Quyết định 30/2024/QĐ-UBND về Quy trình sản xuất một số cây trồng, thuỷ sản trên địa bàn tỉnh Thái Bình

QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH QUY TRÌNH SẢN XUẤT MỘT SỐ CÂY TRỒNG, THỦY SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI BÌNH

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH THÁI BÌNH

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22/11/2019;

Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 22/6/2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 18/6/2020;

Căn cứ Luật Trồng trọt ngày 19/11/2018; Luật Lâm nghiệp ngày 15/11/2017; Luật Thủy sản ngày 21/11/2017;

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 161/TTr-SNNPTNT ngày 23/8/2024.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành Quy trình sản xuất một số cây trồng, thủy sản trên địa bàn tỉnh Thái Bình, cụ thể như sau:

1. Quy trình sản xuất cây trồng lĩnh vực trồng trọt gồm 35 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 01).

2. Quy trình sản xuất nhóm cây lâm nghiệp gồm 03 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 02).

3. Quy trình kỹ thuật nuôi thủy sản gồm 10 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 03).

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/9/2024.

Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Thủ trưởng các sở, ban, ngành thuộc tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thành phố; Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

PHỤ LỤC 01:

QUY TRÌNH SẢN XUẤT NHÓM CÂY TRỒNG LĨNH VỰC TRỒNG TRỌT
(Kèm theo Quyết định số: 30/2024/QĐ-UBND ngày 25 tháng 9 năm 2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình)

STT QUY TRÌNH: 01

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT LÚA CHẤT LƯỢNG

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Oryza sativa

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây lúa thích hợp phát triển trong điều kiện nhiệt độ từ (20 - 30°C), thích hợp nhất từ 28-30°C. Khi nhiệt độ trên 40°C hay dưới 17°C, cây lúa sinh trưởng chậm lại. Dưới 13°C, cây lúa sẽ ngừng sinh trưởng, nếu tình trạng này kéo dài 1 tuần, cây lúa sẽ chết. Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng của cây lúa thay đổi tùy theo giống lúa, giai đoạn sinh trưởng.

QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH QUY TRÌNH SẢN XUẤT MỘT SỐ CÂY TRỒNG, THỦY SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI BÌNH

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH THÁI BÌNH

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22/11/2019;

Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 22/6/2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 18/6/2020;

Căn cứ Luật Trồng trọt ngày 19/11/2018; Luật Lâm nghiệp ngày 15/11/2017; Luật Thủy sản ngày 21/11/2017;

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 161/TTr-SNNPTNT ngày 23/8/2024.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành Quy trình sản xuất một số cây trồng, thủy sản trên địa bàn tỉnh Thái Bình, cụ thể như sau:

1. Quy trình sản xuất cây trồng lĩnh vực trồng trọt gồm 35 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 01).

2. Quy trình sản xuất nhóm cây lâm nghiệp gồm 03 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 02).

3. Quy trình kỹ thuật nuôi thủy sản gồm 10 quy trình (chi tiết tại Phụ lục 03).

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/9/2024.

Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Thủ trưởng các sở, ban, ngành thuộc tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thành phố; Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; các tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

PHỤ LỤC 01:

QUY TRÌNH SẢN XUẤT NHÓM CÂY TRỒNG LĨNH VỰC TRỒNG TRỌT
(Kèm theo Quyết định số: 30/2024/QĐ-UBND ngày 25 tháng 9 năm 2024 của Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình)

STT QUY TRÌNH: 01

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT LÚA CHẤT LƯỢNG

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Oryza sativa

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây lúa thích hợp phát triển trong điều kiện nhiệt độ từ (20 - 30°C), thích hợp nhất từ 28-30°C. Khi nhiệt độ trên 40°C hay dưới 17°C, cây lúa sinh trưởng chậm lại. Dưới 13°C, cây lúa sẽ ngừng sinh trưởng, nếu tình trạng này kéo dài 1 tuần, cây lúa sẽ chết. Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng của cây lúa thay đổi tùy theo giống lúa, giai đoạn sinh trưởng.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Nước có vai trò quan trọng trong sự phát triển của cây lúa, tùy vào từng giai đoạn mà cây lúa có nhu cầu về lượng nước khác nhau. Độ ẩm không khí thích hợp nhất cho cây lúa là 80-90%.

- Yêu cầu về đất: Cây lúa thích hợp trồng ở nơi đất phù sa màu mỡ, chân đất gieo cấy lúa gạo cần được cày bừa kỹ.

II. QUY TRÌNH TRÌNH SẢN XUẤT

1. Chuẩn bị giống

- Giống lúa phải có nguồn gốc rõ ràng, thuộc danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

- Chọn giống thích nghi với điều kiện sản xuất, chống chịu sâu bệnh, cứng cây, năng suất ổn định, chất lượng theo nhu cầu sử dụng và yêu cầu thị trường.

- Lượng giống: 30 - 35 kg/ha; xử lý và ngâm ủ hạt giống theo khuyến cáo của nhà sản xuất

2. Kỹ thuật làm đất

Chân đất thích hợp: Vàn cao, vàn và vàn thấp.

Đất cày bừa kỹ, sạch cỏ, mặt ruộng phẳng.

Vụ Mùa, lồng ruộng sớm để có thời gian cho rơm rạ hoai mục, trừ rong rêu cỏ dại, mầm mống sâu bệnh và tăng thêm độ phì trong đất.

Vụ Xuân tốt nhất là làm ải để giảm thiểu các độc tố gây hại cho cây trồng và loại bỏ sâu bệnh trong đất.

Đối với chân đất chua mặn, cần phải thau chua, rửa mặn.

3. Thời vụ và kỹ thuật ngâm ủ hạt giống

3.1. Thời vụ

- Thời vụ gieo mạ: Vụ Xuân từ 01 - 06/02; vụ Mùa từ 20/6 - 25/6.

- Tuổi mạ khi cấy:

Vụ Xuân: Mạ nền 2,5 - 3,0 lá, mạ dược 4 - 4,5 lá.

Vụ Mùa: Mạ nền 8 - 10 ngày, mạ dược 15-18 ngày.

Sau khi mạ đủ ngày tuổi, cấy bằng máy hoặc bằng tay.

3.2. Kỹ thuật ngâm ủ hạt giống

- Ngâm hạt giống: Vụ Xuân ngâm 30-36 giờ, vụ Mùa ngâm 22-24 giờ. Ngâm hạt giống trong nước sạch; cứ 6 giờ thay nước, rửa chua một lần. Khi hạt giống đã hút đủ nước thì rửa sạch, để ráo nước rồi đem ủ.

- Ủ hạt giống: Ủ nơi thoáng mát, không đọng nước. Riêng vụ Xuân ủ ấm ngay từ đầu để tạo nhiệt. Sau 8-10 giờ kiểm tra, nếu hạt khô phải tưới thêm nước, nếu quá nóng phải rải mỏng để hạ nhiệt; ủ tiếp đến khi hạt thóc ra mộng và rễ đều thì đem gieo.

4. Mật độ cấy

Mật độ cấy: 30 - 35 khóm/m², cấy 2 - 3 dảnh/khóm.

5. Chăm sóc

5.1. Quản lý nước

Sau khi cấy giữ lớp nước nông từ 3-5 cm thuận lợi cho lúa bén rễ hồi xanh. Khi kết thúc đẻ nhánh rút cạn nước khoảng 3-5 ngày để hạn chế lúa đẻ nhánh vô hiệu, tăng khả năng chống đổ sau đó giữ nước nông để lúa làm đòng trỗ bông. Trước thu hoạch 7 - 10 ngày tháo cạn nước thuận lợi cho lúa chín và thu hoạch.

5.2. Bón phân

Tùy theo chân đất và thời vụ để xác định loại phân và lượng bón cho phù hợp. Bón cân đối, bón lót sâu, bón thúc sớm, bón tập trung. Khuyến cáo sử dụng phân bón NPK tổng hợp chuyên dùng cho lúa theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Tùy theo mùa vụ, chân đất để quyết định lượng phân bón, cách bón:

- Lượng phân bón cho 1 ha: Đạm nguyên chất (N): 120 kg; lân nguyên chất (P₂O₅): 93 kg; kali nguyên chất (K₂O): 150 kg

- Cách bón: Bón lót sâu toàn bộ phân chuồng hoặc phân vi sinh + 100% lân + NPK chuyên lót khi bừa ngả (lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất).

Bón thúc lần 1: Khi lúa bén rễ hồi xanh (vụ mùa sau cấy 5-7 ngày), bón thúc NPK chuyên thúc + 50% kali.

Bón thúc lần 2: Khi lúa đứng cái, bón 50% kali.

6. Quản lý sinh vật hại

Áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên nền tảng Quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM):

- Thực hiện điều tra dự tính, dự báo để phát hiện sớm, phòng trừ kịp thời các loại sâu, bệnh hại.

- Áp dụng nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (đúng thuốc; đúng liều lượng, nồng độ; đúng thời điểm; đúng phương pháp).

- Luân phiên sử dụng các nhóm hoạt chất khác nhau để hạn chế tình trạng kháng thuốc. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, thảo mộc.

7. Thu hoạch

- Thời điểm thu hoạch: Thu hoạch khi lúa chín khoảng từ 80-95%, tuy nhiên cần xem xét các yếu tố khác như thời tiết, điều kiện đất... để thu hoạch cho thuận tiện.

- Kỹ thuật thu hoạch:

Sử dụng các công cụ và máy móc thu hoạch lúa phù hợp giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Các công cụ và máy móc bao gồm máy gặt liên hoàn, máy gặt lúa.

Sau khi thu hoạch, lúa cần được làm sạch, phơi hoặc sấy khô đến độ ẩm khoảng 14% và lưu trữ đúng cách để đảm bảo chất lượng.

STT QUY TRÌNH: 02

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT LÚA NĂNG SUẤT

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Oryza sativa

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây lúa thích hợp phát triển trong điều kiện nhiệt độ từ (20 - 30°C), thích hợp nhất từ 28-30°C. Khi nhiệt độ trên 40°C hoặc dưới 17°C, cây lúa sẽ sinh trưởng chậm lại. Dưới 13°C, cây lúa sẽ ngừng sinh trưởng, nếu tình trạng này kéo dài 1 tuần, cây lúa sẽ chết. Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng của cây lúa thay đổi tùy theo giống lúa, giai đoạn sinh trưởng.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Nước có vai trò quan trọng trong sự phát triển của cây lúa, tùy vào từng giai đoạn mà cây lúa có nhu cầu về lượng nước khác nhau. Độ ẩm không khí thích hợp nhất cho cây lúa là 80-90%.

- Yêu cầu về đất: Cây lúa thích hợp trồng ở nơi đất phù sa màu mỡ, chân đất gieo cấy lúa gạo cần được cày bừa kỹ.

II. QUY TRÌNH SẢN XUẤT

1. Chuẩn bị giống

- Giống lúa phải có nguồn gốc rõ ràng, thuộc danh mục giống cây trồng được phép sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

- Chọn giống thích nghi với điều kiện sản xuất, chống chịu sâu bệnh, cứng cây, năng suất cao ổn định, chất lượng theo nhu cầu sử dụng và yêu cầu thị trường.

- Lượng giống: 30-35kg/ha; xử lý và ngâm ủ hạt giống theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

2. Kỹ thuật làm đất

Chân đất thích hợp: Vàn cao, vàn và vàn thấp.

Đất cày bừa kỹ, sạch cỏ, mặt ruộng phẳng.

Vụ Mùa, lồng ruộng sớm để có thời gian cho rơm rạ hoai mục, trừ rong rêu cỏ đại, mầm mống sâu bệnh và tăng thêm độ phì trong đất.

Vụ Xuân tốt nhất là làm ải để giảm thiểu các độc tố gây hại cho cây trồng và loại bỏ sâu bệnh trong đất.

Đối với chân đất chua mặn, cần phải thau chua, rửa mặn.

3. Thời vụ và kỹ thuật ngâm ủ hạt giống

3.1. Thời vụ gieo trồng

- Thời vụ gieo mạ; Vụ Xuân từ 05 - 10/2; vụ Mùa 20 - 15/6.

- Tuổi mạ khi cấy:

Vụ Xuân: Mạ nền 2,5 - 3,0 lá, mạ dược 3,0 - 4,0 lá.

Vụ Mùa: Mạ nền 8 - 10 ngày, mạ dược 15 - 18 ngày.

3.2. Kỹ thuật ngâm ủ hạt giống

- Ngâm hạt giống: Vụ Xuân ngâm 30-36 giờ, vụ Mùa ngâm 22-24 giờ. Ngâm hạt giống trong nước sạch; cứ 6 giờ thay nước, rửa chua một lần. Khi hạt giống đã hút đủ nước thì rửa sạch, để ráo nước rồi đem ủ.

- Ủ hạt giống: Ủ nơi thoáng mát, không đọng nước. Riêng vụ Xuân ủ ấm ngay từ đầu để tạo nhiệt. Sau 8-10 giờ kiểm tra, nếu hạt khô phải tưới thêm nước, nếu quá nóng phải rải mỏng để hạ nhiệt; ủ tiếp đến khi hạt thóc ra mộng và rễ đều thì đem gieo.

4. Mật độ cấy

- Nên cấy mật độ thưa, hạn chế cấy dầy vì lúa đẻ nhánh khỏe.

- Mật độ cấy: 25- 30 khóm/m², cấy 2 - 3 dảnh/khóm.

4. Chăm sóc

4.1. Quản lý nước

Sau cấy giữ lớp nước nông từ 3-5 cm thuận lợi cho lúa bén rễ hồi xanh. Khi kết thúc đẻ nhánh rút cạn nước khoảng 3-5 ngày để hạn chế lúa đẻ nhánh vô hiệu, tăng khả năng chống đổ sau đó giữ nước nông để lúa làm đòng trỗ bông. Trước thu hoạch 7-10 ngày tháo cạn nước thuận lợi cho lúa chín và thu hoạch.

4.2. Bón phân

Tùy theo chân đất và thời vụ để xác định loại phân và lượng bón cho phù hợp. Bón cân đối, bón lót sâu, bón thúc sớm, bón tập trung. Khuyến cáo sử dụng phân bón NPK tổng hợp chuyên dùng cho lúa theo hướng dẫn của nhà sản xuất:

Tùy theo mùa vụ, chân đất để quyết định lượng phân bón, cách bón:

- Lượng phân bón cho 1 ha: Đạm nguyên chất (N): 90 kg; lân nguyên chất: P₂O₅: 70 kg; K₂O: 70 kg; phân vi sinh: 2.000 kg. Nên sử dụng phân bón NPK chuyên dùng cho lúa, lượng bón và cách bón theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Cách bón: Bón lót sâu toàn bộ phân vi sinh + 100% lân + NPK chuyên lót khi bừa ngả (lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất). Bón thúc lần 1: Khi lúa bén rễ hồi xanh (vụ mùa sau cấy 5-7 ngày), bón thúc NPK chuyên thúc + 50% kali. Bón thúc lần 2: Khi lúa đứng cái, bón 50% kali.

5. Quản lý sinh vật hại

Áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên nền tảng Quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM):

- Thực hiện điều tra dự tính, dự báo để phát hiện sớm, phòng trừ kịp thời các loại sâu, bệnh hại.

- Áp dụng nguyên tắc 4 đúng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (đúng thuốc; đúng liều lượng, nồng độ; đúng thời điểm; đúng phương pháp).

- Luân phiên sử dụng các nhóm hoạt chất khác nhau để hạn chế tình trạng kháng thuốc. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, thảo mộc.

6. Thu hoạch

- Thời điểm thu hoạch: Thu hoạch khi lúa chín khoảng từ 80-95%, tuy nhiên cần xem xét các yếu tố khác như thời tiết, điều kiện đất... để thu hoạch cho thuận tiện.

- Kỹ thuật thu hoạch:

Sử dụng các công cụ và máy móc thu hoạch lúa phù hợp giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Các công cụ và máy móc bao gồm máy gặt liên hoàn, máy gặt lúa.

Sau khi thu hoạch, lúa cần được làm sạch, phơi hoặc sấy khô đến độ ẩm khoảng 14% và lưu trữ đúng cách để đảm bảo chất lượng.

STT QUY TRÌNH: 03

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT NGÔ

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Zea mays

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ:

+ Để hoàn thiện chu kỳ sống của cây ngô cần tích lũy lượng tích ôn là 2200°C. Trong mỗi giai đoạn sinh trưởng và phát triển khác nhau yêu cầu lượng nhiệt cũng khác nhau. Nhiệt độ thích hợp nhất đối với ngô là 25-28°C.

+ Nếu điều kiện nhiệt độ thấp, thời gian kéo dài lá ngô có màu đỏ tía không hút được lân, nếu nhiệt độ quá cao thoát hơn nước lớn sẽ làm giảm quá trình quang hợp. Đặc biệt ở giai đoạn trổ cờ phun râu gặp nhiệt độ cao sẽ làm cho hạt phấn mất sức nảy mầm, râu ngô bị khô lại làm giảm khả năng tiếp nhận của hạt phấn.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Ngô là cây có khả năng chịu hạn hơn so với cây ngũ cốc khác (Bình quân mỗi ngày cây ngô bay hơi 1 kg nước). Quá trình hút nước của rễ rất mạnh, trung bình suốt thời gian sinh trưởng của cây ngô cần 200-280 lít nước, có lượng mưa từ 500-700mm nước là đủ.

- Yêu cầu về đất: Ngô thích hợp với nhiều loại đất trong đó thích hợp nhất là đất có thành phần cơ giới nhẹ như đất phù sa ven sông ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ; loại đất có thành phần cơ giới nặng hơn như trồng ngô đông ở đồng bằng Bắc Bộ.

II. QUY TRÌNH SẢN XUẤT

1. Chuẩn bị giống

Tùy theo mục đích sử dụng mà chọn các giống ngô phù hợp, nên chọn những giống ngô ngắn ngày, có năng suất cao, có khả năng chịu mật độ, thâm canh, chịu hạn như NK4300, CP333, LVN885..., nhóm ngô nếp như HN88, HN68, TBM18...

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chuẩn bị đất

Trồng ngô thích hợp nhất là trên đất thịt nhẹ, dễ thoát nước, đủ ẩm nhưng không bị úng.

2.2. Làm đất

- Gieo hạt trực tiếp: Cày lật đất để tạo luống rộng khoảng 1,2 m, rãnh rộng 30-40 cm, sâu 20-25 cm. Dùng cuốc rạch hàng ngang trên mặt luống sâu 2-3 cm, hàng cách hàng 30 cm.

- Trồng bằng bầu ươm: Tạo luống đơn hoặc luống đôi; bầu cách bầu 25-30 cm; đối với luống đôi 2 hàng cách nhau 50-60 cm; cứ 5-7 hàng tạo 1 rãnh thoát nước.

3. Thời vụ, mật độ

- Thời vụ:

+ Vụ Xuân gieo trồng quanh tiết lập xuân từ 20/1 - 25/2;

+ Vụ Thu Đông gieo trồng từ 1-15/9;

+ Vụ Đông gieo trồng từ 20/9 - 15/10.

- Mật độ: Tùy thuộc vào thời gian sinh trưởng, đặc tính của giống ngô. Mật độ trồng từ 6-7 vạn cây/ha. Khoảng cách hàng cách hàng 60cm-70cm, cây cách cây 25cm - 30cm.

4. Kỹ thuật trồng

- Xử lý hạt giống trước khi trồng: Ngâm hạt giống trong nước sạch 8-10 tiếng sau đó đem ủ, có thể ủ cùng cát hoặc trấu (tốt nhất nên dùng cát ẩm để ủ). Sau 20-24 tiếng hạt nảy mầm. Lưu ý: Kiểm tra giá thể không để độ ẩm quá cao có thể làm thối hạt giống. Khi hạt nứt nanh là tiến hành đem gieo.

- Kỹ thuật trồng: Có nhiều hình thức gieo khác nhau, có thể gieo trực tiếp 1 hạt/hốc hoặc gieo trong bầu, khi ngô đạt từ 2-3 lá sẽ đưa ra ngoài ruộng. Đối với làm bầu chỉ nên áp dụng đối với các giống ngô có tỷ lệ nảy mầm thấp, cây còn yếu hoặc trồng trên chân đất sau lúa mùa chưa được gặt.

5. Chăm sóc

5.1. Tưới nước

Tưới nước đủ ẩm để cây sinh trưởng, phát triển thuận lợi.

5.2. Bón phân

* Lượng phân bón.

- Phân chuồng: 200-300 kg/sào hoặc 15-20 kg phân vi sinh.

- Đạm urê: 10-12 kg/sào.

- Supe lân: 12-15 kg/sào.

- Kali: 5-7 kg/sào.

* Cách bón.

- Bón lót: Bón toàn bộ phân chuồng, phân vi sinh + toàn bộ lân (bón vào rãnh hoặc vào hốc lấp 1 lớp đất mỏng rồi mới gieo hạt).

- Bón thúc: Bón làm 3 đợt:

Đợt 1: Khi ngô 3-4 lá bón 1/3 đạm + 1/3 kali

Đợt 2: Khi ngô 7-9 lá bón 1/3 đạm + 1/3 kali

Đợt 3: Bón trước trổ cờ 1/3 kali + lượng đạm còn lại

5.3. Chăm sóc

- Vun gốc kết hợp làm cỏ sau khi bón thúc đợt 1.

- Vun cao gốc kết hợp làm cỏ lần cuối cho ngô khi bón thúc lần 2.

- Tưới nước: Dựa vào nhu cầu sinh trưởng của cây tưới nước 3 lần:

+ Lần 1: Khi cây 7-9 lá tưới ngập 1/3 luống sau khi bón thúc.

+ Lần 2: Trước trổ cờ 10-15 ngày tưới ngập 2/3 luống thấm đều rồi rút cạn.

+ Lần 3: Sau thụ tinh xong tưới ngập 1/3 luống rồi rút cạn.

Sau khi cây trổ cờ phun râu ta có thể tiến hành rút 10-15% cờ trên cây xấu hoặc bẻ cờ sau khi thụ phấn xong để tập trung dinh dưỡng về bắp.

6. Quản lý sinh vật gây hại

Phòng trừ cỏ dại và sâu bệnh hại sớm, đặc biệt là: Sâu keo mùa thu, sâu đục thân, bệnh đốm lá, các bệnh sinh lý do thời tiết...

Đối với các bệnh sinh lý do rét, hạn như huyết dụ, vàng lá... cần chú ý giữ ẩm, bón phân cân đối đặc biệt là lân và kali để tăng tính chống chịu của cây.

Đối với sâu keo mùa thu: Tăng cường kiểm tra đồng ruộng, khi mật độ sâu cao sử dụng một trong các loại thuốc như: Lufen extra 100 EC, Enasin 32WP, Ratoin 5WG, Karuba WP, Bitadin WP.... để phun trừ, phun theo hàng, ướt đều cả hai mặt lá và nách lá.

Đối với sâu đục thân: Chọn và trồng giống ngô chống chịu sâu đục thân. Gieo trồng đúng thời vụ. Không trồng rải rác tạo nguồn thức ăn cho sâu tồn tại từ vụ này sang vụ khác. Bắt sâu bằng tay, ngắt ổ trứng đem tiêu hủy. Khi mật độ sâu cao, dùng một trong các loại thuốc như: Voliam Targo 063SC, Patox 95SP, Enasin 32WP hoặc thuốc dạng hạt Vibam 5H... để phun hoặc rắc vào gốc cây ngô.

Đối với bệnh đốm lá: Ngắt bỏ lá bệnh khi mới xuất hiện, khi tỷ bệnh hại cao có thể sử dụng một trong các loại thuốc như: Anvil 5SC, Tilt 250ND, Aliette 800WG, Amistar Top 325EC....

7. Thu hoạch

Thu hoạch khi ngô chín sinh lý, biểu hiện khi lá bi bao bắp chuyển sang màu vàng úa hoặc khô trắng, chân hạt đen, mặc dù thân lá vẫn xanh.

STT QUY TRÌNH: 04

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY KHOAI LANG

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Ipomoea batatas

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ: Thân lá phát triển tốt nhất ở nhiệt độ 22-28°C, củ phát triển tốt ở 22-25°C.

- Yêu cầu về độ ẩm và nước tưới:

+ Độ ẩm đất cần thiết cho sự phát triển rể nhất là giai đoạn mới trồng. Độ ẩm đất phải được giữ trong suốt giai đoạn phát triển từ 0-90 ngày. Tuy nhiên, tại thời điểm thu hoạch độ ẩm phải thấp để ngăn ngừa thối củ.

+ Nước: Cây cần nhiều nước lúc đang tăng trưởng mạnh. Tùy giai đoạn tăng trưởng, độ ẩm thích hợp nhất là 60-80% nước hữu dụng. Độ ẩm đất quá cao (>90%) cây sẽ cho nhiều rễ con, làm đất không được thoáng củ sẽ phát triển kém. Khoai lang yêu cầu đất chứa đựng độ ẩm đất cao, giai đoạn phát triển lá thì cần độ ẩm vừa phải, trong suốt 1 tháng đầu khi củ phát triển yêu cầu độ ẩm tăng lên. Thời gian gần thu hoạch yêu cầu độ ẩm đất giảm.

