bảo vệ môi trường.

- Mở rộng hợp tác quốc tế.

- Nhóm giải pháp liên quan đến một số ngành.

Kết luận, kiến nghị

Danh mục tài liệu tham khảo

Danh sách những người tham gia biên soạn

Danh mục Bảng

Danh mục Biểu đồ

Danh mục Hình

Danh mục Khung

Danh mục Chữ viết tắt

Lời nói đầu

Trích yếu

- Giới thiệu về chủ đề báo cáo.

- Giới thiệu chung về báo cáo chuyên đề: các thông tin khái quát về mục đích, phạm vi báo cáo, lý do lựa chọn chủ đề, nhóm đối tượng của báo cáo.

Chương I. Tổng quan về vấn đề môi trường (chủ đề môi trường được lựa chọn)

- Trình bày các đặc điểm tự nhiên, sự phát triển kinh tế xã hội có ảnh hưởng trực tiếp đến chủ đề môi trường được lựa chọn. Phân tích các ảnh hưởng đó.

Chương II. Sức ép ô nhiễm môi trường

Yêu cầu: trình bày sức ép ô nhiễm môi trường được thông qua phân tích các tác động tiêu cực, biểu hiện bằng giá trị thải lượng của các chất ô nhiễm, trên cơ sở đó đánh giá nguyên nhân gây sức ép ô nhiễm môi trường theo chủ đề báo cáo đã lựa chọn.

- Thải lượng của các chất ô nhiễm phát sinh từ các nguồn gây ô nhiễm tác động đến vấn đề môi trường (chủ đề mà báo cáo đã lựa chọn).

- Đánh giá nguyên nhân trực tiếp của vấn đề (sức ép) và các động lực chính đã dẫn đến sức ép đó.

- So sánh sự phát thải các chất gây ô nhiễm nói trên giữa các năm, giữa các ngành, lĩnh vực đối với môi trường.

- So sánh diễn biến các nguồn gây ô nhiễm so với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm.

Chương III. Hiện trạng môi trường của chủ đề môi trường lựa chọn

- Trình bày diễn biến (xu hướng) của những thông số đặc trưng, đánh giá chất lượng môi trường. So sánh các giá trị của các thông số đó với quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.

- Đánh giá mức độ ô nhiễm theo không gian và thời gian.

Chương IV. Tác động của ô nhiễm môi trường

- Trình bày các tác động của ô nhiễm môi trường (chủ đề của báo cáo) đến:

4.1. Sức khỏe con người thể hiện thông qua các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường.

4.2. Phát triển kinh tế - xã hội.

4.3. Cảnh quan và hệ sinh thái.

Chương V. Thực trạng quản lý môi trường

Yêu cầu: đánh giá thực trạng công tác quản lý môi trường đối với chuyên đề môi trường của báo cáo. Những việc đã làm được (thành công) và các vấn đề đáng lưu ý (những tồn tại và thách thức).

- Những thành công (về chính sách, luật pháp, tổ chức và triển khai hoạt động bảo vệ môi trường chuyên đề...).

- Những tồn tại, thách thức (về cơ cấu quản lý, quy hoạch, luật pháp, nguồn lực, vốn đầu tư cho môi trường và triển khai hoạt động bảo vệ môi trường chuyên đề...).

Chương VI. Các thách thức trong bảo vệ môi trường, phương hướng và giải pháp bảo vệ môi trường

6.1. Các thách thức về môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn)

- Tổng kết những thách thức về môi trường tại thời điểm xây dựng báo cáo (liên quan đến chủ đề mà báo cáo lựa chọn).

- Một số thách thức (liên quan đến chủ đề của báo cáo) trong thời gian tiếp theo.

6.2. Phương hướng và giải pháp bảo vệ môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn)

- Giải pháp về cơ cấu tổ chức quản lý môi trường.

- Giải pháp về mặt chính sách, thể chế, luật pháp liên quan lĩnh vực bảo vệ môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn).

- Giải pháp về mặt tài chính, đầu tư cho bảo vệ môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn).

- Vấn đề tăng cường các hoạt động giám sát chất lượng, quan trắc và cảnh báo ô nhiễm môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn).

