Thông báo 245/TB-VPCP năm 2021 về kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp trực tuyến về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu do Văn phòng Chính phủ ban hành

Số hiệu 245/TB-VPCP
Ngày ban hành 14/09/2021
Ngày có hiệu lực 14/09/2021
Loại văn bản Thông báo
Cơ quan ban hành Văn phòng Chính phủ
Người ký Nguyễn Cao Lục
Lĩnh vực Tài nguyên - Môi trường

VĂN PHÒNG CHÍNH PHỦ
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 245/TB-VPCP

Hà Nội, ngày 14 tháng 9 năm 2021

 

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHẠM MINH CHÍNH TẠI CUỘC HỌP TRỰC TUYẾN VỀ CHỐNG KHAI THÁC HẢI SẢN BẤT HỢP PHÁP, KHÔNG BÁO CÁO VÀ KHÔNG THEO QUY ĐỊNH (IUU), GỠ CẢNH BÁO “THẺ VÀNG” CỦA ỦY BAN CHÂU ÂU

Ngày 07 tháng 9 năm 2021 tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp trực tuyến về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC); cùng dự với Thủ tướng Chính phủ có Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU. Tham dự tại điểm cầu Hà Nội có đồng chí Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phan Văn Giang và đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại giao, Công an, Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Ban Tuyên giáo Trung ương, Văn phòng Chính phủ. Tham dự tại các điểm cầu Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố và tại các điểm cầu quận, huyện, xã, phường có đại diện lãnh đạo của 675 xã/phường/thị trấn, 136 huyện/quận/thị xã, 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển và một số cơ quan, đơn vị liên quan của địa phương. Sau khi nghe đại diện lãnh đạo một số huyện, xã ven biển báo cáo; nghe Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU) báo cáo kết quả triển khai các giải pháp chống khai thác IUU, thực hiện các khuyến nghị của EC, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”, ý kiến của các đại biểu dự họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính kết luận như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Trong những năm qua ngành thủy sản đã trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước: tổng sản lượng thủy sản hàng năm đạt khoảng 8,3 - 8,5 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 8,5 - 8,9 tỷ USD. Theo Chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030 dự kiến tổng sản lượng thủy sản đạt 9,8 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 14 - 16 tỷ USD. Với khoảng 01 triệu lao động trực tiếp trên biển và khoảng 04 triệu lao động gián tiếp, hoạt động khai thác thủy sản giải quyết sinh kế góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng ven biển, hải đảo; đồng thời hoạt động khai thác trên biển đã góp phần rất quan trọng trong công cuộc bảo vệ an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Từ 2017 đến nay, sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu đã bị EC áp dụng cảnh báo “Thẻ vàng”. Việc này đã gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu thủy sản của nước ta và đồng thời gây ảnh hưởng đến đời sống của ngư dân; đặc biệt ảnh hưởng đến uy tín của ngành thủy sản Việt Nam và hình ảnh quốc gia trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực hội nhập sâu rộng trong khu vực và quốc tế.

Từ 2017 đến nay, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, sâu sát để chống khai thác IUU, gỡ “Thẻ vàng” của EC; Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU, các ban, bộ, ngành và 28 tỉnh, thành phố thuộc trung ương ven biển đã tích cực trong công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành, triển khai các giải pháp chống khai thác IUU. Sự cam kết, nỗ lực hành động, quyết tâm chính trị của Việt Nam gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” được phía EC ghi nhận, đánh giá cao. Tuy nhiên sau gần 04 năm công tác chống khai thác IUU theo khuyến nghị của EC trên thực tế vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế; tập trung vào các vấn đề chính như sau:

(i) Tình hình tàu cá vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài tiếp tục tiếp diễn; đây là vấn đề lớn, mang tính chất quyết định; phía EC khẳng định sẽ không gỡ “Thẻ vàng” nếu chưa chấm dứt được tình trạng này.

(ii) Ngư dân chưa thực hiện nghiêm việc lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo quy định.