- Yêu cầu về đất: Đất thích hợp nhất là đất xốp, dễ thoát thủy, có sa cấu từ cát đến thịt pha cát, nhiều chất hữu cơ. Đất có độ pH từ 5.5-6.5 phù hợp cho sự phát triển của khoai. Nếu đất quá kiềm hoặc acid sẽ thích hợp cho vi khuẩn gây bệnh và ảnh hưởng xấu đến năng suất

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Các loại giống hiện nay được trồng phổ biến tại Thái Bình là Tím Nhật, Trắng Giấy, Trắng Sữa, Bí Đường, Cao Sản, khoai lang Trung Quốc... Tùy vào vùng đất, thị trường tiêu thụ mà chọn giống và quy mô sản xuất cho thích hợp.

1.2. Tiêu chuẩn giống

Trong sản xuất, khoai lang thường được trồng bằng hom. Một hom giống tốt cần có những đặc tính sau:

- Mập, mạnh, không sâu bệnh, có nhiều mắt (đốt). Trung bình hom tốt dài khoảng 25-30 cm, phải có từ 5-7 mắt. Hom có lóng dài, ít mắt sẽ cho năng suất kém.

- Vị trí hom: Chọn hom ngọn và hom giữa để làm giống vì sẽ cho năng suất cao, hom gốc không nên chọn vì dễ nhiễm sâu bệnh và cho năng suất thấp.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Đất thích hợp nhất đối với cây khoai lang là đất cát pha, có thành phần cơ giới nhẹ, tơi xốp, dễ thoát nước và có tầng canh tác dày.

2.2. Làm đất

Đất được cày xới kỹ 2 lần, xới lần 1 xong phơi đất vài ngày cho đất thật khô, sau đó xới lần 2 với độ sâu khoảng 15-20 cm và dọn sạch cỏ. Sau khi làm đất tiến hành lên luống.

3. Thời vụ trồng và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Trồng vào các thời điểm trong năm như sau: Vụ chính trồng vào khoảng tháng 9 - 10 (có thể trồng muộn vào đầu tháng 11 đối với những giống ngắn ngày) hoặc từ tháng 2-3 trong năm.

3.2. Kỹ thuật trồng

- Mật độ trồng:

Khoai lang Nhật: Mật độ 10.000-12.000 cây/ha, khoảng cách trồng 30-40 cm x 80-100cm.

Khoai lang Trung Quốc: Mật độ 12.000-15.000 cây/ha, khoảng cách trồng 30-40 cm x 80-100 cm

- Kỹ thuật trồng:

* Đất cát:

+ Luống rộng từ 1,2 - 1,5 m, cao từ 0,45 - 0,5 m.

+ Dây khoai trồng cắt đoạn 1 và 2 với độ dài 30 - 35 cm.

+ Lấp dây trồng dày hơn 10 cm.

* Đất thịt nhẹ:

+ Luống rộng 1,2 - 1,3 m, cao 0,1 - 0,45 m.

+ Dây khoai trồng cắt đoạn 1 và 2 với độ dài 25 - 30 cm.

+ Lấp dây trồng từ 7 - 10 cm.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Tùy vào từng điều cụ thể. Tốt nhất đưa nước vào rãnh từ 1/3 đến 1/2 độ cao của luống. Thời điểm tưới nước chia làm 3 lần: lần 1 sau trồng 1 tuần, lần 2 sau trồng 40-45 ngày, lần 3 sau trồng từ 80-90 ngày.

4.2. Bón phân

Bón lót phân chuồng khối lượng 8.000-10.000 kg/sào, NPK Lâm Thao: 200 - 300 kg/sào; bón thúc NPK Lâm Thao làm 2 đợt mỗi đợt 350-400 kg/sào.

4.3. Chăm sóc

Sau khi trồng 20-25 ngày thì tiến hành xới đất, làm sạch cỏ và kết hợp bón phân. Đồng thời vun nhẹ vào gốc cây, kết hợp bấm ngọn. Sau khi trồng 40-45 ngày, xới đất, làm sạch cỏ kết hợp bón phân và vun nhẹ. Thường xuyên giữ đất ẩm, độ ẩm thích hợp khoảng 65-80%.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Bọ hà khoai lang (Cylas formicarius Fabr.)

- Dùng bẫy pheromone: Sử dụng bẫy dẫn dụ giới tính pheromone diện rộng có tác dụng thu hút bọ hà trưởng thành rất tốt, bẫy pheromone phát huy hiệu quả tốt trong bán kính dưới 100m.

- Sử dụng nấm trắng để nấm ký sinh gây bệnh cho bọ hà. Các loại thuốc hóa học có thể sử dụng như: Lorsban 40EC, Vitashield 40EC, Hopsan 75EC, ....

Lưu ý: Sau vài vụ trồng nên luân canh với cây lúa hay rau màu khác. Sau khi thu hoạch gom toàn bộ dây khoai, đặc biệt là những củ bị bọ hà đưa ra khỏi ruộng tiêu hủy để hạn chế phát sinh vụ sau.

5.2. Sâu đục củ khoai lang (Nacoleia sp)

Sâu đục củ khoai lang có thể xuất hiện và gây hại trong suốt giai đoạn phát triển củ. Thời điểm sâu gây hại nặng nhất là giai đoạn củ vừa mới hình thành và giai đoạn củ chuẩn bị thu hoạch.

Quản lý: Áp dụng các biện pháp tổng hợp. Có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu nhóm Abamectin, Azadirachtin, Emamectin hoặc các loại thuốc Virtako 40WG, Dupont Prevathon 5SC...

5.3. Bệnh thối thân, vàng lá do nấm Fusarium

Vệ sinh ruộng khoai thường xuyên, nhất là những dây nhiễm bệnh, xử lý hom giống và xử lý đất trước khi trồng bằng các loại thuốc trừ nấm bệnh như: Tilt Super 300ND, Ridomil Gold...

6. Thu hoạch

Khi cây khoai lang có biểu hiện ngừng sinh trưởng, các lá phần góc ngả màu vàng, bới kiểm tra thấy vỏ củ nhẵn, ít nhựa thì tiến hành thu hoạch. Thu hoạch vào những ngày khô ráo, không làm tổn thương xây xát, bong vỏ ảnh hưởng đến mẫu mã và làm giảm giá trị sản phẩm./.

STT QUY TRÌNH: 05

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY KHOAI TÂY

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Solanum tuberosum

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ: Khoai tây là cây ưa lạnh, phát triển tốt nhất trong điều kiện 18-20°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây khoai tây cần độ ẩm giai đoạn cây con để cây sinh trưởng thuận lợi. Giữ độ ẩm đất khoảng 75 - 80 % độ ẩm tối đa đồng ruộng.

- Yêu cầu về đất: Cây khoai tây thích hợp với chân đất tơi xốp, đất cát pha, đất thịt nhẹ, đất phù sa ven sông, chủ động tưới tiêu.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

- Giống được chọn để trồng phải là giống sạch bệnh và đã được xử lý theo các bước trên trước khi đem ra trồng.

- Một số giống khoai tây được trồng phổ biến tại Thái Bình: Giống khoai tây Đức (giống Marabel, Solara, Atlantic), khoai tây Hà Lan (giống Diamant), giống khoai tây Trung Quốc...

1.2. Chuẩn bị củ giống

- Lượng giống khoảng 1.500 kg/ha.

- Củ giống được đem cắt phải có độ trẻ về sinh lý. Tốt nhất là dùng củ giống từ nguồn nhập khẩu hoặc củ giống được bảo quản trong kho lạnh ở điều kiện 4°C.

- Củ giống phải có khối lượng ít nhất từ 50 g/củ trở lên mới đem cắt.

- Củ giống được mang ra cắt phải hết thời gian ngủ nghỉ (đã phát mầm).

1.3. Chuẩn bị vật liệu và xử lý dao cắt

- Vật liệu xử lý: Khi áp dụng cắt củ giống thì việc xử lý dao cắt phải rất chú ý; có thể xử lý dao bằng cồn công nghiệp, lửa đèn cồn hay lửa ngọn nến hoặc nước đun sôi.

- Dao cắt: Phải sắc và mỏng, không được dùng dao có bản dày, để tránh làm dập nát tế bào ở chỗ cắt.

- Sau mỗi lần cắt nhất thiết phải xử lý lại dao cắt để tránh lây lan bệnh từ củ bị bệnh sang củ sạch bệnh.

1.4. Phương pháp và tiêu chuẩn miếng cắt

- Cắt dọc củ theo chiều của mầm đỉnh với tiết diện miếng cắt phải là nhỏ nhất, để tránh gây thương tổn không cần thiết.

- Cắt củ giống phải tuân thủ tuyệt đối theo phương pháp cắt dính, nghĩa là miếng cắt không rời hẳn ra mà còn dính lại khoảng 2 - 3 mm.

- Cắt củ xong, phải úp ngay hai miếng cắt còn dính lại với nhau (như trước khi cắt) rồi xếp vào khay đựng hoặc rổ, rá và không được cho vào bao tải ẩm ướt.

- Không cần xử lý củ giống sau cắt với bất kỳ loại hoá chất nào.

- Để đảm bảo năng suất khoai tây, mỗi miếng cắt phải có ít nhất 2 mầm trở lên.

- Mỗi củ giống chỉ nên cắt đôi, không nên cắt 3 hay 4.

2. Làm đất

- Cày bừa làm nhỏ đất, vệ sinh đồng ruộng để hạn chế sâu bệnh.

- Lên luống: Có thể trồng hàng đơn hoặc hàng đôi. Chiều cao luống 20 - 25 cm, rãnh 20 - 25 cm.

Luống đơn: Rộng 70 - 80 cm.

Luống đôi: Rộng khoảng 120 - 140 cm.

3. Thời vụ, kỹ thuật trồng

- Thời vụ:

+ Vụ Đông Xuân sớm trồng từ 15/10 - 15/11;

+ Vụ Xuân trồng từ tháng 12, thu hoạch vào đầu tháng 3 năm sau.

- Mật độ trồng: Trồng 40.000-50.000 cây/ha.

- Kỹ thuật trồng: Đặt củ giống so le nhau, nằm ngang và mầm khoai hướng lên trên. Chú ý không để củ giống tiếp xúc với phân, nhất là phân hóa học. Dùng đất bột, mùn, trấu phủ kín củ giống một lớp mỏng, có thể dùng rơm rạ phủ lên toàn bộ mặt luống khoảng 7 - 10 cm.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Tưới nước: Sau khi trồng giữ đủ ẩm để giúp cây mọc đều. Tưới nước sau trồng được 25 - 30 ngày, giúp tia củ ra nhiều làm tăng số lượng củ. Tưới giai đoạn sau trồng khoảng 50 - 55 ngày, để cung cấp đủ nước giúp củ phình to.

Lưu ý: Cây khoai tây là cây “chân ẩm đầu khô” nên sử dụng biện pháp tưới rãnh, sau đó phải tháo đi ngay không được để rãnh đọng nước. Dừng tưới nước sau trồng 60 - 65 ngày.

4.2. Bón phân

- Lượng bón cho 1 ha: 13.500-14.000 kg phân chuồng hoai mục; đạm nguyên chất 150 kg; lân nguyên chất 150 kg; kali nguyên chất 180 kg.

Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng phân chuồng tươi; nếu đất ướt không bón lót phân đạm, sau khi cây đã mọc lên khỏi mặt đất dùng lượng đạm này hòa loãng để tưới cho cây.

4.3. Chăm sóc

- Chăm sóc đợt 1: Khi cây cao 15 - 20cm thì xới nhẹ, làm sạch cỏ, bón phân thúc đợt 1 rồi vun luống.

- Chăm sóc đợt 2: Sau chăm sóc đợt 1 khoảng 15 - 20 ngày, tiến hành xới nhẹ, làm cỏ và vun luống lần cuối.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu xám (Agrotis ipsilon): Sâu xám phát sinh nhiều trong điều kiện thời tiết lạnh, độ ẩm cao. Sâu xám thường cắn ngang gốc ở thời kỳ cây còn nhỏ.

Biện pháp phòng trừ: Ngoài biện pháp phòng trừ tổng hợp, có thể dùng Basudine hạt để xử lý đất hoặc dùng Nuvacron nồng độ 0,15%; Sumicidin 0,1% phun vào buổi chiều sau trồng.

5.2. Nhện trắng (Acrapis): Nhện trắng thường xuất hiện và gây hại khi thời tiết ấm, tập trung ở mặt dưới lá non, ngọn cây; chích hút dịch làm cho lá và ngọn quăn lại. Dùng Supracide 40EC hoặc Pegrasus để phun phòng trừ.

5.3. Bệnh virus xoăn lùn: Do virus Y gây ra, đây là loại bệnh phổ biến ở Việt Nam. Khi cây có triệu chứng lá bị xoăn lại, cây còi cọc thấp lùn xuống, phiến lá có màu xanh đậm xen kẽ xanh nhạt trông không bình thường...tiến hành nhổ bỏ, kết hợp rắc vôi tránh lây lan ra đồng ruộng.

5.4. Bệnh héo xanh (Pseudomonas solanacearum): Bệnh héo xanh do vi khuẩn Ralstonia solanacearum gây nên. Đây là loại bệnh nghiêm trọng phổ biến ở vùng nhiệt đới nóng ẩm và lây lan nhanh.

Biện pháp phòng trừ: Sử dụng củ giống sạch bệnh, không bón phân tươi và nhổ bỏ cây bệnh; luân canh với lúa nước, không nên trồng khoai tây ở những ruộng mà vụ trước trồng cây họ cà (khoai tây, cà chua, cà hoặc thuốc lá...).

5.5. Bệnh mốc sương (Phytophthora infestans): Do nấm Phytophthora infestans gây nên. Khi nhiệt độ xuống thấp từ 15 - 18°C có mưa phùn kéo dài, trời nhiều mây mù, độ ẩm không khí cao thường phát sinh bệnh mốc sương.

Biện pháp phòng trừ: Kiểm tra đồng ruộng và phun phòng đều trên 2 bề mặt của lá bàng thuốc Bordeaux nồng độ 1% hoặc Ridomil Mancozeb 72W; Zineb pha 25 - 30 gam/1 bình 10 lít.

6. Thu hoạch

Thu hoạch khoai tây ở thời điểm phù hợp khi thấy lá vàng, già. Thu đến đâu phơi củ đến đó để làm ráo vỏ củ. Loại bỏ củ dị hình, củ sâu bệnh, củ sứt sẹo, phân loại các cỡ củ và để nơi thoáng mát./.

STT QUY TRÌNH: 06

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY ĐẬU TƯƠNG

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Glycine max

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ: Đậu tương thích hợp với nhiệt độ từ 25-30°C.

- Yêu cầu về độ ẩm: Tùy từng giai đoạn sinh trưởng mà cây có yêu cầu về độ ẩm khác nhau: Giai đoạn nảy mầm độ ẩm khoảng 75-80%; giai đoạn cây con 50-60%; ra hoa, kết quả: 70-80%; giai đoạn chín: 35-50%.

- Yêu cầu về đất trồng: Cây đậu tương phù hợp với nhiều loại đất khác nhau.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

Chọn các loại giống đậu tương cho phù hợp với điều kiện môi trường, nhu cầu sử dụng. Có thể lựa chọn các giống DT84, ĐT12, ĐT26...

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Có thể trồng trên nhiều loại đất khác nhau, tốt nhất là loại đất có thành phần cơ giới nhẹ hoặc trung bình, giữ ẩm và thoát nước tốt.

2.2. Làm đất

- Đất phải được cày bừa kỹ, sạch cỏ dại.

- Đối với đất chuyên màu: Lên luống rộng 100 cm, cao 20 - 25 cm, rạch 2 hàng. Khoảng cách giữa 2 hàng là 40 cm. Rãnh thoát nước rộng 30 - 35 cm.

- Trên đất sau lúa mùa: Áp dụng biện pháp không làm đất, gieo hạt vào gốc rạ hoặc gieo vãi có làm đất; cày tạo rãnh thoát nước với băng rộng 2 - 3 m.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

- Vụ Xuân: Gieo từ 15/1 đến 15/3;

- Vụ Hè gieo từ 10/7 đến 25/7;

- Vụ Đông gieo từ 1/9 đến 5/10.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

* Mật độ, khoảng cách: Tùy theo thời gian sinh trường, đặc điểm sinh thái của các giống gieo với mật độ khác nhau. Giống có thời gian sinh trưởng ngắn (70 - 90 ngày) gieo dày 35 - 50 cây/m²; giống có thời gian sinh trưởng trung bình (90 - 100 ngày) gieo mật độ vừa phải 25 - 40 cây/m²; giống có thời gian sinh trưởng dài (trên 100 ngày) gieo thưa hơn 20 - 35 cây/m².

* Cách gieo

- Gieo vãi: Áp dụng với ruộng cao, đất chỉ cần cày lên là có thể gieo vãi. Lượng giống 80 - 90 kg/ha, khi gieo đất phải đủ ẩm (ướt như đất chuẩn bị gieo mạ). Chia hạt cho từng luống hoặc băng để rắc cho đều, sau khi gieo tiến hành phủ hạt và chuẩn bị lối thoát nước cho ruộng.

- Gieo theo hàng (tra rạch): Gặt sát gốc rạ, sau đó tạo rãnh thoát nước bằng cày, cuốc, các rãnh cách nhau 1,5 m (bằng bề ngang luống). Tạo rạch ngang luống, sâu 2 - 3 cm, các rạch cách nhau 30 - 35 cm và tra hạt vào rạch, hạt cách hạt 3 - 5 cm.

* Tỉa, dặm: Khi cây có 1 -2 lá thật, kiểm tra tỉa bỏ các cây còi cọc, cây sâu bệnh, chỉ để lại 1 - 2 cây đậu khỏe/khóm. Dặm cây mới vào những chỗ cây bị chết, héo.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Cần giữ độ ẩm đồng ruộng thường xuyên 65 - 70% độ ẩm tối đa. Tưởi nước vào các thời kỳ 2 - 4 lá thật, trước khi ra hoa, hình thành quả và quả trưởng thành. Tưới rãnh ngập 2/3 luống để ngấm đều, sau đó tháo cạn.

4.2. Bón phân

Lượng bón cho 1 ha: Phân chuồng hoai mục 10.000- 12.000 kg; đạm nguyên chất: 40 kg; lân nguyên chất 90 kg; kali nguyên chất 80 kg; vôi bột 400 -500kg.

4.3. Cách bón

Toàn bộ phân hữu cơ, phân lân nên trộn đều rồi ủ vài ngày trước khi bón để tăng hiệu quả sử dụng phân. Vôi bột bón lên mặt luống khi làm đất.

- Bón lót toàn bộ phân chuồng hoai mục (hoặc hữu cơ vi sinh) + toàn bộ phân lân + 1/3 lượng đạm + 1/3 lượng kali trước lúc bừa lần cuối.

- Bón thúc lần 1: 1/3 lượng đạm + 1/3 lượng kali khi cây có 2 - 3 lá thật.

- Bón thúc lần 2: Bón lượng còn lại khi cây có 5 - 6 lá thật, kết hợp làm cỏ và vun xới. Lưu ý: Những vùng đất chua nên bón phân lân nung chảy.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu xám (Agrotis ipsilon)

Phòng trừ bằng cách làm đất kỹ để diệt nhộng và sâu non, có thể dùng thuốc hoá học trừ diệt sâu non, bắt vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát nếu mật độ thấp. Mật độ cao sử dụng các loại thuốc như: Sugadan 30G, Vifuran 3G,... theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

5.2. Sâu đục quả (Etiella zinckenella)

Áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp, khi bị nặng dùng thuốc hóa học để phòng trừ như Prevathon 5SC, Voliamtago... nồng độ và liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

5.3. Bệnh lở cổ rễ

Tác nhân gây bệnh: Do nấm Rhizoctoniasolani Kuhn gây ra. Cây bị bệnh ở cổ rễ có lớp sợi trắng, cây bị vàng úa và bị chết.

Biện pháp phòng trừ: Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng các loại thuốc trừ nấm. Dùng các loại thuốc hoá học như Anvil 5SC, Score 250EC, Cavil 50SC... phun theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

5.4. Bệnh gỉ sắt

Tác nhân gây bệnh: Do nấm Phakopsora sojae (Henn) gây ra. Cây bị bệnh xuất hiện đốm nâu ở mặt dưới lá, đốm có dạng tròn hoặc dạng có góc cạnh hoặc bất dạng, có màu nâu vàng hoặc nâu đỏ như màu rỉ sắt hoặc nâu đen.

Biện pháp phòng trừ: Phòng trừ bằng cách chọn giống chống chịu bệnh và bố trí thời vụ thích hợp. Sử dụng các loại thuốc như: Callihex 5SC, Cavil 50SC,... theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

6. Thu hoạch

Khi trên cây có 80 - 85% quả chín (trên 2/3 số quả chuyển sang màu vàng sẫm). Thu hoạch vào ngày thời tiết nắng ráo để tiện vận chuyển và phơi./.

STT QUY TRÌNH: 07

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY LẠC

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Arachis hypogaea L.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp nhất 23 -27°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Tùy từng giai đoạn sinh trưởng mà cây có yêu cầu về độ ẩm khác nhau: Giai đoạn nảy mầm độ ẩm khoảng 75-80%; giai đoạn cây con 60 -65 %; ra hoa, kết quả: 70-80%.

- Yêu cầu về đất: Đất thích hợp để trồng lạc là cát pha, thịt nhẹ, đất cát ven biển chủ động tưới và tiêu nước.

II. QUY TRÌNH SẢN XUẤT

1. Chuẩn bị giống

Chọn giống sạch bệnh, hạt đều, phù hợp với điều kiện môi trường và mục đích sử dụng và thương mại.

2. Làm đất

Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch cỏ. Cày sâu 20 - 25 cm, bừa nhỏ làm cho đất tơi xốp, lên luống, rạch hàng, bón vôi. Chia luống rộng 75 - 80 cm cả rãnh, luống cao 20 - 25 cm, đảm bảo mặt luống rộng 45 - 50 cm, gieo 2 hàng dọc theo chiều dài luống, cách mép rãnh 10 - 15 cm.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

- Thời vụ:

+ Vụ Xuân gieo từ tháng 2 đến 10/3;

+ Vụ Hè Thu gieo trong tháng 7 - 8.

- Mật độ: Lượng giống khoảng 220 kg/ha. Khoảng cách trung bình từ 33 - 35 cây/m², hàng cách hàng: 25 - 28 cm, cây cách cây 10 - 12 cm.

- Kỹ thuật gieo trồng: Gieo thành hàng, gieo hạt ở độ sâu từ 3-4 cm. Sau khi gieo lấp lớp đất mỏng lên hạt.

4. Bón phân

- Lượng bón cho 1 ha: Phân chuồng hoai mục 10.000- 12.000 kg; đạm nguyên chất: 46 kg; lân nguyên chất 120 kg; kali nguyên chất 90 kg; vôi bột 400 -500kg.

- Cách bón: Bón lót toàn bộ lượng phân chuồng + lân và ½ lượng vôi bột trước khi bừa đất lần cuối (nếu có che phủ nilon: Đạm và kali trộn đều bón trước khi lên luống, rạch hàng); 1/2 lượng vôi bột còn lại bón sát gốc lúc lạc đâm tia.

5. Chăm sóc

Xới xáo (lạc trồng không che phủ nilon) xới lần 1 (phá váng): Khi cây có 2 - 3 lá thật (sau mọc 10 - 12 ngày). Xới lần 2: Khi cây có 6 - 7 lá thật (trước khi ra hoa). Bón thúc đạm 11 và kali lần 2, sau đó xới sâu 5 - 6 cm vừa có tác dụng vùi phân vừa có tác dụng làm đất tơi xốp. Lưu ý, không vun gốc. Xới cỏ lần 3 kết hợp vun gốc sau khi hoa rộ 7 - 10 ngày, kết hợp bón vôi. Lưu ý: Trồng lạc theo kỹ thuật che phủ nilon không cần xới xáo, làm cỏ nhưng cũng chú ý vét cỏ rãnh nếu có.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.7. Sâu xám

Biện pháp phòng trừ:

- Cày ải phơi đất 2 tuần trước khi trồng để diệt trứng và nhộng hoặc cho nước ngập vào ruộng, ngâm khoảng 1 ngày đêm sau đó tháo cạn, để ráo ruộng trước khi gieo trồng.

- Mật độ sâu thấp có thể bắt sâu bằng tay vào buổi sáng sớm hay chiều tối bằng cách bới đất quanh gốc cây bị sâu cắn để bắt sâu.

- Dùng bẫy bả chua ngọt để bẫy bướm.

5.2. Sâu xanh da láng

Biện pháp phòng trừ:

- Bảo vệ các loài thiên địch của sâu hại như ong, ruồi ký sinh bằng cách hạn chế sử dụng thuốc hoá học hoặc chỉ dùng khi mật độ sâu quá cao.

- Sử dụng các chế phẩm nấm (như nấm lục cương, nấm bạch cương); chế vi khuẩn BT để phun vào các buổi chiều mát.

- Có thể sử dụng luân phiên các loại: Atabron 5EC; Cascade 5EC + Mimic 20F; Dipel 3.2WP + Cascade 5EC, Mimic 20F + SeNPV; Dipel 3.2 WP+ SeNPV.