- Vấn đề nguồn lực con người, giải pháp tăng cường sự tham gia của cộng đồng bảo vệ môi trường (chủ đề mà báo cáo lựa chọn).

- Các giải pháp cụ thể khác (chủ đề mà báo cáo lựa chọn)

Kết luận, kiến nghị

Danh sách tài liệu tham khảo

Nhóm chỉ thị

STT

Tên chỉ thị

STT

Tên chỉ thị thứ cấp

Đơn vị tính

Mô tả

Động lực

1

Phát triển dân số

1

Dân số trung bình, dân số đô thị, dân số nông thôn hàng năm

nghìn người

2

Tỷ lệ dân số đô thị trên tổng dân số

%

3

Mật độ dân số đô thị, nông thôn

người/km²

4

Tỷ lệ tăng trưởng dân số hàng năm

%

5

Tuổi thọ trung bình hàng năm

tuổi

2

Phát triển nông nghiệp

6

Sản lượng lúa hàng năm

nghìn tấn

7

Số lượng gia súc, gia cầm hàng năm

Nghìn con

8

Lượng phân bón hóa học được sử dụng hàng năm

Tấn

9

Lượng thuốc bảo vệ thực vật được sử dụng hàng năm

Tấn

3

Phát triển y tế

10

Số lượng bệnh viện, trạm xá, trung tâm y tế

Bệnh viện, trạm xá, trung tâm y tế

11

Tỷ lệ giường bệnh trên 1 vạn dân

Giường bệnh

Số lượng giường bệnh tính trên 1 vạn dân

4

Phát triển GDP hàng năm

12

GDP theo giá thực tế

tỷ đồng

13

Tỷ lệ tăng trưởng GDP

%

14

Tỷ lệ tăng trưởng GDP trên đầu người

%

5

Phát triển giao thông

15

Số lượng các phương tiện giao thông đăng kiểm hàng năm

Chiếc

16

Tuổi trung bình của các loại phương tiện giao thông

năm

Giao thông đường bộ: độ tuổi ô tô, xe máy.

Giao thông đường sắt: tuổi đầu máy Giao thông đường thủy: Tuổi tàu thủy nội địa, tuổi tàu biển Giao thông đường không: Tuổi đội tàu bay

17

Tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển trong nước/quốc tế theo đường thủy

triệu tấn

18

Số lượng cảng, bến tàu thủy

Cảng, bến tàu

- Số lượng cảng

- Số lượng bến tàu

6

Hoạt động xây dựng

19

Diện tích nhà ở xây dựng mới (theo nhà nước và tư nhân)

nghìn m²

20

Số km cầu, đường được xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo

km

7

Phát triển công nghiệp

21

Số lượng KCN, CCN được thành lập

KCN, CCN

22

Diện tích các KCN, CCN

23

Tỷ lệ lấp đầy KCN/CCN

%

24

Số cơ sở sản xuất công nghiệp trong cả nước theo ngành sản xuất

Cơ sở

25

Sản lượng dầu được khai thác trên biển

nghìn tấn

26

Sản lượng than được khai thác

nghìn tấn

8

Phát triển ngành thủy hải sản

27

Số lượng cơ sở nuôi trồng thủy, hải sản

Cơ sở

28

Tổng diện tích nuôi trồng thủy, hải sản

ha

29

Sản lượng nuôi trồng thủy hải sản

triệu tấn

30

Số lượng cơ sở chế biến thủy hải sản

Cơ sở

31

Sản lượng đánh bắt thủy hải sản

triệu tấn

9

Phát triển du lịch

32

Số lượng khách du lịch trong nước và quốc tế

nghìn người

10

Hoạt động làng nghề

33

Số lượng làng nghề được công nhận

Làng nghề

11

Hoạt động lâm nghiệp

34

Diện tích rừng và tỷ lệ che phủ rừng

nghìn ha, %

35

Tỷ lệ diện tích rừng tự nhiên, rừng trồng mới trên tổng diện tích rừng

%

36

Sản lượng gỗ được cấp phép khai thác hàng năm theo địa phương

m³

37

Diện tích rừng bị mất do cháy rừng, chuyển đổi diện tích sử dụng, và phá hoại phân theo địa phương

