Quyết định 2715/QĐ-UBND năm 2015 phê duyệt Đề án khuyến nông trọng điểm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2016-2020

QUYẾT ĐỊNH

PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN KHUYẾN NÔNG TRỌNG ĐIỂM TỈNH HÒA BÌNH GIAI ĐOẠN 2016-2020

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH HÒA BÌNH

Căn cứ Luật tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân ngày 26 tháng 11 năm 2003;

Căn cứ Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009, của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020;

Căn cứ Nghị định số 02/2010/NĐ-CP ngày 08/01/2010 của Chính phủ về Khuyến nông;

Căn cứ Nghị định số 210/2013/NĐ-CP ngày 19/12/2013 của Chính phủ về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn;

Căn cứ Quyết định số 1258/QĐ-BNN-KHCN, ngày 04 tháng 6 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phê duyệt Chương trình khuyến nông trọng điểm giai đoạn 2013-2020;

Căn cứ Quyết định số 1604/QĐ-UBND ngày 31/8/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững tỉnh Hòa Bình đến năm 2020;

Xét đề nghị của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 807/TTr-SNN ngày 25/11/2015,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Phê duyệt Đề án khuyến nông trọng điểm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2016-2020 (Đề án chi tiết đính kèm).

Điều 2. Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì tham mưu chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện Đề án khuyến nông trọng điểm tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2016-2020;

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 4. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh, Giám đốc các Sở, Thủ trưởng các ban, ngành của tỉnh; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; các cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ Quyết định thi hành./. 

ĐỀ ÁN

KHUYẾN NÔNG TRỌNG ĐIỂM TỈNH HÒA BÌNH GIAI ĐOẠN 2016 – 2020
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 2715/QĐ-UBND ngày 16 tháng 12 năm 2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình)

Phần mở đầu

SỰ CẦN THIẾT VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ

I. Sự cần thiết

Hòa Bình là tỉnh miền núi phía Tây Bắc, có diện tích tự nhiên 466 nghìn ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp trên 64 nghìn ha chiếm 14% diện tích. Với vị trí cửa ngõ của vùng Tây Bắc giáp ranh thủ đô Hà Nội và các tỉnh đồng bằng, nhiều vùng sinh thái ưu thế, đa dạng về cây trồng, vật nuôi là những lợi thế để phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn. Sau gần 25 năm tái lập tỉnh (1991-2015), nông nghiệp Hòa Bình có bước tiến vượt bậc. Năng suất lúa tăng 2,92 lần, sản lượng thóc tăng gần 2,45 lần; Năng suất ngô tăng 4,8 lần, sản lượng tăng 15,9 lần; đàn trâu, bò tăng 1,3 lần; đàn lợn tăng 1,68 lần; sản lượng thủy sản nuôi trồng và đánh bắt tăng 9,52 lần; diện tích trồng rừng mới đạt trung bình 7-9 ngàn ha/năm.... Trong giai đoạn 2011-2015 tốc độ tăng GRDP ngành trung bình 4,06%/năm, chiếm 19,4% cơ cấu kinh tế của tỉnh; sản xuất chuyển dịch theo hướng tích cực, năng suất, sản lượng và chất lượng nông sản và hiệu quả sản xuất ngày càng được nâng cao; bước đầu hình thành các vùng sản xuất hàng hóa chủ lực tập trung theo quy hoạch như vùng sản xuất cam; bưởi; nhãn; mía tím; rau an toàn; chăn nuôi gia cầm; nuôi trồng thủy sản....; mô hình liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ theo chuỗi giá trị được phát triển; kết cấu hạ tầng phục vụ sản được củng cố, tăng cường; khoa học, công nghệ áp dụng rộng rãi trong sản xuất; cơ giới hóa phát triển nhanh trong sản xuất, bảo quản, chế biến. Sản xuất nông nghiệp đã đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội và ổn định an ninh chính trị của tỉnh. Thành tựu đó có sự đóng góp tích cực của công tác khuyến nông, đặc biệt là thực hiện chuyển giao tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.

Để đáp ứng nhu cầu người sản xuất, thực hiện thành công Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững tỉnh Hòa Bình đến năm 2020; phải xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp khuyến nông trọng tâm, dài hạn làm căn cứ xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các dự án khuyến nông hàng năm trên địa bàn tỉnh. Do vậy việc ban hành và thực hiện Đề án khuyến nông trọng điểm trong giai đoạn 2016-2020 có ý nghĩa thực tế và cấp thiết.