5.3. Bệnh héo cây con

Biện pháp phòng trừ:

- Xử lý hạt bằng thuốc hoá học trước khi gieo như: Vicarben 50 WP, Rovral 750 WP, Thiram (liều lượng 3gam/1 kg hạt) hoặc dùng chế phẩm Trycoderma (trộn với phân chuồng/phân hữu cơ vi sinh bón vào đất trước khi gieo) sẽ mang lại hiệu quả phòng trừ cao.

- Phòng ngừa bằng các loại thuốc đặc hiệu như Amistar 250SC, Validacin, Bonanza...phun 7 - 10 ngày/lần theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

5.4. Bệnh héo xanh vi khuẩn

Biện pháp phòng trừ: Cho đến nay, việc sử dụng thuốc hoá học để phòng trừ chưa đem lại hiệu quả. Vì vậy, trên những chân đất có nguồn bệnh nặng, cần phải luân canh cây lạc với các cây trồng khác không cùng ký chủ của vi khuẩn héo xanh như lúa, ngô, mía. Vệ sinh đồng ruộng, vùng đất xung quanh cây bị bệnh, thu lượm cây bị bệnh, đốt hoặc đào hố sâu xử lý. Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất là dùng giống kháng bệnh để trồng.

6. Thu hoạch

Thu hoạch đúng độ chín, khi quả già đạt 80 - 85% tổng số quả/cây là tốt nhất. Chọn ngày nắng ráo để thu hoạch. Sau khi nhổ, lạc cần được tách quả và phơi ngay để giảm tỷ lệ bệnh hại quả đặc biệt là bệnh mốc vàng. Trong trường hợp chưa tách quả được ngay thì chặt thân, để lại gốc dài khoảng 20 - 25 cm, phơi cả gốc. Trong quá trình phơi kiểm tra thủ công bằng cách bóc hạt, sau đó dùng 2 đầu ngón tay về nhẹ hạt, thấy tróc vỏ lụa là được hoặc dùng máy đo xác định độ ẩm hạt./.

STT QUY TRÌNH: 08

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY CẢI XANH

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Brassicaceae.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Hầu hết rau cải đều sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 18 - 22°C. Hạt có thể nảy mầm ở 15 - 20°C, ở nhiệt độ 20 - 25°C hạt nảy mầm thuận lợi.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cải xanh, cải ngọt, xà lách là các cây ưa ẩm, độ ẩm đồng ruộng từ 70 - 85%, độ ẩm không khí từ 65 - 75% thích hợp nhất cho phát triển thân lá.

- Yêu cầu về đất: Ưa đất thịt nhẹ, cát pha, tốt nhất là đất phù sa bồi, pH từ 5,6-6,0.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng hạt giống cải ăn lá khoảng 1,2-1,5kg/ha (khoảng 43-54 gram/sào bắc bộ)

- Hiện nay, tại Thái Bình có một số giống cải xanh mỡ, cải ngọt, cải canh, cải ngồng, cải chíp...

- Chọn giống có tỷ lệ nảy mầm cao, chống chịu sâu bệnh hại tốt, phù hợp với điều kiện môi trường.

2. Chuẩn bị đất

Chọn đất trồng có độ pH từ 6 - 6,5 đất giàu mùn (hàm lượng hữu cơ từ 1,5 - 2,5%). Nơi trồng rau sạch phải xa nguồn gây ô nhiễm. Đất trồng phải đảm bảo tưới tiêu chủ động.

2.2. Làm đất

Làm đất kỹ, nhỏ, tơi xốp; lên luống rộng 1,0 - 1,2 m, rãnh luống 0,2 - 0,3 m, cao 0,2 - 0,25 cm. Rắc phân chuồng mục từ 1,5- 2 kg/m². Nếu không có phân chuồng mục có thể thay bằng phân lân hữu cơ vi sinh, lượng dùng cho 1 ha từ 2.700 - 3.000 kg trộn đều với đất.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ

Các loại cải ăn lá do có thời gian sinh trưởng ngắn, từ 25 - 45 ngày sau gieo cho thu hoạch, có thể được trồng quanh năm nếu áp dụng biện pháp che chắn (lưới, vòm che...) hoặc trồng vào 2 thời vụ chính:

- Vụ Đông Xuân: Gieo từ tháng 8 đến tháng 12.

- Vụ Xuân Hè: Gieo từ tháng 2 đến tháng 5.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Bước 1: Thực hiện quá trình ngâm hạt đúng cách trong nước ấm từ 4-5h.

Bước 2: Khi hạt giống đã được ngâm vớt ra để khô ráo, tiến hành gieo với mật độ phù hợp, sau đó phủ lớp đất mịn lên trên bề mặt.

Bước 3: Tưới nước đủ ẩm để nảy mầm.

4. Chăm sóc

- Tưới nước 2 Iần/ngày không để bị ngập úng. Nên tưới vào thời điểm sáng sớm và chiều muộn. Tuyệt đối không được tưới nước cho cây vào lúc trời nắng nóng gay gắt.

4.2. Bón phân

Tùy từng loại rau cải, sử dụng lượng phân bón cho 1ha như sau:

Bón lót phân chuồng hoai mục khoảng 12.000 kg + 120 kg super lân.

Bón thúc lần 1: 40 kg đạm ure+ 40 kg kali.

Bón thúc lần 2: 40 kg đạm ure+ 50 kg kali.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Bọ nhảy

Có thể sử dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp đối với bọ nhảy như vệ sinh đồng ruộng, phơi ải, che phủ bạt nilon, luân canh với cây trồng khác họ cải...

Dùng chế phẩm nấm Trichoderma cho hiệu quả cao, có thể dùng các loại thuốc Hopsan, Polytrin.

5.2. Sâu khoang: Có thể trừ bằng các loại thuốc có nguồn gốc Pyrethroid hoặc dùng các loại chế phẩm vi sinh như NPV, Vi-BT hoặc thảo mộc: Rotenone, Neem.

5.3. Sâu tơ: Sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc BT như Delfin Dipel, Aztron, Biocin... hoặc dùng các thuốc có gốc Abamectin, gốc Pyrethroid... và nên dùng luân phiên các loại thuốc.

5.4. Ruồi đục lá: Có thể dùng thuốc Ofunak, Scout...

5.5. Bệnh: Với bệnh chết cây con, thối bẹ dùng Moceren, Ridonmyl MZ; với bệnh thối nhũn dùng các loại thuốc như Kasuran, Kanamin.

6. Thu hoạch

Khi ruộng rau cải đã được khoảng 30 ngày tuổi, các cây phát triển đồng đều, thân mập, cây đạt từ 35-40cm, có thể thu hoạch. Tùy từng loại cụ thể, có phương pháp thu hoạch và bảo quản khác nhau để đảm bảo chất lượng rau, không bị dập nát.

STT QUY TRÌNH: 09

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY DƯA CHUỘT

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Cucumis sativus

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp để cây dưa chuột sinh trưởng và phát triển từ 20-30°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Yêu cầu độ ẩm đất của dưa chuột rất lớn, chịu hạn rất yếu, thiếu nước cây sinh trưởng kém và tích lũy chất cucurbitaxin làm quả trở nên đắng.

- Yêu cầu về đất: Cây dưa chuột ưa đất màu mỡ, giàu chất hữu cơ, đất tơi xốp, độ pH từ 5,5 - 6,8 và tốt nhất từ 6 - 6,5.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng hạt giống dưa chuột 700-1000 gram/ha (25,2gram- 36,1gram).

- Một số giống dưa chuột trồng phổ biến tại Thái Bình, sử dụng hạt giống lai F1 của một số công ty như: Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Phú Điền, Công ty Cổ phần hạt giống Tre Việt; giống dưa chuột chịu nhiệt...

2. Chuẩn bị đất

- Đất màu mỡ, giàu chất hữu cơ, đất tơi xốp, độ pH từ 5,5 - 6,8 và tốt nhất từ 6 - 6,5. Chọn đất vụ trước không trồng họ bầu bí (dưa chuột, dưa hấu, bí rợ...) là tốt nhất.

- Đất phải cày bừa kỹ cho tơi xốp, làm sạch cỏ, trồng vào mùa mưa phải lên luống cao 20 - 25 cm và đào rãnh thoát nước tốt. Luống trồng có thể phủ nilon để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại. Làm luống rộng 1m, rãnh 30 cm.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

- Vụ Đông Xuân (thời vụ trồng từ tháng 11 năm trước đến tháng 2 năm sau): Sử dụng các nhóm giống nếp, lai nếp như nếp số 1, nếp địa phương, nếp lai...

- Vụ Hè Thu (trồng từ tháng 4 đến tháng 7): Sử dụng các nhóm giống chịu nhiệt như Hoa Sen 118, VL 103, Tre Việt 108, TV109, TV110, Kichi, ...

- Vụ Thu Đông (trồng từ tháng 8 - tháng 11): Chủ yếu sử dụng các nhóm giống ưa mát như HTM 178, PC1, PC4, Sakura, Dưa chuột Tre Việt, Kichi,...

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Trồng hàng x hàng 60cm; cây x cây 40 - 45cm. Mật độ trồng 1000 - 1.200 cây/sào. Tránh trồng quá dày dễ phát sinh sâu, bệnh hại. Có thể gieo hạt trực tiếp trên ruộng hoặc làm bầu ươm cây khi cây con được 2-3 lá thật thì trồng ra ruộng, khi trồng tránh làm vỡ bầu cây.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Sử dụng nguồn nước không bị ô nhiễm, nước giếng khoan, nước suối đầu nguồn, không sử dụng nước thải, nước ao tù, ứ đọng lâu ngày.

Tưới nước là biện pháp cần thiết để tăng năng suất. Nếu độ ẩm đất thấp hơn 70% cần tiến hành tưới cho dưa chuột để đảm bảo đất có độ ẩm 85-90%.

4.2. Bón phân

Tăng cường sử dụng phân hữu cơ ủ hoai mục bón để bón lót. Không bón các loại phân chuồng chưa ủ hoai, phân tươi pha nước để tưới.

Kết hợp giữa tưới nước với bón thúc ở 3 thời kỳ:

+ Lần 1: Sau khi cây bén rễ hồi xanh.

+ Lần 2. Khi cây bắt đầu ra hoa cái.

+ Lần 3: Sau khi thu quả đợt đầu.

* Lượng phân bón:

- Phân chuồng hoai mục: Số lượng 20.000 - 30.000kg/ha; bón lót 100%

- Đạm: Số lượng 120kg/ha; bón thúc: lần 1: 20%, lần 2: 40%, lần 3: 40%

- Lân: số lượng 90kg/ha; bón lót: 50%; bón thúc: lần 1: 25%, lần 2: 25%

- Kali: Số lượng: 120kg/ha; bón lót: 30%; bón thúc: lần 1: 10%, lần 2: 30%, lần 3: 30%.

4.3. Cắt tỉa, làm giàn

- Thường xuyên ngắt lá già, lá bệnh để cho ruộng thông thoáng, giảm thất thoát dinh dưỡng.

- Làm giàn: Sau khi bón thúc lần 2 có thể tiến hành làm giàn, dùng cọc dài khoảng 2,5m, cắm hình chữ A sau đó phủ lưới nilon có mắt lưới rộng 20cm lên dàn để cho dưa leo. Thường xuyên buộc thân dưa vào dàn để dây và trái sau này không bị tuột xuống. Dùng dây nilon căng ngang và dọc theo dàn, nhiều tầng để tua cuốn dây dưa có nơi bám chắc chắn.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Các đối tượng sâu hại chính trên dưa chuột như sâu vẽ bùa, sâu khoang, sâu xám, bọ trĩ, bọ phấn, bọ dưa, sâu ăn lá. Bệnh hại như bệnh lở cổ rễ, thán thư, sương mai, phấn trắng, khảm virus.

* Biện pháp phòng trừ: Phòng trừ tổng hợp

- Luân canh cây trồng;

- Chọn giống chống chịu;

- Vặt bỏ, thu gom, tiêu hủy lá già, lá bệnh trên ruộng;

- Bón phân, tưới nước cân đối, hợp lý theo nhu cầu của cây;

- Thường xuyên thăm ruộng, phát hiện sớm và phòng trừ kịp thời các đối tượng gây hại theo hướng dẫn của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật.

6. Thu hoạch

Khi quả dưa chuột có đường kính đạt 2,5 cm trở lên, da căng bóng thì có thể thu hoạch được, Tùy thuộc vào thực tế có thể thu hoạch 1-3 ngày/lần./.

STT QUY TRÌNH: 10

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY BÍ ĐỎ

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Cucurbita spp.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp sinh trưởng phát triển từ 25-30°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Bí đỏ là cây cần độ ẩm cao, nhưng chịu úng kém.

- Yêu cầu về đất: Đất trồng bí đỏ cần tơi xốp, giầu mùn và thoát nước tốt.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Chọn quả bí đỏ già, quả to, không sâu bệnh để làm giống.

- Tùy theo mục đích trồng để chọn giống: Nếu trồng lấy quả thì chọn giống có quả to, thịt dày, vị ngọt như bí hồ lô, bí đỏ tròn. Nếu trồng để lấy hạt thì chọn các giống có nhiều hạt, hạt to, đều như bí đỏ hạt dưa.

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Bí đỏ có khả năng chịu hạn rất tốt, chịu úng kém nên cần chọn ruộng trồng bí ở nơi cao ráo, dễ tưới tiêu. Trước khi trồng bón 20 kg vôi bột để xử lý nấm bệnh.

- Làm đất: Trồng không cắm dàn làm luống rộng 3,5 m - 4 m, trồng hai hàng trên luống, hàng cách hàng 2,5 m - 3 m, hốc cách hốc 0,5 m, mỗi hốc 2 cây. Chỉ cần làm đất hai bên mép luống, mỗi bên rộng 80 cm để trồng hai hàng.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

- Thời vụ: Thời gian sinh trưởng khoảng 85 - 100 ngày.

+ Vụ Đông Xuân gieo từ 1/12 - 15/1;

+ Vụ Thu Đông gieo từ 20/8 - 25/9.

- Kỹ thuật gieo:

Xử lý hạt giống: Ngâm hạt trong nước ấm từ 50 - 54°C (3 sôi, 2 lạnh) từ 5 - 6 tiếng, sau đó rửa sạch nhớt, để khô, gói ủ hạt vào mảnh vải ẩm khoảng 36 giờ. Khi hạt nứt nanh thì đem gieo vào bầu, mỗi bầu gieo 01 hạt (gieo dự phòng khoảng 10 - 15% số bầu).

Gieo hạt: Trên chân ruộng chuyên trồng màu, đất tơi xốp, chủ động được thời vụ, có thể gieo thẳng hạt trên ruộng, gieo từ 1 - 2 hạt/hốc. Cần gieo hạt đã nứt nanh hoặc nhú rễ trắng, khi gieo cần đặt phần rễ hướng xuống dưới và phủ 1 lớp đất bột mỏng lên trên hạt.

- Kỹ thuật trồng cây ra ruộng:

Sau gieo 8 - 10 ngày, cây có 2 - 3 lá thật có thể mang đi trồng (tùy điều kiện giải phóng ruộng và lực của cây). Chọn cây khỏe, to, cứng cáp, rễ thẳng, không bị sâu bệnh.

Khi trồng cần chú ý thực hiện nhẹ nhàng tránh làm vỡ bầu, cây dễ bị chột. Sau khi trồng phải tưới đẫm nước cho cây in gốc, rải rơm rạ xung quanh gốc để hạn chế cỏ dại và giữ ẩm cho cây.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Bí đỏ không cần phải tưới nước nhiều, chỉ cần tưới đủ 2 lần mỗi ngày vào 7 - 10 ngày đầu khi trồng cây con để cây hồi sức, sau đó có thể cách 2 - 3 ngày tưới nước 1 lần.

Tuy nhiên vào thời điểm bí đỏ ra hoa thì cần phải tưới nhiều nước để cung cấp độ ẩm cho cây ra hoa, thụ phấn.

Vào mùa mưa thì cần chú ý vun luống cho cây cao để tránh bị ngập úng, không được để tình trạng đất bị ngập nước gây thối rễ và cũng không được để đất quá khô sẽ khiến cây bị còi cọc và cho ít quả.

4.2. Bón phân

Lượng bón: Tùy theo phương thức trồng cần chuẩn bị khoảng 400kg NPK 16:16:8.

Cách bón: Sau trồng 3 - 4 ngày, có thể hòa loãng đạm ure với lân supe hoặc nước lã để tưới nhử cho cây.

Bón thúc lần 1: Khi cây có 5 - 6 lá thật, dùng 4 - 5kg NPK để bón cho cây, kết hợp làm cỏ và xới phá váng.

Bón thúc lần 2: Khi cây bắt đầu có hoa, dùng 4 - 5kg NPK + 2 - 3 kg kali để bón cho cây, kết hợp vun cao, làm rãnh nông ở giữa luống; nếu trồng bò, cần dải rơm rạ trên mặt luống để tua cuốn tránh lật dây và mã quả đẹp hơn; giai đoạn này cần tưới đẫm nước hoặc cho nước ngập 1/3 - 1/2 rãnh luống, khi mặt luống ngấm ẩm đều cần tháo nước đi ngay.

Bón thúc lần 3: Khi bí đã đậu quả rộ, dùng 4 - 5kg NPK + 2 - 3 kg kali để bón cho cây.

4.3. Bấm ngọn

Khi bí đạt 5 - 6 lá, bắt đầu bấm ngọn để bí phân cành, mỗi cây để 3 - 4 nhánh và mỗi nhánh lấy 01 quả. Trong quá trình chăm sóc, cần điều chỉnh để hướng các cành và thân chính lan trong khu vực mặt luống hoặc cho bí leo giàn.

Để đất ở các vị trí đốt thân: Để tăng rễ bất định ở các đốt, tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng nuôi cây, đồng thời khi thực hiện thao tác này sẽ hạn chế hiện tượng bị lật dây do gió và hạn chế cây bị thối thân, thối đốt.

Tỉa bớt các lá chân hoặc lá vàng úa, giúp thông thoáng ong bướm dễ tìm hoa hút nhụy, tăng tỷ lệ đậu quả.

Giai đoạn cây ra hoa tập trung, không nên sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có mùi xông hơi mạnh sẽ làm xua đuổi côn trùng đến thụ phấn cho cây như ong, bướm,...; không nên dùng chất kích thích tăng trưởng vì sẽ làm sinh trưởng của cây bị rối loạn; không nên tưới nước lên lá vào sáng sớm sẽ làm ướt hoa, không thụ được phấn. Để tăng khả năng đậu quả nên thụ phấn bổ sung cho cây.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.2. Rệp sáp hại bí đỏ Cimicidae

- Đặc điểm gây hại: Khi rệp sáp gây hại nặng thường xuất hiện lớp nám muội đen bao phủ trên các ngọn non và lá, làm giảm khả năng quang hợp của lá; lá úa vàng. Trường hợp cây bị nặng, gặp nắng nóng kéo dài cây có thể khô héo, dẫn đến chết cây.

- Biện pháp phòng trừ: Khi rệp sáp gây hại trên cây bí đỏ, sử dụng một trong các loại thuốc sau để phòng trừ Sutin 5EC (0,2%), Supracide 40EC...

5.2. Bọ trĩ Stenchaetothrips biformis

- Đặc điểm gây hại: Bọ trĩ có khả năng gây hại nặng từ giai đoạn cây con đến ra hoa, đậu quả. Bọ trĩ chích hút dịch ở lá, ngon, thân non làm lá bị xoăn, cứng và giòn, ngọn bí chùn lại và ngóc đầu lên (đầu lân), làm rụng hoa, quả không phát triển.

- Biện pháp phòng trừ: Bọ trĩ có đặc tính kháng thuốc mạnh và mau quen thuốc vì thế cần sử dụng luân phiên thuốc giữa các lần phun. Dùng thuốc Regent 800WP để phun trừ khi mật độ bọ trĩ gây hại nặng.

5.3. Bệnh Sương mai Phytophthora sp.

- Tác nhân gây bệnh: Do nấm gây ra.

- Triệu chứng: Trên lá, ban đầu vết bệnh là những đốm hình đa giác hơi vàng, nằm rải rác hoặc nằm dọc các gân lá. Sau đó vết bệnh chuyển dần sang màu nâu nhạt, xám bạc. Bệnh nặng, nhiều vết bệnh liên kết lại với nhau thành từng mảng làm cho lá bị vàng, khô cháy và rụng sớm. Gặp mưa hoặc sương mù nhiều tạo ẩm ướt, chỗ bị bệnh có thể bị thối nhũn. Bệnh có thể lây lan sang cả thân, cành hoa và quả.

- Biện pháp phòng trừ: Có thể phun phòng trị bệnh bằng thuốc Daconil 75WP, Nativo 750WG,...

6. Thu hoạch

Thời điểm thu hoạch: Có thể sử dụng nhiều bộ phận, sử dụng quả non hoặc già tùy vào mục đích yêu cầu. Nếu thu quả già, thường thu quả sau 60 ngày thụ phấn. Khi vỏ quả chuyển hết sang màu đỏ, dùng móng tay bấm thấy cứng là có thể ngắt quả./.

STT QUY TRÌNH: 11

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY BÍ XANH

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Benincasa hispida.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp cho cây bí xanh phát triển là từ 24-28°C, Ở giai đoạn cây con yêu cầu nhiệt độ thấp hơn khoảng 20-22°C, giai đoạn ra hoa kết quả cần nhiệt độ cao hơn khoảng 25-30°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây bí xanh yêu cầu độ ẩm đất ở thời kỳ từ cây con đến ra hoa là 65 - 70%, ở thời kỳ ra hoa kết quả là 70 - 80%. Bí xanh chịu úng kém, khi gặp độ ẩm lớn do mưa nhiều hoặc do tưới không hợp lý thì sẽ bị vàng lá, rụng hoa, rụng quả, ảnh hưởng xấu đến năng suất.

- Yêu cầu về đất: Đất trồng bí ở nơi cao ráo, dễ thoát nước, tưới tiêu chủ động.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng giống cần cho 1 sào Bắc bộ khoảng 15-20g, tương đương khoảng 400-500 hạt.

- Trên thị trường hiện nay có rất nhiều giống bí xanh, tuy nhiên mỗi giống thích hợp trong một điều kiện mùa vụ và kỹ thuật canh tác khác nhau. Vụ Đông các giống bí xanh đang được trồng phổ biến hiện nay là Fuji 868; Thiên thanh 5, Bí xanh số 1, số 2, bí xanh Tre Việt,...

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất cát pha, thịt nhẹ, chủ động tưới tiêu.

- Làm đất theo phương pháp tối thiểu, rạch hàng định luống, rãnh trước, lấy đất vét ở rãnh lên để trồng cây và phủ phân

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

- Thời vụ: Gieo trồng sớm đầu vụ 1/8- 20/9 sẽ cho năng suất chất lượng ổn định hơn.

- Kỹ thuật gieo trồng: Ngâm hạt trong nước từ 4- 6 giờ, đãi sạch nước chua, ủ kín, ngày tưới nước 2 lần, khoảng 1 - 2 ngày hạt nứt nanh, đem gieo thẳng hoặc gieo trong bầu ni lon.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

- Sử dụng nguồn nước tưới như nước giếng khơi, giếng khoan, nước sông ngòi chưa bị ô nhiễm để tưới cho bí. Từ mọc đến kết quả cần độ ẩm 75-80 % độ ẩm đất.

4.2. Bón phân

- Lượng phân bón cho 1ha bí xanh như sau: Phân chuồng hoai mục 15.000 kg, đạm urê 150 kg, kaliclorua 220 kg, supe lân Lâm Thao 400 kg. Đất chua (độ pH < 5) bón thêm 700 kg vôi bột khi bừa ngả.

- Cách bón phân: Toàn bộ phân chuồng, phân lân + 1/2 kali + 1/4 đạm dùng bón lót khi gieo hạt hoặc cấy giống (gieo hạt hoặc cấy cây con cách phân 10-15 cm). Trồng 1 hàng ở giữa luống. Gieo 3-4 hạt hoặc cấy 2 cây (sau để 2 cây/hốc).

- Bón thúc lần 1 khi cây có 2 lá thật, bón hoặc tưới 25% đạm kết hợp xới vun nhẹ vào gốc. Bón thúc lần 2 khi cây có 5- 6 lá thật, xới rộng sâu bón 25% đạm + 25% kali. Bón thúc lần 3 khi chuẩn bị làm giàn bón nốt lượng phân còn lại.

4.3. Làm giàn cho bí

- Khi cây bí dài 1 m trở lên thì cho leo giàn, giàn làm bằng cây dóc cắm chéo như mái nhà để tận dụng không gian. Khi dây leo cần để ở tư thế tự nhiên, không vặn úp hoặc lật dây, dùng dây chuối hoặc rơm nếp buộc gọn vào giàn.

- Chú ý buộc ở phía dưới nách lá. Bắt dây chéo chữ chi cho đều giàn và khỏi che rợp hoa, quả. Mỗi cây để 2-3 nhánh chính, mỗi nhánh để 2-3 quả. Đặt cho cuống quả nằm đúng chỗ giao nhau của hai cây dóc để khi quả lớn không làm xô dây tụt giàn.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Rệp sáp Cimicidae

- Đặc điểm gây hại: Khi rệp sáp gây hại nặng thường xuất hiện lớp nám muội đen bao phủ trên các ngọn non và lá, làm giảm khả năng quang hợp của lá; lá úa vàng. Trường hợp cây bị nặng, gặp nắng nóng kéo dài cây có thể khô héo, dẫn đến chết cây.

