Trách nhiệm của người quyết định đầu tư xây dựng công trình theo Dự án Luật Xây dựng sửa đổi

Nội dung chính

Dự án Luật Xây dựng sửa đổi bảo đảm yêu cầu về trách nhiệm của người quyết định đầu tư xây dựng công trình

Căn cứ Tiểu mục 2 Mục II Về các nội dung cụ thể tại Phiên họp Nghị quyết 290/NQ-CP năm 2025 thì trên cơ sở xem xét hồ sơ trình của các bộ và các ý kiến phát biểu tại Phiên họp, Chính phủ thống nhất quyết nghị đối với Dự án Luật Xây dựng sửa đổi như sau:

2. Dự án Luật Xây dựng (sửa đổi)

a) Chính phủ cơ bản thống nhất về sự cần thiết xây dựng dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) do Bộ Xây dựng trình tại Tờ trình số 101/TTr-BXD ngày 10 tháng 8 năm 2025 nhằm bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là về cơ chế phân loại dự án theo hình thức đầu tư; nguyên tắc “mỗi công trình/dự án chỉ thực hiện 01 thủ tục trước khi triển khai xây dựng”; công trình xây dựng khẩn cấp, cấp bách; công trình thuộc dự án đầu tư công đặc biệt; ban hành và áp dụng định mức xây dựng; hợp đồng xây dựng; khắc phục được những hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

b) Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến Thành viên Chính phủ, ý kiến của các đại biểu tham dự Phiên họp và kết luận của Thủ tướng Chính phủ, khẩn trương hoàn thiện dự án Luật bảo đảm một số yêu cầu sau:

[...]

- Về trách nhiệm của người quyết định đầu tư xây dựng công trình (khoản 2 Điều 39 Mục 5): Rà soát, bổ sung quy định người quyết định đầu tư xây dựng công trình chịu trách nhiệm toàn diện về tất cả các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai, hoàn thành, quyết toán và đưa dự án, công trình vào vận hành, hoạt động để cụ thể hóa trách nhiệm, tránh trường hợp đùn đẩy trách nhiệm (như việc đề xuất Thủ tướng Chính phủ giải quyết các nội dung thuộc trách nhiệm của bộ, địa phương tại dự án đường Tân Vũ - Lạch Huyện thời gian qua).

[...]

Như vậy, đối với Dự án Luật Xây dựng sửa đổi, Chính phủ đã yêu cầu rà soát, bổ sung quy định về trách nhiệm của người quyết định đầu tư xây dựng công trình (khoản 2 Điều 39 Mục 5) theo hướng người quyết định đầu tư phải chịu trách nhiệm toàn diện về tất cả các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai, hoàn thành, quyết toán và đưa dự án, công trình vào vận hành.

Mục tiêu là cụ thể hóa trách nhiệm của người quyết định đầu tư, ngăn chặn tình trạng đùn đẩy trách nhiệm.

Trách nhiệm của người quyết định đầu tư xây dựng công trình theo Dự án Luật Xây dựng sửa đổi (Hình từ Internet)

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định đầu tư chương trình, dự án đầu tư công không?

Căn cứ khoản 3 Điều 38 Luật Đầu tư công 2024 được sửa đổi bởi khoản 17 Điều 7 Luật sửa đổi Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công 2025 quy định như sau:

Điều 38. Thẩm quyền quyết định đầu tư chương trình, dự án

[...]

2. Người đứng đầu Bộ, cơ quan trung ương có thẩm quyền sau đây:

a) Quyết định đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, chương trình đầu tư công đã được Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư, dự án đầu tư công đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư do Bộ, cơ quan mình là chủ chương trình hoặc cơ quan chủ quản;

b) Quyết định đầu tư chương trình sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài, dự án nhóm A, nhóm B, nhóm C thuộc thẩm quyền quản lý;

c) Được phân cấp hoặc ủy quyền quyết định đầu tư đối với dự án nhóm B, nhóm C quy định tại điểm b khoản này cho cơ quan, đơn vị trực thuộc;

d) Căn cứ điều kiện cụ thể của dự án, được giao Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành hoặc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực làm chủ đầu tư. Trường hợp không có Ban quản lý dự án hoặc có Ban quản lý dự án nhưng không đủ điều kiện thực hiện thì được giao cơ quan, tổ chức có kinh nghiệm, năng lực quản lý làm chủ đầu tư và chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định đầu tư chương trình, dự án sau đây:

a) Dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan chủ quản;

b) Chương trình đầu tư công, dự án nhóm A đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

c) Dự án nhóm B, nhóm C đã được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

d) Dự án nhóm B, nhóm C sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài; dự án sử dụng vốn ODA không hoàn lại.

[...]

Theo đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định đầu tư chương trình, dự án đầu tư công sau đây:

- Dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan chủ quản;

- Chương trình đầu tư công, dự án nhóm A đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

- Dự án nhóm B, nhóm C đã được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư;

- Dự án nhóm B, nhóm C sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài; dự án sử dụng vốn ODA không hoàn lại.

Căn cứ lập thẩm định quyết định đầu tư chương trình, dự án đầu tư công là gì?

Căn cứ Điều 39 Luật Đầu tư công 2024 quy định căn cứ lập, thẩm định, quyết định đầu tư chương trình, dự án đầu tư công như sau:

- Chiến lược và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

- Quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

- Sự cần thiết của chương trình, dự án.

- Mục tiêu của chương trình, dự án.

- Chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền quyết định.

- Khả năng huy động và cân đối nguồn vốn đầu tư công và các nguồn vốn khác để thực hiện chương trình, dự án.