II. Những căn cứ pháp lý

- Nghị định số 02/2010/NĐ-CP ngày 08/01/2010 của Chính phủ về khuyến nông;

- Thông tư liên tịch số 183/2010/TTLT-BTC-BNN ngày 15/11/2010 của liên Bộ Tài chính và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc hướng dẫn chế độ quản lý, sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước cấp đối với hoạt động khuyến nông; và Thông tư số 15/2013/TT-BNN ngày 26/02/2013 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quy định một số điều của Nghị định số 02/2010/NĐ-CP ngày 08/01/2010 của Chính phủ về khuyến nông;

- Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009, của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020;

- Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 04/6/2010, của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020;

- Quyết định số 2162/QĐ-TTg ngày 28/12/2012, của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020;

- Quyết định số 899/QĐ-TTg ngày 10/6/2013, của Ủy ban nhân dân tỉnh Phê duyệt Đề án xây dựng nông thôn mới tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2012-2020, định hướng đến năm 2030;

- Quyết định số 1384/QĐ-BNN-KH ngày 18/06/2013, của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ban hành Chương trình hành động thực hiện Đề án “Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững;

- Căn cứ Quyết định số 1604/QĐ-UBND ngày 31/8/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Hòa Bình Phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững tỉnh Hòa Bình đến năm 2020;

- Quyết định số 1258/QĐ-BNN-KHCN ngày 04 tháng 6 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phê duyệt Chương trình khuyến nông trọng điểm giai đoạn 2013-2020;

- Kế hoạch số 95-KH/TU ngày 18/7/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện Kết luận số 97-KL/TW ngày 15/5/2014 của Bộ Chính trị, về một số chủ trương, giải pháp tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn;

- Nghị Quyết số 10-NQ/TU ngày 13/6/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển sản xuất một số sản phẩm trong lĩnh vực trồng trọt trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, giai đoạn 2014-2020;

- Nghị Quyết số 11-NQ/TU ngày 13/6/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đến năm 2020;

- Nghị Quyết số 12-NQ/TU ngày 13/6/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về phát triển nuôi cá lồng, bè hồ thủy điện Hòa Bình, giai đoạn 2014-2020;

- Nghị quyết số 14-NQ/TU ngày 13/11/2014 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về cơ chế hỗ trợ tiêu thụ nông sản hàng hóa trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, giai đoạn 2014-2020;

- Chỉ thị số 40-CT/TU ngày 13/11/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đẩy mạnh việc phát triển hợp tác, liên kết sản xuất nông nghiệp gắn với xây dựng cánh đồng lớn và vận động người dân cải tạo vườn tạp.

Phần hai

THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KHUYẾN NÔNG TỈNH HÒA BÌNH

I. Thành tựu đạt được

Từ khi thành lập (1993) đến nay hệ thống khuyến nông từ tỉnh đến cơ sở ngày càng được kiện toàn, đến nay có 363 cán bộ khuyến nông chuyên trách. Trong đó cấp tỉnh 27 người, cấp huyện 126 người, cấp xã 210 người, có 83% cán bộ cấp tỉnh, 90% cán bộ cấp huyện và 60% cán bộ cấp xã có trình độ đại học, cao đẳng. Toàn hệ thống đã xây dựng 2 nghìn điểm trình diễn tiến bộ kỹ thuật với trên 7 vạn lượt hộ tham gia, tổ chức 15 nghìn lớp đào tạo, tập huấn cho gần 40 vạn lượt cán bộ và nông dân, hơn 500 chuyên mục trên đài truyền hình, 1.000 chuyên mục trên sóng phát thanh, 2.000 bài viết đăng trên chuyên trang khuyến nông khuyến ngư, phát hành 40 số với hơn 3 vạn tạp chí chuyên đề nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 27 nghìn cuốn bản tin nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 510 nghìn tờ gấp, 19,5 nghìn sách mỏng; cung cấp gần 100 nghìn tờ báo Nông nghiệp Việt Nam cho các xã phường trong tỉnh, tổ chức được trên 700 cuộc tham quan hội thảo hơn 1 vạn lượt người, tổ chức thành công các hội thi khuyến nông như hội thi nông dân giỏi toàn tỉnh; hội thi trâu...

Qua 22 năm hoạt động, hệ thống khuyến nông của tỉnh đã có đóng góp đáng kể vào phát triển nông nghiệp và nông thôn; góp phần nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi, giúp đỡ người dân dần dần ổn định cuộc sống, tăng thu nhập, thực hiện xóa đói giảm nghèo; chuyển dịch sản xuất quy mô nhỏ lẻ sang hướng phát triển kinh tế trang trại, sản xuất hàng hóa chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường và cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến. Có thể đánh giá:

- Tổ chức khuyến nông trong tỉnh đã được tăng cường về số lượng, mạng lưới xây dựng đến tận cấp xã tham gia tích cực trong chỉ đạo sản xuất; Chủ động tham mưu kế hoạch, giải pháp phát triển sản xuất. Thường xuyên bám sát địa bàn chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, góp phần không nhỏ vào việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, khuyến khích nông dân áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.

