Báo cáo 445/BC-BTP năm 2024 tổng kết việc thực hiện Chỉ thị 05/CT-TTg về tăng cường công tác thi hành án dân sự do Bộ Tư pháp ban hành

Số hiệu 445/BC-BTP
Ngày ban hành 29/10/2024
Ngày có hiệu lực 29/10/2024
Loại văn bản Báo cáo
Cơ quan ban hành Bộ Tư pháp
Người ký Mai Lương Khôi
Lĩnh vực Thủ tục Tố tụng

BỘ TƯ PHÁP
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 445/BC-BTP

Hà Nội, ngày 29 tháng 10 năm 2024

 

BÁO CÁO

TỔNG KẾT VIỆC THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 05/CT-TTG NGÀY 06/02/2017 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC THI HÀNH ÁN DÂN SỰ

Nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong công tác Thi hành án dân sự (THADS), đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, ngày 06/02/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 05/CT-TTg về việc tăng cường công tác THADS (Chỉ thị số 05/CT-TTg). Sau hơn 07 năm triển khai thực hiện, Chỉ thị số 05/CT-TTg đã phát huy hiệu quả, nâng cao trách nhiệm, năng lực tổ chức thực hiện của các cơ quan, Bộ, Ngành, địa phương, sự phối hợp, chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Công tác THADS tiếp tục có những chuyển biến tích cực, góp phần quan họng bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và cá nhân, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự xã hội của đất nước. Để đánh giá kết quả đạt được trong việc thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TTg, xác định phương hướng, đề xuất giải pháp trong thời gian tới, Bộ Tư pháp đã chủ trì phối hợp với bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiến hành tổng kết toàn diện nội dung Chỉ thị và báo cáo kết quả như sau:

I. KẾT QUẢ THỰC HIỆN CHỈ THỊ

1. Tình hình quán triệt, triển khai thực hiện

Ngay sau khi Chỉ thị số 05/CT-TTg được ban hành, Bộ Tư pháp đã xây dựng Kế hoạch[1], và có văn bản đề nghị các Bộ, Ngành, địa phương, xây dựng Kế hoạch[2]. Kết quả cho thấy 100% các Bộ, Ngành có liên quan đã triển khai thực hiện bằng những hình thức phù hợp. Riêng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-VKSTC ngày 23/11/2017 về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát THADS, thi hành án hành chính (THAHC)”.

Bộ Tư pháp đã chỉ đạo toàn Hệ thống THADS, trong đó các cơ quan THADS địa phương tham mưu UBND cấp tỉnh, cấp huyện ban hành Chỉ thị của UBND tỉnh về việc tăng cường công tác THADS, THAHC tại địa phương, đồng thời tổ chức triển khai đến từng đơn vị đảm bảo thực hiện có hiệu quả.

2. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về thi hành án dân sự

Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về THADS có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác THADS, do đó tại Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 05/CT-TTg, các Bộ, Ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã giao cho các đơn vị có liên quan tổ chức tuyên truyền nội dung Chỉ thị nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của công chức, người lao động và nhân dân trên địa bàn, cụ thể như sau:

- Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc làm đầu mối phối hợp với Bộ Tư pháp để phổ biến văn bản pháp luật về THADS thông qua văn bản chỉ đạo nghiệp vụ, trong các cuộc họp giao ban định kỳ, các cuộc kiểm sát, thanh tra, kiểm tra liên quan đến công tác THADS. Chỉ đạo, định hướng cơ quan báo chí, phổ biến pháp luật tới các tổ chức, đơn vị, cá nhân và các cơ quan trong hệ thống chính trị nhằm tạo nhận thức thống nhất, đầy đủ, kịp thời cho các tầng lớp nhân dân, góp phần định hướng dư luận xã hội trong việc thông tin, tuyên truyền về công tác THADS.

Ngoài ra, việc tuyên truyền được thực hiện thông qua các Hội thảo, hội nghị tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác THADS, viết tin, bài đăng trên Báo, tạp chí của Trung ương, địa phương,... Đặc biệt, Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉ đạo, định hướng cơ quan báo chí, các trang thông tin điện tử cung cấp thông tin tới các tổ chức, đơn vị, cá nhân và các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, tạo nhận thức thống nhất, đầy đủ, kịp thời cho các tầng lớp nhân dân, góp phần định hướng dư luận xã hội trong việc thông tin, tuyên truyền về công tác THADS, đảm bảo việc thi hành Luật THADS được thuận lợi, hiệu quả.

- UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã chỉ đạo Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh tổ chức triển khai, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan tới công tác THADS; phổ biến, tuyên truyền lồng ghép trong các cuộc họp cơ quan, trên Cổng/Trang thông tin điện tử của UBND tỉnh và một số đơn vị trực thuộc; chỉ đạo cơ quan THADS, Sở tư pháp, Đài phát thanh và truyền hình địa phương tuyên truyền pháp luật về THADS; phổ biến qua Đài truyền thanh, phát sách về pháp luật THADS cho các Tủ sách pháp luật của xã, phường, thị trấn trên địa bàn...