- Biện pháp phòng trừ: Khi rệp sáp gây hại trên cây bí xanh, sử dụng một trong các loại thuốc sau để phòng trừ Sutin 5EC (0,2%), Supracide 40EC...

5.2. Bọ trĩ Stenchaetothrips biformis

- Đặc điểm gây hại: Bọ trĩ có khả năng gây hại nặng từ giai đoạn cây con đến ra hoa, đậu quả. Bọ trĩ chích hút dịch ở lá, ngon, thân non làm lá bị xoăn, cứng và giòn, ngọn bí chùn lại và ngóc đầu lên (đầu lân), làm rụng hoa, quả không phát triển.

- Biện pháp phòng trừ: Bọ trĩ có đặc tính kháng thuốc mạnh và mau quen thuốc, vì thế cần sử dụng luân phiên thuốc giữa các lần phun. Dùng thuốc Regent 800WP để phun trừ khi mật độ bọ trĩ gây hại nặng.

5.3. Bệnh Sương mai Phytophthora sp.

- Tác nhân gây bệnh: Do nấm gây ra.

- Triệu chứng: Trên lá, ban đầu vết bệnh là những đốm hình đa giác hơi vàng, nằm rải rác hoặc nằm dọc các gân lá. Sau đó vết bệnh chuyển dần sang màu nâu nhạt, xám bạc. Bệnh nặng, nhiều vết bệnh liên kết lại với nhau thành từng mảng làm cho lá bị vàng, khô cháy và rụng sớm. Gặp mưa hoặc sương mù nhiều tạo ẩm ướt, chỗ bị bệnh có thể bị thối nhũn. Bệnh có thể lây lan sang cả thân, cành hoa và quả.

- Biện pháp phòng trừ: Có thể phun phòng trị bệnh bằng thuốc Daconil 75WP, Nativo 750WG,...

6. Thu hoạch

Quả bí 50- 60 ngày tuổi có thể thu hoạch, bí non có thể sử dụng ở tuổi 25-30 ngày. Thu để làm giống hoặc bảo quản làm rau dự trữ thì quả phải để già vỏ cứng, có lớp phấn trắng mới giữ được lâu./.

STT QUY TRÌNH: 12

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY ỚT

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Capsicum spp.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp để cây ớt sinh trưởng và phát triển từ 25-30°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Ớt là cây có quả mọng nước, cành lá nhiều nên yêu cầu có một lượng nước lớn. Cây ớt yêu cầu độ ẩm cao trong suốt thời kỳ sinh trưởng, thời kỳ cây con từ 70 - 80%, thời kỳ ra hoa tạo quả từ 80 - 85% và giai đoạn quả chín từ 70 - 80%. Độ ẩm không khí từ 55 - 65% thích hợp cho quá trình sinh trưởng của ớt.

- Yêu cầu về đất: Cây ớt thích hợp với đất thoát nước tốt, tơi xốp và giàu mùn như: Đất cát pha, đất thịt pha sét, đất phù sa ven sông và đất canh tác lúa. Đất có hàm lượng dinh dưỡng khá - giàu, pH đất từ 5,5-6,5. Đất được cày bừa sâu 20-30cm, phơi ải.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng hạt giống cần gieo để trồng 1 sào Bắc bộ là 18-20g (1.200-1.400 cây/sào).

- Hiện nay, trên thị trường giống ớt cay chủ yếu là ớt chỉ thiên của Công ty Liên danh Hạt giống Đông Tây như: Chỉ thiên 25...; Công ty Giống cây trồng miền Nam như: Chỉ địa Hotchilli, Redchilli, Lai số 20...đây là những giống cho năng suất cao, chống chịu sâu bệnh tốt.

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Cây ớt thích hợp với đất thoát nước tốt, tơi xốp và giàu mùn như: Đất cát pha, đất thịt pha sét, đất phù sa ven sông và đất canh tác lúa. Đất có hàm lượng dinh dưỡng khá - giàu, pH đất từ 5,5-6,5.

- Làm đất: Cày xới phơi đất kỹ, lên luống cao 20cm, rộng 1m. Bón lót: 100kg vôi và 1.000 kg phân chuồng, 50kg super lân, 3kg kali, 2kg calcium nitrat, 10-15kg phân NPK(16-16-8) cho 1.000m². Sử dụng màng phủ nông nghiệp để hạn chế cỏ dại, sâu bệnh, giảm hao hụt phân bón, nước tưới.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

Ớt có thể trồng được 3 vụ trong năm:

- Vụ sớm: Gieo hạt tháng 8 - 9, thu hoạch từ tháng 12 - 1 dương lịch.

- Vụ chính (Đông Xuân): Gieo hạt tháng 10 - 11, thu hoạch tháng 2-3 dương lịch.

- Vụ Hè Thu: Gieo tháng 4-5, thu hoạch 8-9 dương lịch.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Xử lý hạt ớt bằng nước ấm 3 sôi 2 lạnh (53°C) trong 30 phút, hong khô dưới ánh nắng mặt trời, gieo hạt vào bầu đã được xử lý thuốc để ngăn ngừa mầm bệnh, sâu hại tấn công. Khi cây có từ 4-5 lá thật (30-35 ngày sau gieo), thì chuyển cây con ra trồng. Có thể trồng theo khoảng cách: 50 x 30 cm hoặc 70 x 60 cm.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Mùa mưa cần đảm bảo thoát nước tốt, mùa nắng phải tưới nước đầy đủ. Tưới rãnh (tưới thấm) là phương pháp tốt nhất, tiết kiệm nước, không văng đất lên lá, giữ ẩm lâu, tăng hiệu quả sử dụng phân bón. Mùa mưa cần chú ý thoát nước tốt.

4.2. Bón phân

Phân bón trung bình cho 1ha (tùy theo đất và mùa vụ mà tăng giảm lượng phân cho phù hợp):

- Bón lót khi làm đất: 1000kg vôi, 8-10.000 kg phân chuồng, 500kg super lân, 30kg kali, 20kg calcium nitrat, 100-150kg phân NPK(16-16-8).

- Bón thúc chia làm 4 lần bón với lượng phân như sau (1ha):

Lần 1: 20 - 25 ngày sau khi trồng: 40kg urê + 30kg kali + 100kg NPK (16-16-8) + 20kg calcium nitrat.

Lần 2: Khi ớt đã đậu trái đều: 60kg urê + 50kg kali + 100 - 120kg NPK (16-16-8) + 20kg calcium nitrat.

Lần 3: Khi bắt đầu thu trái: 60kg urê + 50kg kali, 100 - 150kg NPK (16-16-8) + 30kg calcium nitrat.

Lần 4: Khi thu hoạch rộ: 40kg urê + 40kg kali, 100-150kg NPK (16-16-8) + 30kg calcium nitrat.

4.3. Tỉa nhánh, làm giàn

- Tia nhánh: Tỉa bỏ các cành, lá dưới điểm phân cành để cây ớt phân tán rộng và gốc được thông thoáng. Nên tỉa cành lúc nắng ráo.

- Làm giàn: Giàn được làm bằng cây hay dây ni lông. Giàn giữ cho cây đứng vững, dễ thu trái, kéo dài thời gian thu hoạch, hạn chế trái bị sâu bệnh do đổ ngã. Mỗi hàng ớt cắm 2 trụ cây lớn ở 2 đầu, dùng dây căng dọc theo hàng ớt nối với 2 trụ cây, khi cây ớt cao tới đâu căng dây tới đó để giữ cây đứng thẳng.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Các đối tượng sâu bệnh thường gặp trên cây ớt là:

- Bọ trĩ, bọ phấn trắng: Có thể dùng Confidor, Admire... để phòng trị.

- Sâu xanh đục trái: Sâu phá hại búp non, nụ hoa, cắn điểm sinh trưởng, đụt thủng quả, khi trái ớt còn xanh cho đến lúc gần chín.

- Sâu ăn tạp: Sâu gây hại trên lá, và cây con. Phòng trị bằng cách ngắt bỏ tổ trứng, tổ sâu non hoặc dùng Sumicidin, Cymbus, Decis...

- Bệnh héo cây con: Bệnh thường gây hại cây con trong líp ương hoặc sau khi trồng khoảng một tháng tuổi. Dùng Validacin, Anvil, Ridomil; Copper -B,....

- Bệnh héo chết cây: Đối với bệnh do vi khuẩn cần nhổ bỏ và tiêu hủy; dùng vôi bột rải vào đất hoặc Starner, New Kasuran, Copper Zin C tưới nơi gốc cây hay phun ngừa băng Kasumin. Đối với cây bệnh do nấm, cần phát hiện sớm, phun ngừa hoặc trị bằng thuốc Copper B, Derosal, Appencarb super, Ridomil, Score.

- Bệnh thán thư: Có thể sử dụng một số loại thuốc sau Copper B, Mancozeb, Antracol, Ridomil,...

Phòng trừ theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn và phải đảm bảo thời gian cách ly.

6. Thu hoạch

Thu hoạch ớt khi quả bắt đầu chuyển màu. Ngắt cả cuống quả, tránh làm gãy nhánh. Ớt cay cho thu hoạch 35-40 ngày sau khi ra hoa. Ở các lứa rộ, thu hoạch ớt mỗi ngày, bình thường cách 1-2 ngày thu 1 lần. Nếu chăm sóc tốt thời gian thu hoạch có thể kéo dài hơn 2 tháng năng suất quả đạt 20-30 tấn/ha./.

STT QUY TRÌNH: 13

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY SU HÀO

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Brassica oleracea L. var. gongylodes L.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây su hào sinh trưởng tốt trong điều kiện, nhiệt độ trung bình 20 - 25 °C. Một số giống chịu nhiệt có thể trồng thời vụ sớm ở Thái Bình.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Sau khi trồng, mỗi ngày tưới đủ ẩm 1 lần. Khi cây hồi xanh, 2 -3 ngày tưới một lần; có thể tưới rãnh cho cây, khi đủ ẩm phải tháo hết nước ngay.

- Yêu cầu về đất: Đất tơi xốp, đất thịt nhẹ hoặc đất pha cát, đất giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt cho cây su hào phát triển.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng giống: 550 - 600gram/ha (khoảng 21 gram/sào Bắc Bộ)

- Chọn giống: Các giống Su hào hiện đang được trồng phổ biến tại Thái Bình như: Su hào B40-Hàn Quốc, Su hào F1 Boeing VA.747...

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Đất trồng su hào phải tơi xốp, đất thịt nhẹ hoặc đất pha cát, đất giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt cho cây su hào phát triển, trước khi trồng phải vệ sinh đồng ruộng.

- Làm đất: Cày bừa kỹ, đập nhỏ đất, lên luống cao 30cm, rãnh rộng 30cm, mặt luống rộng 80 - 90cm, bón lót phân, san phẳng mặt luống, trồng cây con với khoảng cách 30 x 40cm đảm bảo mật độ khoảng 2.000 - 2.500 cây/sào.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ

- Vụ sớm gieo hạt từ tháng 7, trồng tháng 8 - 9.

- Vụ chính gieo từ tháng 9, trồng tháng 10 - 11.

- Vụ muộn gieo hạt tháng 11 trồng tháng 12.

3.2. Kỹ thuật

Chọn nơi đất cao, dễ thoát nước, đất thịt nhẹ hoặc cát pha để gieo hạt. Làm đất thật nhỏ tơi xốp, luống cao 20 - 30cm tùy thuộc điều kiện thoát nước, rãnh rộng 30cm, mặt luống rộng 0,9 - 1m. Bón lót bằng phân chuồng mục 1,5 - 2kg/m² hoặc phân hữu cơ vi sinh 0,5kg/1m². Gieo hạt đều trên mặt luống với lượng hạt gieo là 1,5 - 2g/m². Gieo hạt xong phủ một lớp trấu hoặc rơm rạ lên trên, sau đó tưới nước bằng ô doa đủ ẩm mỗi ngày 1 lần. Khi cây mọc thì bỏ lớp rơm rạ trên mặt luống và tưới đủ ẩm thường xuyên cho cây. Dùng phân lân pha loãng để tưới nhử cho cây khi cây có 2 lá thật. Sau khi gieo được 25 - 35 ngày hoặc cây có 5 - 6 lá thật đưa ra trồng ngoài đồng ruộng.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Sau trồng tưới nước đủ ẩm mỗi ngày 1 lần; khi cây bén rễ hồi xanh duy trì đủ ẩm đất cho cây sinh trưởng đặc biệt là thời kì hình thành củ, có thể tưới nước cho cây với lượng nước đưa vào không quá ½ chiều cao rãnh, để nước tự ngấm sau đó phải tháo đi ngay không được để nước đọng trong rãnh.

4.2. Bón phân

Lượng phân bón cho 1 ha: Phân chuồng ủ mục 8.500 kg hoặc phân hữu cơ vi sinh 3.000 kg, 300 kg đạm, 600 kg lân, 250 kg kali.

Cách bón:

+ Bón lót: Phân chuồng ủ mục 200 - 300kg hoặc phân hữu cơ vi sinh 100kg + 3 kg đạm + 15 - 20 kg lân + 3 kg kali.

+ Bón thúc:

- Lần 1 khi cây hồi xanh (sau trồng 7 - 10 ngày) với lượng: 1kg đạm + 2kg kali, pha nước tưới vào gốc.

- Lần 2: Sau trồng 15 - 20 ngày, bón 2 - 3 kg đạm urê và 2kg kali.

- Lần 3: Khi trồng 25 - 30 ngày, bón 2 - 3kg đạm urê và 2 - 3kg kali.

Sau khi trời mưa cần xới phá váng, có thể kết hợp bón thúc với xói xáo vun gốc, làm sạch cỏ dại, loại bỏ lá vàng, lá sâu bệnh để cây sinh trưởng phát triển tốt.

Ngừng bón phân đạm ít nhất 15 ngày trước khi thu hoạch.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Cần áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp cho cây, thường xuyên vệ sinh đồng ruộng, nên có chế độ luân canh hợp lý: Cày lật đất sớm, phơi ải để diệt nguồn sâu non, nhộng của sâu khoang, sâu xám, sâu xanh...; luân canh với lúa nước ở vùng đất 2 vụ lúa, 1 vụ rau; với vùng chuyên canh rau thì luân canh với hành, tỏi, đậu tương; thường xuyên theo dõi phát hiện sâu bệnh và phòng trừ kịp thời.

Ở giai đoạn vườn ươm cây con thường bị bệnh lở cổ rễ, sương mai cần làm giàn che để tránh mưa, gió, nắng... khi cây có biểu hiện bệnh nên phun thuốc Ridomil Gold 68 WP, Score 250EC, Validacin...

Đối với các loại sâu hại như sâu tơ, sâu xanh, sử dụng thuốc sinh học để phun trừ.

6. Thu hoạch

Trước khi thu hoạch 15 - 20 ngày không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phun trừ sâu bệnh.

Thu hoạch vào những ngày khô ráo, không làm tổn thương xây xát, bong vỏ ảnh hưởng đến mẫu mã và làm giảm giá trị sản phẩm./.

STT QUY TRÌNH: 14

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY CẢI BẮP

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Brassica oleracea nhóm Capitata

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây phát triển thuận lợi ở nhiệt độ trung bình ngày 18-20°C, chênh lệch biên độ nhiệt độ ngày đêm dao động 5°C. Nhiệt độ trên 25°C, cải bắp vẫn sinh trường nhưng khả năng cuốn bắp hạn chế.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Độ ẩm thích hợp từ 75-85%, ẩm độ không khí khoảng 80-90%.

- Yêu cầu về đất: Ưa đất thịt nhẹ, cát pha, tốt nhất là đất phù sa bồi, pH từ 5,6-6,0. Do có lượng sinh khối lớn nên cải bắp yêu cầu dinh dưỡng cao.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng hạt giống: Cải bắp cần khoảng 300-400 gram/ha.

- Chọn giống: Một số giống cải bắp đang được trồng phổ biến tại Thái Bình: No 70, Grand KK 689, NS Gross, búp sen 3.000, F1 BM 741, KK Cross, F1 GM-78, Sakata 789.

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Chọn đất thịt nhẹ, cát pha, tốt nhất là đất phù sa bồi, pH từ 5,6-6,0.

- Làm đất: Luống cải bắp rộng 1-1,2 m, cao 15-20cm, rãnh luống rộng 20-25cm. Vụ sớm lên luống mai rùa cao để phòng mưa. Vụ chính và vụ muộn làm luống phẳng.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

- Vụ sớm: Gieo cuối tháng 7 đầu tháng 8, trồng cuối tháng 8 và tháng 9 để thu hoạch vào tháng 11, tháng 12.

- Vụ chính: Gieo tháng 9-10, trồng giữa tháng 10 đến hết tháng 11 để thu hoạch vào tháng 1-2 năm sau.

- Vụ muộn: Gieo tháng 11, trồng vào giữa tháng 12 để thu hoạch vào tháng 2- 3 năm sau.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Chọn những cây khoẻ, cứng cáp, đồng đều để nhổ trồng vào buổi chiều (nếu trời nắng hanh). Trước khi trồng nhúng rễ cây vào dung dịch Sherpa 0,1-0,15%. Nếu sử dụng polietylen phủ đất, sau khi bón lót, phủ kín mặt luống, dùng đất chèn kỹ mép luống và đục lỗ trồng.

Trồng hai hàng nanh sấu trên luống. Phụ thuộc vào khối lượng bắp và thời vụ, trồng theo kích thước sau:

- Vụ sớm và muộn: 50 x 40cm

- Vụ chính: 50 x 50cm

Thời gian đầu, khi cải bắp còn nhỏ, có thể trồng xen xà lách, cải xanh và những cây có thời gian sinh trường dưới 30 ngày; vụ chính có thể kết hợp trồng xen cà chua với tỷ lệ cứ 2 luống cải bắp lại trồng một luống cà chua. Hình thức này làm giảm rõ rệt mật độ sâu tơ lứa 3.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Sau khi trồng, tưới đẫm nước, sau đó tưới đều hàng ngày cho tới khi hồi xanh. Sau khi vun và bón thúc đợt 1, có thể tưới rãnh cho cây. Chú ý, để nước ngấm 2/3 luống phải tháo hết nước. Trước và sau khi mưa không nên tưới rãnh. Nước tưới phải sạch không có nguồn nhiễm bẩn. Đặc biệt không được tưới nước phân tươi.

4.2. Bón phân

- Lượng phân bón cho 1 ha: 20-25.000 kg phân chuồng hoai mục (thời gian ủ trước khi bón ít nhất 3 tháng. Mỗi tấn phân tươi khi ủ rắc thêm 20kg vôi bột và 25kg supe lân). Nếu có lân hữu cơ vi sinh, cần bón 250-300kg/ha. Với lượng này có thể rút lượng phân chuồng còn 15-20.000 kg/ha.

- Để đạt năng suất cao và giữ hàm lượng nitrat dưới 500mg/kg, cần bón mỗi ha:120-150kgN trong vụ sớm (260-325kg urê), 150-180kgN trong vụ chính và vụ muộn (260-390kg urê).

- Nếu sử dụng lân hữu cơ vi sinh, cần bón thêm 60kg P₂O₅ (300kg supe lân), ngược lại bón 90kg P₂O₅ (hay 180kg supe lân).

- Lượng kali cần thiết cho mỗi ha là 120kg K₂O. Tốt nhất nên dùng dạng sulfat.

Bón lót toàn bộ phân chuồng + lân hữu cơ vi sinh +1/2 kali +1/4 đạm. Có 2 hình thức bón lót: Trải đều trên mặt ruộng trước khi lên luống hoặc bón vào hốc sau khi lên luống. Nếu bón theo cách thứ 2 phải trộn, đảo đều và lấp trước khi trồng.

Bón thúc làm 3 thời kỳ:

- Thời kỳ cây hồi xanh: Bón nốt lượng kali còn lại +1/3 lượng đạm còn lại. Cách bón: bón gốc cây kết hợp xới vun.

Số đạm còn lại chia đôi, hoà với nước tưới gốc vào 2 thời kỳ:

- Thời kỳ trải lá bàng: 30-35 ngày sau khi trồng.

- Thời kỳ cuốn bắp: 45-50 ngày sau trồng.

5. Quản lý sinh vật gây hại

- Áp dụng nghiêm ngặt quy trình quản lý dịch hại tổng hợp đối với cây trồng họ Thập tự: Vệ sinh đồng ruộng, cày lật đất sớm để tiêu diệt nguồn sâu non, nhộng của sâu khoang, sâu xám, sâu xanh,... Luân canh với lúa nước ở vùng rau 2 lúa + 1 vụ rau, với hành, tỏi, đậu tương ở vùng chuyên canh rau màu. Thường xuyên quan sát đồng ruộng, phát hiện, bắt giết sâu xám đầu vụ, ngắt ổ trứng và ổ sâu non tuổi 1-2 của sâu khoang, nhổ bỏ kịp thời cây bị héo, nhũn.

Khi trồng ra ruộng có thể bón thuốc hạt Oncol 50G vào gốc cây để tiêu diệt sâu gốc. Từ 15-20 ngày sau khi trồng, nếu có sâu tơ tuổi 1-2 rộ trên mỗi trà. Trường hợp sâu có khả năng phát dịch có thể dùng các thuốc Pegasus 250EC hoặc Sherpa 25EC.

Nếu trên ruộng xuất hiện sâu xanh bướm trắng hay rệp nên kết hợp trừ khi phòng trừ sâu tơ.

Khi có bệnh nên phun một trong các loại thuốc sau: Ridomil MZ 72WP, Kumulus 80 DP hoặc Score 250 ND.

Sử dụng thuốc phải đúng liều lượng khuyến cáo, phun kỹ, ướt đều 2 mặt lá.

- Phải đảm bảo thời gian cách ly, trước 15 ngày khi thu hoạch không được sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và bón phân cho cây cải bắp.

6. Thu hoạch

Khi cải bắp cuộn chặt tiến hành thu hoạch tỉa dần (cây lớn trước, cây bé sau). Chú ý chặt cao sát thân bắp để dễ thu hồi và xử lý gốc rau trên ruộng. Sau khi chặt cây, cần loại bỏ lá ngoài, lá già, lá bị sâu hại trên bắp, trước khi đóng gói đưa đi tiêu thụ. Dụng cụ thu hoạch đảm bảo hợp vệ sinh./.

STT QUY TRÌNH: 15

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY TỎI (Tỏi lấy củ)

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Allium sativum L.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Tỏi là cây chịu lạnh tốt, cây có thể sinh trưởng và phát triển ở nhiệt độ 18-20°C, còn để tạo củ thì cần từ 20-22°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây tỏi cần độ ẩm độ 60%-80%, ở giai đoạn tạo củ độ ẩm giảm xuống 60%, không nên tưới thừa nước ở giai đoạn tạo củ vì cây tỏi dễ sinh bệnh và ảnh hưởng đến bảo quản.

- Yêu cầu về đất: Tỏi là cây lấy củ nên yêu cầu đất trồng tỏi khá cao. Đất trồng tỏi cần tơi xốp, nhiều mùn không chua (pH từ 6 đến 6,5).

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng giống tỏi cho 1 ha là khoảng 1.000 kg (khoảng 37kg/sào Bắc Bộ).

- Chọn giống: Hiện nay, tại Thái Bình có một số giống tỏi của các địa phương để lại làm giống, bao gồm giống tỏi tía và giống tỏi trắng. Trong đó giống tỏi được trồng phổ biến và được ưa chuộng nhất là giống “Tỏi Thái Thuỵ” được trồng với diện tích lớn tại xã An Tân, huyện Thái Thuỵ.

- Tiêu chuẩn giống: Củ giống to, đồng đều, số lượng nhánh (tép) tỏi khoảng từ 10-12 nhánh/củ, không bị sâu bệnh, thối hỏng và còn nguyên rễ.

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Tỏi là cây lấy củ nên yêu cầu đất trồng tỏi khá cao. Đất trồng tỏi cần tơi xốp, nhiều mùn không chua (pH từ 6 đến 6,5).

- Làm đất: Đất cần phải cày xới kỹ, phơi nắng nhiều để loại trừ một số loài sâu đất. Sau khi bừa nhỏ thì đánh luống cao 20-30 cm, rộng 1-1,5m, rãnh rộng 0,3-0,4m. Sau khi lên luống bón phân lót, đảo phân với phần đất mặt luống, san phẳng, rạch hàng khoảng cách hàng 10x10 cm.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

Trồng trong vụ đông sớm, tốt nhất từ 25/9 - 5/10

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Tách các nhánh ra khỏi củ, tránh xây sát, dập nát. Đặt đứng nhánh tỏi giống theo hàng trên luống, sâu 2/3 nhánh tỏi. Sau khi trồng phủ một lớp đất dày 5cm và dùng rơm rạ phủ hạn để giữ ẩm, hạn chế cỏ mọc.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Vụ đông cây tỏi thường thiếu nước, cây dễ bị hạn ở thời kỳ đầu, nhưng thời kỳ này cây tỏi cũng không cần nhiều nước, nên chỉ cần cung cấp nước đủ ẩm (độ ẩm đất khoảng 65 - 70%).

Trước khi thu hoạch 3 - 4 tuần ngừng tưới nước để tăng cường quá trình tích lũy chất khô vào cơ quan sử dụng.