- Chuyển giao có hiệu quả kết quả nghiên cứu, các tiến bộ kỹ thuật mới, phương thức sản xuất mới áp dụng vào sản xuất; Đặc biệt là đã tạo ra một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung có thu nhập cao, tạo ra một lớp nông dân đầu đàn, điển hình cho những nông dân khác học tập và làm theo.

- Chuyên mục, chuyên trang, ấn phẩm khuyến nông được đổi mới về hình thức, nội dung và chất lượng. Hình thức thể hiện ngày càng phong phú, đa dạng, phù hợp với thực tế, đáp ứng được nhu cầu của đa số bà con nông dân ở địa phương. Hệ thống cộng tác viên ngày càng lớn mạnh với nhiều đối tượng tham gia, giới thiệu được nhiều kinh nghiệm sản xuất hay, kỹ thuật mới, điển hình làm kinh tế nông nghiệp giỏi giúp nông dân nâng cao nhận thức và nhân rộng diện áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.

- Phương pháp khuyến nông có sự tham gia của người dân như lập kế hoạch khuyến nông có sự tham gia; giảng dạy có sự tham gia (LCTM); nghiên cứu có sự tham gia (PTD); xây dựng mô hình trình diễn có sự tham gia; lớp học hiện trường (FFS) được vận dụng linh hoạt đã nâng cao chất lượng hoạt động khuyến nông của tỉnh. Năng lực hoạt động cho cán bộ làm công tác khuyến nông chuyên trách, cán bộ cơ sở được tăng cường đã tạo ra một lớp nông dân mới biết sử dụng hiệu tài nguyên đất, tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp.

- Thông qua hội nghị, hội thảo, tổng kết đã khuyến cáo nhân rộng mô hình, điển hình sản xuất, tạo ra những phong trào sâu rộng trong việc đưa tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất đại trà làm cho năng suất, sản lượng, giá trị một số sản phẩm nông nghiệp chủ lực tăng đáng kể.

- Huy động được nhiều nguồn lực từ các tổ chức trong và ngoài nước, các doanh nghiệp tham gia vì vậy công tác khuyến nông từng bước hoàn thiện về nội dung, phương pháp và chính sách khuyến nông.

- Câu lạc bộ khuyến nông, nhóm nông dân cùng sở thích, tổ chức các cuộc thi đã hỗ trợ nông dân bước đầu hình thành nên các hình thức tổ chức sản xuất mới, tạo sân chơi bổ ích, giúp nông dân chú trọng vào sản xuất vươn lên làm giàu, ổn định tình hình dân cư nơi sinh sống. Hệ thống khuyến nông tích cực tham gia vào công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng mô hình, hỗ trợ người nghèo, xã đặc biệt khó khăn....;

II. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân

1. Tồn tại, hạn chế

- Lựa chọn nhiệm vụ khuyến nông còn dàn trải chưa phù hợp với yêu cầu phát triển và thực tế của địa phương;

- Chưa có cơ chế phù hợp để hỗ trợ người sản xuất nhân rộng kết quả của các mô hình vào sản xuất. Việc nhân rộng kết quả mô hình điểm thành công ra sản xuất đại trà còn hạn chế gây lãng phí nguồn lực đầu tư cho công tác khuyến nông;

- Công tác tổng kết các mô hình sản xuất có hiệu quả do nông dân tự thực hiện để nhân rộng chưa được chú ý thực hiện;

- Mới chỉ tổng kết và đánh giá được kết quả của các hoạt động khuyến nông nhà nước mà chưa chú trọng đánh giá tổng thể hoạt động khuyến nông trên địa bàn.

- Nội dung tập huấn, đào tạo, thông tin tuyên truyền còn nặng về chuyển giao các kỹ thuật sản xuất, chưa chú trọng đến hướng dẫn các kỹ năng tổ chức sản xuất, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của nhà nước và của địa phương;

- Việc đào tạo để nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác khuyến nông chưa được thường xuyên, liên tục;

- Sự phối hợp, hợp tác giữa các cấp, các ngành, các tổ chức làm công tác khuyến nông chưa chặt chẽ, mang tính hình thức, chồng chéo làm giảm hiệu quả của hoạt động khuyến nông;

- Công tác xã hội hóa, dịch vụ khuyến nông còn hạn chế.