nghìn ha

Áp lực

12

Thải lượng bụi và khí thải

38

Thải lượng PM₁₀, TSP, SO₂, NO₂, CO tổng số và theo ngành công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt và dịch vụ

kg/ngày

13

Nước thải theo các lĩnh vực

39

Tổng lượng nước thải theo các lĩnh vực: nông nghiệp, công nghiệp, sinh hoạt và dịch vụ

m³/ngày đêm

40

Thải lượng BOD, COD, TSS tổng số và theo lĩnh vực: công nghiệp, y tế, nông nghiệp, sinh hoạt và dịch vụ

kg/ngày

14

Sự cố môi trường

41

Số vụ tràn dầu trên các vùng cửa sông, biển

Vụ

Chi tiết về: Thời gian, địa điểm, khối lượng dầu tràn, loại dầu, nguyên nhân từng vụ tràn dầu.

42

Số vụ hóa chất rò rỉ trên sông, biển

Vụ

Chi tiết về: Thời gian, địa điểm, khối lượng hóa chất bị rò rỉ, loại hóa chất, nguyên nhân từng vụ rò rỉ hóa chất.

15

Phát sinh chất thải rắn

43

Lượng CTR phát sinh hàng năm theo lĩnh vực: sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp, y tế và phế liệu nhập khẩu

tấn

44

Lượng chất thải nguy hại phát sinh hàng năm theo lĩnh vực: công nghiệp, y tế, sinh hoạt, nông nghiệp

tấn

16

Biến đổi khí hậu

45

Độ mặn (nồng độ Clorua) trong nước tại các khu vực ven biển

mg/l

46

Lượng phát thải khí nhà kính theo các ngành: công nghiệp, nông nghiệp, năng lượng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và theo các khí CH₄, N₂O, CO₂

triệu tấn CO₂ tương đương

47

Nhiệt độ, lượng mưa trung bình hàng năm

Nhiệt độ (độ C) Lượng mưa (mm)

17

Tai biến thiên nhiên

48

Số lượng các vụ tai biến thiên nhiên hàng năm

Vụ

Bão, lũ lụt, lũ quét, hạn hán, Giông lốc...

49

Thiệt hại từ các vụ thiên tai về người, về kinh tế, về môi trường

Thiệt hại về người: người

Thiệt hại về kinh tế: tỷ đồng

Thiệt hại về môi trường: mức độ ô nhiễm được xác định

Hiện trạng

18

Chất lượng môi trường không khí

50

Nồng độ các chất (TSP, PM₁₀, SO₂, NO₂, CO) trung bình trong môi trường không khí xung quanh

mg/m³

Kết quả quan trắc tại Khu đô thị; Khu dân cư; Khu vực sản xuất; Điểm nút giao thông

51

Tỷ lệ ngày trong năm có nồng độ các chất độc hại trong không khí vượt quá quy chuẩn cho phép

Ngày/năm

Xác định bởi kết quả quan trắc trung bình 24h vượt quá tiêu chuẩn cho phép đối với các thông số TSP, PM₁₀, SO₂ NO₂, CO được đo đạc tại các trạm quan trắc tự động liên tục

19

Chất lượng nước mặt lục địa

52

Hàm lượng các chất (TSS, DO, BOD₅, COD, NH₄⁺, NO₃^-, NO₂^-, PO₄^3-, Coliform) trong nước mặt lục địa

TSS, DO, BOD₅, COD, NH₄⁺, NO₃^-, NO₂^-, PO₄^3-(mg/l) Coliform (MPN/100 ml)

Kết quả quan trắc các thông số chất lượng nước tại: các sông chính (3 điểm quan trắc tại: thượng lưu, trung lưu, hạ lưu); tại ao hồ, kênh rạch nội thị.