4.2. Bón phân

- Bón lót, rải đều theo từng hàng và phủ lớp đất lên lớp phân lót: Lượng phân chuồng nằm trong khoảng 15- 20.000 kg phân chuồng (nếu đất chua, bón thêm 500kg vôi bột).

- Sử dụng phân bón NPK hàm lượng cao để bón cho tỏi: Bón với lượng từ 660 đến 720kg/ha để bón thúc.

Lần 1. Sau trồng từ 14-21 ngày, lượng bón 190-220kg/ha.

Lần 2. Sau đợt 1 khoảng 20-25 ngày, lượng bón 190-220kg/ha.

Lần 3. Sau lần 2 khoảng 15-20 ngày, lượng bón 190-220kg/ha.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Bệnh sương mai

Bệnh này xuất hiện khoảng cuối tháng 11 (dương lịch) khi nhiệt độ thấp, độ ẩm cao. Vào những ngày có sương nên tưới nước để rửa lá, phòng bệnh sương mai còn phải phun thuốc. Thuốc phun có các loại: Bordeaux 1% (gồm 1 kg phèn xanh, 1 kg vôi cục, 100 lít nước lã). Zineb 80% phun khoảng 18-20 lít/1 sào Bắc bộ.

5.2. Bệnh than đen

Trên củ tỏi vào lúc sắp thu hoạch thường xuất hiện các chấm đen, để phòng bệnh này người ta phun dung dịch Zineb 2-4%. Nếu phát hiện củ bị bệnh thì phải lựa ra để loại bỏ.

6. Thu hoạch

Khi cây vừa tàn lá gốc, chóp những lá phía trên cũng bắt đầu khô, thì lúc này là tỏi đã già, có thể thu hoạch để sử dụng. Củ thương phẩm thu hoạch sau khi trồng 125 đến 130 ngày, tới thời điểm lá đã già, gần khô. Tiến hành nhổ củ, giũ sạch đất bó thành những chùm, treo trên dây ở nơi thoáng mát để bảo quản. Nếu có số lượng nên để vào kho, trên giàn nhiều tầng. Củ giống phải có thời gian phát triển trên 140 ngày. Chọn những củ có đường kính từ 3,5 đến 4cm, có 10 đến 12 nhánh, không bị nhiễm bệnh để riêng, bó thành những bó nhỏ rồi treo ở vị trí thoáng mát./.

STT QUY TRÌNH: 16

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY DƯA LÊ

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Cucumis melo.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Dưa lê sinh trưởng và phát triển trong điều kiện nhiệt độ từ 18-33°C, do đó có thể gieo trồng được hầu hết các tháng trong năm từ tháng 2 đến tháng 9 dương lịch.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Độ ẩm thích hợp nhất để trồng dưa lê là 75-80%

- Yêu cầu về đất: Đất trồng tơi xốp, thoát nước tốt, có tầng đất mặt dày, thích hợp đất cát hoặc đất cát pha có chứa nhiều chất hữu cơ, độ pH từ 6 - 6,8.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng hạt giống dưa lê cần khoảng 250gram/ha (khoảng 9 gram/sào bắc bộ)

- Chọn giống: Các giống dưa lê được trồng phổ biến ở Thái Bình hiện nay: Sử dụng các giống dưa lê siêu ngọt F1: Ngân Huy, Trang Nông, Nông Hữu, dưa Thanh Lê (Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm), NS-333, Hồng Ngọc...

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Đất trồng dưa lê yêu cầu có tầng canh tác dày, tốt nhất là đất thịt nhẹ và cát pha và chủ động tưới tiêu.

- Làm đất: Đất phải được cày bừa kỹ, tơi xốp, sạch cỏ dại, bón 30 - 40 kg vôi bột/sào trước khi lên luống 10 - 15 ngày.

Lên luống cao 25 - 30cm; rộng 1,2 - 1,5m; rãnh 30cm.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

Tập trung vào 3 vụ chính:

- Vụ Xuân Hè gieo tháng 3, 4;

- Vụ Hè gieo tháng 5 - 6;

- Vụ Thu Đông gieo tháng 8, 9.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Nên làm bầu gieo hạt để tiết kiệm hạt giống, công chăm sóc giai đoạn đầu, tăng độ đồng đều của cây.

Đất gieo hạt dưa cần chọn loại đất tốt, phơi ải, trộn đều với phân chuồng hoai mục theo tỷ lệ 3:1 rồi đưa vào khay bầu. Vỏ bầu có thể bằng lá chuối, khay xốp, khay nhựa hoặc bầu túi nilon chuyên dụng hay có thể làm bầu bánh chưng hoặc làm giống bầu ngô còn được gọi là mạ dưa.

Ngâm hạt trong nước sạch khoảng 3 - 5 giờ, sau đó vớt ra ủ vào vải ẩm, khi hạt nứt nanh nhú mầm thì đem gieo 1hạt/bầu. Đặt hạt xong, dùng một lớp giá thể mỏng rải lên mặt khay bầu và tưới đủ ẩm ngay.

- Chăm sóc sau gieo: Thường xuyên giữ ẩm cho cây con nhanh mọc, khi dưa đã mọc, phun thuốc phòng chống bệnh lở cổ rễ chết thắt cây con bằng Validacin hoặc Daconli. Cây được 1-2 lá thật (6 - 8 ngày sau gieo) thì đưa ra ruộng trồng. Lưu ý, cần chuẩn bị vòm nilon trắng nếu có mưa phải che mưa để hạn chế mưa làm chết cây con.

Mật độ trồng: Cây cách cây 40 - 45cm, trồng 1 hàng ở giữa luống đảm bảo mật độ từ 500 - 600 cây/sào. Lưu ý khi trồng cần nhẹ nhàng tránh làm vỡ bầu đứt rễ cây.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Thường xuyên giữ đủ ẩm cho dưa mới đạt hiệu quả. Có thể tưới rãnh để nước ngấm lên luống cho dưa, không nên té lên thân lá dưa nhất là khi chiều tối.

4.2. Bón phân

- Lượng phân 1 ha: Phân chuồng hoai mục 20.000 kg + 200 kg ure + 700 kg supe lân + 300 kg kali.

- Bón lót: Toàn bộ phân lân và phân chuồng hoai + 2kg đạm ure + 2kg kali (hoặc bón 1/3 lượng phân NPK)

- Bón thúc chia làm 3 lần:

Lần 1: Sau trồng khoảng 15 ngày: Bón 2-3 kg đạm ure + 2-3 kg kali hoặc 6-8 kg NPK loại 16:16:8; 13:13:13 TE. Kết hợp nhặt sạch cỏ dại quanh gốc.

Lần 2: Sau trồng 25-30 ngày, khi có hoa cái nở, bón 2-3 kg đạm ure + 2-3 kg kali (hoặc 5-6kg NPK +2-3kg kali).

Lần 3: Sau trồng 40-45 ngày, khi đậu quả đạt 80% bón 1-2 kg đạm ure + 3-4 kg kali (hoặc 2-3 kg NPK+ 2-3kg kali).

Lưu ý: Trong quá trình chăm sóc nếu thấy cây sinh trưởng phát triển kém có thể hòa loãng đạm + kali hoặc NPK để tưới gốc cho cây.

4.3. Tỉa nhánh, bấm ngọn

Khi thân chính được 5 lá thì tiến hành bấm ngọn để kích phát triển nhánh, khi cây ra nhánh giữ lại 2 nhánh cấp 1 phát triển, nhánh cấp 1 được 5 - 6 lá thì bấm ngọn để cho 5 nhánh cấp 2 phát triển, khi nhánh thứ 2 được 5 - 6 lá thì bấm ngọn để 5 nhánh cấp 3 phát triển. Để tránh bị gió lật dây nên dùng gim tre để cố định dây dưa hoặc đất phủ lên vị trí đốt dây dưa cách khoảng 50 - 60 cm.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Dưa lê thường bị một số loại bệnh gây hại: Bệnh lở cổ rễ, thối thân, phấn trắng.... bệnh bị rất sớm ngay từ giai đoạn cây con. Để hạn chế tác hại của bệnh, lưu ý thực hiện tốt các khâu phòng bệnh như vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch cỏ dại và tàn dư cây bệnh, bón vôi bột đầy đủ; không trồng dầy, tỉa lá già và lá bị bệnh, làm giàn hoặc kê lót quả, cố định cây tạo độ thông thoáng cho đồng ruộng. Bệnh phát sinh gây hại nặng có thể sử dụng một số loại thuốc để phòng trừ như: Ridomil Gold, Score, Daconil,...

6. Thu hoạch

Trong quá trình chăm sóc nên che quả dưa bằng lá để quả dưa không bị ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp làm mất màu tự nhiên và xuất hiện nhiều vân xanh. Dưa lê khi chín có mùi thơm hấp dẫn con trùng đến phá nên cần phải kê kích quả ngay từ khi quả còn xanh.

Từ lúc trồng đến khi thu hoạch khoảng 60 ngày, từ lúc hoa cái tàn đến khi quả chín khoảng 30 - 35 ngày, lúc này quả dưa có màu trắng sáng (bạch lê). Thời gian cho thu hoạch rộ khoảng 25 - 30 ngày. Thu hoạch dưa xong cần xếp dưa ở nơi thoáng mát khoảng 1 - 2 ngày để tăng phẩm chất và hương vị dưa lê./.

STT QUY TRÌNH: 17

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY ĐỖ ĐEN

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Vigna unguiculata (L.)

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp để cây đỗ đen sinh trưởng và phát triển từ 28-32 °C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Độ ẩm thích hợp khoảng 75%.

- Yêu cầu về đất: Cây đỗ đen không yêu cầu cao về đất trồng nhưng cần đảm bảo độ thông thoáng, tơi xốp, thoát nước vào mùa mưa và giữ ẩm tốt vào mùa khô.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Lượng giống cần cho 1ha khoảng 50kg (tương đương 1,8kg hạt giống đỗ đen /1 sào Bắc Bộ).

- Chọn giống: Hạt giống dùng để gieo trồng có thể sử dụng lại giống tự bảo quản ở vụ trước nhưng biện pháp này khá rủi ro vì không có kỹ thuật bảo quản chặt chẽ. Nên sử dụng hạt giống F1 từ các công ty giống uy tín.

Hiện nay, có hai giống đỗ đen chính đó là đỗ đen xanh lòng và đỗ đen trắng lòng, lựa chọn giống trồng phù hợp với điều kiện thời tiết và mục đích sử dụng, vỏ đỗ đen khá mỏng, do đó không cần phải ngâm ủ trước khi gieo trồng.

- Tiêu chuẩn giống: Kích thước hạt to, đều, bóng mịn, hạt không bị xây xát, tỷ lệ nảy mầm trên 80%, độ thuần trên 90%.

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Đất trồng cần đảm bảo tơi xốp, thông thoáng, khả năng thoát nước tốt khi thời tiết mưa gió và giữ ẩm khi thời tiết nắng nóng.

- Làm đất: Đất trồng cần làm sạch cỏ dại, cày xới, phơi ải để diệt trừ bớt mầm bệnh có trong đất. Sau đó tiến hành lên luống rộng 1,2 - 1,5m, các luống cách nhau 25cm để thoát nước và đi lại, chiều cao luống từ 20 - 35cm, tùy điều kiện của từng vùng. Bón lót bằng phân hữu cơ và vôi để khử trùng, bổ sung thêm lân để cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển tốt.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

- Thời vụ gieo trồng: Trồng từ tháng 2 đến tháng 6 hoặc từ tháng 11 đến tháng 12 trong năm.

- Kỹ thuật gieo trồng: Gieo từ 2-3 hạt trên một hốc, mỗi hốc cách nhau 25 cm, hàng cách hàng 40cm, bỏ hạt vào hố và lấp đất lại.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Việc tưới nước không cần phải áp dụng liên tục vì cây đỗ đen có khả năng chịu hạn khá tốt. Chỉ cấp nước bổ sung khi đất trở nên quá khô hoặc trong giai đoạn ra hòa, đậu quả để hạn chế tình trạng rụng hoa, trái non ảnh hưởng đến năng suất toàn vụ.

4.2. Bón phân

Lượng phân bón cho 1 ha: Phân chuồng từ 8.000 kg; 140 kg đạm ure; 400 kg supe lân; 140 kg kaliclorua hoặc sử dụng phân NPK có hàm lượng tương đương.

+ Cách bón: Thời gian sinh trưởng của cây đậu đen trung bình từ 80-90 ngày, có thể chia làm 4 lần bón như sau:

Lần 1: Bón lót toàn bộ phân lân, phân chuồng hoặc phân hữu cơ vi sinh.

Lần 2: Khi cây đậu được 10 ngày tuổi, xới nhẹ tay và kết hợp làm cỏ, xới phá váng.

Lần 3: Cách lần 1 khoảng 20 ngày, làm sạch cỏ trước khi bón phân.

Lần 4: Thực hiện bón phân trước khi cây ra hoa, kết hợp vun gốc chống đổ ngã.

4.3. Hãm ngọn

Khi cây phát triển chiều cao khoảng 40-50 cm thì tiến hành ngắt ngọn để cây phát triển nhiều nhánh bên, tăng năng suất đậu đen. Nếu không ngắt bỏ ngọn, cây sẽ sinh trưởng mạnh về chiều cao và không đậu nhiều quả sau này. Việc hãm ngọn nên thực hiện thường xuyên và kết thúc trước khi cây ra hoa.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Trên cây đỗ đen cũng như các cây họ đậu nói chung thường có một số sâu, bệnh hại như sâu đục thân, sâu ăn lá, rầy rệp, bệnh lở cổ rễ, bệnh đốm lá, bệnh cháy lá,...

Để hạn chế và đề phòng sâu, bệnh hại tấn công cần trồng cây với mật độ thích hợp, vệ sinh đồng ruộng trước khi gieo trồng, luân canh với cây trồng khác họ, loại bỏ cây bị bệnh sớm để tránh lây lan... Vụ Xuân Hè thường có mưa phùn ẩm ướt dễ bị bệnh lở cổ rễ cần chủ động phun phòng.

6. Thu hoạch

Khi quả đỗ đen chuyển từ màu xanh sang nâu đen thì tiến hành thu hoạch, cây đỗ đen sẽ cho nhiều lần thu hoạch rải rác cho đến khi cây không còn khả năng ra hoa nữa. Thu hoạch đậu về phơi khô, tách vỏ và tiếp tục phơi 3 - 4 nắng, loại bỏ tạp chất, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát./.

STT QUY TRÌNH: 18

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY HOA LY

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Hoa ly có tên khoa học: Lilium longiflorum, là một loài thực vật có hoa thuộc chi Lilium, họ Loa kèn.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Cây hoa ly là cây chịu rét khá, chịu nóng kém, ưa khí hậu mát ẩm, nhiệt độ thích hợp ban ngày là 20-25°C, ban đêm là 12-15°C. Các giống lai phương Đông thời kỳ đầu thích hợp với nhiệt độ ban ngày 25-28°C, ban đêm 18-20°C. Dưới 12°C cây sinh trưởng kém.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây hoa ly yêu cầu độ ẩm tương đối, độ ẩm thích hợp cho cây phát triển là 80 - 85%.

- Yêu cầu về đất: Đất trồng phải tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt, pH: Đối với nhóm hoa ly thơm pH từ 5,5-6,5; đối với nhóm hoa ly không thơm pH từ 6,0-7,0.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

- Chọn giống: Chọn củ không sâu bệnh, củ to đều, căng sáng. Không sử dụng những củ có vết sâu bệnh, củ khi mang trồng phải được xử lý nảy mầm trước khi trồng.

- Tiêu chuẩn giống: Trong sản xuất hoa ly thương mại, tùy vào nhu cầu sản xuất có loại kích cỡ củ giống phổ biến gồm: 8/10,10/12,12/14,14/16,16/18, 18/20, 20/22 và 22/24 (ví dụ: 14/16 có nghĩa chu vi củ giống dao động từ 14-16cm)

2. Chuẩn bị đất

- Chọn đất trồng: Hoa ly có thể trồng trên nhiều loại đất, nhưng đất nhiều mùn, đất thịt nhẹ là tốt nhất. Hoa ly là loại cây có rễ ăn nông vì vậy đất thoát nước, tơi xốp rất quan trọng.

- Làm đất: Đất cày bừa mịn, bằng phẳng, sạch cỏ, bón phân hữu cơ, vi sinh trộn thêm giá thể rơm rạ, trấu, phân chuồng hoai mục để làm cho đất tơi xốp tạo điều kiện thuận lợi cho cây sinh trưởng phát triển.

Lên luống rộng 1,3m cả rò rãnh, luống cao 15-20m.

3. Thời vụ và kỹ thuật gieo trồng

3.1. Thời vụ gieo trồng

Tại Thái Bình, thời vụ trồng hoa ly vào vụ thu đông từ tháng 10 trở ra, là thời điểm thích hợp trồng hoa ly để bán trong dịp Tết.

3.2. Kỹ thuật gieo trồng

Mặt luống rộng 1m thì trồng 5 củ trên hàng; mặt luống rộng 1,2m thì trồng 6 củ trên hàng, độ sâu tùy kích thước củ giống, thường 10 - 12cm. Đặt củ vào rãnh sau đó lấp 1 lớp đất dày 8-10 cm, nén chặt đất xung quanh củ.

Sau khi trồng phủ lớp rơm rạ, cỏ khô để làm mát đất, giúp củ mọc tốt.

- Chọn củ giống không bị sâu bệnh, củ mập vảy củ không bị xây xát, củ có mầm dài khoảng 1cm để trồng.

- Xử lý củ giống:

+ Trước khi xử lý cắt bỏ rễ chỉ để lại khoảng 5cm.

+ Nhúng củ vào dung dịch Daconil hoặc Carbendazim nồng độ theo đúng hướng dẫn trên bao bì sản phẩm, trong thời gian khoảng 5-10 phút để phòng trừ nấm bệnh.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Chế độ nước giữ ẩm cho đất là khá quan trọng cho quá trình phát triển của cây. Nếu bị thiếu nước, cây sẽ héo dần và sau này ra ít hoa. Ngược lại, nếu cây bị thừa nước sẽ làm thối củ, rễ và cây sẽ bị chết.

Tốt nhất là mỗi ngày ta tưới một lần, sử dụng bình phun để tưới trực tiếp vào đất. Cách xác định được lượng nước đã đủ hay chưa, đó là nắm một nắm đất sau khi tưới. Nếu thấy đất nắm thành cục, nước không rỉ qua kẽ tay là đủ.

4.2. Bón phân

Khoảng 2-3 tuần đầu sau trồng không cần bón phân, nếu đất khô quá thì phun nước duy trì độ ẩm đất. Có thể kiểm tra bằng cách lấy tay bóp đất, nếu không ra nước sau đó gõ nhẹ mà đất vỡ ra là được.

Lượng phân bón tính cho 1ha:

+ Phân chuồng hoai mục 60-80 m³, vôi: 1.000- 1.500 kg

+ Lượng phân vô cơ nguyên chất: N: 120-150 kg; P₂O₅: 120-150 kg; K₂O:150-180 kg

Có thể sử dụng phân đơn chất quy đổi theo lượng nguyên chất như trên hoặc sử dụng các loại phân phức hợp để bón như sau:

+ Bón lót: Toàn bộ vôi trước khi trồng 10-15 ngày, khi làm đất lần cuối bón phân chuồng + 25 kg DAP + 10 kg Canxi Nitrate.

+ Bón thúc lần 1: 20 ngày sau trồng (khi cây mọc cao 12-15cm): Bón 15 kg NPK 15-9-20.

+ Bón thúc lần 2: 35 ngày sau trồng: 15 kg Complex 12-11-17 + TE kết hợp tiến hành xới xáo, làm cỏ.

+ Bón thúc lần 3: Khoảng 50-55 ngày sau trồng: 10 kg Complex 12-11-17 + TE + 10 kg NitraBor + 10 kg MgSO₄. Sau khi bón phân tiến hành vun đất vào gốc cao 3-5cm kết hợp tưới đẫm nước.

Sau đó 15 ngày bón 1 lần loại phân NPK Complex, NPK 7-7-14 số lượng từ 10-15 kg + 10 kg K₂SO₄.

Cần bổ sung thêm các loại phân bón lá và vi lượng cho cây.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Bệnh thối gốc (Phytophthora spp.)

- Phòng trừ: Phòng bệnh là chính, hạn chế lượng nước quá cao trong đất, không để đất ngập úng và không để độ ẩm không khí > 90%; không trồng trên vùng đất đã nhiễm bệnh; xử lý củ giống trước khi trồng.

- Bổ sung thêm một số biện pháp phòng trừ, cụ thể:

+ Vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ.

+ Tiêu hủy tàn dư cây bệnh tránh lây lan.

Có thể tham khảo sử dụng các loại thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ: Matalaxyl + Mancozeb; Fosetyl -Aluminium, Metalaxyl.

5.2. Bệnh khô lá (Botrytis ulipica)

Phòng trừ bệnh:

- Thu gom toàn bộ tàn dư cây bệnh và tiêu hủy vào cuối vụ thu hoạch.

- Những vườn bị bệnh nặng, nên loại bỏ sớm các cây nhiễm bệnh tránh lây lan.

- Không sử dụng cây bệnh làm phân xanh, có thể dùng màng phủ nông nghiệp để hạn chế sự lây lan của nấm bệnh.

- Trồng hoa ly ở những vườn cao ráo, thông thoáng, thoát nước tốt, không nên trồng ở các khu vực thoát nước kém và độ che bóng quá cao.

5.3. Bệnh thối củ

Nguyên nhân: Do nấm Fusarium oxysporum.

- Không sử dụng củ giống có biểu hiện nhiễm bệnh, nên chọn củ sạch bệnh để làm giống. Khi phát hiện cây nhiễm bệnh cần nhổ bỏ và tiêu hủy. Ở những vườn bị bệnh nặng cần thay lớp đất mặt khoảng 45cm. Vệ sinh và khử trùng đất trước khi trồng.

- Không nên bón nhiều đạm vì dư đạm củ sẽ bị mềm, phát triển nhanh và dễ bị nhiễm bệnh.

- Trồng cây ở những nơi thoát nước tốt, tránh tưới nước lên cây trong những tháng mùa khô. Trong quá trình chăm sóc tránh làm tổn thương cây.

- Sử dụng nấm Trichoderma spp 10⁶ cfu/ml (1%) + K-Humate 3.5%) + Fulvate 1% +Chitosan 0.05% + Vitamin B₁ 0.1% (Fulhumaxin 5.65SC) để phòng trừ bệnh.

5.4. Rệp gây hại (Aphis gossypii Glover)

Phòng trừ: Làm sạch cỏ, vì cỏ là ký chủ chủ yếu của rệp, cắt bỏ lá, thân bị hại đem tiêu hủy. Có thể tham khảo sử dụng các thuốc có hoạt chất sau để phòng trừ như Emamectin benzoate, Abamectin, Cypermethrin, Dinotefuran...

5.5. Bọ trĩ (Frankliniella intonsa)

Phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, treo bẫy dính màu xanh trên đất trồng để bắt bọ trĩ. Có thể sử dụng các loại thuốc: Imdacloprid, Abamectin, Cypermethrin, Dinotefuran, Emamectin benzoate...

5.6. Nhện (Rhizoglyphus robini)

Phòng trừ: Xử lý củ giống trước khi trồng bằng cách ngâm nước nóng 40°C trong 2 giờ. Có thể sử dụng các loại thuốc: Diafenthiuron, Hexythiazox, Propargite, Abamectin, Fenpyroximate, Emamectin benzoate...

6. Thu hoạch

- Thời gian thu hoa: Cắt hoa vào buổi sáng để tránh nụ bị khô tóp lại và hạn chế việc giữ khô trong nhà lưới (không nên quá một giờ). Việc thu vào sáng sớm hay lúc trời râm mát để tránh sự thoát hơi nước của hoa. Tuyệt đối không thu hoạch vào giữa trưa vì lúc này nhiệt độ cao, ánh sáng mạnh sẽ làm cho cành hoa héo tàn nhanh

- Độ nở hoa: Hoa ly sau trồng 50-55 ngày thì bắt đầu có nụ và sau khoảng 2-3 tuần là có thể thu hoạch. Bởi vậy ngay khi nụ thứ nhất dưới gốc phình to và có màu thì có thể thu hoa, nếu thu sớm hơn thì nụ sẽ không phát triển đầy đủ, hoặc thu muộn hơn (một vài nụ đã nở to ra), hoa dễ bị dập nát. Nếu trên 1 cành có 6 nụ thì nên cắt khi 2 nụ dưới có màu là tốt nhất.

- Dùng dao hoặc kéo sắc để cắt, không nên cắt hoa quả thấp để cho củ lớn thêm, tốt nhất là cắt cách mặt đất 10-15cm, để lại 5-6 lá/cây. Sau khi cắt ngâm ngay cành hoa vào nước sạch để cành hoa không bị mất nước./.

STT QUY TRÌNH: 19

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY MÍT

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Artocarpus heterophyllus Lam.