- Các cơ quan THADS, cơ quan THA trong Quân đội đã quan tâm thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về THADS trong toàn quân cũng như đối với người dân, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp với nhiều hình thức cụ thể, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội trong việc thực thi các quy định của Luật THADS; nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân và các tầng lớp nhân dân về các quy định của Luật, vai trò, ý nghĩa của công tác THADS với nhiều hình thức.

3. Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế

Trên cơ sở bám sát và thường xuyên cập nhật các yêu cầu, nhiệm vụ về rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật, thể chế hóa các chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp về xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đề ra[3], Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương chú trọng thực hiện tổ chức rà soát văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát hiện, xác định cụ thể những quy định có mâu thuẫn, chồng chéo, sơ hở, bất cập, những vấn đề vướng mắc trong các luật và văn bản dưới luật có liên quan đến công tác thi hành án dân sự để kịp thời báo cáo, kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung. Theo đó, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về THADS và pháp luật khác có liên quan đạt được nhiều kết quả tích cực:

- Sau khi Chỉ thị được ban hành đến nay, Bộ Tư pháp đã xây dựng được 24 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 01 Luật, 03 Nghị định, 01 Quyết định, 19 Thông tư, góp phần quan trọng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả công tác THADS (phụ lục 1 kèm theo). Bộ Tư pháp đã trình Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 17/QĐ-TTg ngày 13/01/2023 phê duyệt Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác THADS đối với các bản án, quyết định kinh doanh, thương mại giai đoạn 2023-2028” với nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 129/2024/QH15 về chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2024, theo đó, Luật THADS sửa đổi sẽ được trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Sau khi Chính phủ ban hành Quyết định phân công xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp đã triển khai xây dựng Dự án Luật theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật THADS.

Cùng với việc hoàn thiện thể chế về THADS, việc bảo đảm áp dụng thống nhất các quy định của pháp luật về THADS là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Đây vừa là yêu cầu áp dụng các quy định của pháp luật thống nhất trong phạm vi toàn quốc, vừa đảm bảo đáp ứng yêu cầu của lĩnh vực quan trọng, phức tạp, nhạy cảm, liên quan đến các quyền cơ bản của công dân.

- Đối với các cơ quan Trung ương, xác định công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, các cơ quan Trung ương đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tích cực tham gia xây dựng và góp ý dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan có thẩm quyền đề nghị. Đồng thời, thông qua tổng kết việc triển khai công tác của mỗi ngành, tổng hợp vướng mắc, bất cập từ thực tiễn, kịp thời có những kiến nghị, đề xuất xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về THADS, các văn bản pháp luật khác có liên quan. Qua đó, công tác phối hợp xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của liên ngành Trung ương được nâng lên rõ rệt; tuân thủ đúng quy định của pháp luật, đảm bảo chất lượng, có tính khả thi cao trên thực tế. Đặc biệt, từ thực tiễn hoạt động của Bộ, Ngành, trên cơ sở tổng hợp ý kiến của địa phương, các ngành Trung ương đã có những đề xuất với cơ quan có thẩm quyền xây dựng, sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản pháp luật quan trọng liên quan đến công tác THADS như: Luật Đất đai, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Thi hành án hình sự, Luật Phá sản, Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã,..

- Đối với các cơ quan địa phương, công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật có sự chỉ đạo thống nhất của UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, sự phối hợp chặt chẽ của các Sở, Ban, Ngành, cơ quan có liên quan; việc tham gia đóng góp ý kiến được thực hiện với nhiều hình thức khác nhau như: gửi văn bản góp ý cho các cơ quan chủ trì; có văn bản triển khai tới cơ quan trực thuộc nghiên cứu, đóng góp ý kiến; tổ chức các Hội nghị lấy ý kiến... Ngoài việc tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, một số Cục THADS đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan, nhất là với cơ quan Công an, Tòa án, Viện kiểm sát tham mưu Ban thường vụ Tỉnh Ủy ban hành Chỉ thị hoặc văn bản về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác THADS, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị đối với công tác THADS ở địa phương (Cao Bằng, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh...).

4. Công tác tổ chức cán bộ, đảm bảo kinh phí, cơ sở vật chất

4.1. Công tác tổ chức cán bộ

Bộ Tư pháp đã thực hiện nhiều biện pháp, giải pháp đồng bộ, quyết liệt để đổi mới công tác xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ lãnh đạo, đội ngũ Chấp hành viên, công chức, người lao động hệ thống THADS, cụ thể:

- Công tác xây dựng đội ngũ cán bộ trong hệ thống cơ quan THADS

+ Công tác kiện toàn tổ chức, bộ máy cơ quan THADS được Chính phủ quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, nhất là trong việc thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và xây dựng đội ngũ Chấp hành viên, công chức làm công tác THADS thực sự liêm chính, công tâm, chuyên nghiệp theo yêu cầu tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, và các Nghị quyết, Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị về cải cách tư pháp, đổi mới, tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Ngày 02/8/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 19/2023/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 61/2014/QĐ-TTg ngày 30/10/2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục THADS thuộc Bộ Tư pháp, theo đó, cơ cấu tổ chức của các đơn vị thuộc Tổng cục THADS, cấp phòng thuộc Cục THADS được đổi mới, sắp xếp theo hướng tinh gọn, sau khi sắp xếp sẽ giảm đến 76 phòng, 63 trưởng phòng, 61 phó trưởng phòng.