2. Nguyên nhân

- Chưa vận dụng được hình thức tiếp cận khuyến nông từ dưới lên nên một số chương trình, dự án khuyến nông chưa phù hợp với điều kiện thực tế;

- Xây dựng các mô hình trình diễn dàn trải, chưa theo nhu cầu, quy trình kỹ thuật chưa phù hợp thực tế, mới chú trọng đến việc chuyển giao các yếu tố đầu vào mà chưa gắn với việc chuyển giao về tổ chức sản xuất đầu vào và đầu ra của sản phẩm nên khó nhân rộng vào sản xuất;

- Hệ thống cung cấp dịch vụ đầu vào cho sản xuất chưa đủ năng lực hỗ trợ người sản xuất áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới chuyển giao vào sản xuất;

- Năng lực cán bộ trong hệ thống không đồng đều, đa số chưa được đào tạo chính quy nên còn nhiều hạn chế nhất là kỹ năng, phương pháp khuyến nông;

- Kinh phí đầu tư cho công tác khuyến nông còn hạn hẹp, chưa có các chương trình, khuyến nông dài hạn để định hướng, thu hút nguồn lực cho các hoạt động khuyến nông trọng điểm;

- Chưa thực hiện tốt công tác quản lý nông nghiệp về công tác khuyến nông; công tác theo dõi, giám sát, tổng hợp kết quả hoạt động khuyến nông của toàn tỉnh thực hiện chưa tốt trong khi nhiều đơn vị, dự án, các cấp, các ngành cùng thực hiện nội dung khuyến nông nên xảy ra tình trạng dàn trải, không phù hợp nhu cầu và điều kiện thực tế;

- Cơ sở vật chất, phương tiện làm việc chưa đáp ứng được nhu cầu của công tác khuyến nông.

Phần ba

QUAN ĐIỂM, MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

I. Quan điểm

(1) Đề án khuyến nông trọng điểm là nhiệm vụ công tác khuyến nông thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, quy hoạch tổng thể và các quy hoạch chuyên ngành.

(2) Nội dung Đề án phải dễ triển khai, dễ nhân rộng, thiết thực, hiệu quả, phù hợp với từng nhóm khách hàng và từng vùng sinh thái. Chú trọng đến người sản xuất nông sản chủ lực và nông dân vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

II. Mục tiêu

1. Mục tiêu chung

Tạo chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động thực tiễn thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn thông qua áp dụng tiến bộ kỹ thuật, tổ chức lại sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo cánh đồng lớn nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới, cải thiện, nâng cao thu nhập cho người sản xuất.

2. Mục tiêu cụ thể

Trong giai đoạn:

(1) Xây dựng được 700 mô hình trình diễn chuyển giao kỹ thuật cho 15.000 hộ nông dân về nội dung ưu tiên trong tái cơ cấu ngành; hiệu quả kinh tế của các mô hình tăng ít nhất là 20% so với sản xuất đại trà để nông dân học tập, làm theo;

(2) 100% cán bộ làm công tác khuyến nông được đào tạo nâng cao năng lực;

Đến năm 2020:

(3) tỷ lệ lao động được tập huấn, đào tạo nghề nông nghiệp đạt 55%, tỷ lệ lao động nông nghiệp dưới 60% tổng lao động xã hội;

(4) xây dựng thương hiệu cho ít nhất 5 sản phẩm hàng hóa;

(5) tỷ lệ dùng các giống cây trồng xác nhận đạt 80%, tỷ lệ dùng các giống tiến bộ trong chăn nuôi bò thịt; lợn; gia cầm đạt tối thiểu 70%;

(6) 60% diện tích vườn tạp được cải tạo;

(7) 10.000 nông dân được đào tạo nghề; 20.000 nông dân được huấn luyện tay nghề theo phương pháp lớp học hiện trường.

III. Nhiệm vụ

Bám sát yêu cầu, nhiệm vụ tái cơ cấu trên các lĩnh vực, chương trình, đề án nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao khoa học, công nghệ và tiến bộ kỹ thuật trọng điểm trong nông nghiệp của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Trung tâm Khuyến nông Quốc gia; Đề án tái cơ cấu ngành; định hướng phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh và của các địa phương để cụ thể hóa chương trình khuyến nông trên địa bàn tỉnh.

1. Trồng trọt

Khuyến khích, hướng dẫn nông dân ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới (Quy trình canh tác theo tiêu chuẩn GAP; quy trình quản lý cây trồng tổng hợp ICM; các giống cây trồng mới...) vào sản xuất, nâng cao thu nhập cho nông dân thông qua một số mô hình liên kết hiệu quả theo chuỗi giá trị sản phẩm đối với cây trồng chủ lực để nhân rộng.

Phát triển ngành trồng trọt theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa lớn, tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực và an sinh xã hội cả trước mắt và lâu dài.

Đào tạo, tập huấn kỹ thuật và kỹ năng kinh doanh cho nông dân, đáp ứng yêu cầu sản xuất hàng hóa. Huy động các nguồn lực xã hội tham gia hoạt động khuyến nông. Sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, nước, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái và phát huy tối đa lợi thế so sánh của từng tiểu vùng khí hậu trong tỉnh.