20

Chất lượng nước biển ven bờ

53

Hàm lượng một số chất (DO, COD, NH₄⁺, dầu mỡ) trong nước biển tại một số cửa sông, ven biển

mg/l

54

Hàm lượng các chất độc hại (thuốc bảo vệ thực vật, CN, kim loại nặng) trong trầm tích nước biển ven bờ

Thuốc bảo vệ thực vật (mg/l), CN- (mg/l) Kim loại nặng (mg/l)

21

Đa dạng sinh học

55

Số lượng loài bị đe dọa suy giảm đa dạng sinh học, giảm phân hạng cần được bảo tồn trong Sách Đỏ Việt Nam, Danh mục của IUCN

Loài

56

Số lượng loài bị mất

Loài

57

Số loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ

Loài

58

Số lượng loài mới phát hiện

Loài

59

Số lượng và diện tích khu bảo tồn thiên nhiên

Số lượng khu bảo tồn thiên nhiên: khu

Diện tích: ha

22

Môi trường đất

60

Diện tích đất phân theo mục đích sử dụng

nghìn ha

Phân chia theo:

- Đất sản xuất nông nghiệp,

- Đất lâm nghiệp,

- Đất chuyên dùng,

- Đất ở.

61

Diện tích đất suy thoái theo các loại hình: sa mạc hóa, ô nhiễm đất, xói mòn, đá ong hóa, nhiễm mặn, nhiễm phèn

ha

Tác động

23

Ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng

62

Tỷ lệ người bị bệnh đường hô hấp ở khu vực bị ô nhiễm và khu vực đối chứng (không bị ô nhiễm không khí)

%

Tỷ lệ người mắc bệnh trên tổng số người dân tại khu vực bị ô nhiễm và không bị ô nhiễm

63

Tỷ lệ mắc các bệnh tả, lỵ, thương hàn, sốt rét ở các khu vực bị ô nhiễm nước và khu vực đối chứng

%

Tỷ lệ người mắc bệnh trên tổng số người dân tại khu vực bị ô nhiễm và không bị ô nhiễm

64

Số lượng người mắc bệnh nghề nghiệp liên quan đến ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí, tiếng ồn) tại các khu vực sản xuất

Người

Đáp ứng

24

Văn bản pháp luật trong quản lý môi trường

65

Số lượng văn bản quy phạm pháp luật về môi trường đã ban hành

Văn bản quy phạm pháp luật

Danh mục tên, số hiệu văn bản

66

Số lượng và tên tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật môi trường được ban hành

Văn bản, Tiêu chuẩn, Quy chuẩn

Danh mục tên, số hiệu quy chuẩn, tiêu chuẩn

67

Các điều ước quốc tế về biển mà Việt Nam là thành viên

Điều ước

25

Đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường

68

Chi ngân sách hàng năm cho hoạt động bảo vệ môi trường

Triệu đồng/năm

26

Công tác thẩm định, phê duyệt báo cáo ĐMC, ĐTM và kế hoạch bảo vệ môi trường

69

Số lượng báo cáo Đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC) được phê duyệt hàng năm

Báo cáo

Số lượng báo cáo Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt hàng năm

Báo cáo

Số lượng Kế hoạch bảo vệ môi trường được phê duyệt hàng năm ở cấp địa phương

Kế hoạch

Số lượng Đề án bảo vệ môi trường đã được phê duyệt

Đề án

27

Công tác thanh tra, xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật về BVMT

70

Số vụ vi phạm môi trường bị phát hiện và xử phạt hàng năm

Vụ

71

Số tiền xử phạt từ các vụ vi phạm về môi trường

Triệu đồng

28

Công cụ kinh tế trong quản lý môi trường

72

Phí bảo vệ môi trường đối với nước thải đã thu được

triệu đồng

- Phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp

- Phí bảo vệ môi trường đối với nước thải sinh hoạt

73

Phí bảo vệ môi trường đối với chất thải rắn đã thu được hàng năm

74

Tỷ lệ cơ sở đã bị thu phí trên tổng số cơ sở vi phạm về môi trường đã bị phát hiện

triệu đồng

29

Xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng

75

Tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được khắc phục

%

Tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được khắc phục trên tổng số cơ sở được xác định tại Quyết định 64/2003/QĐ-TTg và Quyết định số 1788/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ

75

Diện tích cây xanh trên đầu người dân đô thị

m²/người

76

Số lượng cơ sở sản xuất áp dụng Sản xuất sạch hơn

Cơ sở

31

Kiểm soát nước thải

77

Tỷ lệ các khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải

%

Tỷ lệ số lượng KCN có hệ thống xử lý nước thải tập trung trên tổng số KCN đang hoạt động