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ, ánh sáng: Mít là cây ưa sáng, ánh sáng từ 2.000-2.500 giờ/năm, phù hợp cho cây sinh trưởng và phát triển. Nhiệt độ từ tốt nhất cho cây sinh trưởng và phát triển là từ 20-32°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Mít có bộ rễ ăn sâu, chịu hạn tốt, có thể chịu được khô hạn 3- 4 tháng. Độ ẩm tương đối của không khí thích hợp cho mít từ 70-75%, độ ẩm chủ yếu tác động vào thời kỳ ra hoa, đậu quả, các giai đoạn khác ít ảnh hưởng.

- Yêu cầu về đất: Cây mít thích hợp với đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt, độ pH từ 6,5-7,5 là phù hợp nhất cho cây sinh trưởng và phát triển.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Sử dụng các giống bản địa như mít dai vàng hoặc một số giống nhập nội từ Thái Lan như: Mít ruột đỏ, mít siêu sớm, mít Thái lá bàng,...

1.2. Tiêu chuẩn giống

Là cây chiết hoặc cây ghép có nguồn gốc rõ ràng được nhân từ cây đầu dòng hoặc vườn cây đầu dòng được cơ quan có thẩm quyền công nhận. Cây giống xanh tốt, không có các đối tượng sâu bệnh nguy hiểm gây hại.

- Tiêu chuẩn cây ghép: Cây trồng trong túi bầu có đường kính 12-13 cm, chiều cao 35-40 cm; đường kính gốc ghép từ 0,5 cm trở lên, chiều dài cành ghép từ 30 cm trở lên.

- Tiêu chuẩn cây chiết cành: Chiều cao cây đạt 50-70 cm, đường kính gốc đạt 1,0-2,0 cm, có từ 2-3 cành cấp 1.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước. Nếu là đất mới chuyển đổi từ đất ruộng cần được đào mương, lên luống trước khi trồng 4-6 tháng. Nếu là đất chu kỳ 2 cần trồng luân canh từ 2-3 vụ các loại cây trồng ngắn ngày như các cây họ đậu, cây rau, cây ăn quả ngắn ngày. Trước khi trồng cần vệ sinh toàn bộ xác thực vật và tàn dư khác; cần rắc vôi bột đều trên vườn với lượng 300-500 kg/ha trước khi làm đất.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Cụ thể:

- Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây và thiết kế mương tiêu thoát nước đảm bảo tiêu thoát nước tốt.

- Đối với đất trũng: Cần đào mương, lên luống với kích thước rãnh phụ thuộc vào mức độ trũng của vườn, trung bình chiều rộng mương là 1 m x 1 m và chiều rộng luống là 7-8 m.

Chú ý: Khi thiết kế vườn cần thiết kế hệ thống tưới, tiêu hợp lý. Tùy từng điều kiện mà có thể bố trí hệ thống tưới tiết kiệm hoặc tưới bề mặt. Đối với những vườn trồng mới có diện tích lớn cần quy hoạch đường giao thông nội đồng để vận chuyển vật tư, phân bón và sản phẩm thu hoạch bằng xe cơ giới.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Thời vụ trồng thích hợp: Vụ Xuân từ tháng 2 đến tháng 4 và vụ Thu từ tháng 8 đến tháng 10. Trong điều kiện chủ động tưới có thể trồng quanh năm.

3.2. Kỹ thuật trồng

- Mật độ, khoảng cách trồng: Khoảng cách 5 m x 5 m, tương đương với mật độ trồng 400 cây/ha.

- Đào hố trồng: Kích thước hố với chiều dài x chiều rộng x chiều sâu là: 0,8m x 0,8 m x 0,6 m. Vùng đất xấu cần đào hố với kích thước lớn hơn là 1,0 m x 1,0 m x 0,8 m. Khi đào hố, để riêng lớp đất mặt.

- Kỹ thuật trồng:

Khơi một hố nhỏ chính giữa hố, xé bỏ túi bầu và nhẹ nhàng đặt bầu cây xuống hố để cổ rễ thấp hơn mặt hố 2-3 cm, cho rễ toả tự nhiên xung quanh hố, lấp đất và dùng tay nén chặt xung quanh gốc. Dùng đất mặt xung quanh hố vun vào xung quanh gốc cây tạo thành ụ hình lòng chảo, có đường kính khoảng 1 m, gờ xung quanh 4 cao khoảng 10-15 cm so với mặt hố.

Cắm cọc và dùng dây mềm buộc cố định cây, tưới đẫm nước ổn định gốc, dùng rơm rạ hoặc cỏ khô ủ cách gốc 7-10 cm và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây khi độ ẩm đất thấp hơn 60% độ ẩm đồng ruộng.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước, quản lý đất và độ ẩm

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm 80-90% khi cây còn nhỏ.

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm đất 65-70% bằng phương pháp tưới bề mặt hoặc phương pháp tưới tiết kiệm.

- Thường xuyên làm sạch cỏ xung quanh gốc cây. Mặt đất xung quanh gốc được che phủ bằng thân cây phân xanh, rơm rạ hoặc cỏ khô cách gốc 10-15 cm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Chống xói mòn, rửa trôi: Ở phạm vi ngoài tán giữa các hàng cây nên để thảm thực vật sát mặt đất.

- Xới xáo và làm cỏ gốc: Thường xuyên xới xáo, làm cỏ gốc và che phủ gốc cây bằng xác thực vật khô.

- Tưới nước và quản lý độ ẩm: Thường xuyên tưới đủ ẩm đảm bảo độ ẩm 65- 70%. Cung cấp đủ nước tưới đảm bảo độ ẩm đất đạt 75-85% vào thời kỳ cây ra hoa, đậu quả và sinh trưởng quả

4.2. Bón phân

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 2-3 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón:

+ Sau khi trồng cứ cách 1-1,5 tháng bón phân một lần. Chia đều lượng phân đạm và kali trong năm để bón.

+ Phân chuồng hoặc phân vi sinh, lân và vôi tập trung bón vào tháng 12.

- Phương pháp bón:

+ Phân vô cơ: Hòa tan phân với nước và tưới theo hình chiếu tán cây; ngoài ra có thể rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa và khi đất còn đủ ẩm.

+ Phân hữu cơ: Rải phân đều xung quanh rãnh của hình chiếu tán với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm, sau đó lấp đất và tưới nước giữ ẩm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

* Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 4-6 năm tuổi: 3-5 kg; cây 7-10 năm tuổi: 10 kg; cây trên 11 năm tuổi: 10-12 kg.

* Thời kỳ bón:

+ Bón toàn bộ lượng phân chuồng (hoặc phân vi sinh) và lân vào tháng 12.

+ Chia đều lượng phân đạm và kali trong năm:

- Lần 1: Bón dưỡng lộc, thúc đẩy mầm hoa vào giữa tháng giữa tháng 2 đến đầu tháng 3;

- Lần 2: Bón nuôi quả vào cuối tháng 4 đến đầu tháng 5;

- Lần 3: Bón phục hồi sau khi thu hoạch xong.

* Phương pháp bón:

+ Đối với các loại phân vô cơ: Hòa tan phân với nước và tưới theo hình chiếu tán cây; hoặc xáo nhẹ đất theo hình chiếu tán cây, rắc phân và tưới nước giữ ẩm đến khi phân hòa tan hoàn toàn. Có thể bón phân bằng cách rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa khi đất còn đủ ẩm, sau đó tưới nước bổ sung giữ ẩm cho cây.

+ Đối với phân hữu cơ: Đào rãnh theo hình chiếu của tán cây với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm, rải phân hữu cơ sau đó lấp đất và tưới nước giữ ẩm.

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Tạo cành cấp 1: Khi cây con đạt chiều cao 45-50 cm, bấm ngọn để tạo cành cấp 1. Chỉ để lại 3-4 cành cấp 1 phân bố tương đối đều về các hướng. Chọn cành cấp 1 khoẻ, ít cong queo, cách nhau 7-10 cm trên thân chính và tạo với thân chính một góc xấp xỉ 45-50° để khung tán đều và thoáng.

- Tạo cành cấp 2: Bấm ngọn cành cấp 1 khi chiều dài đạt 25-30 cm. Thông thường chỉ giữ lại 2-3 cành cấp 2 trên 1 cành cấp 1 phân bố hợp lý về góc độ và hướng.

- Tạo cành cấp 3: Để lại 1-2 cành trên 1 cành cấp 2 không giao nhau và phân bố đều trên tán.

b) Thời kỳ kinh doanh:

Cắt tỉa cành sau thu hoạch: Cắt tỉa tất cả cành tăm, cành sâu bệnh, cành trong tán, cành vượt, cành sát mặt đất, cành có góc phân cành nhỏ. Sau khi cắt tỉa, số cành để lại trên cây được phân bố đều trên tán cây tạo cho vườn mít có độ thông thoáng và có nhiều ánh sáng.

5. Phòng trừ sâu bệnh hại.

5.1. Sâu đục thân (Batocera rufomaculata)

- Diệt ổ trứng sâu xén tóc, phát hiện sớm vết đục, dùng dây thép nhỏ luồn vào lỗ đục để bắt sâu non, bắt và diệt xén tóc.

- Bơm thuốc có hoạt chất Fenitrothion hoặc Methidathion pha loãng và bơm trực tiếp vào miệng lỗ đục, sau đó dùng đất dẻo bít miệng lỗ.

5.2. Ruồi đục quả (Bactrocera umbrosa (Fabricius))

Sử dụng bao túi để bảo vệ quả; bẫy vàng, bẫy dẫn dụ sinh học để phòng trừ ruồi trưởng thành. Sử dụng thuốc có hoạt chất Etofenprox, Deltamethrin,... để phòng trừ sâu non.

5.3. Bệnh chết nhánh và thối quả

Sử dụng phân hữu cơ hoai mục có ủ nấm Trichoderma. Tạo thông thoáng, khô ráo và thoát nước tốt. Xử lý nguyên vật liệu trong vườn ươm bằng các loại thuốc có chứa các hoạt chất như Iprodione, Metalaxyl + Mancozeb , .... Sử dụng các loại thuốc có chứa các hoạt chất: Cyproconazole, Difenoconazole để phun phòng ở giai đoạn quả còn non.

5.4. Bệnh thối gốc chảy nhựa

Cách phòng hữu hiệu nhất là trồng cây trên đất cao ráo, thoát nước tốt. Bảo vệ các thiên địch để hạn chế mật độ sâu rầy gây hại, khi cần thiết dùng các loại thuốc hóa học có chứa các hoạt chất như Metalaxyl + Mancozeb, Fosetyl Aluminium, v.v... để phun.

6. Thu hoạch

Khi vỏ quả chuyển từ màu nâu hơi xanh sang màu nâu vàng, gai quả sẽ nở căng, vỏ quả chuyển từ màu xanh non sang xanh vàng, nhựa mủ lỏng và trong, vỗ tay vào mặt quả có tiếng bộp bộp.

STT QUY TRÌNH: 20

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY NHÃN

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Dimocarpus longan

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh:

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhãn có thể trồng ở vùng có nhiệt độ từ ở nhiệt độ bình quân năm từ 21 - 25°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Nhãn cần nước ở các thời kỳ sinh trưởng, ra hoa, đậu quả và quả phát triển. Độ ẩm không khí thích hợp cho cây ra hoa đậu quả từ 70-75% và sinh trưởng, phát triển quả từ 80-85%.

- Yêu cầu về đất: Nhãn có thể trồng được trên nhiều loại đất, tuy nhiên ở những nơi đất tốt, giàu mùn, địa hình hơi dốc, có độ pH = 5,5 - 6,5 là tốt nhất.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Sử dụng các giống như: Hương Chi, Ánh Vàng 205 và T6, PHM99-1.1, HTM1, HTM2...

1.2. Tiêu chuẩn giống

Cây nhãn giống phải có nguồn gốc rõ ràng, được nhân từ cây/vườn cây đầu dòng đã được cơ quan thẩm quyền công nhận, đạt QCVN về chất lượng vật liệu nhân giống.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước, đất trồng nhãn phù hợp là loại đất thuộc các nhóm đất phù sa, nhóm đất đỏ vàng.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây và thiết kế rãnh tiêu thoát nước đảm bảo tiêu thoát nước tốt.

Đối với đất trũng: Cần đào mương, lên luống với kích thước mương phụ thuộc vào mức độ trũng của vườn, trung bình chiều rộng mương là 1 m x 1 m và chiều rộng luống là 7-8 m.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Thời vụ trồng thích hợp: Vụ xuân (tháng 2-4) và vụ thu (tháng 8-10).

3.2. Kỹ thuật trồng

+ Mật độ, khoảng cách trồng: Khoảng cách 5 m x 5 m, tương đương với mật độ trồng 400 cây/ha.

+ Đào hố trồng và bón lót:

- Đào hố: Kích thước hố với chiều dài x chiều rộng x chiều sâu là: 0,8m x 0,8 m x 0,6 m. Vùng đất xấu cần đào hố với kích thước lớn hơn là 1,0 m x 1,0 m x 0,8 m. Khi đào hố, để riêng lớp đất mặt.

- Bón lót: Lượng phân bón lót cho 1 hố là 30-50 kg phân chuồng hoặc 3-5 kg phân hữu cơ vi sinh, 0,1-0,2 kg P₂O₅, 0,1-0,2 kg K₂O; những vùng đất chua cần bón thêm 0,5-1,0 kg vôi bột.

Tất cả các loại phân trên trộn đều với lớp đất mặt bón xuống đáy tới 3/4 hố. Đất còn lại lấp phủ trên mặt hố cao hơn mặt hố khoảng 20 cm. Việc đào hố bón lót phải làm xong trước khi trồng ít nhất 1 tháng.

+ Kỹ thuật trồng:

- Khơi một hố nhỏ chính giữa hố, xé bỏ túi bầu và nhẹ nhàng đặt bầu cây xuống hố để cổ rễ thấp hơn mặt hố 2-3 cm, cho rễ toả tự nhiên xung quanh hố, lấp đất và dùng tay nén chặt xung quanh gốc. Dùng đất mặt xung quanh hố vun vào xung quanh gốc cây tạo thành ụ hình lòng chảo, có đường kính khoảng 1 m, gờ xung quanh cao khoảng 20-25 cm so với mặt vườn.

- Cắm cọc và dùng dây mềm buộc cố định cây, tưới đẫm nước ổn định gốc, dùng rơm rạ hoặc cỏ khô ủ cách gốc 7-10 cm và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Thường xuyên tưới nước giữ ẩm cho gốc cây. Không để đất xung quanh gốc cây bị khô trắng mặt. Lượng tưới từ 10-15 lít/cây. Nếu trời có mưa, tiến hành tưới sau mưa 1 tuần đến 10 ngày tùy theo lượng mưa nhiều hay ít. thường xuyên để tạo độ che phủ đất, giữ ẩm hoặc trồng xen các loại cây họ đậu, cây phân xanh.

4.2. Bón phân

* Thời /kỳ kiến thiết cơ bản:

Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 3-5 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón:

Toàn bộ lượng phân vô cơ được chia 4 lần bón vào các tháng: 2, 4, 8 và tháng 10. Toàn bộ lượng phân chuồng được bón làm 1 lần vào cuối năm.

- Phương pháp bón:

+ Phân vô cơ: Hoà với nước tưới hoặc vãi đều xung quanh gốc cây, dưới tán lá rồi tưới nước làm tan phân. Sau đó thường xuyên tưới bổ sung giữ ẩm gốc. Có thể tranh thủ bón sau các trận mưa bằng cách rắc phân xung quanh hình chiếu tán cây.

+ Phân chuồng: Xẻ rãnh quanh hình chiếu tán cây để bón.

* Thời kỳ kinh doanh:

Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 4 - 6 năm tuổi: 3-5 kg; cây 7-10 năm tuổi: 10 kg; cây trên 11 năm tuổi: 10-12 kg.

- Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân được chia làm 5 lần bón.

Lần 1: Bón thúc hoa và nuôi lộc Xuân vào giữa tháng 2 - cuối tháng 2.

Lần 2: Bón thúc chùm hoa phát triển và đậu quả tốt vào cuối tháng 3 - đầu tháng 4.

Lần 3: Bón thúc quả lần 1 vào đầu tháng 5 - giữa tháng 5.

Lần 4: Bón thúc quả lần 2 vào giữa tháng 6.

Lần 5: Bón phục hồi sinh trưởng, thúc đẩy cành mùa thu, sau khi thu hoạch.

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Tạo cành cấp 1: Khi cây con đạt chiều cao 45-50 cm, bấm ngọn để tạo cành cấp 1. Chỉ để lại 3-4 cành cấp 1 phân bố tương đối đều về các hướng. Chọn cành cấp 1 khoẻ, ít cong queo, cách nhau 7-10 cm trên thân chính và tạo với thân chính một góc xấp xỉ 45-50° để khung tán đều và thoáng.

- Tạo cành cấp 2: Bấm ngọn cành cấp 1 khi chiều dài đạt 25-30 cm. Thông thường chỉ giữ lại 2-3 cành cấp 2 trên 1 cành cấp 1 phân bố hợp lý về góc độ và hướng.

- Tạo cành cấp 3: Để lại 1-2 cành trên 1 cành cấp 2 không giao nhau và phân bố đều trên tán.

b) Thời kỳ kinh doanh:

* Cắt tỉa và quản lý tán cây:

- Cắt tỉa cành sau thu hoạch: Cắt tỉa tất cả cành tăm, cành sâu bệnh, cành trong tán, cành vượt, cành sát mặt đất, cành có góc phân cành nhỏ. Đối với các giống nhãn thuộc nhóm chín sớm và chính vụ, trên cành quả sau thu hoạch cắt để lại 1 đợt lộc trong năm; đối với các giống nhãn thuộc nhóm chín muộn, trên cành quả cắt tỉa để lại 2 đợt lộc trong năm. Sau khi cắt tỉa, số cành để lại trên cây được phân bố đều trên tán cây tạo cho vườn nhãn có độ thông thoáng và có nhiều ánh sáng.

- Cắt tỉa lộc: Khi chiều dài lộc 10-15 cm, cắt tỉa để lại 1-2 lộc khỏe/cành mẹ, thường xuyên cắt tỉa những cành vô hiệu cho cây.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu đục thân cành (Apriona germani Hope)

- Đặc điểm gây hại: Con trưởng thành đẻ trứng vào các kẽ nứt trên thân, cành chính. Sâu non nở ra đục vào phần gỗ tạo ra các lỗ đục, trên vết đục xuất hiện lớp phân mùn cưa đùn ra. Thân chính bị đục sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây. Cành bị đục có thể bị chết khô.

- Biện pháp phòng chống: Diệt ổ trứng sâu xén tóc, phát hiện sớm vết đục, dùng dây thép nhỏ luồn vào lỗ đục để bắt sâu non, bắt và diệt xén tóc. Bơm thuốc có hoạt chất Fenitrothion hoặc Methidathion pha loãng và bơm trực tiếp vào miệng lỗ đục, sau đó dùng đất dẻo bít miệng lỗ.

5.2. Bọ xít nâu (Tessaratoma papillosa)

- Đặc điểm gây hại: Trưởng thành có màu nâu vàng, dài khoảng 25-30 mm, sâu non có 5 tuổi, đến tuổi 3 bắt đầu mọc cánh. Bọ xít trưởng thành thường qua đông trên cây nhãn, sau đó đẻ trứng và sâu non nở từ tháng 2-3. Bọ xít chích hút các đợt lộc non, hoa, quả non và gây hại mạnh nhất vào tháng 4-6.

- Biện pháp phòng chống:

+ Bắt bọ xít trưởng thành qua đông vào các tháng 11-12 bằng cách rung cây, thu gom bọ xít rơi và tiêu hủy; ngắt các lá có ổ trứng ở mặt dưới đem tiêu hủy.

+ Sử dụng thuốc có hoạt chất: Pyriproxyfenphun khi sâu non ở tuổi 1-2.

5.3. Bệnh thán thư (Colletotrichum sp.)

- Tác nhân gây bệnh: Bệnh gây ra do nấm Colletotrichum sp.

- Triệu chứng: Bệnh có thể gây hại trên lá, hoa quả, chồi và cành non. Trên lá bệnh tạo thành các đốm màu nâu, khô, hình hơi tròn, vết bệnh phát triển lớn lên và liên kết nhau làm khô cháy một mảng lá, lá vàng úa và rụng, cây sinh trưởng kém. Trên hoa bị khô đen và rụng hàng loạt, quả non bị thối và rụng. Trên quả đã lớn, bệnh tạo thành những đốm nâu trên vỏ, sau đó hằn sâu vào trong thịt quả, làm thối một mảng quả, vỏ có thể bị nứt ra. Bệnh còn làm lộc và chồi non bị quăn lại và khô đen, cây sinh trưởng kém và giảm số cành hoa.

- Đặc điểm phát sinh: Bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa, không khí nóng, ẩm. Nhiệt độ thích hợp cho loài nấm này phát triển mạnh từ 25-30°C.

- Biện pháp phòng trừ: Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất Metalaxyl M, Mancozeb, Hexaconazole,.... để phòng trừ bệnh.

6. Thu hoạch

Khi vỏ quả chuyển từ màu nâu hơi xanh sang màu nâu vàng, vỏ quả xù xì hơi dày chuyển sang mỏng và nhẵn, quả mềm, cùi có vị thơm, hạt có màu đen

Thu hoạch quả vào buổi sáng hoặc buổi chiều khi trời tạnh ráo, tránh thu hoạch vào giữa trưa khi trời quá nóng. Quả thu hoạch xong cần để nơi râm mát để chuyển đến nơi tiêu thụ hoặc bảo quản./.

STT QUY TRÌNH: 21

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY VẢI

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Litchi chinensis

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng: Cây vải sinh trưởng tốt ở những vùng có nhiệt độ bình quân năm từ 21 - 25°C. Trong thời kỳ phân hóa mầm hoa từ tháng 11-12, yêu cầu nhiệt độ thấp trong khoảng 11 - 14°C. Nhiệt độ thích hợp cho nở hoa, thụ phấn và thụ tinh từ 18-24°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Các thời kỳ cần nhiều nước là ra hoa và quả phát triển. Độ ẩm không khí thích hợp cho sinh trưởng 75 - 85%, cho phân hoá mầm hoa 65 - 70%.

- Yêu cầu về đất: Cây vải không kén đất, có thể trồng trên nhiều loại đất và địa hình khác nhau, tuy nhiên ở những nơi đất tốt, giàu mùn, địa hình hơi dốc, có độ pH từ 5,5-6,5 là tốt nhất.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Sử dụng các giống vải như: vải thiều, vải u trứng, ...

1.2. Tiêu chuẩn giống

Cây vải giống phải có nguồn gốc rõ ràng, được nhân từ cây/vườn cây đầu dòng đã được cơ quan thẩm quyền công nhận, đạt QCVN về chất lượng vật liệu nhân giống.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước. Nếu là đất mới chuyển đổi từ đất ruộng cần được đào mương, lên líp trước khi trồng 4-6 tháng. Trước khi trồng cần vệ sinh toàn bộ xác thực vật và tàn dư khác; cần rắc vôi bột đều trên vườn với lượng 300-500 kg/ha trước khi làm đất.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Cụ thể:

- Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây và thiết kế rãnh tiêu thoát nước đảm bảo tiêu thoát nước tốt

- Đối với đất trũng:

+ Đắp ụ có đường kính tối thiểu 1,5m. Chiều cao ụ tối thiểu 0,5m. Sau đó, hàng năm đắp bổ sung mở rộng ụ tương đương với độ rộng của tán cây. Có phương án thoát nước hợp lý, không để nước ngập quá 1/3 độ cao của ụ trồng.

+ Đào mương lên luống: Tùy theo độ trũng của khu trồng để có phương án đào mương phù hợp, tránh ngập úng. Đất trũng nhiều thì đào mương rộng và sâu, đất trũng ít thì đào mương hẹp hoặc đào nông. Mỗi luống có chiều rộng tối thiểu 5m để trồng được ít nhất một hàng cây.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Trong điều kiện chủ động tưới, có thể trồng vải quanh năm. Thời vụ thích hợp nhất là vụ xuân (tháng 2-4) và vụ thu (tháng 8-10).

3.2. Kỹ thuật trồng

+ Mật độ, khoảng cách trồng: Khoảng cách 5 m x 5 m, tương đương với mật độ trồng 400 cây/ha.

+ Đào hố trồng và bón lót:

- Đào hố: Kích thước hố với chiều dài x chiều rộng x chiều sâu là: 0,8m x 0,8 m x 0,6 m. Vùng đất xấu cần đào hố với kích thước lớn hơn là 1,0 m x 1,0 m x 0,8 m. Khi đào hố, để riêng lớp đất mặt.

- Bón lót: Lượng phân bón lót cho 1 hố là 30-50 kg phân chuồng hoặc 3-5 kg phân hữu cơ vi sinh, 0,1-0,2 kg P₂O₅, 0,1-0,2 kg K₂O; những vùng đất chua cần bón thêm 0,5-1,0 kg vôi bột/hố.

Tất cả các loại phân trên trộn đều với lớp đất mặt bón xuống đáy tới 3/4 hố. Đất còn lại lấp phủ trên mặt hố cao hơn mặt hố khoảng 20 cm. Việc đào hố bón lót phải làm xong trước khi trồng ít nhất 1 tháng.