Dự án ưu tiên:

(1) Phát triển sản xuất cây ăn quả có múi theo hướng tập trung, an toàn, bền vững và hiệu quả: Phát triển các các giống cây ăn quả mới, theo hướng hàng hóa, tập trung, rải vụ, bền vững, áp dụng biện pháp thâm canh tổng hợp theo hướng GAP; VietGAP kết hợp với tưới tiết kiệm nước, sử dụng phân bón lá, chế phẩm sinh học tiến bộ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao giá trị gia tăng tại các vùng sản xuất trọng điểm.

(2) Phát triển sản xuất rau an toàn: Phát triển các giống rau, củ, quả mới; rau ôn đới trái vụ, rau bản địa, nấm ăn theo hướng GAP, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, áp dụng các biện pháp quản lý cây trồng tổng hợp, liên kết sản xuất hàng hóa tập trung theo chuỗi giá trị tại các vùng sản xuất trọng điểm phục vụ người tiêu dùng và chế biến xuất khẩu.

(3) Cải tạo vườn tạp: Chuyển đổi vườn tạp sang thâm canh, chuyên canh các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao theo hướng liên kết sản xuất hàng hóa tập trung

(4) Phát triển sản xuất mía ăn tươi theo hướng nâng cao chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Phát triển mía ăn tươi (mía tím, mía ép nước) thâm canh theo hướng GAP, mía hữu cơ, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, áp dụng các biện pháp quản lý cây trồng tổng hợp kết hợp với cơ giới hóa tại các vùng sản xuất trọng điểm phục vụ người tiêu dùng và chế biến nước ép.

(5) Phát triển sản xuất giống cây trồng hàng năm chủ lực: Xây dựng các hình thức liên kết, chuyển giao kỹ thuật để chuyển đổi phương thức sản xuất một số loại cây trồng hàng năm chủ lực có ưu thế từ sản xuất sản phẩm thương phẩm sang sản xuất giống nhằm khai thác triệt để ưu thế của địa phương, tăng thu nhập cho người sản xuất

2. Chăn nuôi

Chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật mới; quy trình quản lý tiên tiến; mô hình liên kết trong chăn nuôi nhằm nâng cao năng suất; giá trị sản phẩm chăn nuôi, đảm bảo an toàn thực phẩm, giảm phát thải khí nhà kính và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Nâng cao nhận thức của người chăn nuôi trong việc thực hiện vệ sinh thú y và phòng chống các dịch bệnh nguy hiểm, góp phần phát triển chăn nuôi bền vững. Hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, góp phần xóa đói, giảm nghèo.

Dự án ưu tiên:

(1) Phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm bản địa gắn với xây dựng thương hiệu: Phổ biến quy trình kỹ thuật chăn nuôi gia súc, gia cầm bán công nghiệp (thả đồi, thả vườn) theo hướng VietGAP, áp dụng đệm lót sinh học, công trình khí sinh học đảm bảo an toàn dịch bệnh, giảm ô nhiễm môi trường và phát thải khí nhà kính trong chăn nuôi nông hộ và trang trại, tạo vùng sản xuất tập trung, đáp ứng nhu cầu của thị trường.

(2) Phát triển chăn nuôi gia súc ăn cỏ (trâu; bò; dê) theo hướng thâm canh: Phổ biến và chuyển giao các quy trình kỹ thuật chăn nuôi gia súc ăn cỏ, ưu tiên hoạt động cải tạo giống, đưa giống mới, trồng cỏ và sử dụng thức ăn sẵn có, hình thức chăn nuôi bán chăn thả và thâm canh theo hướng công nghiệp nhằm khắc phục hiện tượng thiếu diện tích chăn thả, hiện tượng cận huyết, nâng cao tầm vóc, đảm bảo an toàn dịch bệnh.

(3) Phát triển chăn nuôi ong: Liên kết sản xuất, phổ biến và chuyển giao các quy trình kỹ thuật chăn nuôi ong theo hướng thâm canh tăng năng suất, khai thác triệt để lợi thế của địa phương và tăng thu nhập cho người dân

3. Thủy sản

Ứng dụng, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật trong nuôi trồng, khai thác nhằm tăng năng suất, sản lượng, đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của tỉnh về diện tích mặt nước, nâng cao hiệu quả kinh tế, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân, giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Dự án ưu tiên:

(1) Phát triển nuôi trồng thủy sản tại các thủy vực, hồ chứa: Phổ biến quy trình kỹ thuật nuôi lồng một số đối tượng thủy sản theo hướng VietGAP, liên kết sản xuất hàng hóa, công nghiệp thân thiện với môi trường theo chuỗi giá trị gắn với xây dựng thương hiệu. Tạo ra mô hình để nông dân học tập, nhân rộng vào sản xuất

