Có được tự do khai hoang đất không? Đất khai hoang có bị thu hồi không?

Nội dung chính

Có được tự do khai hoang đất không?

Căn cứ khoản 1 Điều 9 Luật Đất đai 2024 về phân loại đất quy định như sau:

Phân loại đất

1. Căn cứ vào mục đích sử dụng, đất đai được phân loại bao gồm nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp, nhóm đất chưa sử dụng.

...

Theo đó, chưa có quy định pháp luật hiện hành về khái niệm đối với đất khai hoang trong những nhóm đất này.

Tuy nhiên, có thể hiểu đất khai hoang là loại đất do cá nhân, hộ gia đình hoặc tổ chức thực hiện khai phá từ các vùng đất hoang hóa, bỏ hoang, chưa được sử dụng, nhằm mục đích cải tạo thành đất canh tác hoặc sử dụng vào các hoạt động kinh tế như nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản hoặc xây dựng.

Căn cứ Điều 8 Luật Đất đai 2024 về khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai quy định như sau:

Khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai

1. Nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

2. Bảo vệ, cải tạo, làm tăng độ màu mỡ của đất; xử lý đất, đất có mặt nước bị ô nhiễm, phục hồi đất bị thoái hóa.

3. Lấn biển, đưa diện tích đất trống, đồi núi trọc, đất bãi bồi ven sông, ven biển, đất có mặt nước hoang hóa vào sử dụng theo quy định của Luật này.

4. Tập trung đất đai để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp quy mô lớn.

5. Phát triển kết cấu hạ tầng để làm tăng giá trị của đất, phát triển công trình ngầm.

6. Phát triển văn hóa, y tế, giáo dục và đào tạo, thể dục, thể thao, khoa học và công nghệ, môi trường.

Như vậy, chính sách khai hoang luôn được Nhà nước khuyến khích nhằm mở rộng diện tích đất canh tác, đất sử dụng cho mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa và các khu vực có điều kiện tự nhiên khó khăn.

Căn cứ khoản 1 và khoản 2 Điều 222 Luật Đất đai 2024 về đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng quy định như sau:

Đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng

1. Căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Ủy ban nhân dân các cấp có kế hoạch đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng.

2. Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư để đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Như vậy, mặc dù được Nhà nước khuyến khích nhưng việc khai hoang đất phải theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, Ủy ban nhân dân các cấp có kế hoạch đưa đất khai hoang vào sử dụng.

Đất khai hoang có bị thu hồi không? Nếu bị thu hồi đất khai hoang được bồi thường như thế nào? (Hình từ internet)

Sử dụng đất khai hoang có bị Nhà nước thu hồi hay không?

Căn cứ Điều 78, Điều 79, Điều 80, Điều 81 và Điều 82 Luật Đất đai 2024 về lý do thu hồi đất thì nếu đất khai hoang thuộc những trường hợp sau đây thì sẽ bị Nhà nước thu hồi đất:

- Thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi do vi phạm pháp luật về đất đai thu hồi để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng

- Thu hồi do chấm dứt việc sử dụng đất do đất có nguy cơ đe dọa tính mạng con người, không còn khả năng tiếp tục sử dụng, người dân tự nguyện trả lại đất 

Trường hợp được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh bao gồm gì?

Căn cứ khoản 1 Điều 95 Luật Đất đai 2024 về điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng quy định như sau:

- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hằng năm;

- Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất có công trình là chùa, đình, đền, miếu, am, nhà thờ họ, công trình tín ngưỡng khác; đất nông nghiệp và đất đó không có tranh chấp, được Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất xác nhận là đất sử dụng chung cho cộng đồng;

- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài

- Tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc được Nhà nước cho phép hoạt động đang sử dụng đất mà không phải là đất do Nhà nước giao, cho thuê; không phải là đất nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 trở về sau;

- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế;

- Tổ chức được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê; nhận thừa kế quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất;

- Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;

- Tổ chức kinh tế, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.