Hướng dẫn khiếu nại lần đầu quyết định thu hồi đất

Nội dung chính

Cơ quan nào có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất?

Căn cứ theo quy định tại Điều 83 Luật Đất đai 2024, cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất bao gồm:

(1) Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Quyết định thu hồi đất đối với tổ chức trong nước, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thuộc trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai và thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

(2) Ủy ban nhân dân cấp huyện

Quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

- Thu hồi đất thuộc trường hợp thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh và thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, không phân biệt người sử dụng đất, tổ chức, cá nhân đang quản lý, chiếm hữu đất;

- Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư thuộc trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai và thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng.

Như vậy, cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và Ủy ban nhân dân cấp huyện tùy vào từng trường hợp và đối tượng cụ thể như trên.

Hướng dẫn khiếu nại lần đầu quyết định thu hồi đất (Hình từ Internet)

Không đồng ý với nội dung quyết định thu hồi đất có được khiếu nại không?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại 2011, khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật Khiếu nại quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Tại khoản 1 Điều 237 Luật Đất đai 2024 quy định người sử dụng đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai.

Bên cạnh đó, khoản 1 Điều 40 Nghị định 102/2024/NĐ-CP nêu rõ người có đất thu hồi, tổ chức, cá nhân có liên quan có quyền khiếu nại về việc thu hồi đất theo quy định của pháp luật về khiếu nại.

Như vậy, căn cứ vào các quy định nêu trên, khi không đồng ý với nội dung quyết định thu hồi đất, người sử dụng đất, người có quyền và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định thu hồi đất của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Hướng dẫn khiếu nại lần đầu quyết định thu hồi đất

Theo quy định tại khoản 2 Điều 237 Luật Đất đai 2024, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định thu hồi đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại.

Cụ thể việc khiếu nại lần đầu quyết định thu hồi đất được thực hiện như sau:

Bước 1: Gửi đơn khiếu nại

Người khiếu nại gửi đơn khiếu nại và các tài liệu liên quan đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc trực tiếp đến khiếu nại tại cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu theo quy định tại Điều 8 Luật Khiếu nại 2011.

Cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định thu hồi đất được căn cứ theo quy định tại Điều 17 Luật Khiếu nại 2011 cụ thể, chủ tịch UBND cấp huyện, cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với các quyết định thu hồi đất do mình ban hành.

Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý đơn

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền, cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải:

- Thụ lý giải quyết khiếu nại nếu không rơi vào các trường hợp không được thụ lý giải quyết theo quy định tại Điều 11 Luật Khiếu nại 2011.

- Thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra cùng cấp.

- Nếu không thụ lý giải quyết, cơ quan có thẩm quyền phải nêu rõ lý do từ chối.

Bước 3: Xác minh nội dung khiếu nại

Theo Điều 29 Luật Khiếu nại 2011, sau khi thụ lý, cơ quan có thẩm quyền cần:

- Kiểm tra lại quyết định thu hồi đất bị khiếu nại: Đánh giá tính đúng sai của quyết định đó.

- Tổ chức đối thoại (nếu cần thiết): Trong trường hợp kết quả xác minh khác với nội dung khiếu nại, cơ quan giải quyết khiếu nại cần tổ chức đối thoại giữa các bên liên quan. Việc đối thoại phải được lập thành biên bản, và kết quả đối thoại sẽ là một căn cứ quan trọng để giải quyết khiếu nại.

Bước 4: Ra quyết định giải quyết khiếu nại

Căn cứ quy định của pháp luật, kết quả xác minh nội dung khiếu nại, kết quả đối thoại (nếu có), người giải quyết khiếu nại ban hành quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định tại Điều 29 Nghị định 124/2020/NĐ-CP.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày có quyết định giải quyết khiếu nại, người giải quyết khiếu nại lần đầu có trách nhiệm gửi quyết định giải quyết khiếu nại cho người khiếu nại, thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người giải quyết khiếu nại hoặc người có thẩm quyền, người có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân đã chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp.

Lưu ý, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý.

Ở vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn giải quyết khiếu nại không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, kể từ ngày thụ lý.