4. Lâm nghiệp

Ứng dụng và chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật về giống, quy trình kỹ thuật và sản xuất kinh doanh để phát triển và quản lý rừng bền vững theo hướng nâng cao năng suất và chất lượng rừng nhằm tăng thu nhập cho người trồng rừng, kinh doanh và dịch vụ, góp phần xóa đói, giảm nghèo, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Dự án ưu tiên

(1) Phát triển trồng rừng gỗ lớn và lâm sản ngoài gỗ: Phổ biến quy trình kỹ thuật, giống mới phục vụ trồng rừng cung cấp gỗ lớn làm nguyên liệu sản xuất đồ mộc, cây mọc nhanh làm nguyên liệu phục vụ công nghiệp chế biến ván nhân tạo; thâm canh tập trung, trồng dưới tán rừng và phân tán trong vườn hộ... một số loài cây dược liệu và lâm sản ngoài gỗ khác.

(Đối tượng ưu tiên, sản phẩm dự kiến các Dự án ưu tiên theo phụ lục số 01)

IV. Kinh phí

Tổng kinh phí thực hiện Đề án Khuyến nông trọng điểm giai đoạn 2016- 2020: 200 tỷ đồng (Hai trăm tỷ đồng); Bình quân 40 tỷ đồng/năm, gồm:

- Ngân sách Trung ương và tỉnh: 100 tỷ đồng, bình quân 20 tỷ đồng/năm. Ngân sách Trung ương gồm kinh phí Chương trình khuyến nông quốc gia (2 tỷ đồng/năm); Lồng ghép sử dụng kinh phí từ: nguồn sự nghiệp chương trình nông thôn mới (1 tỷ đồng/năm), Chương trình 135 (2 tỷ đồng/năm), Chương trình giảm nghèo bền vững (4 tỷ đồng/năm), Quyết định số 1956/QĐ-TTg (1 tỷ đồng/năm), Quyết định số 84/QĐ-TTg (5 tỷ đồng/năm), Quyết định 50/QĐ-TTg, Quyết định số 01/QĐ-TTg; Nguồn ngân sách tỉnh gồm kinh phí khuyến nông hàng năm (1 tỷ đồng/năm) và sử dụng kinh phí lồng ghép từ các nguồn: Kinh phí sự nghiệp kinh tế thực hiện Quyết định số 11/2015/QĐ-UBND (1 tỷ đồng/năm), Quyết định số 10/2015/QĐ-UBND (1 tỷ đồng/năm), thực hiện Nghị quyết 14-NQ/TU, Chỉ thị 40-CT/TU, các chương trình dự án trên địa bàn;

- Ngân sách huyện: 47,2 tỷ đồng, bình quân 9,44 tỷ đồng/năm (trung bình 0,86 tỷ đồng/huyện/năm gồm: nguồn kinh phí khuyến nông (0,5 tỷ đồng/năm và nguồn khác 0,36 tỷ đồng/năm), tương ứng gần 24% kinh phí thực hiện;

- Người sản xuất: 52,8 tỷ đồng, bình quân 10,56 tỷ đồng/năm do người dân và doanh nghiệp, HTX tham gia đóng góp, tương đương trên 26% kinh phí thực hiện.

(Khái toán kinh phí thực hiện Đề án theo phụ lục số 02)

V. Giải pháp

1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức, cơ chế chính sách và quản lý của hệ thống khuyến nông

Kiện toàn tổ chức hệ thống khuyến nông theo Nghị định số 02/2010/NĐ-CP ngày 8/01/2010 của Chính phủ và Thông tư số 15/2015/TT-BNNPTNT ngày 26/3/2015 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Xây dựng chính sách khuyến khích cán bộ khuyến nông làm việc lâu dài, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Kiện toàn mạng lưới khuyến nông cấp xã, hình thành mạng lưới cộng tác viên thôn, bản, đổi mới phương thức huấn luyện, chuyển giao, hình thành hệ thống tư vấn, dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp, tăng cường, củng cố hoạt động của các câu lạc bộ khuyến nông, tích cực hỗ trợ và đổi mới hình thức hoạt động của hợp tác xã, tổ chức khuyến nông tự nguyện.

Điều chỉnh mạng lưới cơ sở đào tạo khuyến nông cho phù hợp với yêu cầu quy hoạch phát triển kinh tế xã hội cho từng vùng nông thôn.

Lồng ghép các hoạt động khuyến nông với việc triển khai các chương trình, chính sách xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, phát triển sinh kế vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh, thực hiện có hiệu quả các mục tiêu kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước.