+ Công tác tổ chức cán bộ, xây dựng đội ngũ công chức làm công tác THADS, THAHC tiếp tục được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu đối với công tác THADS. Về cơ bản, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý Hệ thống tổ chức THADS đã được kiện toàn, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, tổ chức bộ máy cơ quan THADS tiếp tục được kiện toàn, tinh gọn. Việc tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, biệt phái, nâng ngạch, chuyển ngạch và các nội dung quản lý cán bộ khác tiếp tục được Bộ Tư pháp thực hiện công khai, minh bạch, dân chủ, bảo đảm cơ cấu cân đối, phù hợp, lựa chọn, thu hút được đội ngũ công chức THADS trong sạch, vững mạnh; tiếp tục đổi mới, đa dạng hóa hình thức tổ chức tuyển dụng, nâng ngạch, bổ nhiệm Chấp hành viên sơ cấp để kịp thời củng cố, tăng cường nguồn nhân lực cho Hệ thống THADS; thường xuyên, chủ động phối hợp chặt chẽ, toàn diện và hiệu quả với các cấp ủy, chính quyền địa phương về quy hoạch, bố trí, sắp xếp kiện toàn đội ngũ cán bộ, nhất là đối với các địa bàn lớn, trọng điểm, địa bàn có nhiều khó khăn được quan tâm, củng cố, kiện toàn ổn định và hoạt động hiệu quả.

+ Công tác quản lý biên chế[4] luôn được Bộ Tư pháp thực hiện chặt chẽ, đúng quy định, bám sát với chức năng, nhiệm vụ, tình hình của các đơn vị, gắn với khối lượng công việc có tính đến đặc thù của khu vực, vùng miền, địa phương, khối lượng công việc và gắn với thực hiện tinh giản biên chế theo Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 và Kết luận số 40-KL/TW ngày 18/7/2022 của Bộ Chính trị và các văn bản, quy định có liên quan, trong đó, chủ động chỉ đạo triển khai thực hiện việc tinh giản biên chế trong toàn hệ thống THADS; ban hành Quy chế đánh giá, xếp loại chất lượng công chức, viên chức Tổng cục THADS[5] làm cơ sở để đánh giá công chức, viên chức, người lao động và hằng năm triển khai thực hiện tinh giản biên chế theo quy định[6]. Hiện, Bộ Tư pháp đang hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền Đề án biên chế nhằm đáp ứng yêu cầu hoạt động của Hệ thống THADS tới năm 2026.

+ Công tác đào tạo, bồi dưỡng tiếp tục được quan tâm, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo tập trung bồi dưỡng, trang bị kiến thức, kỹ năng thực hiện nhiệm vụ, thực thi công vụ; gắn đào tạo, bồi dưỡng với tiêu chuẩn chức danh chuyên môn, nghiệp vụ, lãnh đạo, quản lý theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng cán bộ, công chức, viên chức. Triển khai đào tạo, bồi dưỡng theo hướng liên thông, kết nối giữa các ngạch chuyên ngành THADS qua đó giảm tải tham gia các lớp nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi của công chức; xây dựng và triển khai chương trình đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ THADS; phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành có liên quan trong việc bố trí kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức, viên chức làm công tác THADS theo thẩm quyền.

+ Để việc chấn chỉnh, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực đạt hiệu quả, đội ngũ công chức THADS ngày càng trong sạch, vững mạnh, hạn chế các sai phạm trong quá trình tổ chức thi hành án, Bộ Tư pháp đã thực hiện đồng bộ các giải pháp chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu; Nâng cao phẩm chất, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ công chức, Chấp hành viên. Đồng thời, đã tổ chức quán triệt, triển khai đầy đủ, kịp thời các Quy định số 132-QĐ/TW ngày 27/10/2023 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; Quy định số 142-QĐ/TW ngày 23/4/2024 của Bộ Chính trị thí điểm giao quyền, trách nhiệm cho người đứng đầu trong công tác cán bộ đối với toàn Hệ thống THADS. Tiếp tục thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong toàn Hệ thống THADS, thường xuyên ban hành văn bản chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương; chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức Ngành Tư pháp, Chuẩn mực đạo đức Chấp hành viên; phát huy vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu; phát huy dân chủ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, trong đó đặc biệt chú trọng đến những địa bàn lớn, trọng điểm, địa bàn còn nhiều hạn chế, yếu kém để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, kiên quyết xử lý nghiêm đối với công chức có sai phạm, có phẩm chất, đạo đức kém, năng lực yếu, những trường hợp công chức cố tình né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, không đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

[...]