Lượng nước thải công nghiệp đã được xử lý trên tổng lượng nước thải công nghiệp phát sinh

m³/ngày đêm

78

Số lượng cơ sở sản xuất công nghiệp được cấp giấy phép xả nước thải vào nguồn

Cơ sở sản xuất

79

Số lượng cơ sở sản xuất công nghiệp được cấp phép khai thác nước mặt/nước dưới đất

Cơ sở sản xuất

32

Hoạt động quan trắc môi trường

80

Số lượng trạm quan trắc tự động liên tục môi trường không khí, nước

Trạm nước, trạm khí

Số lượng trạm quan trắc nước tự động liên tục.

Số lượng trạm quan trắc không khí tự động liên tục.

81

Số lượng điểm quan trắc định kỳ theo các thành phần môi trường của cấp quốc gia và cấp địa phương

Điểm

Chia theo thành phần môi trường: nước mặt lục địa, nước dưới đất, nước biển ven bờ; không khí, đất.

33

Chất thải rắn

85

Tỷ lệ thu gom chất thải rắn

%

Khối lượng CTR được thu gom trên tổng lượng CTR phát sinh chia theo:

- CTR sinh hoạt

- CTR nông nghiệp

- CTR công nghiệp

- CTR y tế

86

Tỷ lệ xử lý chất thải rắn đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng

%

Khối lượng CTR thông thường được xử lý trên tổng lượng CTR phát sinh chia theo:

- CTR sinh hoạt

- CTR nông nghiệp

- CTR công nghiệp

- CTR y tế

87

Tỷ lệ chất thải nguy hại đã xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng

%

Khối lượng chất thải nguy hại được xử lý trên tổng lượng chất thải nguy hại phát sinh chia theo:

- CTNH nông nghiệp

- CTNH công nghiệp

- CTNH y tế

- CTNH sinh hoạt

88

Tỷ lệ tái chế CTR theo lĩnh vực

%

Khối lượng CTR được tái chế trên tổng lượng CTR phát sinh chia theo:

- CTR sinh hoạt

- CTR nông nghiệp

- CTR công nghiệp

- CTR y tế

34

Sử dụng nước sạch

89

Phần trăm hộ gia đình ở đô thị được sử dụng nước sạch

%

90

Phần trăm hộ gia đình ở nông thôn được sử dụng nước sạch

%

35

Quản lý tổng hợp lưu vực sông

91

Hoạt động quản lý tổng hợp lưu vực sông được triển khai

Thông tin chi tiết:

Địa điểm; Thời gian; Hoạt động cụ thể; Kinh phí đầu tư

36

Quản lý tổng hợp vùng ven biển

92

Các hoạt động bảo vệ môi trường tổng hợp vùng ven biển được triển khai

Thông tin chi tiết:

Địa điểm; Thời gian; Hoạt động cụ thể; Kinh phí đầu tư

93

Các tỉnh đã áp dụng quản lý tổng hợp vùng ven biển

Tỉnh

Thông tin chi tiết:

Số lượng tỉnh, tên tỉnh; Danh mục các biện pháp quản lý tổng hợp vùng ven biển mà tỉnh áp dụng

Ngày xây dựng/cập nhật thông tin cho chỉ thị:

Cơ quan quản lý thông tin về chỉ thị môi trường:

Người thực hiện:

Email người thực hiện:

Nội dung thông tin cơ bản của chỉ thị

Mô tả

1. Chính sách, pháp luật.

2. Các điều kiện môi trường.

Ngày xây dựng/cập nhật thông tin cho chỉ thị:

Nội dung thông tin cơ bản

Dữ liệu

1. Bảng số liệu

2. Các loại dữ liệu khác (đoạn văn bản)

3. Nguồn cung cấp thông tin

- Nguồn dữ liệu

- Phạm vi địa lý

- Phạm vi thời gian

- Phương pháp và tần suất thu thập dữ liệu

- Phương pháp xử lý dữ liệu

Biểu đồ/đồ thị

Đánh giá:

Ngày xây dựng/cập nhật thông tin cho chỉ thị:

Nội dung thông tin cơ bản

Dữ liệu

1. Bảng số liệu

2. Các loại dữ liệu khác (đoạn văn bản)

3. Nguồn cung cấp thông tin

- Nguồn dữ liệu

- Phạm vi địa lý

- Phạm vi thời gian

- Phương pháp và tần suất thu thập dữ liệu

- Phương pháp xử lý dữ liệu

Biểu đồ/đồ thị

Đánh giá:

Ngày xây dựng/cập nhật thông tin cho chỉ thị:

Nội dung thông tin cơ bản

Dữ liệu

1. Bảng số liệu

2. Các loại dữ liệu khác (đoạn văn bản)

3. Nguồn cung cấp thông tin

- Nguồn dữ liệu

- Phạm vi địa lý

- Phạm vi thời gian

- Phương pháp và tần suất thu thập dữ liệu

- Phương pháp xử lý dữ liệu

Biểu đồ/đồ thị

Đánh giá:

Tài liệu tham khảo:

ĐƠN VỊ CHỦ QUẢN CẤP TRÊN

ĐƠN VỊ CHỦ QUẢN
-----------

BÁO CÁO

KẾT QUẢ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

VÙNG QUAN TRẮC……………………….

ĐỢT………………….NĂM.……………

Cơ quan chủ trì:

…………….…………….…………….

(ĐỊA PHƯƠNG)……………., THÁNG………NĂM…….

ĐƠN VỊ CHỦ QUẢN CẤP TRÊN

ĐƠN VỊ CHỦ QUẢN
-----------

BÁO CÁO

KẾT QUẢ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG

VÙNG QUAN TRẮC……………………….

Thời gian quan trắc: Từ ngày… tháng... đến …ngày.... tháng…

Cơ quan chủ trì:

…………….…………….…………….

Phụ trách đơn vị
(Ký tên, đóng dấu)

(ĐỊA PHƯƠNG)………., THÁNG……NĂM…….

STT

Nhóm thông số

Thông số

I.

Thành phần môi trường ...

1

Nhóm thông số 1

2

Nhóm thông số 2

…..

II.

Thành phần môi trường ...

1

Nhóm thông số 1

2

Nhóm thông số 2

…..

STT

Tên thiết bị

Model thiết bị

Hãng sản xuất

Tần suất hiệu chuẩn/ Thời gian hiệu chuẩn

I.

Thiết bị quan trắc

1

2

II.

Thiết bị thí nghiệm

1

2

STT

Thông số

Phương pháp lấy mẫu

I

Thành phần môi trường ...

1

Thông số 1

2

Thông số 2

…..

II

Thành phần môi trường ...

1

Thông số 1

2

Thông số 2

…..

STT

Tên thông số

Phương pháp đo

Giới hạn phát hiện

Dải đo

Ghi chú

1

Thông số 1

2

Thông số 2

3

…..

STT

Tên thông số

Phương pháp phân tích

Giới hạn phát hiện

Giới hạn báo cáo

Ghi chú

1

Thông số 1

2

Thông số 2

3

…..

STT

Tên điểm quan trắc

Ký hiệu điểm quan trắc

Kiểu/loại quan trắc

Vị trị lấy mẫu

Mô tả điểm quan trắc

Kinh độ

Vĩ độ

I

Thành phần môi trường...

1

Điểm quan trắc 1

Kí hiệu 1

Quan trắc môi trường nền

106^o08.465’

21^o12.881’

Điểm gần nhà máy A

2

Điểm quan trắc 2

Nút giao thông

3

….

II

Thành phần môi trường...

1

Điểm quan trắc 1

2

Điểm quan trắc 2

3

…..

STT

Ký hiệu mẫu

Ngày lấy mẫu

Giờ lấy mẫu

Đặc điểm thời tiết

Điều kiện lấy mẫu

Tên người lấy mẫu

I

Thành phần môi trường...

1

Mẫu 1

12/03/2014

8h15

Trời nắng

Nước cạn

Nguyễn Văn A

2

Mẫu 2

…

Mẫu ...

II

Thành phần môi trường...

1

Mẫu 1

2

Mẫu 2

…

Mẫu ...