2. Đổi mới nội dung và phương pháp hoạt động để nâng cao hiệu quả và phương pháp hoạt động khuyến nông

Bám sát mục tiêu, chương trình hành động của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, của tỉnh, của ngành nông nghiệp hàng năm; đặc biệt là các chương trình xây dựng nông thôn mới; các chương trình mục tiêu về nước sạch và vệ sinh môi trường; giảm nghèo bền vững; đào tạo nghề cho nông dân; an toàn vệ sinh thực phẩm... để tổ chức triển khai có hiệu quả công tác khuyến nông nhằm phát triển các ngành hàng có lợi thế, đồng thời nâng cao chất lượng, năng suất, hiệu quả và khả năng cạnh tranh các mặt hàng nông, lâm, thủy sản.

Thực hiện rà soát, cập nhật, chọn lọc các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới, mô hình sản xuất thiết thực, phù hợp với điều kiện địa phương để triển khai áp dụng trên diện rộng nhằm phát triển ngành nông nghiệp một cách bền vững, có hiệu quả về kinh tế và xã hội, tránh dàn trải, lãng phí.

Đẩy mạnh áp dụng các phương pháp tiếp cận tiên tiến, có sự tham gia của người dân, nhất là phương pháp lớp học hiện trường (FFS); phương pháp giảng dạy lấy học viên làm trung tâm (LCTM)... vào hoạt động khuyến nông để nâng cao hiệu quả và tính bền vững của các hoạt động.

3. Mở rộng và cải tiến các kênh thông tin tuyên truyền để chuyển tải đầy đủ, kịp thời, chính xác các thông tin cần thiết đến người dân

Có kế hoạch cụ thể để đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực về kỹ năng truyền thông cho cán bộ khuyến nông các cấp như kỹ năng viết tin, bài, xây dựng tờ rơi, áp phích, băng hình,...phát triển và cải tiến các kênh truyền thông cộng đồng về công tác khuyến nông qua hệ thống báo viết, báo hình, báo nói và báo điện tử; đồng thời cập nhật, đăng tải thông tin về giá cả, thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, tình hình hội nhập và cạnh tranh quốc tế đến tận người sản xuất

Thúc đẩy sự tham gia tích cực của các cấp, ban, ngành vào hoạt động truyền thông, cập nhật thông tin một cách đa dạng, nhiều chiều, khách quan và kịp thời nhằm đưa ra các dự báo chính xác phục vụ chương trình phát triển nông nghiệp và nông thôn.

4. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác khuyến nông các cấp

Tập trung nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác khuyến nông các cấp. Trong đó, ưu tiên cho việc đào tạo cán bộ khuyến nông huyện và xã.

Chú trọng nâng cao kỹ năng thực hành, kiến thức thực tế, tinh thần, trách nhiệm và thái độ phục vụ, đồng thời nâng cao kỹ năng giao tiếp, truyền đạt, tổ chức hội thảo, xây dựng mô hình và đánh giá các hoạt động khuyến nông.

5. Chú trọng nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật và tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác khuyến nông

Chú trọng đầu tư nâng cấp cơ sở, vật chất, trang bị phương tiện làm việc cho hệ thống khuyến nông, tăng cường đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ khuyến nông để tham gia tích cực vào công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Đặc biệt tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ khuyến nông cơ sở; cải thiện điều kiện môi trường làm việc và tạo cơ hội phát triển cho cán bộ khuyến nông trẻ.

6. Huy động tối đa các nguồn lực, tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa công tác khuyến nông

Tranh thủ các nguồn lực thực hiện chương trình khuyến nông thông qua liên kết với các Viện, Trường, các Trung tâm nghiên cứu, các đơn vị kỹ thuật trong ngành để tiếp nhận nhanh các tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới phục vụ sản xuất.

Sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, các chương trình mục tiêu về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, vốn nghiên cứu khoa học và các nguồn vốn liên kết khác từ các Dự án, các doanh nghiệp nông nghiệp để tăng cường và đa dạng hóa, xã hội hóa công tác khuyến nông, đưa tiến bộ kỹ thuật và khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp.

Tích cực triển khai các giải pháp huy động tối đa các nguồn lực xã hội tham gia vào công tác khuyến nông, thông qua việc đổi mới nội dung và phương pháp hoạt động; xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích thu hút các tổ chức xã hội tham gia... nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả và tinh thần, trách nhiệm trong công tác khuyến nông.