+ Kỹ thuật trồng:

- Khơi một hố nhỏ chính giữa hố, xé bỏ túi bầu và nhẹ nhàng đặt bầu cây xuống hố để cổ rễ thấp hơn mặt hố 2-3 cm, cho rễ toả tự nhiên xung quanh hố, lấp đất và dùng tay nén chặt xung quanh gốc. Dùng đất mặt xung quanh hố vun vào xung quanh gốc cây tạo thành ụ hình lòng chảo, có đường kính khoảng 1 m, gờ xung quanh 4 cao khoảng 10-15 cm so với mặt hố.

- Cắm cọc và dùng dây mềm buộc cố định cây, tưới đẫm nước ổn định gốc, dùng rơm rạ hoặc cỏ khô ủ cách gốc 7-10 cm và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây khi độ ẩm đất thấp hơn 60% độ ẩm đồng ruộng.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước, quản lý đất và độ ẩm

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm 80-90% khi cây còn nhỏ.

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm đất 65-70% bằng phương pháp tưới bề mặt hoặc phương pháp tưới tiết kiệm.

- Thường xuyên làm sạch cỏ xung quanh gốc cây. Mặt đất xung quanh gốc được che ủ bằng thân cây phân xanh, rơm rạ hoặc cỏ khô cách gốc 10-15 cm.

- Trồng xen, chống xói mòn và che phủ đất: Cây trồng xen không cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng với cây trồng chính. Cây trồng xen nên sử dụng là các cây họ đậu, cây rau, hoặc cây để sử dụng làm phân xanh, được trồng cách gốc vải từ 1,0 m trở lên. Có thể sử dụng một số loại cây ăn quả có thời gian cho quả sớm và bộ tán có thể khống chế (như cây ổi,...). Trồng xen giữa hai hàng vải, đến hết năm thứ 3 sẽ loại bỏ để tập trung chăm sóc cây vải thời kỳ kinh doanh.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Chống xói mòn, rửa trôi và giữ độ ẩm đất: Ở phạm vi ngoài tán giữa các hàng cây nên để thảm thực vật sát mặt đất như cỏ tự nhiên hoặc các loại cây phân xanh nhưng phải được cắt ngắn thường xuyên.

- Xới xáo và làm cỏ gốc: Thường xuyên xới xáo, làm cỏ gốc theo hình chiếu tán cây và che phủ gốc cây bằng xác thực vật khô.

- Tưới nước và quản lý độ ẩm:

4.2. Bón phân

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân vô cơ được chia 4 lần bón vào các tháng: 2, 4, 8 và tháng 10. Toàn bộ lượng phân chuồng được bón làm 1 lần vào cuối năm.

- Phương pháp bón:

+ Phân vô cơ: Hòa tan phân với nước lã và tưới theo hình chiếu tán cây; ngoài ra có thể rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa và khi đất còn đủ ẩm.

+ Phân hữu cơ: Rải phân đều xung quanh rãnh của hình chiếu tán với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm, hoặc ấp phân vào xung quanh ụ cây (nếu trồng trên ụ) rồi lấp đất và tưới nước giữ ẩm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 4- 6 năm tuổi: 4-5 kg; cây 7-10 năm tuổi: 4-5 kg; cây trên 10 năm tuổi: 6-7 kg.

- Thời điểm bón:

+ Thời điểm 5-7 ngày sau thu hoạch: Bón toàn bộ lượng phân chuồng (hoặc phân hữu cơ vi sinh) + 50% N + 40% P₂O₅ + 25% K₂O để khôi phục sinh trưởng của cây.

+ Thời điểm bắt đầu xuất hiện mầm hoa (tùy từng năm, từ tháng 1 đến đầu tháng 2): Bón 25% N + 30% P₂O₅ + 25% K₂O kết hợp tưới nước làm hoa ra đồng loạt, kịp thời bổ sung dinh dưỡng cho cây, tránh làm cho cây bị suy kiệt trong quá trình ra hoa.

+ Sau tắt hoa 5-7 ngày: 25% N + 30% P₂O₅ + 30% K₂O

+ Thúc quả vào đầu tháng 5: Bón nốt 20% K₂O

- Phương pháp bón:

+ Đối với các loại phân vô cơ, hòa tan phân với nước và tưới theo hình chiếu tán cây; hoặc xáo nhẹ đất theo hình chiếu tán cây, rắc phân và tưới nước giữ ẩm đến khi phân hòa tan hoàn toàn. Có thể bón phân bằng cách rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa khi đất còn đủ ẩm, sau đó tưới nước bổ sung giữ ẩm cho cây.

+ Đối với phân hữu cơ: Đào rãnh theo hình chiếu của tán cây với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm, rải phân hữu cơ sau đó lấp đất và tưới nước giữ ẩm. Lượng phân hữu cơ còn lại sử dụng để tưới thúc quả 1 lần/tháng và dừng tưới trước khi thu hoạch 1 tháng.

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Đối với cây nhân giống bằng phương pháp ghép: khi cây có chiều cao 0,8 - 1,0m, tiến hành bấm ngọn để tạo cành cấp 1 hoặc cành cấp 2, khi cành cấp 1 hoặc cấp 2 phát sinh và sinh trưởng được 50 - 70cm, tiếp tục bấm ngọn để tạo các cành cấp 2 hoặc cấp 3 cứ như vậy đến khi cây có bộ khung đến cành cấp 3 phân bố đều.

- Đối với cành chiết, chọn để lại 2 - 3 cành cấp 1 phân bố đều về các hướng. Khi cành cấp 1 dài 50 - 70 cm tiến hành bấm ngọn để tạo cấp cành tiếp theo như đối với cây nhân giống bằng phương pháp ghép.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Cắt tỉa đợt 1: Thời điểm sau thu quả 10 ngày.

+ Đối với các vườn vải đã được cải tạo bộ tán và được cắt tỉa đều đặn hàng năm, bộ khung cành chính đã được ổn định. Cắt các đầu cành để loại bỏ 70-80% bộ lá cũ.

+ Đối với các vườn không được cắt tỉa đều đặn hàng năm, cây thường cao lớn, rậm rạp. Việc đầu tiên là cắt bỏ những cành mọc thẳng đứng ở giữa trung tâm của tán cây (thường là những cành to, cao), cắt sát xuống tận gốc cành. Cắt bỏ các cành trong tán, cành tăm, cành sâu bệnh, cành chen chúc nhau. Cắt đầu cành để loại bỏ 20 - 30% bộ lá cũ. Cắt bỏ các cành mọc trong thân. Tiếp tục tỉa thưa các cành xung quanh tán. Sau đó làm các bước tiếp theo như đối với các vườn vải được cắt tỉa hàng năm.

- Cắt tỉa đợt 2: Cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 (Tháng 8 âm lịch). Khi cây đã ra được hai đợt lộc:

+ Đối với cây có bộ tán ngoài đầy đủ, khép kín: Tiến hành loại bỏ toàn bộ các cành mọc trên thân và tỉa thưa cành bên ngoài tán bằng cách loại bỏ các nhánh nhỏ và các cành mọc chen chúc của bộ tán bên ngoài.

+ Đối với các cây có bộ khung thưa, tán lá bên ngoài thông thoáng (do hạ tán), ánh sáng có thể chiếu vào bên trong, có thể làm quả trong thân: Tiến hành tỉa thưa các chồi mọc trên thân và loại bỏ các cành không nhận đủ ánh sáng. Các chồi còn lại được cắt chỉ để lại 1 - 2cm ở chân cành.

- Cắt tỉa đợt 3: Sau khi cây vải thiều tắt hoa được 10 ngày, bước vào giai đoạn quả non, tiếp tục loại bỏ các cành lá nhỏ bị che khuất, tỉa bỏ bớt các chùm ít quả mọc chen chúc nhau.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu đục thân cành (Apriona germani Hope)

- Đặc điểm gây hại: Con trưởng thành (xén tóc) đẻ trứng vào các kẽ nứt trên thân, cành chính. Sâu non nở ra đục vào phần gỗ tạo ra các lỗ đục, trên vết đục xuất hiện lớp phân mùn cưa đùn ra. Thân chính bị đục sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng của cả cây. Cành bị đục có thể sẽ chết khô.

- Biện pháp phòng trừ:

+ Phát hiện sớm vết đục, dùng dây thép nhỏ luồn vào lỗ đục để bắt sâu non

+ Sau thu hoạch quét vôi vào gốc cây để diệt trứng. Bắt và diệt xén tóc (diệt trưởng thành).

+ Sử dụng một trong các loại thuốc trừ sâu đang được phép sử dụng, pha loãng, bơm trực tiếp vào các lỗ đục. Sau đó dùng đất dẻo bít miệng lỗ lại để diệt sâu.

5.2. Rệp sáp (Planococcus citri)

- Đặc điểm gây hại: Rệp sáp xuất hiện từ khi giò hoa vươn dài đến khi quả non ổn định, mật độ rệp có thể lên rất cao (trên 100 con/1 chùm hoa) gây cháy ngọn, thui hoa và quả.

- Biện pháp phòng trừ: Ưu tiên sử dụng các loại thuốc ít ảnh hưởng đến hoa, quả non, an toàn như các loại thuốc có nguồn gốc sinh học như Ema 5EC (dịch chiết từ cây khổ sâm, hoạt chất Matrine), Movento 150OD, Anboom 40EC; Các loại thuốc hóa học có hoạt chất Saponozit, saponin acid, Etofenprox, Imidacloprid,....

5.3. Bệnh sương mai (Phytophthora litchi Chen)

- Tác nhân gây hại: Bệnh gây ra bởi nấm Phytophthora litchi Chen

- Triệu chứng: Gây hại trên cành non, hoa, quả, đặc biệt là quả chín. Kết quả, trái cây bị rụng và thối rữa có khả năng gây ra bệnh khác trong thời gian bảo quản. Ban đầu vết bệnh là những vết có màu nâu không đều và tạo ra chất mốc trắng. Mốc lan rộng ra trong một thời gian ngắn và trở thành màu nâu, hoa quả bị thối và rò rỉ chất lỏng màu nâu và có mùi vị chua và nhạt.

- Đặc điểm phát sinh: Bệnh phát triển nhiều trong điều kiện thời tiết nóng và mưa nhiều, vườn cây rậm rạp, nhất là các chùm trái khuất trong tán lá. Các vết chích hút của sâu trên trái tạo điều kiện cho bệnh phát triển mạnh.

- Biện pháp phòng chống:

+ Sau thu hoạch cắt tỉa, dọn cành khô, cành bệnh, quả rụng đem đốt cháy để hạn chế nguồn bệnh. Thực hiện quy trình cắt tỉa tạo cho cây thông thoáng.

+ Phun một trong các loại thuốc có thành phần hoạt chất Metalaxyl M, Mancozeb; Hexaconazole; Difenoconazole... (như thuốc Ridomil Gold 68WG, Anvil 5SC, Score 250EC để phòng trừ). Phun lần 1 trước khi hoa nở để bảo vệ chùm hoa, lần 2 khi quả non và lần 3 trước khi quả chín 15 ngày.

5.4. Bệnh thán thư (Colletotrichum sp.)

- Tác nhân gây bệnh: Bệnh gây ra bởi nấm Colletotrichum sp.

- Triệu chứng: Bệnh có thể gây hại các bộ phận cây như lá, hoa quả, chồi và cành non. Trên lá bệnh tạo thành các đốm màu nâu, khô, hình hơi tròn, vết bệnh phát triển lớn lên và liên kết nhau làm khô cháy một mảng lá, lá vàng úa và rụng, cây sinh trưởng kém.

Trên hoa bị khô đen và rụng hàng loạt, quả non bị thối và rụng. Trên quả đã lớn, bệnh tạo thành những đốm nâu trên vỏ, sau đó hằn sâu vào trong thịt quả, làm thối một màng quả, vỏ có thể bị nứt ra. Bệnh còn làm lộc và chồi non bị quăn lại và khô đen, cây sinh trưởng kém và giảm số cành hoa.

- Đặc điểm phát sinh: Bệnh phát triển mạnh trong mùa mưa, không khí nóng, ẩm. Nhiệt độ thích hợp cho loài nấm này phát triển mạnh từ 25 - 30°C.

- Biện pháp phòng trừ:

Sau thu hoạch cắt tỉa, làm cỏ, phát quang, quét vôi gốc, dọn cành khô, cành bệnh đốt cháy để hạn chế nguồn bệnh. Phun một trong các loại thuốc có thành phần hoạt chất Metalaxyl M, Mancozeb; Hexaconazole; Difenoconazole... (như thuốc Ridomil Gold 68WG, Anvil 5SC, Score 250EC để phòng trừ). Phun lần 1 trước khi hoa nở để bảo vệ chùm hoa, lần 2 khi quả non và lần 3 trước khi quả chín 15 ngày.

6. Thu hoạch

Thu hoạch khi vỏ quả chuyển từ màu vàng xanh chuyển sang màu vàng đỏ; gai quả từ mau, nhọn chuyển sang thưa, phẳng; quả mềm, cùi có vị thơm.Thu hoạch quả vào buổi sáng hoặc buổi chiều khi trời tạnh ráo, tránh thu hoạch vào giữa trưa khi trời quá nóng. Quả thu hoạch xong cần để nơi râm mát để chuyển đến nơi tiêu thụ hoặc bảo quản./.

STT QUY TRÌNH: 22

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY HỒNG XIÊM

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Manilkara zapota

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng: Nhiệt độ thích hợp cho cây hồng xiêm sinh trưởng phát triển tốt từ 23-34°C.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Vùng trồng hồng xiêm thích hợp là các vùng có lượng mưa trung bình năm 1.000-1.500 mm và phân bố tương đối đều trong năm. Độ ẩm không khí thích hợp cho sinh trưởng 75-85%, cho phân hoá mầm hoa 65-70%.

- Yêu cầu về đất: Hồng xiêm là cây trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, đất trồng phù hợp là loại đất thuộc các nhóm đất phù sa, nhóm đất đỏ vàng.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Lựa chọn các giống: Hồng xiêm nhót Lô Giang, hồng xiêm Xuân Đỉnh, hồng xiêm xoài Thái Lan, hồng xiêm ruột đỏ,....

1.2. Tiêu chuẩn giống

Là cây chiết hoặc cây ghép có nguồn gốc rõ ràng được nhân từ cây đầu dòng hoặc vườn cây đầu dòng được cơ quan có thẩm quyền công nhận. Cây giống xanh tốt, không có các đối tượng sâu bệnh nguy hiểm gây hại.

Tiêu chuẩn cây chiết cành: Chiều cao cây đạt 50-70 cm, đường kính gốc đạt 1,5-2,0 cm, có từ 2-3 cành cấp 1.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Hồng xiêm là cây trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, đất trồng phù hợp là loại đất thuộc các nhóm đất phù sa (phù sa không được bồi, có tầng loang lổ, phù sa ngòi suối), nhóm đất đỏ vàng.

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước. Nếu là đất mới chuyển đổi từ đất ruộng cần được đào mương, lên líp trước khi trồng 4-6 tháng. Nếu là đất chu kỳ 2 cần trồng luân canh từ 2-3 vụ các loại cây trồng ngắn ngày như các cây họ đậu, cây rau, cây ăn quả ngắn ngày. Trước khi trồng cần vệ sinh toàn bộ xác thực vật và tàn dư khác; cần rắc vôi bột đều trên vườn với lượng 300-500 kg/ha trước khi làm đất.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Cụ thể:

- Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây và thiết kế rãnh tiêu thoát nước.

- Đối với đất trũng:

+ Cần đào mương, lên luống với kích thước mương phụ thuộc vào mức độ trũng của vườn, trung bình chiều rộng mương là 1 m x 1 m và chiều rộng luống là 7-8 m.

+ Đắp ụ có đường kính tối thiểu 1,5m. Chiều cao ụ tối thiểu 0,5m. Sau đó, hàng năm đắp bổ sung mở rộng ụ tương đương với độ rộng của tán cây. Có phương án thoát nước hợp lý, không để nước ngập quá 1/3 độ cao của ụ trồng.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Trong điều kiện chủ động tưới, có thể trồng vải quanh năm. Thời vụ thích hợp nhất ở Thái Bình là vụ xuân (tháng 2-3).

3.2. Kỹ thuật trồng

+ Mật độ, khoảng cách trồng: Khoảng cách 4 m x 3 m, tương đương với mật độ trồng 830 cây/ha.

+ Đào hố trồng và bón lót:

- Đào hố: Kích thước hố với chiều dài x chiều rộng x chiều sâu là: 0,8m x 0,8 m x 0,6 m. Vùng đất xấu cần đào hố với kích thước lớn hơn là 1,0 m x 1,0 m x 0,8 m. Khi đào hố, để riêng lớp đất mặt.

- Bón lót: Lượng phân bón lót cho 1 hố là 30-50 kg phân chuồng hoặc 3-5 kg phân hữu cơ vi sinh, 0,1-0,2 kg P₂O₅, 0,1-0,2 kg K₂O; những vùng đất chua cần bón thêm 0,5-1,0 kg vôi bột/hố.

Tất cả các loại phân trên trộn đều với lớp đất mặt bón xuống đáy tới 3/4 hố. Đất còn lại lấp phủ trên mặt hố cao hơn mặt hố khoảng 20cm. Việc đào hố bón lót phải làm xong trước khi trồng ít nhất 1 tháng.

+ Kỹ thuật trồng:

- Khơi một hố nhỏ chính giữa hố, xé bỏ túi bầu và nhẹ nhàng đặt bầu cây xuống hố để cổ rễ thấp hơn mặt hố 2-3 cm, cho rễ toả tự nhiên xung quanh hố, lấp đất và dùng tay nén chặt xung quanh gốc. Dùng đất mặt xung quanh hố vun vào xung quanh gốc cây tạo thành ụ hình lòng chảo, có đường kính khoảng 1 m, gờ xung quanh 4 cao khoảng 10-15cm so với mặt hố.

- Cắm cọc và dùng dây mềm buộc cố định cây, tưới đẫm nước ổn định gốc, dùng rơm rạ hoặc cỏ khô ủ cách gốc 7-10cm và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây khi độ ẩm đất thấp hơn 60% độ ẩm đồng ruộng.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước, quản lý đất và độ ẩm

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm 80-90% khi cây còn nhỏ.

- Tưới nước đảm bảo độ ẩm đất 65-70% bằng phương pháp tưới bề mặt hoặc phương pháp tưới tiết kiệm.

- Thường xuyên làm sạch cỏ xung quanh gốc cây. Mặt đất xung quanh gốc được che phủ bằng thân cây phân xanh, rơm rạ hoặc cỏ khô cách gốc 10-15 cm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Chống xói mòn, rửa trôi: Ở phạm vi ngoài tán giữa các hàng cây nên để thảm thực vật sát mặt đất.

- Xới xáo và làm cỏ gốc: Thường xuyên xới xáo, làm cỏ gốc và che phủ gốc cây bằng xác thực vật khô.

- Tưới nước và quản lý độ ẩm: Thường xuyên tưới đủ ẩm đảm bảo độ ẩm 65-70%. Cung cấp đủ nước tưới đảm bảo độ ẩm đất đạt 75-85% vào thời kỳ cây ra hoa, đậu quả và sinh trưởng quả

4.2. Bón phân

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân vô cơ được chia 4 lần bón vào các tháng: 2, 4, 8 và tháng 10. Toàn bộ lượng phân chuồng được bón làm 1 lần vào cuối năm.

- Phương pháp bón:

+ Phân vô cơ: Hòa tan phân với nước và tưới theo hình chiếu tán cây; ngoài ra có thể rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa và khi đất còn đủ ẩm.

+ Phân hữu cơ: Rải phân đều xung quanh rãnh của hình chiếu tán với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm hoặc ấp phân vào xung quanh ụ cây (nếu trồng trên ụ) rồi lấp đất và tưới nước giữ ẩm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 4-6 năm tuổi: 4-5 kg; cây 7-10 năm tuổi: 4-5 kg; cây trên 10 năm tuổi: 6-7 kg.

- Thời điểm bón:

+ Thời điểm 5-7 ngày sau thu hoạch: Bón toàn bộ lượng phân chuồng (hoặc phân hữu cơ vi sinh) + 50% N + 40% P₂O₅ + 25% K₂O để khôi phục sinh trưởng của cây.

+ Thời điểm bắt đầu xuất hiện mầm hoa (tùy từng năm, từ tháng 1 đến đầu tháng 2): Bón 25% N + 30% P₂O₅ + 25% K₂O kết hợp tưới nước làm hoa ra đồng loạt, kịp thời bổ sung dinh dưỡng cho cây, tránh làm cho cây bị suy kiệt trong quá trình ra hoa.

+ Sau tắt hoa 5-7 ngày: 25% N + 30% P₂O₅ + 30% K₂O

+ Thúc quả vào đầu tháng 5: Bón nốt 20% K₂O

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Đối với cây nhân giống bằng phương pháp ghép: Khi cây có chiều cao 0,8 - 1,0m, tiến hành bấm ngọn để tạo cành cấp 1 hoặc cành cấp 2, Khi cành cấp 1 hoặc cấp 2 phát sinh và sinh trưởng được 50 - 70cm, tiếp tục bấm ngọn để tạo các cành cấp 2 hoặc cấp 3 cứ như vậy đến khi cây có bộ khung đến cành cấp 3 phân bố đều.

- Đối với cành chiết, chọn để lại 2 - 3 cành cấp 1 phân bố đều về các hướng. Khi cành cấp 1 dài 50 - 70 cm tiến hành bấm ngọn để tạo cấp cành tiếp theo như đối với cây nhân giống bằng phương pháp ghép.

b) Thời kỳ kinh doanh:

Cắt tỉa đều đặn hàng năm những cành mọc thẳng đứng ở giữa trung tâm của tán cây (thường là những cành to, cao), cắt sát xuống tận gốc cành. Tạo cho cây có khoảng sáng mở ở trung tâm của tán cây. Cắt bỏ các cành trong tán, cành tăm, cành sâu bệnh, cành chen chúc nhau. Cắt bỏ các cành mọc trong thân. Tiếp tục tỉa thưa các cành xung quanh tán.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu đục quả (Alophia sp.)

- Đặc điểm gây hại: Bướm có màu nâu, sải cánh 2,5cm thuộc họ Ngài sáng (Pyralidae), Bộ cánh vảy (Lepidoptera). Sâu non màu hồng, thân có nhiều chấm đen, dài tối đa 3 cm, hóa nhộng (màu nâu sẫm) bên trong trái. Sâu bắt đầu đục phá lúc quả đạt 1 cm đến sắp thu hoạch. Từ khi quả bị đục, sâu có thể di chuyển sang các quả lân cận trên cùng nhánh để phá hại.

- Biện pháp phòng trừ: Phòng trị bằng cách hái bỏ và thiêu hủy tất cả trái bị sâu mùa trước còn sót lại để không lây lan mùa sau. Phun các loại thuốc lưu dẫn (Azodrin, Monitor, Basudin...) cách 2 tuần từ khi đường kính trái được 1 cm đến 2 tuần trước khi hái.

5.2. Ruồi đục quả (Dacus dorsalis Hendel)

- Đặc điểm gây hại: Gây hại công quả chín. Ruồi có kích thước gấp 2 ruồi nhà (dài 1 cm), màu nâu nhạt, có nhiều đốm vàng cam ở đầu và lưng, cánh trong suốt và có viền nâu ở mặt ngoài. Ruồi cái đẻ trứng ở bề mặt quả, giòi nở ra đục vào trong tạo thành chấm đen có quầng trên vỏ. Dòi đục phá bên trong làm quả thối, sau đó nó chui ra, rơi xuống đất và hóa nhộng trong vỏ kén màu nâu sẫm.

- Biện pháp phòng trừ: Phòng trị bằng cách thu hoạch quả khi vừa chín. Dùng chất dẫn dụ (Methyl eugenol) trộn thuốc để diệt ruồi.

5.3. Bệnh đốm lá

- Tác nhân gây hại: Bệnh gây ra do nấm Pestalotia versicolor.

- Triệu chứng: Trên lá có nhiều đốm bệnh nhỏ màu nâu đỏ, sau đó lớn dần có hình tròn, đường kính vết bệnh 1-3 mm, tâm màu xám trắng, viền màu nâu đậm hoặc nâu đỏ. Ở tâm vết bệnh có thể thấy những ổ nấm nhỏ màu đen.

- Đặc điểm phát sinh: Bệnh phát triển nhiều trong điều kiện thời tiết nóng và mưa nhiều, vườn cây rậm rạp, có nhiều vết thương cơ giới.

- Biện pháp phòng chống: Phun các loại thuốc thông thường như hỗn hợp Bordeaux, Zineb, Benomyl hay Funguran 20-30 g/bình 8 lít

5.4. Bệnh cháy khô đầu, mép lá

- Tác nhân gây bệnh: Bệnh gây ra bởi nhiều loại nấm như Phomopsis, Pestalotia, Sabotae và B.theobromae.

- Triệu chứng: Đây là bệnh khá phổ biến trên cây sapô và chủ yếu xâm nhiễm ở các lá ngọn. Bệnh làm cháy khô từng mảnh lớn ở đầu hoặc mép lá.