(iii) Công tác thực thi pháp luật, xử lý, xử phạt còn chưa nghiêm, chưa thống nhất giữa các địa phương; chế tài xử phạt còn chưa đủ mạnh so với các nước trong khu vực, chưa đảm bảo tính răn đe.

(iv) Công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, lao động trên tàu cá, kiểm soát sản lượng qua cảng để thực hiện đúng quy định về chứng nhận, xác nhận, truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác còn chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo độ tin cậy.

Những tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Tuy nhiên nguyên nhân mấu chốt là công tác quản lý nhà nước cấp cơ sở (xã/phường/thị trấn) chưa được quan tâm đúng mức; một số cán bộ, cơ quan địa phương còn thiếu tinh thần trách nhiệm trong thi hành công vụ, chưa sâu sát, gương mẫu, chưa đảm bảo được nguyên tắc: “Dân biết, dân hiểu, dân tin, dân theo và dân làm”, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền, vận động, nêu gương. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận ngư dân chưa tốt, cố tình làm trái quy định của pháp luật.

Do đó, các ngành, các cấp tại địa phương; đặc biệt là tại cấp cơ sở phải trách nhiệm hơn nữa, sâu sát hơn nữa, tập trung triển khai quyết liệt hơn nữa các giải pháp để chống khai thác IUU; đặc biệt phải thực hiện được mục tiêu đến cuối năm 2021 chấm dứt được tình trạng tàu cá địa phương vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài, để gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC; việc này không chỉ vừa đảm bảo lợi ích, sinh kế lâu dài của ngư dân mà còn bảo vệ uy tín ngành thủy sản Việt Nam và hình ảnh của nước ta trong quan hệ quốc tế.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

Tại cuộc họp trực tuyến được kết nối tới 675 xã/phường/thị trấn, 136 huyện/quận/thị xã, 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển ngày hôm nay, lãnh đạo các cấp đều thể hiện sự quyết tâm, đồng hành thực hiện tốt công tác chống khai thác IUU tại địa phương, nhằm sớm tháo gỡ “Thẻ vàng” của EC; góp phần xây dựng ngành thủy sản hội nhập, phát triển bền vững và có trách nhiệm.

Trên cơ sở thống nhất với các nội dung được trình bày trong báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; yêu cầu các ban, bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển trong thời gian tới cần đề cao trách nhiệm, tập trung chỉ đạo, thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

1. Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định:

Chỉ đạo các ban, bộ, ngành và địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, quyết tâm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC; thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện tại địa phương.

2. Bộ Quốc phòng:

- Chủ trì, phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân 28 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất bến, cập bến của tàu cá đảm bảo đúng các quy định của pháp luật; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

- Tăng cường hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên các vùng biển, đặc biệt tại các khu vực vùng biển chống lấn, chưa được phân định giữa Việt Nam và các nước để kịp thời ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài.

3. Bộ Ngoại giao:

- Chủ trì, phối hợp với các ban, bộ, ngành liên quan tham mưu cho Chính phủ phương án đàm phán với các quốc gia có vùng biển chồng lấn, chưa phân định để xác định ranh giới khai thác hải sản hợp pháp của tàu cá Việt Nam.

- Tăng cường chủ động nắm tình hình, thu thập thông tin, hồ sơ bằng chứng tại các nước bắt giữ, xử lý tàu cá vi phạm của Việt Nam; kịp thời trao đổi với cơ quan chức năng trong nước kịp thời xử phạt nghiêm theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tiếp tục tăng cường công tác bảo hộ công dân đối với các ngư dân bị nước ngoài bắt giữ, xử lý.

4. Bộ Công an:

Chỉ đạo tập trung điều tra, củng cố hồ sơ, khởi tố, xử lý dứt điểm các đường dây môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

5. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, khung pháp lý để quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác thủy sản, nâng cao tính răn đe của pháp luật, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế.

[...]