7. Đẩy mạnh việc tổ chức các hình thức liên kết sản xuất nông nghiệp gắn với tiêu thụ sản phẩm, coi đây là một trong các giải pháp then chốt để phát triển nông nghiệp của tỉnh theo hướng tăng giá trị gia tăng và phát triển bền vững trong thời gian tới

Đẩy nhanh việc hình thành và đổi mới hình thức hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp, câu lạc bộ khuyến nông, tổ hợp tác theo hình thức dịch vụ trọn gói từ cung ứng các dịch vụ đầu vào đến tìm đầu ra cho sản phẩm xứng đáng là đầu mối đại diện cho nông dân trong mối liên kết “bốn nhà” trong sản xuất nông nghiệp

Khuyến khích các hình thức liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, cánh đồng lớn... để tạo đầu ra bền vững cho sản phẩm, tạo vùng sản xuất hàng hóa tập trung mang lại thu nhập ổn định cho nông dân.

Mạnh dạn thí điểm thực hiện cơ chế đối tác công tư (PPP) nhằm huy động, thu hút nguồn lực và sự tham gia của các doanh nghiệp vào hoạt động khuyến nông và tăng thu ngân sách cho địa phương.

VI. Hiệu quả

Dự án được thực hiện sẽ xây dựng được các điểm trình diễn tiến bộ kỹ thuật để người sản xuất học tập và làm theo qua đó sẽ tăng hiệu quả kinh tế sản xuất đại trà từ 20% trở lên; Tạo thành mối liên kết hình thành vùng sản xuất nông sản tập trung gắn với tiêu thụ sản phẩm;

Năng lực hệ thống khuyến nông được nâng cao sẽ chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, đào tạo nghề cho nông dân tốt hơn. Qua đó tăng cao tỷ lệ giống cây trồng xác nhận, giống tiến bộ, cải tạo vườn tạp thành vườn chuyên canh, góp phần xây dựng thương hiệu cho nông sản của tỉnh.

Dự án khuyến nông trọng điểm được thực hiện sẽ giúp tập trung nguồn lực để đầu tư thực hiện các chủ trương của tỉnh trong phát triển nông nghiệp và Phát triển nông thôn giai đoạn 2016-2021, trước hết là hỗ trợ đắc lực trong việc thực hiện thành công chương trình tái cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới.

VII. Tổ chức thực hiện

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Tham mưu UBND tỉnh triển khai chương trình khuyến nông trọng điểm trên địa bàn tỉnh; chủ trì hướng dẫn lập, tổng hợp, phê duyệt kế hoạch thực hiện hàng năm và các chương trình, dự án, mô hình khuyến nông theo chương trình;

- Chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông và các đơn vị trực thuộc Sở tổ chức triển khai thực hiện tốt chương trình;

- Theo dõi, đôn đốc các Sở, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức thực hiện; hàng năm tổng hợp tình hình và kết quả thực hiện đề án, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, chỉ đạo.

2. Các sở, ngành liên quan

- Sở Tài chính chủ trì, phối hợp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu cho UBND tỉnh bố trí ngân sách địa phương hàng năm, nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia, vốn trung ương hỗ trợ để thực hiện chương trình;

- Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu cho UBND tỉnh trong việc bố trí vốn đầu tư tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật của hệ thống khuyến nông trên địa bàn tỉnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao;

- Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng đề án kiện toàn hệ thống tổ chức khuyến nông trên địa bàn tỉnh;

- Sở Khoa học và Công nghệ ưu tiên thực hiện các đề tài, dự án nghiên cứu ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật để thực hiện đề án; Đề xuất các giải pháp khoa học và công nghệ tiên tiến để thực hiện đề án;

- Ban Dân tộc tỉnh xây dựng kế hoạch hàng năm và chỉ đạo Phòng Dân tộc các huyện huy động tối đa nguồn vốn phát triển sản xuất thuộc chương trình 135 để thực hiện đề án khuyến nông trọng điểm giai đoạn 2015-2020;

- Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, thương mại và Du lịch tỉnh chủ trì xây dựng kế hoạch giới thiệu và quảng bá các sản phẩm nông nghiệp hàng năm;

- Cơ quan thông tin tuyên truyền và các tổ chức đoàn thể tăng cường phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tuyên truyền về công tác khuyến nông;

- Các Sở, ban, ngành liên quan: Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao phối hợp thực hiện các nội dung đề án.

3. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Lập kế hoạch, bố trí ngân sách huyện trung hạn và hàng năm thực hiện đề án khuyến nông trọng điểm giai đoạn 2015-2020 trên địa bàn;

- Chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trạm Khuyến nông Khuyến lâm cấp huyện, UBND cấp xã và phòng ban có liên quan triển khai thực hiện;

- Huy động tối đa nguồn kinh phí sự nghiệp; sự nghiệp khoa học, vốn phát triển sản xuất thuộc các chương trình mục tiêu được phân bổ để thực hiện đề án này;

- Định kỳ hàng năm tổng hợp tình hình và kết quả thực hiện đề án bằng nguồn ngân sách của địa phương gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh./.