- Biện pháp phòng chống: Dùng các loại thuốc trừ nấm Benomyl hay Appencarb, Daconil với liều lượng như khuyến cáo

6. Thu hoạch

- Thời điểm thu hoạch: Tiêu chuẩn xác định độ già thu hái là cuống nhỏ lại, tai vểnh lên, lớp phấn nâu xám ngoài quả rạn nứt và bong ra vỏ, quả chuyển màu xanh vàng và nhẵn, khi hái mủ ở cuống quả chảy ra ít hoặc không có. Nên hái quả từng đợt cách nhau 1-2 tuần/lần. Quả thu hoạch nên phân loại trước khi đem rấm. Ngâm quả trong nước khoảng 30 phút hoặc ngâm trong nước vôi trong sau đó lấy giẻ ướt lau sạch phấn ở vỏ quả và nhựa ở cuống quả rồi hong khô nơi thoáng gió. Cho vào thùng hoặc chum vại có lót rơm xung quanh, đốt 1 nén hương rồi đậy kín lại. Mùa hè ủ khoảng 2 ngày. Mùa đông không cần ngâm nước mà chỉ lau sạch phấn ngoài vỏ quả. Khi ủ phải đảm bảo ấm xung quanh.

- Kỹ thuật thu hoạch: Thu hoạch quả vào buổi sáng hoặc buổi chiều khi trời tạnh ráo, tránh thu hoạch vào giữa trưa khi trời quá nóng. Quả thu hoạch xong cần để nơi râm mát để chuyển đến nơi tiêu thụ hoặc bảo quản./.

STT QUY TRÌNH: 23

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY ỔI

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Psidium guajava

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng: Cây ổi ưa khí hậu nóng và ẩm, nhiệt độ trung bình từ 25-30°C. Cây chịu lạnh kém, dưới 18°C quả nhỏ. Cây trồng ở nơi ánh sáng trung bình, nơi thoáng, không có bóng cây cao che nắng.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Lượng mưa trung bình ở nơi trồng nên từ 1.000-3.000mm/năm. Độ ẩm không khí thích hợp cho sinh trưởng 75-85%, cho phân hoá mầm hoa 65-70%.

- Yêu cầu về đất: Ổi là cây trồng được trên nhiều loại đất khác nhau nhưng phù hợp nhất là đất phù sa, đất đỏ vàng. Độ pH từ 4,5 - 8,2 nhưng yêu cầu thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Lựa chọn các giống sau: Ổi lê Đài Loan, Ổi Bo, Ổi nghệ, Ổi Đông Dư, Ổi không hạt, Ổi ruột đỏ Ruby....

1.2. Tiêu chuẩn giống

Cây ghép có nguồn gốc rõ ràng được nhân từ cây đầu dòng hoặc vườn cây đầu dòng được cơ quan có thẩm quyền công nhận. Cây giống xanh tốt, không có các đối tượng sâu bệnh nguy hiểm gây hại.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước. Nếu là đất mới chuyển đổi từ đất ruộng cần được đào mương, lên líp trước khi trồng 4-6 tháng. Nếu là đất chu kỳ 2 cần trồng luân canh từ 2-3 vụ các loại cây trồng ngắn ngày như các cây họ đậu, cây rau, cây ăn quả ngắn ngày. Trước khi trồng cần vệ sinh toàn bộ xác thực vật và tàn dư khác; cần rắc vôi bột đều trên vườn với lượng 300-500 kg/ha trước khi làm đất.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Cụ thể:

- Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây vả thiết kế rãnh tiêu thoát nước đảm bảo tiêu thoát nước tốt.

- Đối với đất trũng:

+ Đào mương, lên luống với kích thước mương phụ thuộc vào mức độ trũng của vườn, trung bình chiều rộng mương là 1 m x 1 m và chiều rộng luống là 5-6 m.

+ Đắp ụ có đường kính tối thiểu 1m. Chiều cao ụ tối thiểu 0,3m. Sau đó, hàng năm đắp bổ sung mở rộng ụ tương đương với độ rộng của tán cây. Có phương án thoát nước hợp lý, không để nước ngập quá 1/3 độ cao của ụ trồng.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Trong điều kiện chủ động tưới, có thể trồng vải quanh năm. Thời vụ thích hợp nhất ở Thái Bình là tháng 2-3 vả tháng 8-10.

3.2. Kỹ thuật trồng

Vệ sinh vườn trồng, làm sạch cỏ dại và khử trùng bằng vôi bột. Hố trồng: kích thước 50cm x 50cm x 50cm; hố cách hố 4m x 2,5m.

Mật độ trồng 1.000 cây/ha. Chú ý: làm rãnh thoát nước quanh vườn trồng với kích thước rộng - sâu là 50cm x 50cm.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước, quản lý đất và độ ẩm

Thường xuyên tưới đủ ẩm đảm bảo độ ẩm 65- 70%. Cung cấp đủ nước tưới đảm bảo độ ẩm đất đạt 75-85% vào thời kỳ cây ra hoa, đậu quả và sinh trưởng quả

4.2. Bón phân

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân vô cơ được chia 4 lần bón vào các tháng: 2, 4, 8 và tháng 10. Toàn bộ lượng phân chuồng được bón làm 1 lần vào cuối năm.

- Phương pháp bón:

+ Phân vô cơ: Hòa tan phân với nước lã và tưới theo hình chiếu tán cây; ngoài ra có thể rắc phân trực tiếp xung quanh hình chiếu tán cây vào cuối các đợt mưa và khi đất còn đủ ẩm.

+ Phân hữu cơ: Rải phân đều xung quanh rãnh của hình chiếu tán với bề mặt rãnh rộng 20-30 cm, sâu 20-25 cm hoặc ấp phân vào xung quanh ụ cây (nếu trồng trên ụ) rồi lấp đất và tưới nước giữ ẩm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 3-5 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 5-10 năm tuổi: 4-5 kg; cây trên 10 năm tuổi: 6-7 kg.

- Thời điểm bón:

+ Thời điểm 5-7 ngày sau thu hoạch: Bón toàn bộ lượng phân chuồng (hoặc phân hữu cơ vi sinh) + 50% N + 40% P₂O₅ + 25% K₂O để khôi phục sinh trưởng của cây.

+ Thời điểm bắt đầu xuất hiện mầm hoa (tùy từng năm, từ tháng 1 đến đầu tháng 2): Bón 25% N + 30% P₂O₅ + 25% K₂O kết hợp tưới nước làm hoa ra đồng loạt, kịp thời bổ sung dinh dưỡng cho cây, tránh làm cho cây bị suy kiệt trong quá trình ra hoa.

+ Sau tắt hoa 5-7 ngày: 25% N + 30% P₂O₅ + 30% K₂O

+ Thúc quả vào đầu tháng 5: Bón nốt 20% K₂O

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

Khi cây có chiều cao 0,8 - 1,0m, tiến hành bấm ngọn để tạo cành cấp 1 hoặc cành cấp 2. Khi cành cấp 1 hoặc cấp 2 phát sinh và sinh trưởng được 50 - 70cm, tiếp tục bấm ngọn để tạo các cành cấp 2 hoặc cấp 3 cứ như vậy đến khi cây có bộ khung đến cành cấp 3 phân bố đều.

b) Thời kỳ kinh doanh:

Cắt tỉa đều đặn hàng năm những cành mọc thẳng đứng ở giữa trung tâm của tán cây (thường là những cành to, cao), cắt sát xuống tận gốc cành. Tạo cho cây có khoảng sáng mở ở trung tâm của tán cây. Cắt bỏ các cành trong tán, cành tăm, cành sâu bệnh, cành chen chúc nhau. Cắt đầu cành để loại bỏ 20 - 30% bộ lá cũ. Cắt bỏ các cành mọc trong thân. Tiếp tục tỉa thưa các cành xung quanh tán. Sau đó làm các bước tiếp theo như đối với các vườn được cắt tỉa hàng năm.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Trong quá trình sinh trưởng, cây ổi thường gặp một số loại sâu bệnh hại chính sau:

- Rầy mềm: Rầy đeo bám ở đọt non và mặt dưới lá, chích hút nhựa làm quắn đọt, chồi tăng trưởng kém, tạo điều kiện để nấm bồ hóng phát triển.

- Rệp dính, rệp sáp, rệp phấn trắng: Rệp sinh sống dọc theo gân chính ở mặt dưới lá chích hút nhựa làm khô lá, giảm kích thước trái.

- Ruồi đục trái: Thành trùng đẻ trứng bên trong trái, trứng nở thành giòi ăn phá thịt trái và làm thối trái. Thành trùng dễ bị quyến rũ bởi chất chua ngọt nên có thể bẫy bắt bằng bã mồi.

- Ngoài ra, ổi thường gặp các sâu bệnh hại khác như: Sâu đục quả, bọ xít hại quả, sâu đục cành ... Các bệnh như bệnh thán thư, bệnh đốm lá, bệnh đốm rong ...

6. Thu hoạch

Khi vỏ quả chuyển từ màu xanh sang màu xanh vàng; quả đang cứng, chuyển sang giòn, mềm, cùi có vị thơm. Dùng kéo cắt quả; không nên dùng tay bẻ, tránh tình trạng làm xước cành, ảnh hưởng đến các đợt lộc và khả năng ra quả tiếp theo. Quả thu hoạch xong cần để nơi râm mát để đưa đến nơi tiêu thụ hoặc bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát hoặc để lạnh..

STT QUY TRÌNH: 24

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY TÁO

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Ziziphus mauritiana thuộc họ hoa hồng Rosaceae

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ: Nhiệt độ thích hợp từ 25 - 32°C và cần nhiều ánh sáng.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây táo yêu cầu về độ ẩm ở mức độ trung bình 60 -70 %.

- Yêu cầu về đất: Táo có thể ở sống nhiều loại đất nhưng thích hợp đất thịt pha cát, phù sa ven sông, đủ ẩm, pH từ 5-7.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Hiện nay, táo được trồng phổ biến là các giống táo địa phương: Táo Thiện Phiến, táo Gia Lộc (chua), táo xử lý đột biến như: táo 12 (ngọt), táo 32, táo Đào Tiên, đại táo 15 và giống ngoại nhập như: táo Đào Vàng, Lê Lai, Đào muộn, X12, táo Đài Loan...

1.2. Tiêu chuẩn giống

Táo có thể nhân giống bằng hạt, cắm hom, chồi rễ, chiết và ghép. Nhân giống bằng hạt biến dị nhiều nên hiện chỉ dùng làm gốc ghép. Các phương pháp cắm hom, dùng chồi rễ hoặc chiết còn dùng nhưng rất ít vì hiệu quả không cao. Phổ biến hiện nay là dùng cây giống bằng phương pháp ghép mắt và ghép áp. Chọn những cây khỏe, sinh trưởng tốt, sạch sâu bệnh để trồng.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Làm đất kỹ trước khi trồng, phơi ải, vệ sinh vườn trồng, làm sạch cỏ dại và khử trùng bằng vôi bột.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Vệ sinh vườn trồng, làm sạch cỏ dại và khử trùng bằng vôi bột. Hố trồng: kích thước 50cm x 50cm x 50cm; hố cách hố 4m x 2,5m.

Mật độ trồng 1.000 cây/ha. Chú ý: làm rãnh thoát nước quanh vườn trồng với kích thước rộng - sâu là 50cm x 50cm.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Thời vụ trồng thích hợp trong vụ Xuân từ tháng 2 - 3

3.2. Kỹ thuật trồng

Bón lót cho mỗi hố 20-30kg phân hữu cơ hoai, có thể trộn thêm 1kg vôi bột và 0,5kg super lân. Đào hố và bón phân lót trước khi trồng 20-30 ngày, trồng cây trong bầu để có tỷ lệ sống cao. Sau khi trồng ủ gốc bằng rơm rạ để giữ ẩm và chú ý tưới nước đều. Hàng tuần theo dõi ngắt bỏ các mầm mọc từ gốc ghép.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước

Cần cung cấp đủ nước cho cây nhất là khi thời tiết nắng nóng và thời kỳ ra hoa, đậu quả.

4.2. Bón phân

Trồng được 20-30 ngày có thể tưới nước phân pha loãng, mỗi tuần tưới 1 lần trong 1-2 tháng đầu. Sau đó định kỳ bón thúc 1 lần bằng phân hỗn hợp NPK và DAP. Lượng phân NPK 16-16-8 bón mỗi lần từ 0,2-1kg tùy cây nhỏ hoặc lớn. Dùng cuốc xới đất xung quanh gốc theo hình chiếu tán cây sâu 5-10cm, rải phân, lấp đất rồi tưới nước. Hàng năm bón thêm phân hữu cơ và bồi đất vào gốc.

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

Cắt bỏ cành bị sâu bệnh, cành dưới tán sau đó quét vôi. Nên trồng xen một số loại cây rau màu, đậu đỗ khi đốn tái sinh cây táo sẽ tăng thu nhập và hạn chế bớt cỏ dại.

Trồng táo phải đốn để cho cây trẻ lại mới có năng suất và chất lượng tốt. Có hai cách đốn là đốn phớt và đốn đau:

- Đốn phớt làm hàng năm sau mỗi vụ thu hoạch. Cắt các cành đã cho quả chỉ để lại 1 đoạn 20-30cm. Trên đầu cành này sẽ cho nhiều cành nhỏ, có thể tỉa bớt chỉ để vài cành phân bố đều trên tán cây.

- Đốn đau nhằm mục đích tạo tán từ khi cây còn nhỏ trên một năm tuổi đến khi lớn. Cắt cụt hết các loại cành, chỉ để lại một đoạn gốc của vài cành lớn đã ra trong năm trước, cây sẽ cho nhiều cành mới trẻ hơn, cho năng suất và chất lượng quả tốt hơn.

5. Quản lý sinh vật gây hại

Rệp sáp phấn (Planococcus lilacinus): Rệp bám từng ổ trên đọt non, mặt dưới lá và chùm hoa, bên ngoài có lớp bột trắng bao phủ. Rệp chích hút nhựa làm lá và chùm hoa xoăn lại, đồng thời có nấm bồ hóng phát triển. Nếu rệp ít thì dùng tay giết, nếu nhiều thì phun các thuốc, Pyrinex, Supracide, Polytrinnnn..

Sâu cuốn lá (Archips micaceana): Sâu non nhả tơ cuốn một hoặc vài lá thành tổ, nằm trong đó ăn lá. Có thể phòng trừ bằng bắt giết hoặc phun các thuốc Pyrinex, Supracide, Polytrinnnn.

Ruồi đục quả (Bactrocera dorsalis): Dòi đục trong quả làm quả bị hư thối. Một quả táo thường có nhiều con dòi ăn phá. Phòng trừ bằng các biện pháp không để quả chín lâu trên cây, thu nhặt tiêu hủy các quả rụng. Khi ruồi trưởng thành phát sinh dùng thuốc dẫn dụ Metyleugenol (Vizubon-D). Có thể tự làm bẫy bã ruồi bằng dùng một miếng quả chín (cam, quít, dứa, táo), có tẩm thuốc sâu rồi đặt lên cây. Khi quả đã già sắp chín phun ngừa bằng các thuốc Trigard, Fastac. Biện pháp bao quả có tác dụng tốt hạn chế ruồi và sâu đục quả.

6. Thu hoạch

Từ khi cây ra hoa đến khi thu hoạch khoảng 4 tháng. Trái khi chín sẽ có da láng và có màu sáng, có mùi thơm. Có thể chia ra nhiều đợt do trái chín không tập trung. Do là quả ăn tươi nên thu hái nhẹ nhàng tránh làm quả dập nát, thu hoạch vào ngày thời tiết tạnh khô./.

STT QUY TRÌNH: 25

QUY TRÌNH

SẢN XUẤT CÂY CAM

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Tên khoa học: Citrus reticulata

2. Một số yêu cầu về ngoại cảnh

- Yêu cầu về nhiệt độ và ánh sáng: Nhiệt độ thích hợp cây cam sinh trưởng và phát triển từ 23 - 29°C. Cây trồng ở nơi ánh sáng trung bình, nơi thoáng, không có bóng cây cao che nắng.

- Yêu cầu về nước và độ ẩm: Cây cam là loại cây ưa ẩm nhưng không chịu được úng. Các thời kỳ cần nước của cam là các thời kỳ: Bật mầm, phân hoá mầm hoa, ra hoa và phát triển quả. Lượng nước cần hàng năm đối với 1 ha cam quýt từ 9.000 - 12.000 m³, tương đương với lượng mưa từ 900 - 1.200 mm/năm. Với cam, lượng nước cần khoảng 10.000- 15.000 m³/ha/năm. Độ ẩm không khí thích hợp cho sinh trưởng từ 75-85%, cho phân hoá mầm hoa từ 65-70%.

- Yêu cầu về đất: Cây cam có thể trồng được trên nhiều loại đất, đất thích hợp nhất để trồng cây cam là đất giàu mùn, độ pH thích hợp từ 5,5 - 6,5, độ dốc từ 3 - 8 độ.

II. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chuẩn bị giống

1.1. Chọn giống

Khuyến cáo bộ giống cho vùng Thái Bình: Cam bản địa, ngoài ra có thể trồng các giống Cam Canh, Cam Vinh, Cam Sành, v.v...

1.2. Tiêu chuẩn giống

Cây giống phải được nhân từ cây mẹ đầu dòng tuyển chọn và phải đạt Tiêu chuẩn ngành 10 TCN - 2001, cụ thể: Cây giống sản xuất bằng phương pháp ghép phải được tạo hình cơ bản trong vườn ươm, có ít nhất 2 cành cấp 1 và không nhiều quá 3 cành. Đường kính cành ghép cách điểm ghép đạt từ 0,5 - 0,7 cm; dài từ 50 cm trở lên, có bộ lá xanh tốt, không sâu, bệnh.

2. Chuẩn bị đất

2.1. Chọn đất trồng

Chọn đất tốt, chủ động tưới và tiêu nước. Nếu là đất mới chuyển đổi từ đất ruộng cần được đào mương, lên luống trước khi trồng 4-6 tháng. Nếu là đất chu kỳ 2 cần trồng luân canh từ 2-3 vụ các loại cây trồng ngắn ngày như các cây họ đậu, cây rau, cây ăn quả ngắn ngày. Trước khi trồng cần vệ sinh toàn bộ xác thực vật và tàn dư khác; cần rắc vôi bột đều trên vườn với lượng 300-500 kg/ha trước khi làm đất.

2.2. Thiết kế vườn trồng

Tùy theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn phù hợp. Cụ thể:

- Đối với đất màu cao hoặc đất bãi ven sông: Chia băng có chiều rộng trồng được 2-3 hàng cây và thiết kế rãnh tiêu thoát nước đảm bảo tiêu thoát nước tốt.

- Đối với đất trũng: Cần đào mương, lên luống với kích thước mương phụ thuộc vào mức độ trũng của vườn, trung bình chiều rộng mương là 1mx1m và chiều rộng luống là 5-6 m.

+ Đắp ụ có đường kính tối thiểu 1m. Chiều cao ụ tối thiểu 0,3m. Sau đó, hàng năm đắp bổ sung mở rộng ụ tương đương với độ rộng của tán cây. Có phương án thoát nước hợp lý, không để nước ngập quá 1/3 độ cao của ụ trồng.

+ Đào mương lên luống: Tùy theo độ trũng của khu trồng để có phương án đào mương phù hợp, tránh ngập úng. Đất trũng nhiều thì đào mương rộng và sâu, đất trũng ít thì đào mương hẹp hoặc đào nông. Mỗi liếp có chiều rộng tối thiểu 5m để trồng được ít nhất một hàng cây.

3. Thời vụ và kỹ thuật trồng

3.1. Thời vụ trồng

Trong điều kiện chủ động tưới, có thể trồng quanh năm. Thời vụ thích hợp nhất ở Thái Bình là tháng 2-3 và tháng 8-10.

3.2. Kỹ thuật trồng

+ Mật độ, khoảng cách trồng: Khoảng cách 4 m x 4 m, tương đương với mật độ trồng 625 cây/ha.

+ Đào hố trồng và bón lót:

- Đào hố: Kích thước hố với chiều dài x chiều rộng x chiều sâu là: 0,8m x 0,8 m x 0,6 m.

- Bón lót: Lượng phân bón lót cho 1 hố là 30-50 kg phân chuồng hoặc 3-5 kg phân hữu cơ vi sinh, 0,1-0,2 kg P₂O₅, 0,1-0,2 kg K₂O; những vùng đất chua cần bón thêm 0,5-1,0 kg vôi bột/hố.

Tất cả các loại phân trên trộn đều với lớp đất mặt bón xuống đáy tới 3/4 hố. Đất còn lại lấp phủ trên mặt hố cao hơn mặt hố khoảng 20cm. Việc đào hố bón lót phải làm xong trước khi trồng ít nhất 1 tháng.

+ Kỹ thuật trồng:

Khơi một hố nhỏ chính giữa hố, xé bỏ túi bầu và nhẹ nhàng đặt bầu cây xuống hố để cổ rễ thấp hơn mặt hố 2-3 cm, lấp đất và dùng tay nén chặt xung quanh gốc. Dùng đất mặt xung quanh hố vun vào xung quanh gốc cây tạo thành ụ hình lòng chảo, có đường kính khoảng 1 m, gờ xung quanh cao khoảng 10-15cm so với mặt hố. Tưới đẫm nước ổn định gốc, dùng rơm rạ hoặc cỏ khô ủ cách gốc 7-10cm và thường xuyên tưới giữ ẩm cho cây.

4. Chăm sóc

4.1. Tưới nước, duy trì độ ẩm

Thường xuyên tưới đủ ẩm đảm bảo độ ẩm 65-70%. Cung cấp đủ nước tưới đảm bảo độ ẩm đất đạt 75-85% vào thời kỳ cây ra hoa, đậu quả và sinh trưởng quả

2.4.2. Bón phân

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản:

- Lượng bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng bón tính cho 1 cây: Cây 1 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 2 năm tuổi: 3-5 kg; cây 3 năm tuổi: 5-7 kg.

- Thời kỳ bón: Toàn bộ lượng phân vô cơ được chia 4 lần bón vào các tháng: 2, 4, 8 và tháng 10. Toàn bộ lượng phân chuồng được bón làm 1 lần vào cuối năm.

b) Thời kỳ kinh doanh:

- Lượng phân bón:

Có thể sử dụng phân hữu cơ vi sinh thay cho phân chuồng, lượng phân bón cho 1 cây: Cây 3-5 năm tuổi: 1,5-2 kg; cây 5-10 năm tuổi: 4-5 kg; cây trên 10 năm tuổi: 6-7 kg.

- Thời điểm bón:

+ Thời điểm 5-7 ngày sau thu hoạch: Bón toàn bộ lượng phân chuồng (hoặc phân hữu cơ vi sinh) + 50% N + 40% P₂O₅ + 25% K₂O để khôi phục sinh trưởng của cây.

+ Thời điểm bắt đầu xuất hiện mầm hoa (tùy từng năm, từ tháng 1 đến đầu tháng 2): Bón 25% N + 30% P₂O₅ + 25% K₂O kết hợp tưới nước làm hoa ra đồng loạt, kịp thời bổ sung dinh dưỡng cho cây, tránh làm cho cây bị suy kiệt trong quá trình ra hoa.

+ Sau tắt hoa 5-7 ngày: 25% N + 30% P₂O₅ + 30% K₂O

+ Thúc quả vào đầu tháng 5: Bón nốt 20% K₂O

4.3. Cắt tỉa, tạo hình

a) Thời kỳ kiến thiết cơ bản

Khi cây có chiều cao 0,8 -1,0m, tiến hành bẩm ngọn để tạo cành cấp 1 hoặc cành cấp 2, Khi cành cấp 1 hoặc cấp 2 phát sinh và sinh trưởng được 50 - 70cm, tiếp tục bấm ngọn để tạo các cành cấp 2 hoặc cấp 3 cứ như vậy đến khi cây có bộ khung đến cành cấp 3 phân bố đều.

b) Thời kỳ kinh doanh

Cắt tỉa vụ Thu: Được tiến hành sau khi thu hoạch quả. Cắt tỉa tất cả các cành sâu bệnh, cành chết, cành vượt, những cành quá dày, cắt tỉa bớt cành cấp 1 (nếu số cành cấp 1/cây quá dày) sao cho cây có bộ khung tán cân đối. Đối với cành thu, cắt bỏ những cành yếu, mọc quá dày.

Cắt tỉa vụ Xuân: Được tiến hành vào giữa tháng 1 đến giữa tháng 3 hàng năm. Cắt bỏ những cành xuân chất lượng kém, cành sâu bệnh, cành mọc lộn xộn trong tán, những chùm hoa nhỏ, dầy, dị hình.

Cắt tỉa vụ Hè: Được tiến hành từ tháng 4 đến hết tháng 6. Cắt bỏ những cành hè mọc quá dày hoặc yếu, cành sâu bệnh, tỉa bỏ những quả nhỏ, dị hình.

5. Quản lý sinh vật gây hại

5.1. Sâu đục thân (Chelidonium argentatum), đục cành (Nadezhdiella cantori):

- Đặc điểm gây hại: Con trưởng thành đẻ trứng vào các kẽ nứt trên thân, cành chính. Sâu non nở ra đục vào phần gỗ tạo ra các lỗ đục, trên vết đục xuất hiện lớp phân mùn cưa đùn ra.

- Phòng trừ:

+ Bắt diệt trưởng thành (Xén tóc).

+ Phát hiện sớm vết đục, dùng dây thép nhỏ luồn vào lỗ đục để bắt sâu non.

+ Sau thu hoạch (tháng 11 - 12) quét vôi vào gốc cây để diệt trứng.